Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 KASIM 2004 PAZARTESİ OLAYLAR VE GÖRÜŞLER AÇI MÜMTAZ SOYSAL Avrupa'yla Biz YİNE bızı yaz/yorJarmış O konudakı kompleksı- mız malûm Batılı taasında bızden soz edılmesıne bayılırız Hangı gazetede ve ne konuda olursa ol- sun, Turkıye ve Turklere ılışkın olarak oralann bır koşesınde çıkan ovucu yazılar hemen burada yan- kı bulur Çok eskıden Boğazıçı ve şışkebabı konulanydı, şımdı epey değıştı "Avrupa ve Turkler" konusu re- vaçta 0 bakımdan, bu konuya ılışkın yazılanlann bızım basına da yansımasında şaşılacak bır şey yok Nıtekım, buyuk tırajlı gazetelenn baş koşelen son haftaların guncel konusu olan "Asena ve Ibo" so- rununun Avrupa'dakı yankılanyla dolu Almanya'nın cıddı gazetelerınden Frankfurter Rundschau, "Eskıden de Ibo-Asena aynlığı Turk basınında mutlaka haber olurdu Ama şımdı Tur- kıye'nın muhtemel AB uyelığı öncesınde buyük ga- zetelenn koşe yazarlan bıle bu konuya değınıyor" dıyeyazmış Oyazaryazmaz, haberın "Jboıle Ase- na kavgası Avrupa'ya taştı" bıçımınde manşet ol- masında şaşılacak bır şey yok Eskı alışkanlığımız Şaşırtıcı olan, bu aktarmalar değıl, aktarmalar- da ortaya çıkan yenı bır unsur Asena dakı başkal- dırışın Avrupalılarca bır "Avrupa etkısı" olarak al- gılanışı ve bızde de bu algılanışa katkıda bulunuş- tan pay çıkaranlann bulunması Tanzımat kafasının bu ıkı yanlı canlanışı çok ıl- gınç değıl mı'7 KızcağızındırenışındenhemBatılılarpayçıkara- cak, hem de bızdekıler, dolaylı ve pek ınce bır bı- çımde, bu pay çıkanşa katkıda bulunmuş olmak- la ovunecekler Pes doğrusu, Asena herhalde bu kadarını duşunmemıştır Işın kotusu, yalnız bu gıbı konularda değıl, dev- lete, ekonomıye, polrtıkaya ılışkın konularda da yal- nız başımıza duşunemez oluşumuz, duşuncemı- zın ıçıne ılle de bır koşesınden "Avrupa ne der"\ sokuşturmamızdır Boyle olduğu ıçındır kı, bu ulkeye özgu, bura gerçeklennı ve gereksınımlennı one çıkaran du- şunce bırturlu gelışemıyor, dış kalıplar hep ağırba- sıyor Kureselleşmenın getırdığı akımların devlet yapı- sını duzeltmede, ekonomıye çekıduzen ver- mede, polıtıkayı dınttmede ters etkıler yaratıp ba- şansız olması bundan olsa gerek Bağımsız duşuncenın yokluğu ve kafalann sürek- lı dışandan etkılenışı yuzunden Turkıye yıllardır bo- calayıp durmakta Eskı Osmanlı şıklığı olan "alaf- ranga" olmanın etkısı mı, unıversıte fakultelenne ka- dartırmanan "yabancı dılde ö£ref/m"felaketının sonucu mu, yuzeysel taklıtçılığın özgun derınlığın yerıne geçışı mı, ne dersenız deyın, ulkenın şu gun- lerdekı şaşkınlığı da gostenyor kı, bu yenı Tanzımat- çılık ıle yenı mandacılığın bırteşmesı hıç hayırlı, ya- rarlı ve yaratıcı olmamıştır Cumhuriyet kitap kulübü MERİÇ VELÎDEDEOĞLU LAİKLİKTEN ŞERİATAMI? Çağ Pazarlama A Ş Turkocağı Cad No 39 41 (34334) Cağaloğlu-îstanbul Tel (0212) 514 01 96 Görünen Köy ve Sivil Toplum Turkıye'yı laık duzenden uzaklaştırma gınşımlen elbette tehdıt edıcı bır amaca ışaret eder Ama hangı koşulda ve ne pahasına olursa olsun, parasal ve sıyasal erkı elden kaçırmama tutkusu daha da tehlıkehdır Ve bu tutkunun, gucunu, tadını bır kez almış