Katalog

20 KASIM 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ Bir tutamsevgiylebüyüyorlar17 Ağustos depremininüzerinden 5 yıl geçti. Ogünbeşyaşında olançocuklarbüyüdü ve okullu oldu. Depremzede çocuklara kucak açan Adapazan Özel Enka İlköğretim Okulu'nun çoğu öğrencisinin anne ve babası yok FtGEN ATALAY A lper, 17 Ağustos 1999 depreminde 5 yaşında kûçük birçocuktu. 32 saat en- kaz altında kaldı. Annesiııı, babasını ve ıkı kardeşıni yıtırdı. Aradan 5 yıl geç- tı. Alper, depremın etkilennı tamamen üze- rinden atamasa da 5 yıldır öğrenim gördü- ğü Adapazan Özel Enka ilköğretim Oku- lu'nda çok mutlu. Alper, büyüyünce cerrah olmak istiyor. Çünkü "zonı sevryor". Enka Vakfı'nca, depremzede çocuklar için Adapazan'nda yaptmlan okulda, dep- remde yakınlannı yitirmiş, evleri yıkılmış çocuklar, zengin bir eğitim ortamında, öğ- retmenlerin ve yöneticilerin sevgi çembe- rinde yaşıyorlar. Bu sevgi dolu ortama, bir de dışandan gönüllü uzman desteği geli- yor. Çocuk ve ergen psikiyatn Dr. Meltem Kora uzman pedagog Belgin Temur, klinik psikolog Deniz Yücel, bu okulda, okul ça- ğı çocuklan için koruyucu bir ruh sağlığı programı olan "Psikolojik Rehabiiitasyon ve Eğitim Projesi" (PREP) uyguluyorlar. ETKILERİ HÂLÂ SÜRÜYOR Deprem travmasımn üzerinden 5 yıl geç- mesine karşın oluşturduğu psikososyal et- kilerin halen devam ettiği varsayılarak gi- nşilen bu çalışmada öğrencilerin, sadece depreme ait olumsuz deneyimleriyle değil, dığer örseleyici yaşam olaylanyla da yapı- cı bıçımde baş etmelerinin sağlanması he- deflenirken öğretmenlerin de ruh sağlığı alanmda daha yetkinleşmesi amaçlanıyor. Uzmanlar, sınıf öğretmenlen ile yapılan- dınlmış, 10 hafta süreli bir grup eğitimi sür- dürerek öğretmenlere, iletişim teknikleri, davTanışsal sorunlara yönelik uygun davra- nışçı yaklaşım teknikleri ve sorun çözme be- cerileri eğitimi veriyorlar. Bu eğitime para- lel olarak öğretmenlersınıflanndaki öğren- cilerle de bir dızi etkinlik yürütüyorlar. Bu sınıf etkinlikleri sırasında, öğrenci- lerle öğretmenlerin olumlu bir iletişim at- mosfen oluşturarak öğretmenlerin liderliğin- de kaygı, depresyon gibi psikolojik zorluk- lara müdahale edilmesi amaçlanıyor. OĞRETMENLER ÇOK MEMNUN Adapazan Özel Enka tlköğretim Oku- lu'nda bu eğitimi alan sınıf öğretmenlen, 5 haftadır kahldıklan çalışmalardan çok ya- rar gördüklerinı söylediler. \ luharrem \aJçm. "Öğrenchi, yalnızca dm- leyip onu anlamanın ne kadar önemli oldu- ğunuöğrendik''derken HaticeGünay, "Öğ- rencilerle iletişimimi/ daha olumlu otanaya başladı. Onlara daha kolay ulaşabiByoruz. Ders içinde duygu paylaşımımız, rahatiama çahşmalanmız oluyor" dıye konuştu. NurayGöker de "Esldden çoculdarsorun- laria