Katalog

2 0 KASJM 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA H J J v U i ı U I T J J . ekonomi(5cumhuriyet.com.tr 13 Türkiye'nin en büyük kentinde oturmanın bedeli iğneden ipliğe daha yüksek harcama gerektiriyor îstanbuTda pahabhk atesi• İstanbul'da oturanlar Türkiye ortalamasına göre bakkala manava yaklaşık onda bir, ev sahibine beşte bir, ilaca, doktora üçte bir, çocuğunun okul masrafma da yarı yanya daha fazla para ödüyorlar. ANKARA (ANKA) - Türki- ye'nin tüketici fiyatlan bazında en pahalı ilinin tstanbul olduğu belirlendi. Türkiye ortalaması 100 olan fiyatlar îstanbul'da 130'a ka- dar yükselirkenlstanbul'da 1001i- raya alınacak bir sepet mal ve hiz- met için seçilmiş iller içerisinde Türkiye'nin en ucuz ili olan Di- yarbakır'da 49, Kayseri'de 52.8 li- ra ödemek yetiyor. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün (DlE) tüketici fiyatlan endeksine göre, Istanbul'u sırasıyla Türkiye ortalamasının üzerindeki fiyat düzeyiyle Antalya, Ankara, Izmir ve Bursa izliyor. Istanbul'un di- ger illere bu ölçüde fiyat farkı at- masında eğitim, sağlık ve giyim fiyatlan belirleyici konumda bu- lunuyor. Gıdada rekor İstanbul'da Ekım 2004 'te toplanan toplam 157 gıda maddesi ve içeceğin fiyatı esas ahnarak yapılan hesaplamaya göre, Türkiye ortalaması 100 olan gıda ve içecekfiyatlan tstanbul da 107.8 "e ulaşıyor. Gıda ve içecekte îstanbul 'u 102.9 ile Ankara, 101.9 "la Antalya, 100.8'le lzmır, 100.7yle Bursa, 100.3'le Trabzon ve 100.1'le de Zonguldak izlivor. II II • II II II ••' n > " n ıı ıı ıi ıııı ıı n || İ;.»" " ıı ıı II II II Giyimde lider Antalya Giyim ve ayakkabı fiyatlan açısından ise Türkiye 'nin en pahalı ilinin Antalya olduğu belirlendi. Türkiye genelinde ortalama 100 olan giyim ve ayakkabı fiyat sevivesi Antalya da İ2i.l'ekadar yükseliyor. Antalya 'nın ardından sırasıyla 119.6 ile îstanbul, 113.1 fiyat se\iyesiyle Trabzon, 111.2 ile Ankara, 108.51e Izmir izlivor. Klralar yaşamı zorlastırıyor Kira, ısınma, aydmlatma gibi harcamalardan oluşan konutla ilgili harcamalarda da îstanbul, Türkiye geneli ortalamasına göreyüzde 13.1 daha pahalı. tstanbul 'un ardından sırayia 111.2 ile Ankara, 104.2'yle Erzurum ve 102.8 'le Malatya gelivor. Konut harcamalarının büyük bölümünü kira ödemelerinin oluşturması Ankara ve tstanbul da fiyat seviyesini arttınyor. En sağlam II Diyarbakır llaç, dığer sağlık malzemeleri ve sağlık hizmetlennin (iyatlarında tstanbul diğer illere göre oldukça vüksek bir düzeyde bulunuyor. Türkiye geneli ıçin 100 kabul edilen sağlık fivat düzeyi, tstanbul'da 136.2've kadar yükseliyor. tstanbul un ardından sıravla 111 ile tçel, 108.6 ile Antalya, 104.5 ile Izmir, 102 ile Ankara gelivor. Bu alanda en ucuz il ise 47.7 ile Divarbakır. Eğitimde özel okul farkı İller arasındaki fiyat farklılığında en büyük uçurum ise eğitimde bulunuyor. Türkiye ortalaması 100 olan eğitim fiyatseıiyesi tstanbul da 143.9'a yükseliyor. îstanbul 'un bu ölçüde bir \iiksek fiyat seviyesine çıkmasında özel okul ücretlerı belirleyici rol ovnuyor. Eğitim fivatlarında îstanbul 'u 108.4 le Bursa, 108'le