sıyasal gruplan hangı menzıle yonlendıreceğı ne yazık kı bellıdır Bu menzılnı adı, tek partı ıstıbdadıdır Prof. Dr. Erendiz AJASÜ,AUEmekh B aşbakan'ın ekrandakı yuzu- nu ızlıyorum, ıfadesız bır yuz Soyledıklennı dıkkatle dmlı- yorum Ogun, unıversıtelere devlet butçesınden para ay- nldığı ıçın, hukumetın unıversıtelen de- netleme hakkmın kendıhğınden doğdu- ğunu ılen suruyordu Batılılann, bu savı destekleyen bır ozdeyışınden soz edıyor Venlen para ustunde, verenın tasarruf hak- kını dıle getıren bır ozdeyışten Sayın Başbakan'ın hangı Batı dılını bıl- dığını bılmıyorum, ancak, Ingılızcede boyle bır ozdeyış olmadığını bılıyorum ABD'de vergı mukellefı yurttaş devlete odedığı vergının nereye sarf edıldığmı ku- ruşuna dek oğrenmek ıster, bıreyın kamu harcamalan ustundekı denetım hakkı o ulkede sık sık dıle getınlır Yanı hesap so- ran, yurttaştır, ona karşı sorumlu olansa, devlet Başbakan, vurttaş-devlet-kamu harcamalan uçgenındekı tenmlenn ko- numlannı kaydırarak yaptığı yorum ıle kışısel çevırme yeteneğının hayran kalı- nacak yenı bır orneğını sergıhyor1 Başbakan sozlennde samımı ıse kav- ram kargaşası ıçınde De\let, hükümet, halk kavramlannı \ e olgularını bırbırıne kanştınyor Hukumetın kendıne aıt bır parası yoktur, para dev letındır, daha doğ- rusu devletın de parası yoktur, para yasa- ma orgamnca belırlenmış yasal çerçe\ e- de, halkın hızmetınde kullanılmak uzere vergı mukellefı bıreylerden devletın kımı aygıtları tarafından toplanır ve halkın ge- reksınımlerını (ıhtıyaçlarını) karşılamak uzere hukumete emanet edılu- Bu duzen- de hukumet bır aracıdan başka bır şey de- ğıldır Başbakan'ın yazılı basında çıkan soz- lennı okuyorum ve onun paraya ve baş- ka şeylere hangı bakış açısıyla yaklaştı- gını oğrenıyorum "Hiçbir millet, ulkesi- ni de miDetinide ucuza kapürmanın alçak- bğuu vaşamaz. Bu böjle biline" buyuru- yor Sayın Başbakan (Cumhuriyet gazete- sı, 26 Nısan 2004), kesın yargılan, aşın- lık behrten sozcuklen sevıyor tfadesı son derece açık Sayın Erdoğan, "ülkenin, ıniUetin kapünlmasında" bır sakınca gor- Oğretım U\esı muyor, onun ıçın sakıncah olan bu ışın ucu- za kapatılmasıdır yalnızca1 Bu sozlenn, bır donemın ve bır ıktıdann ruhunu en doğrudan ve en ozlu bıçımde yansıtma- lan bakımından, tanhçıler tarafından kay- dedılmesı gerekır dıye duşunuyorum Paranın onemıyle bu kadar ılgılı olma- sına karşın, konuya değgın Turkçe ozde- yışlerın en unlusu Erdoğan'ın aklına gel- mıyor1 (Turkıye'de çalışmak yerıne, yurt- dışındakı goruşmelere dayalı bır ıcraat yontemını yeğledığınden olmalı') Oysa meramını en kestırmeden dıle getırecek olan da bızım ozdeyışımız Parayı veren düdıiğu çalar. Dıhmızın ozdeyışı elbette parayı vere- ne alkış tutmamakta, ona sıtem etmekte, onu parayla ovunmekten başka bır ozel- lığı olmayanlann kof ve gulunç durumu- na ındırgemektedır Başbakan'ın sozlen kendısı ve partısı adı- na talıhsızlıktır Hukumetın salt kendıne aıt parası bulunsaydı bıle, bılımın ancak ozgur bır ortamda gehşebıleceğını kavra- mış, demokrasıye sahıden ınanan, sorum- lu me\ kıdekı bır sıyaset adamına, bu var- sıllığı Demokles'ın kılıcı