Katalog

IK 2004 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(Ş cumhuriyet.com.tr 15 SUNAYAKTJN Onay Akbaş'la buluşmak Bir zamanlar TÜYAP, Istanbul Kitap Fuan'na girmek isteyen insanların uzun kuyruklar oluşturduğu Tepebaşı'ndaki meydanda kaç ayı vardı, saymadım!.. Berlin kentinin simgesi olan ayı heykelleri yüzü aşkın ülkenin sanatçısına boyattınlarak 'Sevgi ve Barış' adlı çemberde bir araya toplanmışlar. Her sanatçı kendi ülkesinin folklorunu ve kültürünü yansıtmaya çalışmış. Gözlerim hemen Iraklı sanatçının boyadığı ayı heykelini aradı... Bulmak hiç de zor olmadı!.. Furat Al Jamil adlı sanatçı ikı metre boyundaki, ön ayaklannı havaya kaldırmış ayı heykelinin göğsüne Bağdat üstünde gezinen bir uçan halı çızmiş. Dört Iraklı çocuğun oturduğu bu uçan halı resmini göriince 'Masal' adlı şiirim geldi aklıma: Korkmuyor bombalardan Bağdatlı çocuklar savaş uçaklan varsa Amerika 'nın onların da masallannda uçan hahları var Iraklı sanatçıya boyatılan ayı heykelinin yanında, Amerika'nın Irak ışgaline destek veren Ingiltere'den bir sanatçının renklendirdiği heykel duruyordu! tap beni bekliyordu. Yaptığımız onca yolculuk arasmda, Marsılya kıyılannı bir uçtan bir uca gezmemiz ve Van Gogh'un mezarının bulunduğu köye olanın yeri apayndır gönlümde. Hele, Van Gogh'un son yetmiş gününe tanık olan köy sokaklannda ressam Bünyamin Özgültekin ve Kaya Özsezgin ile birlikte olmak, tadına vanlmaz bir ayrıcahktı. Van Gogh'un resmini yaptığı köy kılisesinin bahçesinden uzun süre aynlamadık; bahçenin bir köşesine Van Gogh'un tablosunun olduğu bir tabela konulmuş. Bir tabloya, bir de kiliseye baktık kaç kez!.. Kilise karanlık ve sıradan bir görünrüye sahipti; dördümüz de Van Gogh'un tablosundaki kıliseyi sevmiştik. KULE CANBAZI ESİNTtLER ZEYNEP ORAL Celeceflln büvük ironl ustası Van Gogh'un intihar ettiği tarlada çekilmiş öyle bir fotoğraf var ki bende!.. Bu fotoğrafta üç sanatçı, Kaya Özsezgin, Bünyamin Özgültekin ve Onay Akbaş kollannı iki yana açmış, birer korkuluk gibi durmaktalar... Hani, Van Gogh'un kargalan çizdiği şu son tablosuna konu olan tarladan söz ediyorum!.. Onay Akbaş 1987 yılından beri Paris'te yaşıyor. Birçok sanatçının düşünü süsleyen bu kentteki ilk altı ayında, bir evin bodrum katında çalışmalannı sürdürür sanatçı... Yaptığı da bol bol korkuluk resmidir. Bu çalışmalar, onun gelecekte büyük bir ironi ustası olacağının habercisidir. Oyunlar, sirk kahramanlan, akrobatlar, gözlemevleri, burçlar, sahte peygamberler, krallar ve soytanlar tablolannda ele aldığı onca konudan bir kaçıdır yalnızca. Akbaş'ın tablolannı görmediyseniz, Lütfi Kırdar'daki Istanbul Sanat Buluşması'nı kaçırmayın. Eserleriyle davet edildiği Seul Sanat Fuan'nı anlattı Akbaş... Yeni resimlerinden, hazırladığım şiir kitabından konuştuk uzun uzun... 28 Ocak 2005 tarihinde Bünyamin Özgültekin ve Komet gibi sanatçılarla katılacağı Strasbourg Sanat Fuan'nda buluşmak