geldikleri zaman çözüm buhnaya çab- şırdık. Şimdi onlan etkin biçimde dintiyor, duygulannı anlamaya çahşryoruz. Biz çö- züm üretmekzorunda otrnadığımız] anladık, çözümü çocuklar da üretebifir" dedi. OKUL 27 GÜNDE BITTİ Esat Ergün. Enka Vakfi 'nın, kurulma- suıa, 17 Ağustos 1999 dep- reminden bir hafta sonra ka- rar verdiği Özel Enka ilköğ- retim Okulu, 24 Ekim 1999 tarihinde öğretime açıldı. Okul Müdürü Esat Er- gün'ün verdiği bilgilere gö- re, halen öğrenim gören 378 öğrencinin yüzde 80'i dep- remden zarar görmüş. Öğ- rencilerm 124'ünün ya an- nesi, ya babası ya da her iki- si birden yok. Enka Vakfi, öğrencilerin tüm gereksinim- lerinı karşılıyor. Birçoğunun yemek, servis ve giysi giderleri de vakıfça ödeniyor. Okulda küçük bir kontenjan da ekono- mik durumu iyi olan ailelerle, memur ço- cuklanna aynlmış. Okulda, öğrencilerden ücret alınmıyor. Yalnızca ekonomik duru- mu iyi olan veliler okula bağışta bulunu- yorlar. Yapımı 27 işgününde tamamlanan okul- daki öğretmenlerin çoğu yüksek lisansh. Okul Müdürü Esat Ergün, okulun akademik başansının da hızla yükseldiğine dikkat çe- kerek "Okuhımuz, seviye beürleme sınavı sonuçlanna göre, Adapazan'ndaki 236 okul arasında 6. sırada. LĞS'de 9. sırada. Sınrf- lar 24'er kişilik. Sevgi, güven ve ilgi verilen çocuklar için okulda 'yok' yok"dedı. 2002-2003 öğretim yılında lise binasırun da hizmete girdiği Adapazan Enka Okulla- n'nda, ilköğretimde 378, lisede 139 olmak üzere toplam 517 öğrenci bulunuyor. Yatakhanesi, yemekhanesi, kapalı spor salonu, yüzme ha\-uzu, 20 bin kitabın yer al- dığı ıki kütüphanesi, öğretmen lojmanlan, koşu parkuru, bisiklet yolu bulunan okul, kent merkezine 5 kilometre uzakta, binlerce ağaç- la çevrili bir tepede öğretim veriyor. Enka Vakfi, öğrencilerin tüm gereksinimlerini karşılıyor. Öğrencilerden ücret alınmıyor. Deprem travmasının üzerinden 5 yıl geçmesine karşın oluşturduğu psikososyal etkilerin halen devam ettiği varsayılarak girişilen bu çalışmada öğrencilerin, yalnızca depreme ait olumsuz deneyimleriyle değil, diğer örseleyici yaşam olaylanyla da yapıcı biçimde baş etmelerinin sağlanması hedeflenirken öğretmenlerin de ruh sağlığı alanında daha yetkinleşmesi amaçlanıyor. Eııkaz altmdan yaşama 'Çığlığımı dayım duymuş' ERDAL CÜVEN: 11 yaşında, 5/B sınıfı öğrencisi. (Anne, babası ve kardeşi öldü. 20 saatten fazla enkaz altında kaldı.) "Beş / yaşuıdaydım. Ğüneş rurulmuşru. Korkmuştum. Gece uvuyamadım. Annem beni yere yafjrnuşü. Uyandığımda ev çökmüştü. Duvar yüalınıştı, ama iki koltuk duvan futmuş. Dayım yoldan geçrvormuş, beni duymuş. Sonra çıkardılar. Okula ilk geldiğimde arkadaşlarla ilişkilerimi zor kurdum. Koşmayı çok seviyoruın ve atiet olmak istiyorum." 