Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 ARALIK 2004 PAZAR 12 J v C J J^l LJ f j U levla.tavsanoghı(5 cumhuriyet.com.tr 'Irak bizim için çok önemli' Işgal altındaki ülkede üst üste Türk şoförlerin katledilmesini, Irak'la taşımacılık sorunlarını UND Başkanı ( Çetin Nuhoğlu 'yla konuştuk Nuhoğlu Iraklı meslek örgütünü karşımızda görmek isuyoruz' diye konuşuyor SÖYLEŞİ LEYLA TAVŞANOĞLU Ülke ihracatı için taşımacılık sektörü, özellikle de kara taşımacılığı çok önemli Üstelik Irak 'ta son aylarda üst üste Türk şoförlerin katledilmesi olayları kara taşımaalığı sektörünü derinden yaraladu Ağustostaki ilk olaylar üzerine Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) bir açıklama yaparak Irak'taki ABD ordusunun mallannı Türk şoförlerinin canı pahasına bundan böyle taşımayacağını açıkladu Açıklama ciddi de tepkiler çekti Kimileri "Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir" tavrı içine bilegirdl UND aynca buyılKALDER 'in büyük ulusalödülünü aldu Geçen günlerde UND'nin yönetim kurulu başkanı Çetin Nuhoğlu 'yla bir araya geldik. UND 'nin neler yaptığını, aldığı büyük ödülü, Irak'la taşımacılık sorunlarını ve meslek örgütlerinin artık nasıl kurumsallaşmalan gerektiğini konuştuk. Siz UND olarak Iraklı nakliyecileıie bir anlaşmaya vardınızya da varmak üzeresiniz haberleri var... NUHOĞLU Bız 0 konuda hassas davranıyoruz ve Iraklı meslek örgütünü karşımızda görmek istıyoruz. Biz UND olarak, "Irakpoötikalannıngeliştirilmesi konusunda sizlere ihtiyacunız var. Ama biz şirketkrfc görüşmeyiz. Nakliyeci arkadaştarnnız var. Iı^'aııaldfye yapan tüm arkadaşlanmızın bizde Ksteleri var. Onlan size veririz. Siz onlaria bire bir muhatap olursunuz, Ama biz Iraktaki kara taşımacıhğı politikalannı gdiştirmek istiyorsak orada karşımızda muüaka bir meslek örgütü bulmahyız. Mesiek örgütü, üyeierinin ohışturduğu çahşma grubunun varacağı sonucu kamuva taşryarak sorunlann çözümü için poitakalar üretilebüir" diyoruz. Irak bizım için çok önemlidir. Irak'a taşıma yapan 17 arkadaşımız her ay toplanarak bu strateji nasıl geliştirilebilir sorusuna cevap anyorlar ve karar alıyorlar. Bütün kararlar orada çıkıyor ve bunlar yayılıyor. bir dost ülkenin malzeme göndermesinden inanılmaz rahatsız olduğu izlenimini edindik. yat sigortası yaptırabiliyoruz. Irak'a giden arkadaşlanmızın bu sigortalan geçerli değil. Son olarak mağdur olan bu arkadaşlanrruz için bir fon oluşturulması umudu doğdu. Tahmin ediyorum bir şeyler yapılabılecek. Dohuk ve Zaho bölgelerinden aşağısı bizim için artık çok riskli alanlar. O bölgedeki Iraklı nakliyecilerle işbirliği halindeyiz. Türk nakliyecilerin o bölgelere kadar taşımayı yapıp oradan sonra taşımayı Iraklı nakliyecilerin üstlenmeleri konusunda temaslanmız sürüyor. Peki Iraklılar ABD mallannı taşımaya nasıl yaklaşıyorlar? NUHOĞLU Türkmen, Şıı, başka taşımacılarla konuştuk. Bu ış artık Iraklılar için de mümkün değil, görünüyor. Demek ki artık ABD orada kendi