üzere sözleştik... Yanından aynlırken "Unutmadan, sana bir haberim var" dedı Akbaş: "Victor Noir'ın mezarının etrafını, kadınlar heykeliyle sevişmesin diye kapattılar... Ama ben, engeli atlayıp heykeli okşayan, dudaklarını öpen kadınlar gördüm!.." En az tabloları kadar renkll... Çok fazla inceleme olanağı bulamadım sergiyi; çünkü, bir yıldır görmediğim sevgili kardeşim Onay Akbaş ile buluşacaktım. Ben, Onay Akbaş kadar hayatı resimlerine benzeyen bir başka ressam tanımadım. Sanki tablolarından çıkmış bir kahraman gibidir Akbaş; kışiliği de en az tabloları kadar renkli ve yaşam sevinciyle doludur. Onunla Pans'teki ünlü PereLachaise mezarlığında yaşadıklanmızı unutamam! Onay Akbaş ile benzer yönlerimızden biri de mezarlıklara duyduğumuz ilgidır. Mezartaşındaki birkaç dize, bir heykel ya da bir fotoğraf üzerine dakikalarca konuşruğumuzu, öyküler kurduğumuzu bılırim. PereLachaise mezarlığında gezınirken kadınlann seviştığı bir heykelden söz etmışti Akbaş. 'Olur mu öyle şey' dememe fırsat vermeden bir mezann karşısında buldum kendimi; mezarın üstündeki yeşil bronzdan yapılma adam heykelinin dudaklan ve pantolonundaki cinsel organına denk gelen yerleri aşınmış, sararmıştı!!! Göğsünden vurulmuş, ölü bir adam hey kelinin başındaydık. Mezann üstüne konmuş bu heykelin bir köşesinde 'Victor Noir... 18481870' yazılıydı... 'La Marseiüaise' yazarlarından olan Victor Noir, 10 Ocak 1870'te bir gazeteci arkadaşıyla birlikte Prens Pierre Bonaparte'ın kapısını çalar. Zıyaretin amacı, Paschal Grousset adlı gazetecınin düello davetini ilermekti... Ama, çıkan tartışma da prens, Victor Noir'ı göğsünden vurur... Noir'ın cenaze törenine on binlerce insan katılır. III. Napoleon, halkı yatıştırmak amacıyla Pierre Bonaparte'ı turuklatsa da mahkeme prensi serbest bırakır! Onay Akbaş ile birlikte yaptığımız geziler çok şey katmıştır bana. O, anlattıkça ben not alıyordum ve îstanbul'a döndüğümüzde okunacak, araştınlacak yüzlerce ki Sonbahar yorgunluğu mu desem, AB yorgunluğu mu? Yoksa hiçbir zaman hiçbir tünelin ucunda hiçbir ışık görememe, yarının bugünden daha güzel olamayacağı inancı mı? Hava karanlık, yürekler soğuk, yükler ağır ve çevrede bolca ölümler... Yine de karamsarlık bizim işimiz olmamalı diyorum. Ve şiire sığınıyorum. Şiirin ve şairin has olanına... Yann, 13 Aralık, Behçet Necatigil'i yitirişimizin 25'inci yıldönümü. Yazarken birden irkildim. Koskoca 25 yıl geçmiş aradan. Oysa sanki daha birkaç gün önce onunla sohbet ediyordum duygusunu taşıyordum içimde. Sanki, sessiz, sakin, çekingen bir kapı vurulacak, Behçet Hoca, kapıdan başını uzatacak "GelsemJ siz yine yine orada mısınız?" diyecek... Tüm yaşamını şiire adamış usta bir şair, nice öğrenci yetiştirmiş onurlu bir hocaydı. Onun şiiri öyle bağırıp çağıran, yüksekten uçan ya da iddia peşinde koşan bir şiir değildi. Süse püse, abartılara tahammülü yoktu. Tam aksine, sessiz sakin, ama birikimlerden