Katalog

15 EYLÜL 2003 PAZARTESİ + CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ Bab-ı hümayun... Bab-üs-selam... Bab-üs-saade... Burada başlar,ya büyük baş olurya da uçurulurdu Topkapı'rmkapılaıı T opkapı Sarayı. her zaman gizemlıdir Topkapfnınpar- ça parça yapılardan oluşan sarayı kadar kapılan da gı- zemlıdır. Kapılar açıhr. Ka- pılar kapanır. Topkapı'nın kapılan çıf- te (capılıdır tki kapı arasında başlar, hıç umulmadık anda daha büyük baş olur. tki kapı arasında en bekJenmedik anda en büyük başlar bıle uçurulur... Topkapı'nııı kapılan gizemle açılır, gi- zemJe kapanır. Bazen çiçek kokulany- la açılır, bazen kan kokusuyla kapa- nır... Zaman tüneline girebilip Fatih Sul- tan Mehmet'e sorabılseniz, 16. yüzyıl- da yaptırdığı Topkapı Sarayı'nı bilme- yecektir. Çünkü Topkapı Sarayı'nın adı Saray-ı Cedid-i Arnire'dir, hadi bile- medinız Yeni Saray'dır. Saraya, Topka- pı adını 19. yüzyılda ahali vermıştir. O halde Top Kapısı, Topkapı'nın kapıla- nndan bıridır. Ama önemsız kapıdır ve böylesı çok kapı vardır. Top Kapısı, Ye- ni Saray'ın Sarayburnu tarafinda ve de- niz kapısı arkasında L Mahmut'un yap- tırdığı ahşap sarayın ginş kapısıdır ve gırişindeki top nedeniyle ahali ahşap sa- raya Topkapısı Sarayı demiştir. Ahşap yapı 1862'de yanınca Topkapı adı Sa- ray-ı Cedid-i Amire'nin üstüne kalmış- tır. Zaten burası da artık "yeni" değil- dir. II. Mehmet'in 1463'te inşa etur- meye başladığı ve 1468 'e kadar yaptır- dığı saray, 1478 yılına kadar da kara ta- ranndan 2.5 kilometre surlarla çevrilip tamamlanmıştır. Ne var ki tamamlanan II. Mehmet'in devri olmuştur ve Top- kapı Sarayı, Osmanlı sultanlan Dolma- bahçe Sarayı'na taşınıncaya kadar ek- lenen yapılarla bır şantıye olmaya de- vam etmiştir... Topkapı Sarayı'nı çev- releyen kara ve deniz surlannın çevre- sınde yüzyıllar içınde Top Kapısı gibi ötekı önemsız kapılar açılmış ve ka- panmıştır: Vükela Kapısı, Odun Kapı, Değırmen Kapı, Bakkhane Kapı, Otluk Kapı, Demir Kapı, Yaü Köşkü Kapısı, Ahır Kapı, Soğukçeşme Kapısı, Sokul- lu Mehmet Paşa Kapısı, Maktul Ibra- him Paşa Kapısı... Yasaklı kapılar Bu kapılar her ne kadar önemsiz ise de önemsizliği üç anıt kapıya göredir. Yoksa, herhangi bir kul, elini kolunu sal- layarak bu kapılardan da geçemez. Her kapının kendine göre bir önemi ve ku- ralı vardır. Sarayda yakılacak odunla- nn Odun Kapı'dan genrilmesi gibi. Fatıh Sultan Mehmet'in tahtına ku- rulmak ıçin seçtıgı yer, Bızans'ın an- tık çağda kurulduğu mekândır. Burası Halıç'e. Galata'ya, Bo- ğaz'a, Üsküdar'a. Adalar'a ve Marmara'ya egemendir; "sulta- nü'l berreyn ve'l-bahreyn", ya- nı iki karanın ve ıki denizin sul- tanına layık bir yerdir. Ve bu ye- re üç anıt kapıdan gırilir: Bab-ı Hümayun. Bab-üs-selam. Bab- üs-saade. Bab, kapı demektir. Hümayun; padişaha ait. Selam; istersenız banş ve rahatlık anla- mını yükleyebilirsıniz isterseniz selam. Saade; saadet, mutluluk. Fatih, Ayasofya'yı camiye çe- vırmiş, yanındakı Aya Irini'yı ıse kilise