lojıstiğini kendisi sağlamak zorunda. Hiçbir ülkenin şoförü, nakliyecisi artık o işte yok. Irak bizim için çok önemli ve öyle olarenmeleri lazım. Siz UND olarak nakliye sektörünün önündeki kamuda bulunan bazı engellerin de kaldınlmasına katkıda bulunmuştunuz... NUHOĞLU Biz 2001'de yönetime geldiğimızde şu çalışmayı yapmıştık: Sektörün sorunlannı tespit edip, sektörün içinde olan yönetim ve icra kurullanndan bağımsız olan 280 arkadaşımızla 40'a yakın çahşma grubu kurduk. Meclisi, Gümrükçüler Derneği, Gümrük Müsteşarhğı, Ticaret Müsteşarlığı veUND. Buülkeyi nasıl lojistık merkezi yapabiliriz, bunun önündeki engeller nelerdir, ne gibi düzenlemeler yapılması gerelor, konulannı ele aldık. Sonuçta 40'ın üzerinde mevzuat değiştinldi. Bugün lojistik kavramının Türkiye'de güçlü olmasının temellerinı atan çahşmalar bunlardır. Bu toplantıyı daha sonra Türkiye Odalar ve Borsalar Bırliği'yle (TOBB) yaptık. Ülke için yapılacak çok şey var. Hepimiz ülkeyı büyük projelerle kurtarmaya çalışıyoruz. Oysa daha küçük ve odaklanılmış gruplarda bu başanyı sağlayabilırsek sonuçta çok daha güçlü hale gelınz. Ben uluslararası kara taşımacılığının Türkiye'nin itici gücü olduğuna gerçekten ınanıyorum. Ihracatın bu kadar artmasının arkasında görünmeyen kahramanlar kara taşımacılandır. thracatın kaçta kaçı karayoluyla yapılıyor? NUHOĞLU thracatın yüzde 5 3'ü karayoluyla gıdiyor. Özellikle de son zaman KARARIN ARKASINDAYIZ Alhnda ne kadar parasal çıkarlar da olsa insan cam uğruna bunlann konuşulmasının bile olanaksız olduğu düşüncesiyle 2 Ağustos'ta ABD askerlerine mal taşınmaması konusunda nakliyeci arkadaşlanmızla yaptığımız toplantıda karar aldık ve duyurduk. Irak halkının ihtiyaç duyduğu malzemenin ulaştınlmasına sonuna kadar vanz. Ama bütün dünyanın kabul ettıği ışgal kuvvetlennin ihtiyaçlannın karşılanması bizım için kabul edilemezdi. Böyle bir yardım yapılmamalıydı. Hâlâ da UND olarak bu karann arkasindayiz. Bu karara ciddi de tepki almadınız mı? NUHOĞLU O tepkiyi veren insanlar niçın verdiklerini de söylediler, zaten. "Olen ölür, kalan sağlar biamdir" tavn içindeydiler. O kişisel bir bakış açısı. (§ Irak'takimeslek örgütünün çalışması sürüyor. 20 nakliyeci arkadaş UND benzeribir yapı kurmaya çalışıyor. y TÜRKİYE İTİCİ BİR CÜÇ Hangi çalışma grupları bunlar? NUHOĞLU Bunlar bölge çahşma gruplan, konu çahşma gruplan, ülke çahşma gruplan gibi... Mantığımız da bir ışi en iyı bilenin onu yapan olduğuydu. Örneğin eğer ttarya'da bir sorun varsa Italya'ya daha fazla taşıma yapan nakliyeciler bu sorunu daha iyi bilecekler ve etkileneceklerdir. O sorunlar çözülürse o firsatlardan en çok da o bölgeler, o nakhyeciler yararlanacaktır. ÇETİN NUHOĞLU 1955, Trabzon doğumlu. Ortaöğrenimini Trabzon 'da, yükseköğrenimini t. Ü. tktisat Fakültesi 'nde tamamladı. Üniversite öğrenimi sırasmda 1969'da kurucu ortağı olduğu İstanbulNakliyat'la taşımacılık sektörüne adım attt. Şu anda kendi grubuna bağlı dokuz şirketin yönetim