Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 ARALIK 2004 PAZAR 14 KULTUR kultur(Ş cumhuriyet.com.tr DVP/VCDVgnitef Big Fish (Büyük Balık)/Yön:TimBurton / Oyn: Ewan McGregor, Albert Finney, Jessica Lange / 2003, renkli,120dakika/Columbia Pictures Sony. Daniel Wallace'ın romanından aktanlan fılm, Ashton'lı, büyük şeyler yapmayahevesli, sosyal, yardımsever, ailesine tapan, serüven düşkünü, yaşadığı serüvenleri süsleyerek anlatmayı seven Edvvard Bloom'layıllar sonra onu görmeye gelen oğlu William'ın karmaşık ilişkilerı üstüne kurulu. Karizmatik, öykücü babasını gerçekdışı şeyler, masallar anlatıyor diye eleştiren William, her şeyin sıyahbeyaz olmadığını, gnlerin de olduğunu aynmsayınca yaşama anlam katmayı başarabilen babasını olduğu gibi kabul etme sonucu babaoğul arasındaki görünmez duvar da kalkmaya başlar. T. Burton ın gerçeküstü eşsiz vizyonuyla çağdaş aile dramını yansıtan bu başanlı fantastik yapımınÖzelBölümler'inde yapım belgeseli, set görüntüleri, yaratıcı ekibın düşüncelen, T. Burton'ın özel dünyası, gıysi tasanmlan. efektli çekımler, yaratıkların yaratımı, kukla maketler, romandan perdeye aktanm, filmın arkasına yolculuk, soruyanıt oyunlan var. Karşılıksız sevginın, hoşgörünün yaşamı en önemli kılan değerler olduğunu öğreten bu düşsel, duygulu filmi, yönetmen Burton'ın yonımlanyla ızleme seçeneğınız de bulunuyor. The Life of David Gale (Ölümle Yaşam Arasında)/ Yön: Alan Parker / Oyn: Kevin Spacey, Kate Winslet, Laura Linney / 2004, renkli, 125 dakika / New Films Palermo. Felsefe profesörü Charles Randolph'un özgün senaryosundan filmleştırilen bu psikolojıkdram, insanların bir amaç uğruna ne ölçüde ileri gidebilecekleriyle, ne kadar özvende bulunabılecekleriyle ilgili, sarsıcı, etkileyıcıbıröykü. ABD'de ölüm cezasının en çok uygulandığı Teksas'ta, felsefe bölümü başkanı, akademik dâhi, aydın, ıdam karşıtı Prof. Davıd Gale. tecavüz ve cmayetle suçlanır. Teksas yasalan gereğınce idama mahkum edilen Gale, 6 yıllık tutukluluğunun ardından son 4 gününde, oğlunun kendısiyle ilgili kötü anılarını unutması için araştırmacıgazeteci Betsy'denbu gizemperdesiniaralamasını ister. Güçlü bir toplumsal bakış içeren bu yetkin politik gerilimin Özel Bölümler'inde yapım belgeseli, set görüntüleri, yaratıcı kadronun projeyle ilgili düşünceleri, senaryonun içenği, oyuncu seçimı, Amerikan tarihi ve toplumuna bır bakış, yönetmenin profili, A. Parker'ın gözünden Teksas gerçeğı, Teksas kültüründe ölüm cezası, çıkanlmış sahneler, fragman var. 'Resim Tarihimizden: îş ve İstihsal' sergisi, Kazım Taşkent Sanat Galerisi'nde görülebilir Tartişmah yanşmadan bugüne KA\AÖZSEZGİN Sonuçlannın tartışmaya açık olması, lehte ve aleyhte yorumlara yol açması, sanat yanşmalannın doğasında var olan bir olgudur. Bu tür yorumlann, daha çok da katılımcılardan gelmesi, beklentılerle ilgili olabileceğı gibi, yarışma sergisi açılıp da genel manzara ortaya çıktıktan sonra, değerlendırme ölçütlerinın ne ölçüde nesnel olduğunun kamuoyunca izlenmesı sonucunda "tarafsz" gözlemcilenn yargısıyla da ortama yansıyabilir. Ancak bizim gibi, değer yargılannın somut göstergelere değil de çoğunlukla kişisel kaprislere ve çıkar ilişkilerine