Katalog

15 AĞUSTOS 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIZI jç«v|n " Okumak istediği halde 'hakkın bitmiş' diye okuldan çıkanlan Uğur, daha iyi bir yaşam düşlüyor dünyanm çoctıkları Haniinsanın okuma hakkı elinden ahnamazdı?.. ŞaadetUslu _ ı Özgür Erbaş ^L Ecevit Kılıç j • Sokakta yaşayan çocuklann çoğu gibi aile sorunlan nedeniyle evinden kaçıp îstanbula gelen Uğur T., 2 yıl sonra yeniden başladığı okulun üçüncü ayında kendisine "okuma hakkın bitmiş" denildiğıni anlatıyor. Buna rağmen daha iyi bir yaşam umudundan vazgeçmeyen Uğur, şimdilerde bilgisayar dersleri alıyor Çoğu gibi o da aile sorunlan ne- deniyle evinden kaçıp soluğu Is- tanbul'da alanlardan. 23 yaşında- ki Uğur T., lise 1. sınıfta üzerinde iiniformasıyla evden kaçıp Deniz- li'den Îstanbula gelmış. Yıllarca kullandığı tinerden kurtulup, bil- gisayar eğıtimi almaya başlayan Lğur T., eskiyi unutup geleceğe gü- venle bakmak ıstiyor. Ticaret lisesinde okuyan Uğur T., güzel bir hayatının olacağına inanıyordu. Aile içi sorunlar ne- deniyle evi terk etmek zorunda kaldığını söyleyen Uğur T., îstan- bul'da sokakta geçen iki yılın so- nunda yurtta kalmaya, okula git- meye başladığını anlatıyor. Vazgeçmek yok Okulun üçüncü ayında "okuma hakkın bitmiş" dendiğini söyleyen Uğu T., "Haniokuma hakkıetimiz- den alınamazdr diye soruyor. Okumak ve daha iyi bir yaşam kurmaktan vazgeçmeyen Uğur T.. önce Bostancı Halk Eğitim Mer- kezi'nde, ardından Yıldız Teknik Üniversitesi'nde bilgisayar kurs- lanna katılmış. Bu arada tiner kul- lanmaya devam etmiş. Arada bir bırakmış, gelgıtler içinde 18 yaşını doldurduğunda yurttan da çıkanlmış. Sokakta ka- lınca yeniden tinere başlamış. Şır- nak'a askere gitmiş ve orada aya- ğından vurulmuş. Iki aylık hava de- ğişiminde İstanbul'a gelip yeniden tinere başlamış. Askere dönmek ve dönmemek arasında gidip gelirken askerligini bitirmiş. Askerden son- ra ailesinin yanına dönmüş. Eskiye göre kendisine daha iyi davranıldığını anlatıyor UğurT., *Ama yine de iyi bir şey yoktu. Ben de tekrar aynldım" dıyor. Uğur şimdi Umut Çocuklan Derneği'nin Galatasaray'daki eğitim binasında bilgisayar dersleri almaya devam edıyor. Ve daha iyi bir yaşam kur- mak ıstiyor. Kendisi gibi iradele- riyle tinerden kurtulan birkaç ar- kadaşıyla birlikte eskiyi unutup gelecekte daha güzel şeyler olaca- ğını umuyorlar. ÇOCUK POLÎSİ ÖZLEM TtMUR: Parçalanmış ailelerin ilk kurbanlarıİstanbul Haber Servi- si-Tinercile- rin sokakta yarattığı teh- likelere karşı tstanbul Em- niyet Müdür- lüğü,"Çocuk Polisi" adlı bir birim oluşturdu. Çocuklariçın özel olarak hizmete ko- yulmuş olan renkli yazılı arabalarda,eğitimden ge- çirilen polisler bu birimde görev yapıyor. Ankara Universitesi Psi- koloji Bölümü mezunu olan komiser Öziem Te- mur, amaçlannın çocukla- nn suç işlemesini önlemek olduğunu belirterek, so- kaktan topladıkian çocuk- lan Ayvansaray Çocuk ve Gençlik Merkezi'ne gön- derdiklerini sö'yledi. Teda- vi altına ahnması gereken çocuklan UMATEM"e sevk ettiklerini ifade eden Temur, bazı çocuklann te- davi için kendi istekleriy- le Çocuk Polisi'ne geldiği- nı kaydettı. Temur, "Biz üniforma giymiyoruz. St- lahlanmız göz önünde de- ğü. Bu durum çocuklara giiven veriyor" dedı.Ço- cuk Polisi'nde nezaretha- ne yenne bakım üniteleri- nin bulunduğunu anlatan Temur. şöyle devam ettı: "Ünitede,çocuklann geçi- ci bir süre için yatacaklan yatak, yemek yiyebilecek- lerivetelevizvon izlevebile- cekleriyerler mevcut. Bu birimde sos- yal hizmet uzmanlan da görev ya- pıyor.Görüş- me odasını avüavılvap- ük. Uzun sü- re kalan ço- cuklara da eğitinıiçerik- li hizmetler veriyoruz. Okula gitmemis çocuklara okumayazma öğrethuruz." Temel neden: Parçalanmış aile Temur, tinerci çocukla- nn en temel ortak özellik- lerinın parçalanmış aile ya- pısı olduğunu belirterek, bazı çocuklann anne ve babalannın ilgisini çek- mek amacıyla sokağa kaç- tığını söyledı. Tiner ba- ğımlısı çocuklann söylenen hiçbir şeyı anlamadığım, bu nedenle yurttaşlann kendilerinden para isteyen çocuklara sert davranma- masını isteyen Temur, şöy- le devam ettı: "Tînerci ço- cuklar onurianmn kırıl- nıası durumunda saldır- gan davranışlarda