kurulu başkanı. Aynı zamanda Uluslararası Nakliyeciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı, Karudeniz Ekonomik ' Işbirliği Uluslaranısı Kara Nakliyecileri Dernekleri Birliği Onursal Kurucu Başkanı, TOBB Ulaştırma Sektör Kurulu Başkanı, Nuhoğlu veAile Yakınları Vakfi Yönetim Kurulu Başkanı, Türkiye Eğitim Gönüllüleri , Vakfi Mütevelli Heyet Üyesi. ABD kuvvetlerine Türkiye gibi bir dost ülkenin malzeme göndermesinden rahatsızkk duyulduğu izlenimini edindik ÇOK siviL TÜRK ÖLDÜ Peki, Irak 'taki bu durumu nasıl çözme yolundasınız? NUHOĞLU Irak'taki meslek örgütünün çalışması devam edıyor. Iraklı 20 nakliyeci arkadaş şımdı orada UND benzen bir yapıyı kurmaya uğraşıyorlar. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu, Dohuk ve Zaho bölgeleri çok riskli olduğu için Irakh Bizım onlaria muhatap olmamız, on nakfiyecilerin üsüenmeteri konusunda temaslanmız sürüyor diye konuştu. (Fotoğraflar: SERKAN Y1LD1Z) larla ılışkıleri geliştirmemız bu dönemden sonra başlar. Bu çalışma gruplannın çalışmalan soO yapı ortaya çıktığı zaman doğal olarak kalacak. Esas olan bir nokta var. Biz Ben onu bir örgütün tutumu olarak denucunda 700'e yaİan sorun Ankara'da bir rak ikı meslek örgütü işbirliğinin gelişdaha önce Körfez ülkelerine Irak üzerinğerlendirmedim. Ama duyarh ve sozirvede ortaya çıkanldı. tırilmesırun önündeki engeller neyse bunden mal taşıyorduk. Şimdi Suriye üzerumlu bir meslek örgütünü vermesi geO zaman başbakan yardımcısı Mesut lann tespitıni yapıp iki tarafın kamusurinden uzun ve maliyetli bir yolla gidıreken karar UND'ninkiydi. Ydmaz'dı. Toplanüya aynca Ulaştırma na sunacaklar. Yapabileceklerimiz bun Hâlâ Irak'ta Türk şoförlerin öldü lince bu ihracat yönünde bir engel oluşBakam, Gümrük Müsteşan, Gümrük ve lar. turuyor. rülmesi sürüyor. Bu konuda ne gibi Tekel'den Sorumlu Devlet Bakanı ve ABD 'nin Irak 'ı işgali sürerken çok ABD 'nin Irak 'tan sonra Suriye 'de önlemler almayı düşünüyorsunuz? 100'e yakın bürokrat katıldı. saytda Türk şoför öldürüldü. Öldürülbir müdahale yapabileceğini düşünüO toplantıda bir gün boyunca bunu NUHOĞLUÇok üst düzeyde Ankameye de devam ediyor. Siz bu öldürme yor musunuz? tartıştık. Mesut Yılmaz toplantı çıkışı, ra'da toplantılar yaptık. ABD Büyükelolayları olurken UND olarak 2 AğusNUHOĞLU Onu yapabileceğım hıç 'Kkrçeldenbirnıesiekörgütü.birsivfltopçiliği'ne anlattık. Bağdat'a gittik, Paul tos 'ta çok cesur bir açıklama yapmışsanmıyorum. ABD yöneticileri Irak'ı işlum örgütünün \*apması gereken budur. Bremmer'a bu işin gelecekteki tehliketınız. Bunu anlatır mısınız? galinin maliyetinin ve boyutunun böyle Burada bütün sorunlanaçık biçimdetarlerini anlattık. NUHOĞLU Irakhlardan sonra en olacağım hesaplayamadılar, diye düşüöşük. Koridorlarda, bakanhk makamınBu arada son bır toplantı yapök. Oraçok sivil ölümü Türkler verdi. 