gıbı unıversıte- lenn tepesınde sallamak yakışmazdı Son derece yerlı bır davranışı haklı çıkarmak ıçın, Batı'da uygulanmayan teamullerden uygulanıyormuş gıbı soz etmek çok ıl- gınç bır tutum, bu rurum bıze Sayın Er- doğan'ın kışılık yapısı ustune çok şey soy- luyor AKP'nın ve ozellıkle Başbakan'ın, unı- \ ersıteler topluluğunun karşı çıktığı bır ta- sanyı yasalaştırarak zorla unıversıtelere gıydırmek bağlamuıdakı sozlennı ve ey- lemlennı, sadece laık toplum duzenının yıpratıhnasına yonelık adımlar olarak de- ğerlendırmek, karurnca yetersızdır AKP'de dugumlenen soru, takıyyecı bır şenat par- tısı olup olmadığı belırsızlığının otesın- dedır AKP, "Amaç araçlan hakb kılar" tutumunu benımsemış gorunmektedır Turkıye'yı laık duzenden uzaklaştırma gınşımlen elbette tehdıt edıcı bır amaca ışaret eder Ama hangı koşulda ve ne pa- hasına olursa olsun, parasal ve sıyasal er- kı elden kaçırmama tutkusu, daha da teh- lıkehdır Ve bu tutkunun, gucunu, tadını bır kez almış sıyasal gruplan hangı menzıle yon- lendıreceğı ne yazık kı bellıdır Bu men- zılın adı, tek partı ıstıbdadıdır Turkıye kamuoyu nıcedır, edınılmış-oğrenılmış bır çaresızlık karmaşasının pençesınde kıvranmaktadır Genış kıtlelere bu olum- suz eğıttmı \eren, herhalde ekonomık zor- luklardır Aydınlann buyuk kısmındakı ataletı koyulaştıransa Avrupa Bırhğı'ne katılma umuduna. bağımsız duşunebılme yeteneklerını yıtırecek olçude yapışmış ohnalandır Turkıye'nın kendı çabalarıyla aydınlı- ğa çıkamayacağına daır -gerçeklıkle bağ- lantısız ama- guçlu bır kanı bıçımınde be- lıren bu çaresızlık karmaşası, yakın \e dar çıkar peşınde koşan herkesın gozunu bağlıyor, boylece yalın gerçeklenn go- rulmesı engellenıyor Oysa, dunyanın guncel koşullarında, Turkıye aydrnlığa çıkabılecekse, bunu sa- dece ve sadece kendı çabasıyla başarabı- hr ABD'nın kendı gudumune tumuyle gır- mış tslami bir Türkhe amaçladığı gun gı- bı aşıkârdır, Turkıye yonetımının baskı- cı olması, ABD karşıtlığını da susturaca- ğı ıçın, buyuk patronun ışıne bıle gelır Aşı- kâr olan ıkıncı durumsa, Islamı ve baskı- cı bır yonetımın ellerıne kalmış bır Tur- kıye'nın, AB'nın nasırlaşmış sorununu da çozeceğıdır1 Başından nasıl atacağını bırturlu bılemedığı Turkıye'yı açıkça red dedebılmesıneımkânhazırlayarak1 Umut- lannı AB'ye bağlamış yurttaşlanmız, ya- kalandığımız ıkılı kıskacı ne kadar erken fark ederlerse, hepımız ıçın o kadar ıyı- dır Bız yurttaşlara şu anda duşen acıl go- rev açıktır Her zaman ve her ortamda unıversıte ozerklığını savunmak 1 Unıver- sıtelenn yuz yuze kaldığı zorlama, sade- ce unıversıtelenn meselesı değıldır, tum toplumu yakından ılgılendırır Baskı yo- netımlermın ılk susturduğu ve kendıne uydurduğu kurum unıversıtelerdır, nıtekım 1980 darbe yonetımı de aynı yolu ızlemış- tır Bugun AKP'ye karşı unıversıteyı sa- vunmak, yann sıv ıl ınısıyatıflen, kendı- lerını savunamama durumuna duşmekten kurtaracaktır Ulkemızdekı kadın ve ba- nş mucadelelennde, yukselen koktendın- cılığe karşı duruş belırlenmesınde, sıvıl top- lum kuruluşlarının katkılan asla azımsa- namaz Turkıye STK'lennın, ulkenın yo- nunu, gorunen