Katalog

19 EKİM 2004 SALl CUMHURİYET SAYFA HABERLER Güneydoğu'ya gidenler Urfa'nın tarihi Gümrük Hanı'nda geçmişi ve geleceği birlikte yaşıyor Zaman tünelinde acıbir keyif• Urfa'ya gidenler sıra gecelerinin yorgunluğunu tarihi Gümrük Hanı'nda sabahın srken saatlerinde domino taşlannın tıkırtılan arasında kaçak çay ve mırra (acı kahve) yudumlayarak atıyor. VEHMETFARAÇ ŞANLHJRFA - Terörün etkisi al- tına alamadığı Urfa, Tûık turizminin en önemli duraklanndan biri olarak özellüde yerli turistlerin akımna uğ- nıyor... Urfa'ya gidenler sıra gecele- rinin yorgunluğunu, tarihi Gümrük Hanı'nda sabahın erken saatlerinde do- mino taşlannın tıkırhlan arasında ka- çak çay ve mırra (acı kahve) yudum- layarak atıyor... Zaman, Gümrük Ha- nı'nda geçmişten gelen bir fotoğraf karesi gibi bazen donuklaşıyor ba- zen de müdavimlerinin yarattığı mis- tik havayla canlanıyor... PKK ve Hizbullah terörünün azal- ması Güneydoğu turizmindeki hareket- lilıği arttınyor... Özelhkle yurtiçi turiz- min ivme kazandığı bölgeye gidenler Dıyarbakır ve Mardin'ın ardından Ur- fa'da konaklıyor, Atatürk Barajı'nı, Urfa Tünelleri'ni, Harran'ı, Balıklı GöPü gezdikten sonra her biri birer saray görünümündeki nahit taşlı ev- lerde dinlenmeye çekiliyor... Eskl kaçakçılann domino mekânı Eyvanlı avlularda yıldızlar altında acı isottan yapılmış çigköfteyi ve pey- nirli kadayıfi yiyen konuklar, kendile- rini geçmişin derinliğine götüren Ur- fa rürkülerinin, gazellerin ve uzun ha- valann coşkusuna bırakıyor... Çiğköf- tenin yaknğı diller, Davudi sesli yöre Hanın avfusunda yer alan iki kahvefaanenin kürsüleri her sabah domino ve satranç ustalanfleturistkrle dohıyor. Giimrûk Haru'na gelenfer karşılannda çoğu zaman tarihi mekânm fahri turizm elçisi gibi çahşan Sofi Emin'i buhıyor. sanatçılanrun türkülerine eşlik eder- ken acı ve zevk aym anda yaşanıyor... Sabahın erken saatinde "çeppik"ten (alkış) kızarmış elleriyle Balıklıgöl'de kutsal sayılan balıklara yem atanlar, türkülere ve zılgıtlara yoldaşlık eder- ken tahriş olan gırtlaklannı Gümrük Ha- nı'nda kaçak çaylarını yudumlayarak yumuşatıyor... Sonra bakrr gümgüm- den süzülerek Çin fıncanlannda uza- tlan mırralar damakta acımsı birtat bı- rakarak gecenin yorgunluğunu ahp gö- türüyor... Urfa'ya gidenler, zamanın eskimiş bir fotoğraf karesi kadar donuk duran bu tarihi hanın sessizliğini yalnızca üst kanndaki terzilerin makinelerinin boz- madığını biliyor... Otantizminden hiç- bir şey kaybetmeyen handa. her biri bi- rer zekâ cambazına dönüşen takkeli, şal- varlı, puşulu yaşhlann, eski kaçakçı- lann, satranç ve domino taşlanyla çı- kardığı seslerin de bu güzel mekânın değişmez bir fon müziği olduğunu an- hyor... Balıklıgöl'den gelen suyun küçük bir dereden aktığı Gümrük Hanı, Ev- liya Çelebi Seyahatnamesi'nde "Yet- miş Hanı", bazı kaynaklarda ise renkı taşlan nedeniyle "Alaca Han" olarak geçiyor... Eyvan şeklındeki kapısınrn üzerinde yer