'Uzerimde tuğlalar vardı' ALPER ŞİMŞEK: 10 yaşında, 4/A sınıfı öğrencisi. (Depremde anne, babası ve iki kardeşi öldü. Enkaz altında 32 saat kaldı.) "Uyandığmıda uzerimde tuğlalar vardı. Yalnızca / ellerimi hareket ettirebüiyordum. Bağurdım. Dayımın bana seslendiğini duydum. Ama o beni duymadı. Sonra uyuyakalmışun. En son bağınşunda çıkardılar. Onlann nasıl öldüklerini bih'yorum. Büyüyünce cerrah olmak istiyorum. Çünkü benzoru severim. Doktorluk da zor bir iş." 'Gardırop• • i • • ustume yıkıldı' CİZEM ÇUBUKÇUOĞLU: 11 yaşında, 5/A sınıfı öğrencisi. (Depremde babası öldü. 20 saatten fazla enkaz altında kal- dı Okula başladığı ilk yıl hiç konuşmuyor, sü- rekli resim yapıyor- muş) "Gardırop üstüme yıkıl- dL Biraz boşluk vanu. Sonra çıktım. Annemle kar- deşlerim de çıknuşlar. Annem uzülmesin diye babam için 'Izzet arabayı tamıre gönirdü. gelecek' dediler. Günler- ce babamı bekledik. Babam o akşam öl- müş. Önce çadırda, sonra prefabrikte kal- dık. En çok resim yapmayı SCTİ>orum. Bü- > üyünce de yüzme öğretmeni olmak is- tiyorum.'" Miki Maus düştü1 AYBÜKE CÜMÜ5: 11 vaşında, 5/B sınıfı öğrencisi. "Deprem gerçekte ohnaz diye bilirdim. Yalnızca çizgi finnlerde olur samyordum. O gece riiyamda Miki Maus çeşme başında su içhordu. O sırada yer yanldı ve Miki Maus yerin içine düştü. Babam beni kucağına alrnışö. Herkes ağfayordu. 'Niye ağlıyorsunuz' diye sormak istedim. Once polis olmak istrvordum. ama polisler insanlan öldürüyor. Şimdi hedefım cerrahhk." Bebeğime ağladım1 BEYZA KURT: 11 yaşında, 5/B sınıfi öğrencisi. "Depremden bir gün önce anasınıfına yazılmışüm. Çocuklaruı hiçbiri benimle oynamak istemenüşti. Ama öğretmenim bana çok iyi davranmıştı. Depremde öğretmenim, eşi, çocuklan hepsi öldüler. Bir bebeğün vardı. Ona 'sırdaşım' derdun. Depremde kayboldu. Aylarca bebeğhn için ağladım. Sokağa çıküğunda hiç çocuk ounazdı. Depremde dedem de öldü. Annem, 'Bu çocuğun psikolojısı bozuldu" diyerekbana bir günhık aku. Okuma-yazma bihniyordum, ama günlüğüme sürekli karalama yapıyor, anneme gösteri>ordum. .\nnem de Çok güzel olmuş" diyordu." 2-3 katlı binalar ASLI BOZKURT: 11 yaşında, 5/B sınıfı öğrencisi. "Depremi çok net hanrhyorum. Annem beni balkondan aşağı atn. Çaü yüahyordu, kapıdan çıkmaya çahşrvoriardı. Mimar olmak istiyorum, O zaman en fazla 2-3 katiı binalar yapacağım." Arkadaslan GAMZE KORULACAK: 11 yaşında, 5/B sınıfı öğrencisi. -Depremde evimiz yıkümadı, ama anne babası ölen arkadaşlanm var, onlara çok üzühnorum. Büyüyünce avukat otmak jstiyorum." Unutamıyorum 1 ÖZCE CANSU YÜCEL: 11 vaşında, 5/B sınıfı öğrencisi. "Depremde evim hasar görmüştü, çok üzühnüştüm. Dedenüer, teyzem enkaz amnda kalnuşlardı. l zun süre çadırda kaldık, o günleri unutanuyorum." 