Antalya, 104.5'le tzmir, 102.2 ile Ankara izlivor. Bütçenin önemli bölümü ulaşıma Ulaşım harcamalarında da Îstanbul un tartışmasız üstünlüğü bulunuvor. Bu kentte oturanlar bütçelerinin önemli bir bölümünü ulaşıma harcıyor. Îstanbul da ortalama 119.1 olan ulaşım fiyatlan genel sevivesi, Gaziantep 'te 60.8 'e kadar iniyor. Ulaşım harcamalarında Adana. Ankara ve Trabzon tstanbul 'u izlivor. DOURGEVŞOİAMA Dolar kaygısı bitmiyor Ekonomi Servisi - Dolar gevşedi ancak Avrupa ve ABD genelinde tepkiler sü- rüyor. ABD Merkez Banka- sı Başkanı Alan Greenspan. ABD'nın dış ticaret açığı- nın ekonomıyi olumsuz et- kileyebileceğı uyansında bulundu. Dolann değer kay- bının sorun yaratabileceği- nı söyleyen Greenspan, ya- bancı yatınmcılann dolar cinsi yatınmlardan vazgeç- mesi durumunda risklennın artacağını belırtti. Ekonomısı zor günler ge- çıren Almanya'nın Maliye Bakanı Hans Eichel, dolann htzlı değer kaybınm. ABD ekonomisi içın de faydalı olmayacağını söyledi. G-20 toplantısı öncesi Alman rad- yosuna konuşan Eichel. glo- bal ekonomi yanında ABD ekonomisinin de dolardaki rekor gerilemeden olumsuz etkileneceğini kaydetti. Fransa durakladı PARİS (AA)- Fransa eko- nomisi. son bir yılın en za- yıf performansını gösterdı. Fransa Ulusal Istatistik Ofi- si'nın verilerine göre ülke ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğınde. gayri safı yurti- çi hasıla temelinde yüzde 0.1 oranında bir büyüme gösterdi. Fransa'da. ekono- mık büyümenin yavaşlama- sının sebebı olarak ise tüke- tici harcamalan ve yatınm- lardaki azalma gösterildi. Fransa'nın beş yıl içinde 3 bın tonluk altın rezervinin 500-600 tonunu satacağı açıklandı. Altın satışından elde edilecek gelirin Fran- sa'nın 1 trilyonEuro'yaula- şaı borcunun azaltılması ve Ar-Ge çalışmalannm fi- nansmanında kullanılacak. Enerji Bakanı Güler, yerini açıklamadığı üç santral için fizibilite yaptıklannı söyledi Hükümet 'nükleer'de kararlı• Enerji Bakanı Güler, enerji darboğazı ile gerekçelendirdiği santrallar ıçin "Konu sadece nükJeer enerji sanrrallan kurma meselesi değildir, nükleer teknolojiye sahip olma meselesidir" savunmasını yaptı. Ekonomi Servisi - Enerji ve Ta- bii Kaynaklar Bakanı HilmiGükr, 3 adet nükleer santral inşa edilme- sinin planlandığını belirtirken santrallann 2011'den itibaren peşpeşe devreye gireceğini açıkla- dı. Güler, Türkiye Atom Enerjisi Kunımu (TAEK) Çekmece Nükle- er Araştırma ve Eğitim Merke- zi'nde incelemelerde bulunurken yaptığı açıklamada, Türkiye'nin elektrik enerjisi ihtiyacına ilişkin çalışmalar gerçekleştirildiğini ve gerekli önlem alınmazsa 2010- 2011 yılından sonra bir enerji dar- boğazına girilebileceğinin hesap- landığını savundu. Bu darbogaza girilmemesi için yerel kaynaklann rümünün kullanılmasının bile ye- terli olmadığını dile getiren Güler, dış kaynaklara bağımlı olma zo- runluluğunda kalınacağını anlattı. Nükleer santrallann enerji ihti- yacının yüzde 8-10'unu karşıla- masının düşünüldüğünü anlatan Güler, ihale tarihinın henüz belir- lenmediğini, hiçbir ülkeye de ve- rilen bir söz bulunmadığını kay- detti. Oncelik