Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 KASIM 2004 CUMARTESİ 14 KULTUR kurtur@cumhuriyet.com.tr Klarnetçi Don Byron'm albümü "Ivey-Divey", caz tarihine yapılan göndermelerle dolu CazdadoğaçlamailişkileriKlaraet, caz müziğinin çıkış yılla- nndaki -özellikle de otuzlu yıllarda swing dönemi- en sükseli çalgılardan biriydı. Devrimci müzisyen Sidney Bechet sayesinde altın yıllannı yaşa- yan klamet, seksenli yıllardaki geri dönüşünü daha çok serbest doğaçla- ma anlayışından gelen ve yorumlan- nı genellikle başka yönlerde derinleş- tiren sanatçılara borçludur. Bu üslup- tan gelenler, klametin perde zengin- liğini, çok farklı tınılardan rengârenk birpalet oluşturarakkullandılar; böy- lelikle çalgırun sınırlannı genişlettikr. Uznn yıllar sonra klametin yeniden söz sahibi konuma gelmesindeki en et- kili ısımlerin başında gelenlerden bi- ri de Don Byron oldu. Neoklasisizm alanındaki öncü klarnetçi olarak gö- ze çarpan Byron, Ton>' Scott'ın içe iş- leyen ateşini, Jimmy Hamilton'ın za- rif armonik saflığıyla bırleştirdi. Ser- best doğaçlamalarla ele aldığı caz ge- leneğini, Klezmer mûziğinin zengin klarnet mirasıyla birlikte yeniden yo- ğurdu. Irkçılığın karşısında Caz öncesinde klasik de içinde ol- mak üzere farklı dönetnlerden geçen Byron, cazla ilişki kurduğu günden başlayarak ırkçılığa karşı olan tavnru da belirginleştirdi. O ana kadar caz- dan kadeh tokuşturarak söz eden her- kesle arasına belirgin bir mesafe koy- du; cazla politikayı "birbirine kanş- ürmayan'' aklı evvellerden uzak dur- du. Değişkenbirkarakteri var Byron'ın. Öncelikle zor biri; hatta yer yer uka- lalıkla kabalık arasında gidip gelen bir yapısı var. Özellikle de karşısında- kinin sanatla pek ilgisi olmadığını an- ladığında bu özelliği daha da belirgin olarak ortaya çıkar. Ama inkâr etme- meli; analitik düşünmeyi iyi bilen ye- tenekli bir caz kuramcısı o. Byron'ın müziği genelde hep ders niteliği taşır; sanat tanhı ve sanatsal soyutlamalar- la yakından ilgilenir, bunu sanatına yansıtır. Byron'ın geçenlerde çıkardığı yeni albüm "Ivey-ENvey", tenor saksofon- cu Lester Young'ın piyanist Nat Cole ve davulcu Buddy Rich ile 1946'da • Caz tarihi içinde izlenimci duygularla dolaşan "Ivey-Divey" tümüyle sonsuz bir blues ruhuyla işlenmiş. Albümün o anlamda Byron'ın kırklı yıllann caz müziğine ve kültür yaşamına attığı yan özlem dolu, yan duygusal bir bakış olduğu söylenebilir. gerçekleştirdiği bassız kayıtlardan esinlenmiş. Bu klasik bir saygı albü- mü değıl, Young'ın ritmik duygulan ve öncü bebop anlayışına gönderme- lerle dolu buluşçu bir çalışma. Yo- ung'ın tescılli marka ses örgüsünün de- rinden hissedildiği albümde, Byron ile birlikte piyanist Jason Moran ve da- vulcu Jack DeJohnette'ten oluşan üç- lü, eski üçlünün duruşuna karşı yeni bir bakış açısı getirmeyi tasarlıyor. Klarnet ve bas klametin yanısıra bi- razcık da tenor saksofon üfleyen Byron, eskiyi yeniden yaratmadan kucaklı- yor; Young'ın yenilikçi tekniğinin izin- de olduğunu göstenyor. Kusursuz eş- likçiler Moran ve DeJohnette, eski us- talann şeceresini dökerek caz müzis- yenliğinin kültür haritasını çıkanyor. Her iki müzisyen de tüm parçalarda ne kadar doğru bir tercih olduklannı ka- nıtlıyorlar. Byron'ın özellikle birkaç parçada üfledığı tenor, onun Young ile girdiği hesaplaşmaya işaret ediyor. 