1 Ağusnüyorum. ABD'nin üstün öngörüsünün da bizlere dosyalar verilirdL Acaba bu da görüldü ki ABD, biz sizin şoförleritos'ta Murat Yüce adlı bir çalışanımız altının boş olduğu da ortaya çıktı. dosyalar gerçekten sektörün ihtiy'acı mınizi koruyamayız, buna şu anda gücümüz Irak'ta öldürüldü. Aynı tarihte iki şoför Şu anda çok zor durumdalar. Daha da dır, yoksa o kişinin ihtrv^acı nudır? yetmiyor gibi net bir tavır içindeydi. Irak arkadaşımızın da tutsak alındıklannı öğzorlanacaklar. Dolayısıyla yeni bir cepHep kuşkuluyduk. Âma bugün burahükümeti bu sorunun kendi sorumlulurendik. O zaman, bu işin gıttikçe büyühe açmalan hiç mümkün görünmüyor. da bttîyorum ki bugün burada istenenkr ğunda olduğunu kabul ediyor. Ama nayeceği anlaşılıyordu. Insanlann bakış Heleîran... gerçekten sektörün istekleridir. Ben de sıl çözebileceğini bihniyor. açısı doğal olarak işgal kuvvetlerine yarBunlan konuşabihneleri bile artık hiç bunlara çok önem veriyonım ve bunlan HAYAT CÜVENCESİ YOK dım yapıldığı yönündeydi. mümkün değil. O bölgeye gerçek anhayata geçireceğiz.'' lamda demokrasinin gehnesi gerekiyor. Âynca Türkiye tarihinde ılk kez beş kuIrak halkının bu olayda kendine geleTürk ve ABD hükümetlerinden bir isAma bunun yönteminin dışandan dayatruluş bir araya gelip arama ve karar koncek yardımlan da kabul etmemesinın teğimiz vardı. Mağdur olan arkadaşlanmalar olmadığını anladılar. feranslan düzenledi. onurlu bir davranış olduğunu hissettik. mızın maddi kayıplannın bir miktar kar Bunlar hangi kuruluşlar? Ortadoğu üUcelerinin kendi ıç dinaBu halkın işgal kuvvetleri olarak adlanşılanmasıydı, bu. Son üç aydır şoför arNUHOĞLU Türkiye Ihracatçılar mikleriyle ve eğitimle demokrasiyi öğdırdığı ABD kuvvetlerine Türkiye gibi kadaşlanmıza ne kasko, ne saghk, ne ha DohukveZaho bölgelerinden aşağısı biriun içinrisklLO bölgedeki Iraklı nakliyedlerle işbirüği halindeyiz. y larda komşu ülkelerle ticaretimiz artıyorsa bunun arkasını iyi doldurmak zorundayız. Bunu iyi doldurabilmek için de güçlü rekabetçi, işbirliğine açık olmamız, tehlikeleri görüp önceden bu tehditleri çözmemiz gerekiyor. Ama bunu kişisel olarak yapmamız mümkün değildir. Ancak kurumsal olarak yapabiliriz. Profesyonel kadrolan kurmahyız. Sürdürülebilir yönetimin de temel taşı bu profesyonel kadrolardır. Model bu. Dilerim bu anlayış Türkiye'de yaygınlaşır, öbür meslek örgütleri yeniden tanf edilir. Içişlen Bakanlığı 'nin bu konuda bir çalışması var, ama çok geç kalındı. Meslek örgütü olma standartlan belirlenmeli. Bütün dernekler bu standartlara göre yeniden tarif edihneli. Onlann aynca, öncelikle üyelerine hesap verebilir hale gelebıhnelen, bir amaca hizmet etmeleri lazımdır. Bir de seçilmiş arkadaşlann belli sürelerle oralarda görev yapmalan koşulu önemli. Bu, tüzükte değişmez bir kural olarak açıkça tarif edilmeli. Mükemmellik modeli kurumları başanya götürür Siz öteden beri kaliteye çok önem veren bir işadamısınız. Başkanı olduğunuz Uluslararası Nakliyeciler Derneği'nin (UND) bu yılki KALDER Ulusal Büyük Ödülü 'nü almasını nasıl karşıladımz? NUHOĞLUBubirmodeldir. Bunu benimsemek önemli. Nerede ve nasıl uygulanırsa uygulansm, temel mükemmellik modeli tüm kurumlan başanya götüren önemli bir anahtardır. Ödül ise bunun doğal olarak yansıması, doğal olarak sonucuydu. Eğer siz çağdaş, rekabetçi, stratejisini ve geleceğini iyı planlayabilen güçlü bir kurumsal yapı oluşturaıak istiyorsamz bu modeh benimsersiniz. Çünkü bunun alternatifı yok. Bu, bütün dünyada böyle. 