olarak bırakmışör... Ca- mi ile kiliseyi, arasmdan kara surlannı geçirterek bırbirinden ayırmış ve kiliseyi kendi bahçe- sınde tutmuştur. Topkapı Sara- yı'nın ilk giriş kapısı, Ayasof- ya'nın arkasındaki Bab-ı Hüma- yun'dur. Padişaha ait kapıya Sal- tanat Kapısı demek gerekır ve arta kapıda kapıcılann yerini polis memurlan, kapıdan giren padişahların yerini ise turistler almış. Artık kapılar at üstündeki sultanlara değil de tarihimizi merak eden turistlere açılıyor. Fatih dönemınde sarayın son ınşa edı- len yeridir. Dış kapının mandalı denir ya... Bu kapıda mandal yok! Kemerli bir gınnti ıçındekı ikı kanatlı demır ka- pı içeriye doğru açıhyor ve genış bır sa- hanlığa gırihyor. Sahanlığın tavanı, tuğ- la öriilü kubbe. Kubbe, dört yanm kub- benin üstünde duruyor. Kapıda birjan- darma eri duruyor. Nöbetçi. Sur duva- n kapıya geldiğınde mermere dönüşü- yor. Mermer cephenın ikı yanında, vak- tı zamanında çeşme olmah. Fakat ba- zı gravürler, cephenın, duvar gıbı taş ör- gü olduğunu göstenyor. Onanmlardan binnde tekrar mermere dönüştürülmüş, çünkü kimı seyyahlar ilk yapımda mer- mer cepheden ve hatta değerli taş süs- lemelerden söz edıyor. Son onanmda, çeşmelerin musluk ve yalağı ıse tamamlanmamış. Mahım. Sokak çeşmelennden pınnç muslukla- n çalmak âdettır' Yıne eski gravürler- de, kapının üstünde ahşap bır yapı gö- rünüyor. Burası cıhannüma. Fatıh'in oturup, kenti seyrettıgi mekân. Yan- mış gıtmiş. Yaptıran da olmamış. Sahanhğa gırdık ama henüz çıkabıl- miş değihz, çünkü iki kanatlı demir bir kapı daha var. Her ne kadar bugün Bab- ı Hümayun'un ikı kapısı açıksa da za- manında bu kapılann açılması ve ka- panması kapıcılann sorumluluğunda. Buradakı kapıcılara "Bevveban-ıBab- ıHümayun" denıyor. Be\veban. kapı- cılar demek. Bunlar aynı zamanda ye- nıçen. Binncil görevlen, kapıdan silah- lı adam sokmamak! Padlşahın kapısı Sahanlıktan sonrası Topkapı Sara- yı'nın bınncı avlusu. Sol koldakı Aya Inni'nin önünden uzayıp giden avluyu yaşlı çınar ağaçlan süslüyor. Kuşlar, dallann üstünden şarkılannı söylüyor. Kuşlar, her devir en özgür olanlar Bab- üs-selam ıkıncı kapı. Bab-üs-selamın bir adı da Ortakapı. Artık, Topkapı Sa- rayı Müzesi'nin ginş kapısı: Turnıke- li kapı! Kapının ikı yanındakı kuleler, bir ortaçağ kalesıne gınşı andınyor... Yanlış saymadıysam kuleler sekizgen. Her kenann üstünde bir pencere. Pen- cerelerden sonrası uzun külah. tki ku- le arasındaki sekiz burç, kuçük bir ka- leye girilmekte olduğunu çağnştınyor. Bu kapıdan padişah dışında hiç kimse at sırtında geçemiyor Herkes atını, bi- nncı avluda bırakrnak zorunda. Kapı- nın günümüzdekı nöbetçısı, polıs me- murlan. Vaktı zamanında ıse kapının sorumlusu kapıcılar. Bu kapıdakı ka- pıcılara "BevAeban-ıDergâİH Âfi" de- nıyor. Yenıçen ve kapıkulu süvanleri kı onlar Osmanlı'nın devamh ordusu- nun askerlenydi; onlara "DergâİHÂli KullarT denıyordu. Kapı yanlannda bu kez çeşme yok... Kemerli kısmın içlerindeki küçük oyuklar, kapıcılann Sarayın üç