1946 yılında Young'ın caz müziği tarihine attığı tohumlar, şimdi 58 yıl sonra Byron eliyle ekilecek yeni bir tar- labuluyor. Geleneksel anlayışı çağdaş ve taptaze tınılarla yoğuran üçlü, öz- gün üçlüden çok daha çılgın ve ener- ji dolu bir perÎFormans çıkanrken par- lak kavramlar çevresinde dönen al- büm, rahatlığı ve yarancüığıyla göz dol- duruyor. Duygusal doğaçlamalar Açılış parçası 'I WanttoBeHappy'de müzısyenler akıllıca kurduğu cümle- lerle melodiler yapıyor. 'Fve Found A New Baby', duygusallığa boğulmuş doğaçlamalarla dolu. Moran burada yaptığı kontrataklarla, kimsenin ha- yalini bile kurmaya cesaret edemeye- ceği köşeli yanıtlar veriyor Byron'a. Sammy Price bestesi 'The Goon Drag' ve adını Bugs Bunny çizgi fılminin mü- ziklerini yaratan orkestra şefı Leopold Stokowski'den alan 'Leopoki LeopokT, trompetçi Ralph Alessi ve basçı Lon- nie Plarico ile süslenmiş Repertuvar- da ıki de erken dönem Miles Davis bestesi göze çarpıyor; 'FreddieFreelo- ader' ve ünlü 'In A Silent YVay'. Bun- lardan ikincisinin yorumu, duygu ton- lan açısından Miles'ın uzağında. Caz tanhı içinde izlenimci duygu- larla dolaşan "Ivey-Djvey" tümüyle sonsuz bir blues ruhuyla işlenmiş. Al- bümün o anlamda Byron'ın kırklı yıl- lann caz müziğine ve kültür yaşamı- na attığı yan özlem dolu, yan duygu- sal bir bakış olduğu söylenebilir. Bu biryeniden yaratım değil; modernizas- yon ya da belirli bir ses örgüsünün ye- niden yapılandınlması da değil; bu Byron'ın Young ile ılgili incelemele- rinden elde ettiği kişisel sonuçlar. Ya da sadece Byron gibı yan aydm bir caz sanatçısının tarihe yaptığı estetik gön- dermeler. Young ve Byron arasında telepati yoluyla kurulmuş karşılıklı bir doğaçlama ilişkısı. i *Ivey-Divey'\ Don Byron'ın kariyerinde önemli bir adım. Yılın en önemli caz albümlerin- den de biri. muratbeser@ studyoimge.com YENÎ ALBÜMÜ ÎNTERNETE SIZDI Cazın aşk şarkılannı Emİnem 'de kaçak var Chris Botti yorumluyor Genç caz trompetçisi Chris Botti, Sony Müzik etiketiyle çıkan yeni albümünde aşk şarkılan çalıyor: «VVhenlFaDInLove*. Müzik eleştirmenleri tarafindan 'Chet Baker'dan bu yana gelen en çekki trompetçi' olarak tanımlanan Botti, yeni albümü "When I Fall in Love"u tümüyle aşk şarkılan ve romantik baladlardan oluşturmuş. Bu albümde Botti'ye müzik dünyasının üç önemli adı Paula Cole ('WhatrilDoyHow Love Should Be'), Sting ve gitarcı Dominic MiDer('LaBelkDame Sans Regrets') eşlik ediyor. Aynca burada 1997 yılında Andrea Boceffl'nin yorumuyla dünya