damıtılmış bir şiirdi. Kendi yaşamından, kentlerden, evlerin içinden, arada kalmışlıklardan, "sokaktaki adamdan", orta halli insanların binbirgündelik halinden, aile ilişkilerinden, sıradan yaşamlardan, güncel baskılardan, yaşamımızdan çalınan, alınıp yok edilen sevinçlerden, söylenemeyenlerden, sıkışıp kalmışlık duygusundan, tedirginliklerden, özlemlerden damıtılmıştı. Şiir geleneğimizi çok iyi bildiğinden, bütün bu damıttıklarını, gözlem gücüyle zenginleştirip hiçbir yapaylığa sapmadan, titiz bir işçilikle, ustalıkla dile getirdi. Bireyi anlatırken toplumu anlatıyor olması, bundandır. Işte "Sevgilerde" adlı şiiri: "Sevgileri yannlara bıraktınız/ Çekingen, tutuk, saygılı./ Bütün yakınlanmız/ Sizi yanlış tanıdı. Bitmeyen işler yüzünden/ (Siz böyle olsun istemezdiniz)/ Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyil Kalbinizi dolduran duygular/ Kalbinizde kaldı. Siz geniş zamanlar umuyordunuz/ Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyı söylemekJ Yıllann telaşlarda bu kadar çabukl Geçeceği aklınıza gelmezdi. Gizli bahçenizde/ Açan çiçekler vardı,/ Gecelerde ve yalnız./ Vermeye az buldunuzl Yahut vaktiniz olmadı." Tam, bu yazıyı "Sakin sevgileri yannlara bırakmayın, gizli bahçenizde açan çiçekleri soldurmayın, vermeye asla az bulmayın" deyip bitirecektim ki dayanamadım, "Yıldızlarda Uyku"yu da paylaşmadan edemedim: "Şehre çöken karanlıkJ Sokakta bir adam gördü.l Kattı adamı önüne. Evine götürdü. Adam dinlendi biraz.1 Sofraya oturdu.l Yemeklerini yedilerjAnnesi çocuğu yatırdı. Şehre çöken karanlık/ Hergece başucundal Yalnız korkan çocuğa/ Masallar anlatırdı. O gece garip bir şey oldu:/ Karanlık uzandı göğe.l Gökten biryıldız aldıj Odaya getirdi. Boşlukta dönen yıldızl Işık ışık bölündü./ Renkli maytaplar gibi. Çocuğun üstüne döküldü./ Çocuk hemen uyudul Uykusunda güldü." Belki, şimdi herzamankinden çok, Behçet Necatigil'in yalınlığına, duruluğuna, sakinliğine, içselleştirdiği duyarlığa gereksinimimız olduğuna inanıyorum.. Ne dersiniz, bu ülkedeki her eve bir Behçet Necatigil külliyatı mı armağan etsek... www.zeyneporal.com Faks:0 212 25716 50 Behçet Necatigil'i Anarken... !ı resminin ustaları bir arada... Kültiir Servisi Portakal Sanat ve Kültür Evi'nce düzenlenen, Salvador Dali, Pablo Picasso ve Auguste Rodin gibi ünlü sanatçılann yapıtlannın yer aldığı 'Batı Resminin Büyük Ustaları' sergisi açıldı. Nişantaşı'nda bulunan Portakal Sanat ve Kültür Evi'ndeki sergide, Dali'nin 'Büyülenme Yedi Sanat', Picasso 'nun 'Pipolu Adam' adlı yapıtlannın yanı sıra Eugene Louis Boudin'in 'Plaj Manzarasf ve "Kıyı ve Deniz'. Claude Monet'nin 'Seine'de Mavnalar', Pierre Auguste Renoir'ın 'Koltuktaki Bebek', Paul Signac'ın 'Bessin Limanı, 'Kumsal'. Henri de Toulonse Lautrec'ın 'Moulins Sokağının Merdivenlerinde', Pierre Bonnard'ın 'Güzel Günler ya da Park' Edouard Vuillard'ın 'Siyah Çoraplı Kadın'. Maurice de Vlaminck'ın 'Havre