göre değışkenlik gösterebildiği ülkelerde, yanşma sonuçlannı hedef alan eleştiriler, daha çok katılımcılardan gelir. Yanşma sonuçlandıktan sonra ortaya serilen döküm karşısında, katılımcılann dışında kalan kesimden, olumlu ya da olumsuz bir yorum gelmemesı, bugüne kadar yanşma kavramına, genellikle katılımcılann kozlannı paylaştıklan bir "post kavgası" açısından yaklaşıldığının da bir işareti olsa gerekir. Yaptttan goreroemfr kunıllar Ama durumun böyle olması, seçici kurullann, ödüllere ilişkin yargılannın her tür eleştiriden temize çıkmalan gerektiği anlamına gelmiyor elbet. Isabetlı kararlan, çe\Teden onay almış kurullar olduğu gibi, hakkanıyet ölçülerinın dışına şu ya da bu şekilde çıkmış, dolayısıyla gerçekten başanlı olduğu su götürmeyen yapıtlan "görememiş" kurullar da olmuş ve son yarım yüzyıl ıçınde, yakın dönemlere doğru hızlanan bu tür etkinlikler nedeniyle, her ıki olguya da fazlasıyla tanık olunmuştur. Yapı Kredi Bankası'nın 10. kuruluş yılı nedenıyle 1954'te düzenledığı "İş ve İstihsal" konulu resim yanşması, bu olgunun belki de ılk kapsamlı örneği olması bakımından, daha da büyük bir önem taşıyor. Aynca bu yanşma, kuruluşundan (1949) beş yıl gibi kısa bir süre sonra, genel kurulu Istanbul'da toplanan Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği'nin (AICA) bu toplantısıyla da aynı tarihe rastlamış ve aralannda Herbert Read, Lionello Venturi, Paul Fierens gibi uzmanlıklan "müseccer kişilerin yer aldığı bir kurulca değerlendirilmiştir. KÜITIM • SANAT übizmin 1950'li yıllarda yereî konulara uygulanabilirlik açısından yaygınlık gösteren etkisi, Yapı Kredi Bankası 'nın 1954 'te düzenlediği "îş ve îstihsal" konulu resim yarışmasına kaîılan sanatçıların çalışmalarından da anlaşılacağı gibi, birbirinden oldukça farklı biçim algılarına eşlik edebilmişti. Bu tür algılar, en azından o tarihe göre, çeyrek yüzyıl önce, izlenim karşıtı bir akım olarak resim sanatımıza aşılanmış olan bu akımın, sanatçıların mizaçlarına göre biçimlenme aşamasına gelmekte olduğunu kamtlamaktan da uzak değildir. Böyle bir yanşmaya katılımın yogun olmasından daha doğal bir şey olamazdı. Nitekim öyle de olmuştur. Akademi hocalannm ağırlıklı bir yer aldığı, akademi karşıtı sanatçılann da bu merkezi nitelikli kurum karşısında varhklannı kanıtlama fırsatı bulduklan yanşma, Türkiye'nin liberalleşme yönünde atağa geçtiği, tek parti sisteminın fiılen tasfiye edildiği ve devletin sanat üzerindeki koruyucu gücünün askıya alındığı bir döneme rastlaması bakımından önemli olduğu gibi, yanşmaya kahlacak resimlenn 200x300 cm. gibi o dönem ıçın iddialı saytlacak bir boyutla sınırh tutulmuş olması da, daha önceki dönemlerde duvar resmi kapsamında, mimari iç mekânla tabloyu ilişkilendinne çabası açısından da dikkate değer bir girişimdi. Akademi çevresiyle, bu çevre dışında çalışan ressamlann, yanşma ortamında karşı karşıya gelmiş olmalan, kuşkusuz değerlendırme kurulunu ilgilendirecek bir sorun olamazdı. Ancak yanşma sonucunda, birincilik ödülünün ılk boyaresim denemesini gerçekleştıren bir sanatçıya verilmesi, bardağı taşıran damla oldu. Genellıkle toprakta çahşanlann üretime yönelik çabalannı yansıtan ve yerel temalan