koyden aydınlığa doğrul- tabılecek gucu vardır, yeter kı bu gucun ve durumun farkına varsınlar' Yeteneğe Göre... Abidin ZL rdek yuzmede, sıncap | 1 sıçramada, yılan V_y surunmede bınncıdır Ordeğe maraton koşturursanız başanlı olmasını sağlamak bır yana, kendı yeteneklennden de kaybetmesme neden olursunuz Gunumuzde altyapısı oluşturulup uygulanması gereken en geçerlı sıstem, oğrencılen ılgı ve yeteneklenne gore ayınp, ılgılı olduklan alanlarda yetıştınlmelennı sağlamaktır Sekız yıllık ılkoğretım okullannda da yapılması gereken budur lyı yetışmış, pedagojık formasyonu ozumseyerek almış • oğretmenlenmızce Oğretmen oğrencılenmız ılgı ve yeteneklenne gore aynştınlmah ve yonlendınlmelıdır Resme ılgı duyanlar resım, spora ılgı duyanlar spor, muzığe ılgı duyanlar muzık eğıtımıne vb yonlendınlmelı v e oğrencılenn buradan da guzel sanatlar lıselen, meslekı- teknık lıseler, oradan da yuksekokul v e unıversıtelenn ılgılı bolumlenne geçışlen sağlanmalıdır Tum oğretmenlenmız bılırler kı otuz beş kışılık bır sınıfta, Anadolu lısesı ve obur lıselere gıdecek unıv ersıte hedeflı oğrencı sayısı ortalama on ıkı- on dort kışıdır Obur oğrencıler yeteneklenne gore alanlara aynlması gerekırken bu oğrencılenmız de gereksız sınav yanşlanna sokularak penşan edılır ve sonuçta oğrencılenmız ve velıler buyuk hayal kınklıklan yaşarlar (Ekonomık kayıplann rakamsal değen çok yuksektır) Boylece ışsızler ordusuna yenı katılımlar sağlamaktan ote geçemeyız Ancak bu sıstemm başanlı olması ılkoğretım okullannın altyapısının oluşmasıyla mumkundur Herokulda resım atolyelen, muzık salonlan, fen ve bılgısayar laboratuvarlan. spor alanlan ış atolyelen olma zorunluluğu vardır Tabıı kı araç gereç donanımlı ohnak uzere Uygulamalı eğıtımın olmadığı bu okullanmızda doğal olarak ezbercı, oğrencı merkezlı olmayan eğıtımın kaçınılmaz olacağı mutlaktır Bunlar hazırlanmadan ortahkta değışım nrtuıalan koparmak, temelı olmayan zaten yetersız eğıtım sıstemımızı daha da genlere ıtmekten başka bır ışe yaramaz 1 Kısacası, Turkıye'nın eğıtım gundemı bugun ÎHL ıse oturup neler kaybettığımızı duşunmelıyız Aklın v e bılımın one çıkmadığı duzenleme ve çalışmalar bırey değıl, kul yetıştırme amaçlı çalışmalardır Ataturk Turkıye'sınde kotulenn gelmesını sağlayan, seyreden ıyıler karanhğa karşı bırer mum yakmalıdır CIMHURİYETTEN OKURLARA tBRAHİM YILDIZ Şu Bizim Medya Bugun, yalnız Turkıye'de değıl tum dunyada med- yanın tutumu tartışılıyor Gerçekten, halk herşeyden doğru bıçımde haber- dar oluyor mu'' Yoksa gazetelenn sermaye yapısı one çıkıp ortu- lu sansur sayfalarda kendını hıssettınyor mu? Aslında medyamızın geldığı bugunku nokta araş- tırılmalı ve tartışılmalı Tartışılsın kı, gazetecılık mesleğının geleceğı de sağ- lam temellere oturtulsun Mesleğımızın ustalarından, eskı Turkıye Gazete- ctler Cemıyet Başkanı NaJI Güreli'nın "Şu Bızım Med- ya" ısımlı krtabı, bu mesleğın ıçındekıler ve gelecek kuşaklar ıçın onemlı bır başvuru kılavuzu nıtelığın- de Güreli'nın kıtabından bır bölumunu bırlıkte okuya- lım "Buyuk sermaye gruplannın elındekı 'medya'da sıyaset ve tıcaretılışkılennın etkısı, zaman