önemli kapısından ikisi; Bab-ı hümayun ve Bab-üs-saade. nöbet yerleri olmah... Kapıdan, bır sa- hanlığa gırihyor. tki yandakı odalar önemli. Ve bir de şımdı sahanlıkta ol- mayan çeşme çok daha önemli. Karşı- lıklı ikı kapının bulunduğu sahanlığın adı: Kapı Arası Kapı Arası, sarayın en heyecan verici yeri olmalı. Buraya sad- razam kavuğu ile girip tutuklanmak ve eğer ferman buyurulmuşsa, çeşmeden aptes alıp kelleyı bırakrnak var. Kapı- cılann amirlen kapıcıbaşı oluyor. Ka- pıcıbaşılar arasındaki en kıdemlisı baş- kapıcıbaşı. Hepsinin başı ise kapıcılar kedhüdası oluyor... Kedhüdayı bevva- bın, doğrudan padişahın emrinde çalı- şıyor... Azledilen vezirden mührü ge- ri almak. yeni sadrazamı padişahın hu- zuruna götürmek, kapı arasına hapse- dilecekleri tutuklamak, padişahın saray- dan çıkışına refakat etmek kethüdayı bevvabinin ışı. Üçüncü kapıya kadaruzanan avlu, da- ha çok servılerle bezelı. tkıncı yer de denilen bu avlunun bır başka adı sıya- set meydanı. Tahta çıkış törenlen, cü- lus, ulufe dağıtmalar, yabancı elçılere güç göstensıni amaçlayan törenler bu avluda yapılıyor. Avlunun solundakı Harem, Fatıh zamanında yok. Kadın- lar Beyazıt'tan Halıç'e bakan yamaç- taki ahşap Eskı Saray'da kalıyor. Sağ- dakı ınce uzun yapı ıse sarayın mutfa- ğj. Her gün en az 5 bın kişıye yemek pişıriliyor. Vezırlerin toplandığı Kub- bealtı veya Dıvan da bu avluda. Avlu- nun addan yana sorunu yok; Divan Meydam da deniyor. Bu kapı zlrvedekllere açık Topkapı'nın üçüncü ve son anıt ka- pısı Bab-üs-saade'de durmak gerekiyor... Çünkü bu kapıdan sadece padişah ve padişahın özel hizmetindeki saray gö- revlilen gırebiliyor. Dıştan bakınca kubbelı bir yapı, ama kapı arasının ta- vanı düz. Karşılıklı ve ikişer kanattan oluşan kapılar bu kez ahşap.. tki ya- nındakı ulu çınarlar tarihin izlerini ta- şıyor. Zemındeki büyük mermer döşe- meler de tarihin ayak ızleriyle aşınmış. Revaklardakı rokoko tarzı gösterişli süslemeler ve manzara resımleri dık- kati çekıyor. En dramatikve en görkem- h törenlerbu kapının önünde. ikıncı av- ludayapılıyor Padişah bu kapının önün- de tahta çıkıyor... Bayramlaşma tören- leri ıçin taht bu kapının önünde kuru- luyor... Padişahın cenazesı bu kapının önünden kaldınlıyor... Ordu sefere çı- karken sancak-ı şenf bu kapının önün- de açılıyor... Bab-üs-saade devletin zir- vesine açılıyor... Bab-üs-saade'nin de başka adlan var: Arz Kapısı, ,\kağalar Kapısı. Arz Kapısı; çünkü bu kapı hemen karşısın- daki Arz Odası'na açılıyor. Arz Oda- sı'nda padişah devlet erkânını ve ya- bancı elçılen kabul edıyor. Yabancı el- çilerin padişaha getırdiğı hedıyeler, Arz Odası'niû peşkeş kapısından çıkıyor. Peşkeş çekmek deyimının nereden gel- diğini araştırmak gerekmıyor' Bab-üs-saade'nın sahanhğında yine odalar var. Bu kapının yö- netimı bab-üs-saade ağ^sı da de- nilen akağalarda bulunuyor... Akağalar, hadım edilmış beyaz tutsaklardan yetiştiriliyor. Zen- ciler harem ağası olurken beyaz- lar akağa yapılıyor. Akağa