alan kitabede bu görkem- li yapının I562'de inşa edildiği yazı- yor... Işte 2001 yılında geniş bir restoras- yon geçiren bu hanın kare avlusunde yer alan iki kahvehanenin kürsüleri her sabah domino ve satranç ustalan ve tunsüerce işgal ediliyor... Mırra ve kaçak çayına yapılan heyecanlı karşı- laşmalann her zaman çok sayıda izle- yicisi oluyor... Sırtlannda şalvar ya da Okullara su eğitimi önerisi Akdeniz'de 'Su Çatı Yönetimi' kuruluyor • "3. Akdeniz Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Politikalannda Suyun Önemi" konulu sempozyumun sonuç bildirgesinde AJcdeniz Havzası'nda "su çatı yönetimi" kurulmasına karar verildi. tstanbul Haber Servisi - Marmara Grubu Vakfi, AB ve Insan Haklan Platformu'nca düzenlenen "3. Akdeniz Havzası Sürdürülebilir Kalkmma Politikalannda Suyun Onemi" başlıklı 3 günlük sempozyumun sonunda Akdeniz Havzası'nda "su çaü yönetimr kurulmasuıa karar verildi. II- 12-13 Ekim tarihleri arasında Kadir Has Üniversitesi'nde gerçekleştirilen "3. Akdeniz Havzası Sürdürükbüir Kalkmma Polrtikalanrula Suyun Önemi" konulu sempozyumun sonuç bildirgesı yayımlandı. UNESCO'nun 2OO5'te başlayacak sürdürülebilir kalkınma için 10 yıllık eğitim programına COMPSUD üyelerinin de dahil obnası istenen bildirgede alinan dığer kararlar da şöyle: "Akdeniz HavzasTnda 'Su Çatı Yönetimi" kurulmah. AB'nin Su Kalkınma Srratejisi' AB üyesi ohnayan ülkekrle dryalog içinde uygulamaya konmah. AB Su Inisry-atifi- Akdeniz Bölümü programı ve projeleri arasmda eşgüdüm kurularak yaşama geçirflmeti. Çevresel yanhm konulannda srvil toplum kururuşlan parlamentolarla birtikte çanşmata. MllletvekHlerlne çağrı Sempozyumun 3. gününde tanıtnnı yapüan 'Su Eğitimi' paketi Akdeniz Havzası'ndaki her ülkenin kendi diline tercüme edifcrek basdmah, milletvekilleri aracıhğryla MiDi Eğitim Bakanhğı'na ders kitabı olarak kullanıtması önerisi getirihııeH.'" r BMtemsilcisiy Güler'ivyaretetti Büieşmiş MiDetler (BM) İasan Haklan Savunuculan Özel Temsilcisi Hina Jilan, tstanbul Valisi Muanuner Güier'i makamında ziyaret ettL AB sürecinde Türkiye'de önemli bir dönem yaşandığmı beürten Jilan, bu süreçte en önemli mekanizmalann, sivfl tophun kuruluşian fle insan haklan savunuculan olacağmı söyledi Ankara'da Dışişleri ve tçişleri bakanlan da dahil ohnak üzere bakanlar, miDetvekiDeri ve resmi yetküHeıie görüştüğünü anlatan Jilan, hazniayacaklan raporun, Cenevre'de nisan ayında yapılacak İnsan Haklan Toplannsı'njn 60. orunımunda sunulacağmı ifade ettL JUan. görüşmelerin sonuçlannı da yann Ankara'da BM binasında yapacağı bir toplantryia kamuoyuna açıklayacağun benrtti. (Fotoğraf: EBRU ERDOĞAN) ellerinde tespih pazarlayan eski zaman satıcılan da bu karşılaşmalann doğal hakemleri sayıhyor... Sofl Emln... Hana gelen yerli ve yabancı turist- ler 1700'lerdeki yaşamı andıran bu mekândaki görüntüleri kimi zaman bir fılm platosu, müvadimlerini ise figü- ran sanıyor... Oysa