uranyumda Yakıt türü olarak öncelikle uran- yumun düşünüldüğünü bildiren Güler, santrallann özel sektöre yaptınlmasının planlandığmı, eğer gerçekleştirilemezse kamunun devreye gireceğini bildirdi. Güler, santrallarla ilgili olarak "Konu sa- dece nükleer enerji santrallan kur- ma meselesi değiMir, nükleer tek- nolojiye sahip olma meselesidir. Bu- nu banşçıl amaçlarla kullanma esastır" savunmasını yaptı. Güler, Türkiye"de nükleer enerji konusunda 500 uzmanuı, yetişmiş eleman olarak çalışhğıru belirterek Türkiye'nin nükleer deneyimi ve bilgi birikimi olduğunu da sözleri- ne ekledi. Bakan Güler, sorulan ya- nıtlarken de yer seçimi konusunda henüz karar aşamasına gelmedikle- rini, çalışmalann sürdüğünü aktar- dı. Güler, 3 santralın toplam kuru- lu gücünün 4500 megavat civann- da olacağını bildirdi. 10 gün devam edecek olan ve 100'ün üzerinde firmanın katıldığı Autosho^ 2004 Fuan bugün başuyor. Honda Türkiye'nin, AutosİKM 2004 Fuan nedenhle Türkiye'ye getir- diği dünyanın Uk insansı robotu ASEV1O, fuarın dün yapılan basın açıuşuıda büyük ilgi görürken Fiat'ın yeni aracı Idea'yı ünlü model Enıilie Borion tanrttı. Otomobil şenliği başlıyor Ekonomi Servisi - Otomo- bil tutkunlan, bugün tstan- bul'da başlayacak 10. Ulus- lararası Otomobil Fuan-Au- toshow 2004'te, dünyaca ün- lü markalann 2005 modelle- rini yakından tanıma fırsatı bulacaklar. ITF îstanbul Fu- arcılık Organizasyonu ve Otomotiv Distribütörleri Derneğı'nın (ODD) deste- ğiyle CNR Expo'da düzenle- nen fuann basın ve VIP açı- lışı dün yapıldı. Düzenlenen törende konu- şan ODD Yönetim Kurulu Başkanı YükselMermer, fu- an sektörün 10 günlük bay- ramı olarak niteleyerek "Hü- kümetyetkililerinden kimse- nin buhınmaması çok üzücü, bu sektörün ne kadar önem- li olduğunun farkuıda değfl- ler" dedi. Mermer, Türki- ASIMO BAŞBAKANİLE TANIŞACAK Honda Türkiye'nin, Autoshow 2004 Fuan nedeniyle Türkiye'ye getirdiği dünyanın ilk insansı robotu ASIMO büyük ilgi gördü. Verilen bilgiye göre, insan gibi yürüyüp konuşabilen ASIMO, 22 Kasım'a kadar fuarda ızleyicilerle buluşacak. Almanya Başbakanı Gerfaard Schröder ve Ispanya Kralı Juan Carlos ile bir araya gelen ASIMO'nun, bugün de Başbakan Erdoğan ile tanışması bekleniyor. ye'nin AB ile uyum sürecin- de sektördeki yüksek vergi oranlanndan kaçınılması ge- rektiğini söyledi. Formula 1 projesinin tanı- tımım önümüzdeki vıl oto- mobil fuannda yapacaklan- nı belirten ITO Yönetim Ku- rulu Başkanı Mehmet Yıkb- run ise tanıtımın ardmdan Türkiye'deki otomobil kapa- sitesinin artacağım ve gelen turist sayısmm da yükseliş kaydedeceğini bildirdi. 100'ün üzerinde firma ve 36 otomobil markasının yer al- dığı fuar, 6 salonda ve fuaye alanında gerçekleştiriliyor. Toplam 110 bin metrekare alana yayılan fuan, 500 bin kişinin ziyaret etmesi bekle- niyor. Otomobil tutkunlan- na kapılannı bugün açacak olan fuar, hafta içi 12.00- 22.00, hafta sonu ise 11.00- 21.00 saatleri arasında ziya- ret edilebilecek. Bilet fiyat- lan hafta içi 8 milyon lira, hafta sonu ise 10 milyon lira olarak belirlendi. k Tommy Hilfiger 'a FBI soruşturması Dünyanın