işleyen ötekiler yanında, Aliye Berger'in soyut bir renk armonisı üzerine kurulu kom K, pozisyonu, yan kübist, yan izlenimci ve bır ölçüde de yerleşik bir imge kompozısyonu yansıtan tablolar arasında, siyasal ve toplumsal planda bir sınır aşımının kıyısına gelmiş olan ülkemiz açısından ilginç bulunmuş olmalıydı. Unutuluşun karanlığı Kuşkusuz o dönemin koşullan içinde yonımlanması gereken bir olgu karşısındayız. Uzun bir zaman aralığından sonra, bır anlamda unutuluşun karanlığına gömülmüş, o nedenle de neredeyse belleklerden sılınmiş olan bu olgunun, banka koleksiyonunda her nasılsa korunmuş örneklerle, tam da elli yıl sonra, Yapı Kredi'nin 60. kuruluş yılı nedeniyle gündeme gelmesi yararlı olmuştur. Yanşmaya katılanlar arasında Zeki Faik İzer'in, üretim konusunu evrensel bir tema düzeyinde ve ondan beklenecek bir renk olgunluğu kapsamında yansıtan kompozisyonu, benim en fazla dikkatimi çeken çalışma oldu. Ühami Demirci'nin "tstihsal"i ve şimdi ResimHeykel Müzesi'nde bulunan Sabri Berkel'in kompozisyonu için de ona yakın şeyler söyleyebilirim. Bir noktaya açıklık getirmekte de yarar van Kübizmin 1950'li yıllarda yerel konulara uygulanabilirlik açısından yaygınlık gösteren etkisi, bu yanşmaya katılan sanatçılann çalışmalanndan da anlaşılacağı gibi, birbirinden oldukça farklı biçim algılarına eşlık edebilmişti. Sorunu yüzeyden ka\Tamış olanlann aksine, bu tür algılar, en azından o tarihe göre, çeyrek yüzyıl önce, izlenim karşıtı bır akım olarak resim sanatımıza aşılanmış olan bu akımın, sanatçıların mizaçlarına göre biçimlenme aşamasına gelmekte olduğunu kamtlamaktan da uzak değildir. (Tel: 0212 252 47 00) •> f 120 YIL SONRA Yeni bir Tolstoy KüMr Servisi Üç kuşak öncesinden varlıklı toprak sahibi bir aileden gelen, büyük büyük dedesi Lev Tolstoy olan, Anna Karenina'dan cümlelerle büyümüş olan Victoria Tolstoy 16 Aralık'ta Ankara Bilkent Konser Salonu'nda, 18 Aralık'ta ise îstanbul îş Sanat'ta sanatseverlerle buluşacak. Cazda 'beyaz' kadın ses egemenliğinin temsilcilerinden Tolstoy 1996 yılında ilk albümünü çıkararak başladığı müzik yaşamını, bu yıl Esbjörne Svensson, Toots Thielemans ve Nils Landgren gibi sanatçılarla birlikte çalışarak yeni albümü 'Shining on You'yu çıkardı. Isveç cazınm önde gelen sesleri arasında yer alan 29 yaşındaki sanatçı; 19 yaşında sahnedeki başansıyla dikkat çekmiş, 1994'te çıkardığı ilk albümü 'Smile, Love and Spice"tan üç yıl sonra çıkardığı 'White Russian' ile de uluslararası caz dünyasında yerini ahnıştı. , Bugüne kadar seçkin Isveçli cazcılarla çalışmış olan sanatçı, uluslararası alandaysa McCoy Tyner, Ray Brovvn ve Toots Thielemans'la aynı sahneyi paylaştı. (0 312 266 00 80/266 78 66) Işık Yenersu belgeseli Londra'da Sınema TEK •Kültür Servisi Işık Yenersu'ya 40. sanat yılı armağanı olarak hazırlanan 'Sahne Işıklan' adlı belgesel, 12. LondraTürk Filmleri Festivali kapsamında gösterilecek. 