çapında hit olan 'TimeToSayGoodbye' ve Sade'den dinleyip sevdiğimiz 'No Ordinary Love'ın da güzel yorumlannı bulmak mümkün. Efsane müzisyen Bobby Colomby'nin yapımcılığındaki albüm sonrasında Botti, Sting ile birlikte kısa bir turneye çıkacak. Eminem'in yeni albümü "Encore" ınternete sızdı. Şirket patronlan normalde 15 Kasım 2004 tarihınde çıkması planlanan albümün daha erken çıkması için acilen toplandılar. Eminem'in bir önceki albümü "The Eminem Show" da internete sızdığında buna benzer bir önlem ahnmıştı. Emınem'e yakın bir kaynağın nme.com'a laptığı açıklamaya göre yeni albümün ne kadannın internete sızdığı daha belli değilmiş, ancak bu konuda şirket çok endişeli olduğundan çıkış tarihi öne çekilebilirmiş. Interscope'un satış ve pazarlama müdürü Steve Berman, "Bu beklediğimiz bir durumdu. Tüm fiyatianmifl toparladıktan sonra "Encore'ım erken çıkıp çtkmamasuu tarüşmaya başladık. Bu albünıe büyük bir talebin olacağuu biüyorduk. Bizim açınuzdan her şey hazır, sadece çıkış günü için düğmeye basmamız gerekiyor'' diyor. KULTÜM • SANAT (O212) 2*3 «9 7* Romantikler icin KADIKOY'DE İLK DEFA SİNEMAMIZDA Iglesias'tan Fransızca albüm Mighty Sam McClain üttte Chartie & The Nightcats "PNIadelphia" Jerry Ricks ve Cahrt Berkay ANKARA HİLTONSA 19-20 Kasım 2004 Saat: 19.30 Bilet Satış Noktaları: • Biletix Çağn Merkezi: (0-216) 556 98 00 • Biletix Online: www.biletix.com • Dost Kitabevi / Kızılay: (0-312) 425 24 64 • Dost Kitabevi / Tunalı Hilmi: (0-312) 427 24 06 • Dost Kitabevi / Bilkent (0-312) 266 24 01 • Dost Krtabevi / Çayyolu: (0-312) 240 64 98 • Diapason / Tunalı Hilmi (0-312) 426 26 96 > Arkadas. Kitabevi: (0-312) 210 14 70 www.efeskeyfı com E F E S PUsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. BİR VVAİ.TER SAUÜES Ffclİ İtiOTOSİKLET GUNLUGUiMumıricuıaaR' d @ ^ ^ ^ "S«Miftb:cıtfi*B* u ^ ^ l ^ H İ ^ B Mlıllmty SAEAh d i H S ^ MdtosilRGiiıfijİKrai. ' GAEL GARCIA BERNAL * ^ P » Dnjnltzl» HÛflRIYF BOOfBGO D€ LA SERM MAHAESTHO W3J*ıifflnwCK«>J*mMBaftYIHQ[fflEttWMLHHllft?VI'15B±HK)IBn&MMİ 9mm«mııt^mmammmismm^mmaKm^jmmjııwamism ~ntB*ımawwfmi3m*xtnx<m,wmk.mwımmBi-~&iam*3M s s tOSBB m n n B mmmmt wm*mm* f .°. c ^, fVİ v fBI*î EtfTCgM IDUii» î l 1 ' $• ifi-'S W « OM/vıtmmB 3KLB.J' ' ! t T K 3 * « KMUMLOBC O " 1?X-?1JC MUMKSUUK CUl« r JHUfriJfriUK!* Latin mûziğinin rekorlar kıran kadife sesli yıldızı JaKo Iglesias. "En Français" adını verdiği yeni albümünde Fransızca söylüyor. Son olarak geçen yıl "Divorco" ve "Love Songs" albümlerini yayımlayan Iglesias'ın yeni albümü, sanatçının daha önce hit obnuş eski şarkılanm ve yeni Fransızca şarkılannı içeriyor. Satıs rekortmenl 'Vous Les Femmes', 'Nathaüe' ve geçen günlerde Sony Music'ten yeni albümü çıkan ArieUe Dombasle ile birlikte söylediği 'Quizas, Quizas, Quizas' albümün lokomotifleri. Iglesias, bugüne kadar farklı dillerde yayımlanan albümlerle tt ençoksaüşaulaşan