2001'de yönetime geldiğimiz zaman meslek örgütlerinin, bu tip derneklerin Türkiye'de gerçek anlamda ne görevlerinin, ne işlevlerinin, ne amaçlanmn belirlendiğıni gördük. Sadece Demekler Masası 'na verilen tüzük, kuruluş amacıyla ilgili bir sayfalık, ne olduğu pek belli olmayan bir tarif var. MiSYON FALAN YOK İyi de demek amacı bu mu olmah? NUHOĞLU Tabii ki derneklenn böyle olmaması gerekir. 2001 'de UND'de görcve gelmeden önce de çeşitli srvil toplum kuruluşlannda görev yapmıştım. Dolayısıyla meslek örgütlerinin ya da sivil toplum kuruluşlannın sorumluluk ABDyönetküeriIrak'ı işgalinin maliyetinin ve boyutunun böyle olacağım hesaplayamadılar kanısındaymu 7 lannın neler olduklannı biliyordum. Ama UND olarak bakınca şöyle bir şey fark ettim: Tüzükte yazılı, çok yuvarlak, ne anlama geldiği pek de belli olmayan laflarla oluşturulmuş bir tür strateji, bir vizyon var. Misyon filan da yok. Ben bunu ciddi olarak yadırgadım. Genç bir ekiple yönetime geldiğimizde şunu ortaya koyabilir mıyiz, diye düşündüm: Acaba buradaki kaynak nedir? Israf nedir? Bu vaktımizi neye harcıyoruz? Bu sorulardan yola çıkarak ne değişebilir? Ya da ne değişmelidir? Sektöre, üyelere ve ülkeye bir artı değer sağlanacaksa bir şey yapmak lazımdı. Bunu daha önce da ölçmek gerekiyordu. işin içine ölçme girince hemen parametreler ve kriterler söz konusu oldu. O za man da bunun bir modele dayanması gerekirdi. Türkiye'deük kez, 2001'de bir meslek örgütü olarak İSO 9000 ödülünü UND aldu Yönetime gelir gelmez bunu nasıl yaptınız? NUHOĞLU Çünkü bir model oluşturmaya çalışıyorsunuz, kendinizi tarif ediyorsunuz, genel amacuıızı, beş yıllık stratejinizi ortaya koyuyorsunuz. Bunun için de yapılacak şeyler belli. Öncelikle kurumsallaşmak, ikincı olarak yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyelerinden bağımsız olarak kurumsal künliği ön plana çıkarmak. Bunu yapabihnek için de iyi tarif edilmiş çalışma prensiplenni ortaya koymak ve bunlarla bırlikte de o kimliği sürdürecek yetkin, profesyonel kadrolan benimsemek ve bunlan yönetime katmak. Nasıl bir başkanlık sistemi olduğunu açıkça tarif eder misiniz? t NUHOĞLU Yani, bir yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri var. Onlar seçümişlerdir ve mesleğin içinden gelen arkadaşlardır. Ama kurum kimliğini belirleyecek olan da genel müdür ya da genel sekreter olamaz. Genel müdür deyimi hemen patrona bağlı bir kişilik olarak ortaya çıkıyordu. Oysa kimlik konuşuyorsak, UND'yi temsil edecek bir kimlik konuşuyorsak o başkan olmah, ama icranın başı olması gerekiyor.