deyip geçmemek gerek; çünkü bunla- nn rütbeleri \ ezırle eşdeğer tu- tuluyor. Akağalann başı olan ka- pı ağası, Topkapı Sarayı'nın en üst güvenlik görevlisı sayıhyor... Bab-üs-saade kapısından çı- kıp Arz Odası'nın yanından ge- çince iç saraya ginliyor... Padi- şahın özel hayatı burada. Bura- sı aynı zamanda Enderun. Dev- şirmelerin yetiştirildıği yer. Bu- rada ise her bir odanın kapısı başka bır gizemlı öyküye açılı- yor. Topkapı'nın kapılan gizem- le açılır, gizemle kapanır... MENGEN SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo 2003/178 KararNo-2003,217 Davacı Idns Erdoğan vekılı Av Irfan Karacan tara- fından Naıl Özçilingir ve arkadaşlan aleyhme açılan Geçit Hakkı ICurulması davasuun yapılan ve bıtınlen açık yargılaması sonunda. Davanın kabulü ile, Mengen ılçesı Çorakkadirler köyü 588 parselin krokıde görülen doğu kısmının 327 75 m2'lik bölümünden 589 parsel malıkı Idns Erdoğan'ın yaranna geçit hakkı kunılması- na. 327.750 000.-TL. tazmınatın davacıdan alınarak davalılara venlmesme. yargılama giderlennın davacı üzennde bırakılmasına daır venlen karar Ahmet Özçi- lingir. Cemıle Özçilingir, Sınan Özçilingir. Güner Öz- çilıngır, Ha&an Yavaş, Mıne Zeynep Kul ve Türkan Ya- vuz'un tüm aramalara rağmen adreslen tespıt edıleme- dığınden teblıgat vapılamamış, kararuı ılanen teblığıne karar verılmıştir. Yukanda ısımlerı yazılı davalılann ılan tarihınden ıtıbaren 8 gün içensuıde karan temyiz etmedıklen takdirde karann kesınleşmış sayılacağı ıla- nen teblığ olunur. Basm 42928 KÜÇÜKÇEKMECE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo: 1999/1004 Davacı EUAŞ Genel Müdurlüğü vekılı Av. Hüse- yın Alkan taraftndan davalı Kadem Emıroğlu aleyhı- ne ıkame olunan tescıl davası sırasında adresı tespıt edılemeyen Kadem Emıroglu'na bu kerre Hâkımlığı- mızce venlen 12 11 2002 tanh. 1999/1004 Esas. 2002/1662 Karar sayılı ilamı ile verilen (davanın ka- bulüne K.Çekmece. Avcılar köyü, Cihangır mevkıın- de kâın 6065 parselde kayıtlı 252 m2 miktarh taşm- mazın davalı adına olan tapu kaydının ıptalı ile dava- cı EÜAŞ Genel Müdurlüğü adına tapuda kayıt ve tescıline 4.960 000.-TL harcın davacıdan tahsıluıe, 4 960.000.-TL. harç ile davacının yapmış olduğu 75.000.000.-TL. mahkeme masrafları ve 175.000 000 -TL. ücretı vekâletın davalıdan alınıp davacıya ödenmesıne) daır venlen karann da ılanen teblığıne karar venlmiştır Davalı Kadem Emıroğlu'a teblıgat yerıne kaım olmak üzere ilan olunur. 05.09.2003 Basuv 43167 BOLU 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN EsasNo 1999 145 Karar No 2001 602 Davacı Hazme-ı Malıye tarafından davalılar Izzet Ulutürk vs alevhıne açılan Tapu Iptalı. Tescıl \e Men'ı Mödehale da\asında: Davacı vekılı 22 03.1999 tanhlı dava dılekçesınde dava- >a konu Bolu merkez Baltalı kö\ü Kıraç mevkunde buluna Kütük \ o 1127, Parsel No: 1137'de kavıtlı bulunan taşınmazın davalılar Hanıfe Llutürk mırasçılan Lzzet Ulutûrk \s. adına kayıtlı bulunduğunu. evvelıyatı orman olan bu taşınmazın bır kısmının kadastro çalışmaları sı- rasında Orman Kadastro Komısyonu tarafından gerçekleştırılen 6831 sajılı kanunun 2,B raad- desı çalışmalan sırasında Orman dışına çıkartıldığını. 