sanatçı" olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na girmeyi de başarmıştı. Iglesias'ın muhteşem sesini ve yeni şarkılanm özleyen tüm romantiklerin arşivinde yer alması gereken bir albüm "En Français". Albümde 'Vous Les Femmes', 'Ce Qui Me Manque\ 'D Faut Toujours un Perdant', 'Hommage a la Chanson Française' (Ne me Quitte Pas-QueC'estTriste Venise-Et Maintenant-La VıeEnRose^'JeN'ai Pas Change', 'Manuela', ' Vıens M'embrasser', 'CoeursdePapier','Ou Est Passee Ma Boheme', 'UnChantaGalicia', 'Vers la Frontiere' (L a Carretera) 'La Vıe Deffle EnSUence'/C'estMa Faute', 'Mira', 'Moralito' adlı parçalar yerahyor. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Sezen Cumhur Önal - Gerçek Müzik ile 'Müzik Yelpazesi' Türkiye Cumhuriyeti'nin 81. yılında "uygar, çağdaş, evrensel çoksesli müzik" yolunda yaratımlar, yapım- lar, etkinlikler, çalışmalar alanında hizmet verenler ara- sında Sezen Cumhur Önal adının "Dünya Müziği"n\ ülkemizde tanıtım açısından önemi ve değeri büyük- tür... Bir müzik adamı, Türkçe sözlerte tüm dünyada- ki "gerçekmüzik" türlerini yeniden yoaımlattıran ve ya- şatan, radyo ve TV'lerde program hazırlayıcı ve sunu- cu olan, dünyanın en tanınmış sanatçılarını, ses yo- njmculannı yakın ve içten dostluklar ile gerek şarkıla- nna yazdığı Türkçe sözlerie, gerek sıcak söyleşilerle müzikseverlerimize tanıtan, aynı zamanda değer ta- şıyan Türk bestelerinden bazısının yabancı şarkıcılar ile yorumlanmasına olanak sağlayan Sezen Cumhur önal'ı günümüzde klasikleşmiş ve eskiden ilk yayım- landığından bugüne sevilmiş ve tutulmuş olan "Mü- zik Yelpazesi" adlı programında TRT-2 TV'de ilgiyle iz- liyoruz... Şimdi, sırası gelmişken Sezen CumhurOnal'ı bazı çalışmalan ve kişiliği ile daha yakından tanıyalım: Önce, Sezen Cumhur önal'ın Türkçe sözlerini yaz- dığı dünyaca ünlü yabancı şarkıcılann adlannı ve ba- zı şarkılannı anımsayalım: Franstzyorumculan Johnny Hallyday "Monn anneau d'or (Altın Yüzük)", Sacha Distel "La Chansonne Orientale (Kime Derier)", Pat- ricia Carli "La Marguerite et le Bleuet (Seni Andık- ça, Mektup), "Les Mals Aimees (özlerim Istanbul'u), "Attenos (Yeter)", "Le Lion (Bilmezdim Evvelce)", "Encore Une FoisjBirGün Sana Döneceğim)", "W- gina (Seni Nasıl Ozledim)", Theo Sarapo "On Se Croit Libre (O Günler Nerede)", Guy Marchand "La Passionata f/spanyo/ Kadını)", Jean Yves Grant "Les Filles d'lstanbul (Istanbul'un Kızlan)", Miguel Ama- dor "Besame Mucho (Hatıria)"... Italyan şarkıcılan:Mi- na "Un Anno d'Amore (Dön Bana)", "lo Sono Quel Che Sono (Mevsim Bahar)", "Soli (Neden Yıldızlar)", Peppino Di Capri "Melancolie (Melankoli Ne Güzel- sin)", "La Lunga Strada (Kimseler Bilmesin)", Tony Cuchiara "Gioa Mia ÇTatlı Yalanf, "Se VoıAndare Vai (Komşu Kızı)", Elsa Quarta "Prima di Perdere (Bir Ya- bancı Gibi)", "Esta Noche (Sakın Ağlama, Yolda Gör- düm Seni, Ne Olur Gel Bu Yılbaşı)", Mario Zelinotti "CuoreMatto(De)iKalbim)", Peppino