insanlar gelip geç- se de yüzler değişse de çarşı yuzyıllar- dır aym görüntüleri yansıtmaya devam edıyor... GümrükHanı'na gelenleT her ne ka- dar Urfa konukseverliğiyle buluşsa da karşılannda çoğu zaman tarihi mekâ- nın fahri turizm elçisi gibi çahşan So- fiEmin'i de buluyor... Handakı iki kah- vehaneden birini işleten Sofı Emin, yapının Bedestan'a çıkan kapısınrn iki yakasmı da yöresel örtülerin satıldığı bir dükkân gibi kullanıyor... Ham gezenlerin tamamına yakınının zıyaret ettiği bu dükkânda turistlere ışlemeli gömlekler, entariler, puşu ve fularlar satan Sofı Emin'in müşterile- n arasında Billur Kalkavan ve Cemfl tpekçi gibi doğunun egzotik modası- m yakından izleyen ünlülerde bulunu- yor... Kentin doğal dekorlannda çeki- len MeteklerEvi,AşkunDagJardaGe- zer, Vasiyet, Zerda ve Gurbet Kadını gibi televizyon dizilennın kostümleri- ni de Sofı Emin karşılıyor... Urfa'nın Haşimıye Meydanı'nda, Aktar Pazan, Isotçu Pazan ve Kaçak- çı Pazan "nın tam ortasında geçmişin yorgunluğuna dırenerek ayakta duran Gümrük Hanı, çevreden yükselen ka- çak çay, acı isot. Aktar tsa'nın asırlık dükkânından yayılan binbir türlü ba- harat ve kebap kokulan arasında Urfa turizminın huzurlu bir dinlenme avlu- su olarak konuklanm karşüamaya de- vam edivor... Yarın toprağa verilecek Pakize Tarzi yaşamını yitirdi • Türkiye'deki ilk özel kadın- doğum kliniğinin kurucusu ve ilk kadm doğum uzmam olan Tarzi 'Boğaz'ı yüzerek geçen ilk kadm' unvanma da sahipti. İstanbul Haber Servisi - Türkiye'nin ilk kadm doğum uzmanı olan Dr. Pakize Tarzi, 94 yaşında öldü. Türkiye'deki ilk özel kadın-doğum kliniğinin kurucusu olan ve "Boğazı yüzerek geçen ilk kadm unvanını" da taşıyan Tarzi'nin cenazesi yann Teşvikiye Camii'nde öğle kılınacak cenaze namazrnın ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek. Pakize Tarzi, 1933 yılında kabul edilen Üniversite Yasası ile tıp fakültesinde kadın hastalıklan ve dogum alanında uzmanlık eğitimi almaya başlayan grupta yer alan ilk kadrn asistan oldu. Tarzi, Profesör Liepmann ile birlikte pek çok operasyona girdi ve o dönemin koşullannda gerçekleştirilmesi güç tedavileri uyguladı. Pakize Tarzi, 1935 yılında Afgan Kralı AmanuDah Han ın yeğeni Fettah Tarzi ile evlendi. Tarzi, 21 Temmuz 1949 tarihinde Şişli'de Türkiye'nin ilk kadın doğum kliniği olan Dr. Pakize 1. Tarzi Kliniği 'ni açtı. Tarzi 3 çocuk annesiydi. ENTERNET / MEHMET SUCU mehmet(a cumhuriyet.com.tr Bilişimde sınıfta kaldık. Bu, cumartesi günü aazetemizin 13. sayfasının başlığıydı. Devlet tstatistik Enstitüsü'nün Hanehalkı Bilişim Tek- nolojileri Kullanımı Araştııması'nın sonuçlannı anlatan haber, bu köşede yıllarca dile getirdi- ğimiz gerçekleri bir kez daha vurguladı. Anımsamakta yarar var. Haberin ilk parag- rafı aynen şöyleydi: "Türkiye'de, 16-74 yaş arasındaki halkın yüzde 76.42'sinin bilgisayar, yüzde 81.2'sinin de intemet kullanmadtğı be- liriendi. Türkiye'dekiailelerinyüzde 