en büyük hazır giyim üretküerinden Tommy Hilfıger'm besaplan soruşrurnıa alüna ahndL Ünlü grvim üreticisi ABD Federal Araştırma Bûrosu (FBI) tarafından soruşturma altına ahnırken hesaplarda ihtilas yapıkhğı iddia edildi Açılan soruşturmadan bu yana Tommy Hilfıger'm borsada 365 milyon dolar kaybettiği öğrenikü. Giiney Kore 'de pirinç 'savaş'ları Güney Kore'de, pirinç rthalaündaki kısrtlamalaruı hafıfletilmesine yönetik hükümet planını protesto eden 15 bİD çiftçi polisle çatışn. SeuTdeki gösteride devlet başkanlığı binasına üeriemeye çahşan göstericiler etana ve mandalüıa nrlanrken polis de göstericileri dağıtmak için taz>ikli su kullandı. Kore Çiftçiler Federasyonu Başkanı Seo Jung-eui, çiftçîlcrin yiizde 55'inin gelirini pirinçten sağladığını, pirinç piyasasının ithalata açılması halinde çiftçilerin hayatta kalamayacağını söyledi. IŞÇENINEVRENHNDEN ŞÜKRAJN SONER Bombalar Bizim Dolarlar Rakamları gün gün değiştikleri, bol sıfırlan sa- yesinde bizim algılama, kapsama alanımızın dışın- da kaldıkları için bu köşeye aktarmanın fazlaca bir anlamı yok. özetle ABD'nin Irak işgalinde saplan- dığı bataklık nedeni ile harcamaları, öngörülerinin çok üstüne çıkmış bulunuyor. Kaçınılmaz ABD bütçesi açıklannı hızlı yükseltiyor. Dolar değer kay- bediyor. Üretiminde istikrar, beklenen denetim sağlanamadığı için petrol fiyatlan yükseliyor. Onceki günkü ABD kaynaklı habertere konu olan en son raporda, bu gidişattan Bush iktidannın ve ABD halkının kaygılanmalarının söz konusu olma- dığının altı çiziliyor. Bush son seçim kampanya- sında da söz verdiği üzere bütçe açıklannı, sava- şın yükselen maliyetlerini ABD vatandaşına yük- leme niyetinde değil. Açıklann her zamanki gibi dı- şardan, dolan kullananlardan karşılanması prog- ramlanıyor. Söz konusu rapora göre şimdilerde ABD Dola- n'nın değer kaybetmesi, ABD'nin öncelikli soru- nu değil. Onlarsavaşlacanlanan, baştasilah, eko- nominin nimetlerinden yararianmaya bakıyortar- mış. Dolann değer kaybetmesi AB, Japonya gibi gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin derdi haline dö- nüştüğünden.onlar dolann daha fazla düşmeme- si için bankalan aracılığı ile dolartoplayıp durmak- talar. Yine bu son rapora göre ortaya çıkan çok ilginç bir tablo var. Savaşın ekonomık maliyetini, kulla- nılan bomba, kurşunların parasını, askeri harca- malan, Amerikalılann kendileri, savaşın doğrudan tarafı ülkeler değil, savaşa karşı olan ülkeler ve halklar karşılıyor. Kim dolan kullanıyor, kim banka hesabında dolartutuyorsa, kurşunun, bombanın, savaş harcamalannın finansmanını onlar yapıyor- lar. Dolan kullanan ABD dışındaki her ülke ve bi- rey, doğrudan bu savaşın finansmanında suç or- tağı konumunda. ABD kaynaklı raporun bu apaçık saptaması kar- şısında bizim ekonomi yorumculan bile ne diye- ceklerini bilemediler. Tabii, "Savaşa karşıysanız, banştan yanaysanız, banka hesabınızda dolarbu- lundurarak suç ortaklığı yapmayın"\ doğrudan söyleyemediler. Ama belli ki durumu içlerine sin- dırememiş olarak "Mesaj yeterince açık. Alan al- mıştır, gereğini yapacaktır" türünden açıklamalar- da