Gagliardi "Par- la Mi (Benim Çiçeğim)", Los Machucambos "Mi So- no Innamorato di te (Dün Geçtim önünden Eski Evin)". Aynca Los Paraguayos'tan "Orpheu Negro (Yine Yalnızım Bu Bahar)" ve "Histoha d'Un Amor (Benim Bütün Dualanm Seninle)". Şimdi Sezen Cumhur önal kendi sözleriyle, yakın dostu ünlü Fransız şarkıcısı Sacha Distel'in şu yoru- mu için bakın ne demişti: "Dostum Sacha Distel, bir zamanlar sözlerini yazdığım Kime Derier Sana Derier adlı şarkıyı söyleyerek, Türk müzikseverien'nin de kal- bini kazandı. Bu şarkı Türk popunun ilk ürünlerinden sayılır. Aylarca sevilen ezgiler listesinde 1 numara ol- du. Odönemde, bizimyerii sanatçılar, dış kaynaklı mû- ziklere yazılan Türkçe sözlü şarkılara pek sıcak bak- mazlardı." Sacha'nın bu şarkısı dönemin en sevilen şarkılanndan biri oldu. Türk popunun kaderini degiş- tirdi denebilir. Bestesi Maurice Teze'ye, Türkçe söz- leri Sezen Cumhur önal'a ait olan bu şarkının Fransız Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafindan ödüllen- dirilmesi ve Sezen Cumhur önal'a teşekkür gönderil- mesı, müzik alanında sayılı bir olaydır... X • Chns Botti - When I Fall ın Love (Sony) • Natasha Bedingfield -Unwritten(BMG) ^ Kasabian - Kasabian (BMG) • Grand Dnve - The Lights In Thıs Town (BMG) ^ Diego Torres - MTV Unplugged(BMG) • Pink Martini - Hang On Little Tomato (Sony) • Fazıl Say - Nâzım (Sony) • Fulden Uras - Cici (DSM) • G.O.R.A. Film Müziği (DMD Müzik) ^ tbrahim Tatlıses - Aramam (Erol Köse) • Charles Aznavour - Autobiographie (EMI) • Charles Aznavour - De T'Avoir Aimee (EMI) \/ Charles Aznavour - Entre Deux Reves (EMI) • Charles Aznavour - Idiote Je T'Aime (EMI) • Charles Aznavour - Plus Bleu (EMI) \/ Frank Sinatra - Platinium Collection (EMI) • Andrew Hill - Dance With Deatd-h (EMI) • Bobby Hutcherson - Now! (EMI) ^ Dianne Reeves - Christmas Time is Here (EMI) •Horace Silver - The United States Of Mind (EMI) MÜZÎK DÜNYASINDAN KISA KISA... Alphoville 'in Türkiye konseri • Bir Amerikan radyosu geçenlerde yaşammı yitiren Ingiliz radyocusu John Ped'in plak koleksiyonu için 1 milyon sterlin önerdi. • Yunanlı rock-metal topluluğu Rotting Christ, yeni albüm turnesi kapsamında 11 Aralık 2OO4'te Kazablanka'da. • Seksenli yıllann unutulmaz topluluğu Alphaville, 15 Aralık 2004 tarihinde bır konser için Yeni Melek'te olacak. %/ 35 yaşındaki New Yorklu hip-hopçı 01' Dirty Bastard kayıt stüdyosunda ölü bulundu. Ol'un ölüm nedeni bilinmiyor. • TheVVMeStripes öncülüğünde, John Peel için bir saygı albümü çahşması başlatıldı. Albüme yoğun katıhm bekleniyor. • Franz Ferdinand, Sudan halkına yardım kapsammda düzenlenen büyük bir konsere katıhyor. %/ Merhum Nirvana önderi Kurt Cobain'in 1991'deCourtne\' Lovc'a yazdığı bir mektup, 7550 pounda açık artırmayla satılığa çıkanldı. • 87 yaşındaki Amerikalı caz piyanisti ve bestecisi Joe Bushldn, geçirdiği zatürree nedeniyle yaşammı yitirdi.