11 'inde ki- şisel ve taşınabilir ya da el bilgisayarı bulun- duğu saptandı." Haber, bilgisayar kullanımının eğitim ve ge- lirartükçayaygınlaştığını belirtirken çeşitli araç- larla internete bağlanma oranının da yüzde 8.9 ile sınırlı kaldığı saptamasına yer veriyordu. Bunu 16 ile 74 yaş arasındaki kişilerle sınırla- dığımızda Türkiye'de intemet kullananlann sa- yısı 6.2 milyon kişi olarak karşımıza çıkıyor. DlE'nin bu araştırması, ondan önce yapılan bir başka araştırmayla da örtüşüyor. Dünyanın önde gelen pazar araştırma şirke- ti GfK'nin yaptığı araştırmada da çarpıcı so- Bilginin Faturası Ağırnuçlar elde edilmiş: alışkanlığı olan bölge yüzde 39 ile Marmara. • Araştırmanın sonuçlarına göre; halkın sa- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yüzde 5 ile en dece yüzde 20'si bilgisayar kullanıyor, Türk in- düşük bölge olduğu görülüyor. sanının yüzde 87'si internete hiç girmiyor. • Bilgisayar kullanan yüzde 20'likgrupta bil- • Internet kafeler, internet kullananlann yüz- gisayann en çok evde kullanıldığı görülüyor. Bil- de 43'ü tarafından en yoğun kullanılan me- gisayar kullananlann yarısı evde, yüzde 30'u kânlar. ise işyerterinde kullanıyor. • Erkekler internet kullanımında kadınlara • İnternete bağlanma sürelerine bakıldığın- göre daha aktif. Interneti yüzde 73 erkekler da Türkiye genelinde yüzde 31'lik bir oranı kullanırken, kadınlarda bu oran sadece yüzde oluşturan grup 1-2 yıldır bağlanırken yüzde 27. 18'lik bir kesimin 5 yıldan daha uzun bir süre- • Sosyo-ekonomik sınıflarda C1 grubu in- dir internete bağlandığı görülüyor. ternet kullanımında lider... Daha önce belirttiğimiz gibi her iki araştır- • İnternet kullanımı diğer mecralara ayrılan ma da birbiriyle örtüşüyor ve bize önemli me- süreyi azalttı. sajlar iletiyor. Türkiye'nin bölgeleri arasındaki • ınterneti en fazla kullanan yaş grubu 18- uçurumun da giderek nasıl büyüdüğünü anla- 24 arası (yüzde 52). 35-44 yaş grubunda ise tıyor. Güneydoğu Anadolu ile Marmara Bölge- bu oranın yüzde 7'lere düştüğü, 45 ve üstü yaş si'nde oturan iki kişinin bu adaletsiz koşullar- gruplanna bakıldığında yüzde 9 ile tekrar bir da rekabet şansı olmadığını da vurguluyor. yükselişin olduğu görülüyor. Plansız ekonomik ve sosyal politikalar bu uçu- • Türkiye genelinde en çok internet kullanım rumu giderek büyütüyor. Türkiye'de sayısal uçurum büyürken geliş- miş ülkeler ise gitgide dünyaya yabancılaşıp kendi kabuğuna çekiliyor. Amerikalı gençlerin dünyadan ve çeşitli kültürlerden habersiz ol- dukları pek çoğumuzun bildiği bir gerçek. Asya halklan ile Amerikalılar arasında ileti- şimi arttırmayı amaçlayan "Asya Toplumu" ile diğer enstitülerin ABD'de yaptığı araştırma- larda, her 10 lise öğrencisinden 4'ünün ABD ile Asya arasındaki okyanusun adını bilmedik- leri beliriendi. Yine araştırmaya göre her 10 öğrenciden 8'i Hindistan'ın beşeri anlamda dünyanın en büyük demokrasisi oldugunu ve