6831 sayılı yasanın 2 B maddesı ile or- man sınırlan dışına çıkartma ışlemının ancak Hazıne adına olabıleceğı ve Hazıne adına tescıl edılecegının hiıkme bağlandığını, kadastro çalışmalan netıcesı şahıslar adına tespıt ve tescılının vasa hükümlenne aykın olduğunu, bu nedenle davaya konu Bolu merkez Baltalı köyu 1137 parsel savılı taşınmazın 6831 savılı kanunun 2 B maddesı hükümlenne göre Orman Sınırlan dı- şına çıkartılan kısmının tapusunun ıptalı ve Hazıne adına tescılme. bu taşınmaza davalıların va- kı müdahalesının men'ıne karar venlmesım talep ve dava etmiştir \'apılan vargılama sonunda mahkememızden venlen 21.11.2001 tanh ve 1999' 145 Esas - 2001 602 karar savılı karar gere- ğınee davacının davasının kabulune, Bolu merkez Baltalı koyü 1I3 7 parsel savılı taşınmazın davalılar adına olan tapu kavdınm ıptalı ile Hazıne adına tapuya kavıt ve tescıline. davalılann bu )ere vakı müdahalesının men'ıne. IlK'nın 28. maddesı gereğınce karar kesınleştığmde bır ör- neğınm Tapu Sıcıl Müdürlüöü'ne gondenlmesıne karar venlraıştır. Davalılardan Huriye Ulu- türk'ün Bolu Kırha köyündekı adresıne teblıgat yapılamadığından ve yeni adresı de tespıtlene- medığınden, Mahkeme karan davalı Hunye Ulutürk'e ılanen teblığ olunur Basın 42985 GÖRÜŞ NEŞE DOSTER Bunları Düşünmemek Ne Mümkün? Cumhuriyet döneminin ünlü hatiplerinden Ham- dullah Suphi Tannöver, bir gün Meclis kürsü- sünden Gazi Mustafa Kemal'ın başanlan üzeri- ne "Bu bir cinneti mukaddesadır" dediğinde, Ga- zi oturduğu yerden elini kaldırarak, "Hayııi Ham- dullah Suphi Bey bu bir hesap meselesidir" diye cevap verir. Istanbul'un alınmasından sonra, ellerini havaya kaldırarak "Konstantınıye'yı dualanmızla aldın" diyen ulemaya, Fatih Sultan Mehmet, "Hayır, kı- lıcımla!" diye yanrt verir. Aradan 478 yıl geçer. Sakarya'nın yenilmez baş- komutanını Ankara garında karşılayanlar arasında tarikat şeyhleri de vardır. Bunlar zaferin sırnnı Ha- cı Bayram Veli'nin kerametinde görenlerdir. Ga- zı'nin şeyhlere verdiği yanıt aşılmaz bir değer ta- şır "Hayır! Efendi Hazretleri! Türk subayı komuta etmesini, Türk askeri de ölmesini bildi. Zaferin sırrı burada yatmaktadır." Tarihin bu iki büyük in- sanının verdiği yanıtlar arasındaki benzerfik, ara- dakı zaman farkına karşın şaşırtıcı değil mi? Şimdi de Gazi'nin Fatih'le ilgili görüşlerine ge- çelim. Şöyle diyor büyük komutan: "Çok kereler Fatih'in karşısında kaldığı sonınlan düşündüğüm zaman, ben de aynı hal çarelerine varmışımdır. Yal- nız Fatih, benim karşılaştığım olaylan nasıl halle- derdi? Bunu merak etmişimdir. Fatih büyük adam- dı büyük..." Vatana feda edilen canları, Anadolu'ya adanan yaşamlan, toprağa gömülen umutlan, adlarını ta- rihe onurluca yazdıran bu insanlan ve yaptıklannı bize yıllar sonra düşündürten nedir acaba? Tari- hin