zaman belırgın bıçımde goruluyor Soz konusu sermaye gru- bunun onemlı çıkanna ters gelen 'krıtık' konularda, sermayenın aleyhıne olacak haberlenn yayımlanma- dığı kamuoyunun dıkkatınden kaçmıyor Sıyasal ık- tıdaria ılışkılernedenıyle, ıktıdann ısteklen de 'med- ya'nın yayınlanna yansıyor Çoğu zaman okuriann ve ızleyıcılenn bır olaya ılışkın gerçeğın butun boyutlannı oğrenebılmesı ıçın bırkaç gazeteyı okuması, çeşıtlı televızyonlan ızie- mesı gerekıyor Kımı zaman gruplar arasında çatış- ma çıktığı donemlerde, bırbıhenyle ılgılı olan (grup- lararası banş dönemlennde yazılıp soylenmeyen) ba- zı gerçeklen de oğrenmek olanağı doğuyor Medya-sıyaset-tıcaret uçgenının dayattığı ıç san- surun ılgınç ve uzucu örneklenyle de zaman zaman karşılaşılıyor Bu uçgenın çıkanna ters duşen haber- lenn yayımlanmadığı, yazılann sansür edıldığı olu- yor Ekonomık knz sırasında, sıyasal nedenlerie de kımı yazahann kıyıma uğradığı bılınıyor Olup bıtenlere bakarak, gerçek anlamda sansu- rün kalktığını, yanı halkın her bılgıye ulaşabıldığını söylemek hemen hemen olanaksız " Cumhuriyet gündemde Gazetemızle ılgılı yazılı basında çokça haber ve yo- rum yıne geçen hafta yoğunluktaydı On ıkı yıl önce yaşananlar yenıden kaleme alınır- ken haberlenmız de gundem belırleyıcı oldu Genelkurmay Ikıncı Başkanı Orgeneral llker Baş- buğ'un azınlıklar konusundakı açıklamasına bırıncı sayfalarda tek sutun yer veren meslektaşlanmız, ko- nuyu Cumhurıyet'ın manşete taşımasını bıle eleştır- mekten gerı kalmadılar Cumhuriyet gazetecılık kurallan çerçevesınde ha- berlerı yayımlar Eleştınlennı de yıne yansız, somut bıçımde ortaya koyar Penktaş gazetemizde KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş gazetemı- zı zıyaretı sırasında Kıbrıs'la ılgılı onemlı noktaları bır kez daha dıle getırdı Uç gun arka arkaya yayımla- dığımız roportajda, Denktaş'ın Ankara'nın tutumun- dan rahatsız olduğu ortaya çıktı Denktaş, gerekır- se cumhurbaşkanlığını bır kenara bırakıp halkla bır- lıkte mucadelesını surdureceğını de açıkladı Futbolda karanlık tablo Turi< futbolu son donemde kırlenme surecıne gır- dı Alaattin Çakıcı, Sedat Peker, Ali Fevzı Bır'ın futbolcu, yonetıcı, hakem ve amıgolarla kurduğu ılışkıler, yasal olmayan muşterek bahıs, anlaşmalı maç ıddıaları, şıke soylentılerı, Turk futbolu uzerındekı şaıbeyı de berabennde getırıyor UEFA ve FIFA'nın Turk futboluna bakışı da doğal olarak değıştı Arif Kızılyalın'ın bu konudakı haben ve tum taraflann söy- ledıklerı onemlıydı Konunun Meclıs'etaşınması bel- kı de gerçeklerın su yuzune çıkmasını sağlayacak Ekonomiye yeni şef Özlem Yüzak arkadaşımız Ekonomı Servısı şef- lığınden aynldı Yuzak yıne haber ve roportajlanyla çalışmasını surdurecek Yuzak'tan boşalan bu go- revı Hasan Eriş yurutecek Guneş, Dunya ve son olarak da sekız yıldır Akşam gazetesının ekonomı şeflığını yuruten Hasan Erış'e yenı gorevınde başa- rılar dılıyor, Cumhunyet aılesıne hoş geldın dıyoruz lyı haftalar Değişmeyen adresimiz: www.sekerbank.com.tr Değişen adresimiz: Büyükdere Cad. No: 171, Metrocity i. Levent 34330, İstanbul T: (+90) 212 319 70 00 Şekerbank^