Mao'nun Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu oldugunu bilmiyor. ABD'li öğrencilerin bu bilgisizliği belki de kendilerini dünyanın merkezine konumlandır- malarından kaynaklanıyor. Ancak bilgisizliğin faturasının ağır olduğu bilinen bir gerçek. Ken- di kabuğuna çekilen ve kendi kurdukları dün- yalar içinde yaşayan gelişmiş ülkeler ile diğer- leri arasındaki iletişimsizlik bu bilgisizliği gide- rek arttıracak gibi duruyor. Bunun faturasını da tüm insanlık ödeyecek. DUZYAZI ORHAN BİRGİT Bir Yargı Kaparımn Söylettikleri... Hâkimler de yanılırlar. öyle olmasaydı, ver- dikleri kararlann bir üst mahkemede yeniden elealınması için yasalariayeni kapılaraçılmaz- dı. Dahası, hukuk fakültelerinde adli hata'nın ne olduğu uzun örneklerle anlatılmazdı. ANKA Ajansı'nın, karikatürist Sefer Sel- vi'nin Evrensel gazetesinde yayımlanan bir karikatürü nedeniyle davacı Sayın Başbakan'a 10 milyar lira tazminat ödemeye mahkûm edil- diğini bildiren haberinde, belki hukuk tarihimiz- de hiç rastlanmamış bir yanlışlıktan söz edil- diğini okuyunca yazıma "Hâkimler de yanılır- lar" tümcesiyle başladım. Çünkü Ankara 20. Asliye Hukuk Hâkimi Sayın BülentÇınar, ka- rikatüristin Başbakan'a sözünü ettiğim tazmi- natı ödemesine hüküm ederken apaçık yanıl- mış. Nasıl mı yanılmış? ANKA'nın dünkü günlük haber bülteninden özetleyerek anlatayım. Dava konusu karikatürde, başı Erdoğan ola- rak çizilen bir atın üstüne danışmanı Cüneyt Zapsu oturtulmuş. Atın binicisi, Başbakan'ın danışmanı ve AKP'nin de üst yönetiminde söz sahibi olan bir kişi. Sanınm isteseydi, bu iki ni- teliğinin yanı sıra TBMM üyesi de olabilecek konumda bulunan Zapsu'nun ata benzetilen Başbakan'ın üstünde oturtularak "gerekçeli kararda söylenildiğigibi" kendisini "güttüğü- yönettiği" savından yola çıkmış mahkeme. Ve Cüneyt Zapsu'nun, Başbakan ile aynı par- tide bulunan bir milletvekili olması nedeniy- le bu karikatürün etik olmayacağı sonucuna vanlmış. Sayın Hâkim, karannda "atı kontrol altında tutabilmek için ağzına takılan demir araç ile bir milletvekilinin(Zapsu'nun) bağlı olduğu si- yasi partinin genel başkanını aynı zamanda baş- bakanını güttüğü vurgulanan bu karikatürün davacının siyasi kimliğine ve unvanma aykın, küçük düşürücü bulunduğu düşünülmüştür" diyormuş. O arada, bu tür abartılı çizilmiş re- simterin karikatürsanatjnda uygulanmasının ba- sın ve yayın özgüriüğü kapsamında değerien- dirilmiş olsa bile estetik bulunmadığı, etik ku- rallan çiğnediği kanısına vanldığını da söylü- yonnuş. Ben karan eleştirmiyorum. Henüz kesinleşmemiş oldugunu tahmin et- tiğim bir mahkeme karannı, hukuk açısından elbette eleştirmiyorum. Sadece başkentte gö- rev yapan bir değerli yargıcın bile Cüneyt Zap- su'nun TBMM üyesi oldugunu sanarak yanı- labileceğinin, üstelik o yanılgısını bir yargı ka- ranna, tazminata hükmetme nedeni olarak ge- çirmiş olmasının altını çizmek istiyorum. He- men herkes gibi