3 bin 500 öğrenci arasında araştırma Dk suç işleme yaşı urkutucu: l o İSTANBUL(AA)-Istanburda, ergen- lik çağındakı öğrenciler arasında yapı- lan araştırma, ilk suç işleme yaşının ağır- hldı olarak 13-15 olduğunu, suç işleyen- lerin 1/5'inin de "flksuçlaruu 7-9 yaşja- n arasında işjediğini" ortaya çıkardı. "ErgenlerArasında Suç İşleme RiskT konulu araşûrma, Yeniden Sağlık ve Eği- tim Derneği tarafindan Doç. Dr. Külte- gm Ogel'in koordinatörlüğünde, îstan- bul'da 15-18 yaş grubundaki 3 bin 500 öğrenci arasında gerçekleştirildi. Araştırmada, katılımcı öğrencilerin yüzde 14.8'inin, "hayatlan boyunca en az bir kere herhangi bir suç işlediğT be- lirlendi. Araştırmaya göre ilk suç işleme yaşı ağırlıklı olarak (yüzde 42.6) 13-15 yaş arasında gerçekleşirken, suç işleyen öğrencilerin yüzde 20 si de "ilk suçlan- nı işkdiklerinde 7-9 >aşlan arasuıda oi- duklaruu" bildirdi. Katılımcı öğrencilerin yüzde 10.8'i de, "poüsle en az bir kere başlarmm be- la>*a gjrdiğini'' kaydetti. Öğrencilerin yandan fazlası (yüzde 59.1) "sadecebir kez", yüzde 23 'ü "2-3 kez", yüzde 4.4'ü "4-5 kez", yüzde 13.5'i ise "5 defadan fazla polisJe başının beiaya girdiğini" ıfa- de etti. Öğrencılenn yüzde 3'ü "en az bir kez nezarethanede kaldığmı" ifade ederken, suç işleyen öğrencilerin yüzde 6.7'sinin anne ya da babasının da herhan- gi bir suç nedenıyle en az bir kere ceza- evine girdiği ortaya çıkti. Miniklere karşı îşlenen suçlar artıyor Çocuklar çabıuııış haklarmı istiyor Eğitim Servisi - Bugün Dünya Çocuk Haklan Günü. Ancak bu özel günün, dünya- nm pek çok yerinde, psikolo- jik ve fiziksel olarak istismar edi- , şıddete uğrayan, işkence edilen, çabştınlan, savaşa sokulan, yetersiz beslenen, sağlık ve eğitim olanaklann- dan yoksun bırakılan yüz mih/onlarca çocuğa ne yazık ki bir yaran yok. Türkiye'de çocuk istisman giderek yaygınlaşıyor. Çocuk istismarmm en yüksek oranını psikolojik ve fiziksel istismar türleri oluşturuyor. Çocuğa kar- şı işlenen suçlarda son 5 yılda artış göz- lenıyor. 15-24 yaş arasındaki intihar oram da yükseliyor. Çocuk Vakfi'nın "Dünya Çocuk Haklan Günü" için ha- zırladığı "Çahnmış ÇocukHaklan Ra- ponı"na göre Türkiye nüfusunun yüz- de 36'sı yoksul ve bu oranın yüzde 17. 5'i yoksulluk sınınnın altında. Kimse- siz çocuk sayısı yaklaşık 800 bin. Çocuk Vaİcfi Başkanı Mustafa Ruhi Şirin Dünya Çocuk Haklan Günü'nde şöyle konuşuyor: "Çocuk sorunlannı perdelemek için suskunluk sarmalını kuUanan \ahşi kapitaUzmin bütün tü- revieri, bu rolü yerinegetirirken her tür- lü enstrümanı kullamyor. İki seçeneği- miz var: Seyirci olmak ya da çocuklar için toplumsal aklı harekete geçirmek. Biri susarak öunek.. diğeri hayau erte- lemeden yaşamak."