bulunmaktan kendilerini alıkoyamadılar. Sözün özü, liberallerin bile vicdanlannı sızlatan bir durumla karşı karşıyayız. Ancak liberal vicdan- lann sızlaması, bu çarpıcı doğrudan suç ortaklığı durumunu düzeltmede bir işe yaramıyor. Hiçbir anlam taşımıyor. Ortada AB ve Japonya başta, güçlü ekonomilerin, kendi ekonomilerini kurtar- ma adına ABD'nin bu büyük emperyal, uluslara- rası hukuku, insan haklarını yok sayan işgalini, sa- vaş suçlarını doğrudan destekleme niteliğinde, kurşun, bomba, askeri harcamalannı finanse et- me eylemleri var. Bizim gibi sözde komşumuzda olup bitenlere vicdanı sızladığını düşünen halkımız arasında bile, kim bilir ne kadar çok insanın ban- kalarda dolar hesabı yerinde durmakta. Bireysel olarak bu savaşa, işgale karşı olanla- rın, sivil toplum örgütlerinin, ABD Dolan'nı kullan- mama anlamında bir ciddi kampanyasını, eylemi- ni de duyabilmiş değiliz. Bir düşünsenize, sözde savaş karşıtı, barış yanlısı olarak bilgisayar orta- mında dolanıp duran protesto tıklarımız, somut eyleme dönüşse, dünya insanları, milyonlar, mil- yarlar olarak bankalardaki dolar hesaplarını çek- seler. Dolar eksenli dünya ekonomi çarklannın döndürülmesinde bilinçli bir protesto eylemi gün- deme gelse.. ABD emperyalizminin insana, hak- lanna ait her şeyi yok sayan, bu büyük emperya- list silahlı güç gösterisi, bu vahşet, uygarlıgın çö- küşü anlamındaki pervasız gidiş sürdürülebilir mi? soner ı cumhuriyetcom.tr ANA ÜRETİM BÎRİMl SATIŞTA Yukos krizinde son âşama Ekonomi Servisi - Rusya hükümetinin geçmiş yılla- ra dönük çıkardığı vergi borcu 18.5 milyar dolara ula- şan petrol devı Yukos'un ana üretim birimi satılıyor. Sibirya yataklannda faaliyet gösteren ve Yukos'un ham petrol üretiminin yaklaşık yüzde 60'ını gerçekleştiren en büyük iştiraki Yuganskneft- gaz'ın satışı. 19 Aralık'ta ger- çekleştirilecek. Rusya özel- leştirme idaresinin Yu- gansk'ın yüzde 76.79 hisse- sini 8.65 milyar dolar baş- langıç fıyatıyla satışa çı- kardığı ihalede, CEO su Akksey Miller'in Devlet Başkanı Vladimir Pu- tin'e yakınlığıyla bilinen doğalgaz devi Gazp- rom'un avantajlı olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, Yugansk için belirlenen satış fıyahnı dü- şük bulurken değer tespiti için Rusya hükümetince gö- revlendirilen Alman yatınm bankası Dresdner Klein- wort Wasserstein, normal koşullarda 14.7 - 17.3 mil- yar dolar aralığındafiyatönermiş, en kötü şartlarda bi- le Yugansk'ın değerinin 10.4 milyar dolardan aşağı olamayacağını kaydetmişti. Bilişim rüzgârları "Birinci Uluslararası e-DevIet, e-Ticaret, BUgĞayar, Tetekomünikasyon \e tnternet Teknolojileri Fuan", ODTÜ Kongre ve Kühür Merkezinde Ankarahlarla buluşacak. 2-5 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan fuar, e-devlet, e-ticaret yapdanma sürecinde olan ve faaliyet gösteren tüm kurum ve kunıluşlann kanlımry la düzenlenecek. Öte yandan 29. Uluslararası Bilgisayar Fuan (CÖİVIPEX 2004) İstanbul'da açddi Lütfı Kırdar Fuar Merkezi'ntk gerçekleştirikn COMP£X 2004'te, bilgisayar ve iledşim sektöründeki 2005 teknolojisi ürünler sergüeniyor.