Sayın Yargıç Bülent Çınar da 550 milletvekilimizin adlarını tek tek elbette bilmek zorunda değildir. öyle bir savla da me- sela bir bilgi yanşmasına da katılmıyor. Ama, keşke söz konusu karikatürde atın süvarisi olarak çizilen kişinin görevi için hüküm vermek- te o kadar acele davranacağına, bir yazı ile TBMM Başkanlığı'na durumu sorabilseydi. Denilebilir ki, mahkemelerin iş yükünü göz önüne alarak sen ey gazeteci niçin hoşgörü- lü davranmıyorsun? Ben de zaten bu yazı ile o sorunun yanıtına ulaşmayı istiyorum. Sayın Yargıç banayönel- tileceğini düşündüğüm bu soruyu kendisi için de geçerli sayabilir. Üyesi olmak istediğimiz AB ülkelerinde seçilmiş kimselere karşı yapılan eylemleri, yazılan yazıları ve çizilenleri, o ülke- lerin benzerkurumlarının nasıl değerlendirdik- lerini de göz önüne alabilir. Mesela daha ge- çen hafta ülkemiz ve Başbakanı hakkında bir Alman dergisinde yayımlanan bir karikatürün dava konusu yapılmasının neden düşünülme- diğinden de yola çıkılarak hoşgörü kurumunun yardımı istenilebilir. Hele konunun basın ve yayın özgüriüğü yö- nünden davalı lehine kullanılmasına gidildik- ten sonra, etik kurallann çiğnenmesinden yo- la çıkılması, Sayın Yargıç beni bağışlasın, bir mahkemeden daha çok, basın mesleğinin ken- di iç kurumlannın uğraş konusu olmamalı mıdır? Faks: 0 216 302 82 08 obirgrtı« e-kolay.net Mağdurlara koşullu ödeme • AINKARA (Cumhurijet) - CHP Konya Milletvekili Atilla Kart'ın soru önergesini yanıtlayan Ulaştırma Bakanı Bınali Yüdrrım, Pamukova kazasında zarar görenler ile ölenlerin yakınlanna "ödenecek tazminat miktannın bildirileceğini, kabul ettikleri takdirde ödeme yapılacağını" açıkladı. Yıldınm, tazminahn hesaplanmasında "'idarenın görevini kötüye kullanması ve bilinçli taksir şartının" dikkate alınmayacağıru söyledi. THJAŞ görevHepine saldın • KÜTAHYA (AA) - Kütahya'da, borcundan dola>ı bir evin elektriğini kesmeye giden TEDAŞ görevlilen Çetin Akyol ve Murat Ayvah saldınya uğradı. Olayla ilgili olarak ev sahibi ile iki arkadaşı gözaltına alınırken TEDAŞ görevlileri Akyol ve Ayvah Devlet Hastanesi'ne kaldınldılar. Törende kaza: 1 iüii • SAİMBEYLİ (AA) - Adana'nın Saimbeyü ilçesinin düşman işgalinden kurtuluşu nedeniyle düzenlenen törende ateşlenen top, töreni izleyen annesinin kucağrndaki 1.5 yaşındaki Fatma Yener'in ölümüne neden oldu. Topun mermisi isabet eden anne Döndü Yener ise elinden yaralandı. Tören kapsamrndaki diğer etkinlikler iptal edilirken topu ateşleyen görevli gözaltına alrndı. Tuda'daki cinayet H tstanbul Haber Servisi - Dost tarikatı lideri olduğu iddia edilen emekli Binbaşı Üısan Güven ve eşi Sibel Güven'in Tuzla'daki evlerinde öldürülmesi olayrna ilişkin şenatçı terör örgütü tBDA-C üyesi 7 sanıgın yargılanmasına başlandı. Sanıklann tamamrnm katıldığı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmada, tutuklu sanıklann tahliye talebini reddeden mahkeme heyeti duruşmay-erteledi.