Limanı', Raoul Dufy'nın 'Limanda Babkçılar ve 'Koru Caddesi', Kees Van Dongen'ın 'Guus'un Portresi', Maorice Utrillo'nun 'Güzel Gabrille', ve Moise Kisling in 'Madam B. Dunn'nn Portresi' adlı özgün yağlıbo ya tabloları görülebilicek. Sergide aynca Augoste Rodin'in 'Hey Gidi Gençlik' adlı heykeli de yer ahyor. Satışa açık olan ancak fiyatlan henüz belirlenmeyen yapıtlar 12 Ocak'a kadar 10.00 20.00 saatleri arasında görülebilecek. 'Gecekondu Yaşamlar' • Kültür Servisi Fototrek Fotoğraf Merkezi'nde, Saner Şen'in 'Capetown'da Gecekondu Yaşamlar' konulu gösterisi çarşamba günü saat 19.30'da ücretsiz olarak izlenebilecek. Şen göstensi hakkında "Anavatanlannda yıllarca ırkçı apatheid yönetiminin baskısı altında ezilen Güney Afrikahlar, verdikleri uzun özgürlük mücadelesinden zaferle çıktı. On yıl önce ANC iktidara geldiğinde geleceğe dair büyük umutlar besliyorlardı. Artık ayn kimlik kartlan yok, renkleri nedeniyle sokak ortasında aşağılanmıyorlar. Ayda 5060 dolarla geçinmeye çahşan aıleler için teneke ve kartondan kurduklan tek göz kulübelerde yaşamaktan başka çare yok. Bir tarafı Manhattan'ı aratmayan gökdelenler; diğer tarafı tehlikeli olduğu düşüncesiyle yakınından bile geçilmeyen baraka mahallelerle dolu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki yaşamın bir aynası niteliğinde" ifadelerini kullandı. (0 212 25190 14) Salvador Dali'nin 'Büyülenme Yedi Sanat' adlı yapıtı. KÜLTÜR VE TURlZM BAKANLIĞI'NIN KADROLU SANATÇI ALMI SİNEMA TARİH BÛLÜSMASTJ^ TÎYATRO KIRMIZI'NIN SAHNELEYECEĞI OYUN YARIN • CİNE MAJESTtK SALON l'de 14.00'te 'Nehir Kıjısı', 16.30'da'Varşova', 19.00'da 'Kazanan BUet', 21.30'da 'Albay Redl'. (0 212 244 97 07) • CİNE MAJESTtK SALON 2'de 13.30'da 'Tuna Nehri', 16.00'da 'Tavşan Benim', 18.30'da 'Vaat Edilmiş Topraklar', 21.00'de 'Herkese Karşı'. (0 212 244 97 07) • ALMAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 12.00 de Paralel Yokuluklar', 14.15'te 'Seyir Defteri', 16.30'da 'Paul ve Paula Efsanesi', 18.45'te Zohre ve Mamouchehr' (0 212 249 20 091 • FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ'nde 12.00'de 'Imelda', 14.15'te 'Eylül Kayıtlan', 16.30'da 'Annem Babam Nerede', 18.45'te Antares'. (0 212 334 87 40) • İTALYAN KÜLTÜR MERKEZÎ'nde 12.00'de 'Çanakkale Destanı', 14.15'te 'Che Guevara ile Seyahat', 16.30'da 'Usta ve Çırağı', 18.45'te 'AmeUa'. (0 212 293 98 48) ISTANBUL BÎLGI üNtvERStTESt'nde saat 15.00'te 'Merkez tstasyonu', 17.00'de 'Işık İnsanların Uzun Yürüyüşü', 20.00'de 'Olimpo Garajı' filmleri^^ 0 428) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde 18. 