tanıklığını içeren bu anlamlı ve çarpıcı örnek- leri yıllar sonra nıye anımsıyor ve paylaşıyoruz hiç düşündünüz mü? Anımsamanın ve dillendirmenin bir tek nedeni var. Geçmış özlemi ve gelecek kaygısı. Bu hızlı tü- kenişe dur diyebilseydik, sorumluluk yükü çok ağır olan devlet çarkını, sorumsuzluk yanı çok baskın olanlarla çevirebilseydik, o yürekli ve ödünsüz baş- lan özleyebilir miydik? Bu kişileri sevebilir sevmeyebilir, kabullenebilir kabullenmeyebilir, onaylayabilir onaylamayabilir- siniz, o size kalmış... Ancak yaşamın, önceliklerin ve ülke gerçeklerinın karşısına, kendine özgü dün- ya görüşlen ve konfeksiyon ürünü üsluplanyla çı- kanlann bir buluşma noktası yakalaması gerekmez mi? Ülkemizin sicil kütüklerinin fazla bir önem ta- şımadığını bıliyoruz. Geçmişi karalamayı marifet sa- yarak, emir kipinde bağırarak, çığlık çığlığa konu- şarak siyasi arenada boy gösteren büyüklerimizin tarihle de toplumla da hesaplaşmasının bir sının olmalı değil mi? Cevabı belli bir soru ama biz yine de soralım! Loryma Resort Biryaşamtara Turunç, Güney Ege'nın fıyortlarla bezenmiş nefes kesıcı coğrafyasının en güzel koylanndan bıri... Loryma Resort Hotel yamaçlann vejetasyon dokusuna gızlenmış, koyun büyüle>icı, mıstık panoramasına tümüyle hükrneder ko- nurnda. sıra dışı bır tesıs Ormanlardan inen serinletıcı esirıtiler, düşük nem oranı ve bol oksıjenlı, sağlıklı hava- sıyla ideal ıklim koşullanna sahip. Eko-çiftliğinden ken- dı sütünü, pe>iıırını, kremasını. yumurtasını temın eden. kendı ürettığı -yörenın en kalıtelı- zeytınyağını kullanan, damak zevkı kadar sağlıklı beslenme ılkelenne de duyar- lı bır rautfak. Konforlu apart daıreler, açık büfe resta- urant, pool-bar. outdoor-bar, açık'kapalı yüzme havuzla- n. jakuzı, fitness-center, sauna, süper dısko, bilardo, dart. tenis, masatenısı. çocuk kulübü, doktor senisi... Lisanslı rehberlerle raountaınbikıng, sea kayakıng, trekkıng, can- yonıng, scuba drvıng. raftıng... Ruh-zıhın-beden sağlığı programlan, Ayiırveda konsültasyonu, T'aı-Chi. Yoga se- anslan, arornaterapi masajlan, doğal zajıflarna kürleri, yüz-vücut bakımı... "Özel anımasyonlar", "sürpnz show- laf'dan arındınlmış, arabesk müzıği uzaktan bıle duya- ma>'acağınız, kent yaşamının yıprattığı ınsanın pozıtıf ya- şam enerjısıyle dolu günlük yaşamına dönmesinı hedefle- yen, kültür \ e çevre dostu bır ışletme anlayışı Deta) lı bılgr www.loryma.com Tel: 0252 476 72 20-24 Faks: 0252 476 72 25 info(g loryma.com Cumhuriyet Dostlanna %20 indirim 1+3 taksit Loryma Resort 2 Aralık 2003'e kadar açık. HERKESE BİR RENK DÜŞTÛ, MAVİ GÖKOVA'YA TAMRANSİYON YAHMMNSİYON 0TMAHVALT1 HAZfeAN/EYLÜL 2S.00a0O0,-TL 20JXaOOO.-TL 15.000M-TL TBMUZ/AĞUSTOS 30.000.00C-TL 25.OOaOOO.-TL 20.000000.-TL 0-7 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR ÜCRETSİZ 7-10 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR %50 İNDİRİMLİ YALI/ÖREN MİLAS MUĞLA Tel: 0 252 532 33 57 - 532 28 96 H e-mail: aliarilafâ hotmail.com