28 dakika süreli www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 çalışmayı, 'Hayalet', KADIKOY 'Issızhğın Ortasında Tlf: 0216.346 01 41 Sinema", 'Yüzyılın Barıar »e Sakı: Gd u Sc« Hc 29 Tanıklan' ve 'Bır Fılmin Hikâyesi' belgesellerini gerçekleştiren İsmail Sancak yazıp 2SO4 a İYİ K L f i B a FİLM OSCJUrMMYI yönetti ve Bianet'teki yazılan ve belgesel çalışmalan ile bilinen Talin Sucuyan hazırladı. Belgeselde sanatçının çocukluk yıllan, konservatuvar dönemi ve mücadeleci kişiliğinin KADIKOY'DE ön plana çıktığı oyunculuk serüveni, tanıklıklar İLK DEFA ve dönem görüntüleri eşliğinde sunuluyor. SADECE Yenersu'nun aile dostlan, okul ve çalışma İSİNEMAMIZDA BİR ADAM. BİNALARI. GIZLI HAYATI arkadaşlannın röportajlan ile renk kattığı 7r çalışmada, sanatçının rol aldığı oyun ve I 2.HAFTA 1 1.30 1 4.OO1 6.3O1 9.OO21.3O filmlerden kısa bölümler, seslendirdiği radyo oyunlan ve şiirler de yer alıyor. Belgesel NORMA ALEANDRO ĞUILLERMOTOLEDO M A R İ A BOTTO ' 12. Londra Türk Filmleri' kapsamında, bugün gösterilecek. MARIÂN ASUILBM FERNAMJO RAMAU.O BABAM Ismet İnönü'yü anma konseri • ANKARA (AA) Hayattayken Cumhurbaşkanhğı Senfoni Orkestrası'nın (CSO) hiçbir konsenni kaçırmayan, CSO salonunda kendisine aynlmış özel bir koltuğu bulunan, Türkiye Cumhuriyeti'nin ikınci cumhurbaşkanı îsmet înönü, 16 ve 17 Aralık'ta verilecek konserlerle amlacak. Orkestrayı Şef Shardad Rohani'nin yöneteceği konserlerde, Rossıni'nin 'William Tell Uvertürü', Mozart'ın bir pıyano konçertosuyla Beethoven'in 6. Senfoni'si seslendirilecek. KffclFBMİE ırrijBMTt M l 6eyopıAFIIFTTAŞ Beysjkj MJCAZAR Nşarnşı HOVEPlö Etto *FM UPTOm Ortatoy * H I PMtCESS A t a z a * CAPITOL SPECTFUN 14 KadMyTEFEClNElU» UeatepeAFH 25120 20 2S3 24 66 219 0960 352 29 80 030 2D0 •00 240 >130 14J0 1715 1930 2130CXBK 2330 18 45 2140 1900 212Ü 1915 2145 COles 2345 1915 2140 Ddnfde •( Uhslararası Fln festivaf 23620 72 65133 30 33S35 85 48908 66 |A ZADE CAPITOL SPECTRUM 14 65133 30 B ÇEKMECE FAVORI 882 08 64 244 97 07 BEYOGLU CINE MAJESTIC 247 96 65 OSMANBEY GAZI ŞIŞLI KENT 241 62 03 215 9910 AFYON CINEMOVIE BOLU KARDELEN Eurımages 215 09 27 496 1167 BURSA MEGAPOL 220 76 58 G.ANTEP PRESTIGE 712 07 13 İZMİR ÇEŞME 235 17 17 K.MARAS ARSAN CENTER 331 00 77 MERSIN METRO 712 60 10 SAFRANBOLU ATAMERKEZ 10,3012,45 14,0016,3019,0021,15 11,3014 0016,3019,0021,30 C/CT24,00 11,0013.3016,00 12,0014,3017,0019,3021,45 13,0015.3018,1521,00 12,0014,3017,0019,3021,50 12,1515,1518,1521.15 11,1513,4516,1518,4521,15 14,301 7.3020,30 11,3014,0016,3019.0021,30 11,4514,0016,3018,4521,00 11.0013,3016,0018,3021,00 300 1515 130 350 1620 215 430 16 45 430 830 222! 230 445 1700 '45 45 1645 İNSANUK nuatarimlr n n i a t HAÜ 17ARALIKTAN ITIBAREN •BEYOĞLU BEYOGLU. NİŞANTAŞI MOVIEPLEX, ŞİŞLİ MOVIEPLEX, ORTAKÖY FERİYE EURIMAGES, ATAKOY ATRIUM, ALTUNIZADE CAPITOL SPECTRUM 14 KADIKÖY BROADVVAY VE SUADIYE MOVIEPLEX' SINEMALARINDA. • DUBAİ (AFP) Dubai, 6 Aralık'ta başlayan ilk Uluslararası Film Festivali ile Ortadoğu'nun 'Cannes'ı olma yolunda ilk adımını attı. Bir FransızFas yapımı olan 'Le Grand Voyage' ve bir HindistanKanada fiüni olan 'Bollywood'Hollywood'un Ortadoğu'daki ilk gösterimlerinin yapıldığı festivalde birçok film izleyiciyle buluşurken, ünlü Hollywood yıldızlanndan Orlando Bloom, Morgan Freeman ve Sarah Michelle Gellar da gala gecesine katıldı. Festivalin, Birleşik Arap Emirliği halkına dünyanın dört bir yanından gelen filmlen izleme olanağı sağladığı belirtıldi.