3O'dasöyleşi 'Ustaya Saygı (Türk Belgesel Sineması ve Suha Arın)' 12.00, 15.30 ve 20.30'da 'Festival FUmleri GösterirniVO 212 252 35 00) • CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU'nda, 19.30'da, 'Kırım Müzik ve Dans Günleri'CO 212 232 98 30) Sınav iptaline sanatçılardan tepki İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca kadrolu sanatçı alımı için açılan sınavlann yine bakanlık tarafından iptal edilmesi, Izmir'deki kültür ve sanat kurumlan temsilcilerinin tepkisine neden oldu. Yapılan ortak açıklamada, tüm yurttaşlann bu kurumlara sahip çıkması istendi. TOBAV Izmir Şubesi, Evrensel Müzik ve Sanatı Koruma Derneği, Izmir Çağdaş Kültür ve Sanat Etkinlikleri Derneği, K2 Sanat Platformu Derneği, îzmir Filarmoni Derneği ve Kültür SanatSen Izmir Temsilciliği'nden yapılan açıklamada, karann şaşkınlıkla karşılandığı vurgulandı. Sanat kurumlannın, Kamu Yönetimı Temel Yasası'yla yerel yönetimlere ve il özel idarelerine devredilmek istendiğinm anımsatıldığı açıklamada, şöyle denildi: "Bu kurumlaranız, genel bütçe içinde binde bir oranındaki payıyla da iyice küçültülmüş, yıllarca kadro alınmaması nedeniyle adeta zayıflatümaya çahşümıştır. ulusal değerlerimizi evrensel boyutiara taşıyan sanat kurumlarımızın durumu böyleyken; yanlış, düşündürücü ve kaygı verici bulduğumuz 28 Kasım 2004 tarihü sınav iptal kararına, yetkililerin 'yeniden yapılandınlmaya yönelik yasal düzenleme çalışmalan' gerekçelerini de samimi ve inandırıcı bulmuyoruz. Çünkü sınav kararı alındığında da, bu yapılandırma çalışmalan sürüyordu. Bu karar, genç sanatçılarda, hukukun üstünlüğü ve devletin güvenilirliği konusunda kuşku ve umutsuzluk yaratmıştır." Açıklamada, duyarlı kamuoyunun bu kurumlara sahip çıkması da istendi. Çığrından çıkan para hırsı ve 'Yağma' Kültür Servisi Tiyatro Kırmızı, Kadıköy Belediyesi KGM ile ortak yapımlan olan Broadway'de de sahnelenen Joe Orton'ın 'Yağma' adlı oyununun Istanbul'daki ilk gösterimi yann Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde yapılacak. Yapıtlannda iğneleyici espiriler, hiciv komedileri, taşı gediğine koyan diyaloglar ve garip fiziksel hareketlerle bilinen Orton'ın 'Yağma'sı çığnndan çıkan bir para hırsının hikâyesi... Yüze göze bulaştınlmış bir banka soygunu, elleri pisliğe bulanmış işgüzar bir dedektif ve olaylarla uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmayan kişilerin bu hikâyede yer almalannı konu alan birjngiliz kome Devtetin güvenillrilğine ku$ku yaratmıştır Bugün konser salonlannın ve sahnelerinin açılması, gerçekten sanatçüarımızın 'mucize' denebilecek özverili çabşmalarıyla gerçekleşmektedir. Genç cumhuriyetimizin çağdaş ve uygar bir dünyaya açılan ilk pencereleri olan, Oyunu, Amerikalı yönetmen Neil S. Fleckman yönetiyor. • BUCÜN IHHHHHHHH1 disi... 2004 2005 sezonunda Tiyatro Kırmızı sahnesinde seyircilerle buluşacak olan oyunu, Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nin Actor Studio programındaki çalışmalanyla tanınan Amerikalı yönetmen Neil S. Fleckman yönetiyor. Enver Yılmaz, Deniz Boldaz, Alper Can Aydın, Ayşegül Akbulut, Hande Akkent ve Cihan Bektaş'ın rol aldığı oyun, ocak ayı boyunca her cumartesi 19.00'daTankZaferTunaya Sahnesi'nde izlenebilecek. (0216 349 77 68)