buhınu- yor. Tinerciler 5-6 kişilik gruplar haUndegezip 10-20 kişilik gruplar halinde ge- celiyorlar. Çocuklara tiner sağlayan şebekeler var. Bu çocuklann sokaktan kur- tulmalan için yalnızca te- da\i yetmiyor. Bu çocuk- lar işe yerleftirümenV Uzmanlar, en temel ortak özelükleri parçalanmış aile \apısı olan madde bağımlısı çocuklann söylenen hiçbir şeyi aıüamadığuu, bu nedenle yurttaşlann kendilerinden para isteyen çocuklara sert davranmaması gerektiğini vurguluyor. (Fotoğraf: VEDAT ARIK) Ancak cinayetlerle gündeme geliyorlar Bugüne dek ilgili kurumlar tarafından görmezlikten gelinen tinerci çocuklar, yaşanan her cinayetten sonra ilgi odağı oluyor. Son yıllarda sokakta yaşayan tinerci çocuklann işledikleri cinayetler gittikçe artarken, Türkiye tinerci dehşetıyle ilk kez 8 Ekim 1998 tanhinde anaokul öğretmeni Serpil YeşiljTirt'un Ümraniye'de annesiyle birlikte kaçınlıp öldürülmesiyle tanıştı. Genç kıza ve annesine tecaNİiz eden tinerciler, daha sonra anne-kızı defalarca bıçakJadı. Son yıllarda tinerci çocuklann işledikleri bazı cinayetler şöyle: • Beşiktaş'ta müşterilerinin rahatsız edilmemesini isteyen ayakkabı boyacısı Mustafa Alp. 5 madde bağımlısı çocuk tarafından öldürüldü. • 6 Mayıs 2003 tarihinde Beyoğlu'nda madde bağımlısı çocuklar Deniz Sualtı Taarruz'da görevli Yüzbaşı Zeki Şen'i öldürdü. Olayla ilgili gözaltına alınan 4 tinerciden 3'ü turuklandı. • Tinerci 3 genç bedava bira alamadıklan markette Murat Selçuk'un üzerine tiner döküp yaktılar. Markette bulunan Atilla Çıkar'ı ise bıçaklayarak öldürdüler • Erzurum'da 2000 yılında iki tinerci kaçırdıklan 3 yaşındaki kız çocuğuna tecavüz edip. başını taşla ezerek öldürdüler. • Kartal'da 25 yaşındaki Aysel Tabak, çantasını gasp eden tinerci tarafından hareket halindeki trenden atılarak öldürüldü. • Tinerciler Adapazan'nda 1998 yılında 93 yaşındaki Sabriye Tuna'ya tecaviiz edip, öldürdü. • 24 yaşındaki Serdar Donath adlı tiner bağımlısı genç, annesini 8 yerinden bıçaklayarak öldürdü. %/ Zonguldak Çaycuma'da tiner bağımlısı Birol Cambaz, 6 yaşındaki Mehmet Aydın'ı öldürdü. • 1999 yılında bir tinerci kendisine tacizde bulunduğunu ileri sürdüğü taksi şofbrünün üzerine tiner döküp yaktı. Uyuşturucu, utanma duygu8unu yok ediyor tstanbul Haber Servisi - Sokakta yaşayan çocuklar uyuşturucu maddeleri kullandıktan sonra, bunlann etkısiyle kapkaçcılık ve hırsızlık yapıyor. Çocuklar, maddelen kulandıklannda ne yaptıklannı bilmeden hareket ettiklerini söylerken, uzmanlar da uçuculann çocuklardaki çekinme duygusunu ortadan kaldırdığına dikkat çekiyorlar. Aile içi şiddet. ihmal ve istismara maruz kalan çocuklann sokağa kaçtığını ifade eden uzmanlar, bu çocuklann sokaklarda da şiddete maruz kaldığını vurguluyorlar. **Hatta çocuklar sokaklarda taciz ve tecavüze uğru\orlar. Bunun üzerine korunma amacıyla arkadaş grubu anyorlar. Bu grup tiner kullanıyorsa, çocuk da zorunlu olarak tiner kullanmaya başlıyor" diyen uzmanlar. çocuklann ilk önce üşümeyi ve ardından açlık duygusunu bastırmak amacıyla tiner kullanmaya başladıklannı söylüyor. Ba$ka çareleri yok Uçucu maddeleri kullanan çocuklar da gruptan ayn kalmamak için hep birlikte hareket ettiklerini belirterek, "Tiner ya da hap kuUandığımızda cesaret geüyor. Ne yapüğımızı bilmiyoruz. Bu durumda gasp da yapriıyor, para da isteniyor. Sokakta aç kalan çocuğun yapacağı başka şey yok zaten" diye konuşuyorlar. İSTANBUL VALİSÎ GÜLER: Sorunun çözümü önce eğitim sonra iş tstanbul Valisi Muammer Güler, sokakta yaşayan tinerci çocuklann suç ortamından çıkanlması gerektiğini belirterek "ÖnemH olan, sorunu kaynağnıda çözmektir. Bunun için tedavilerinden sonra bu gençlere mesleld eğitim vermeh* ve ardından da işe yerieştirilmeliyiz" dedi. Güler, göç veya değişik nedenlerle İstanbul'a gelmiş ailelerin çocuklannın, ihmal, istismar, şiddet gibi sebeplerle evlerinden kaçıp sokaklarda buluştuğunu söyleyerek bu çocuklann sokakta şiddete eğilimli yaşamaya başladığını ifade etti. Güler, bunun sonucu olarak da çocuklann sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanmaya başladıklannı kaydetti. Çarpıklıkların sonucu Madde bağmılısı çocuklann toplumdaki çarpıklıklann sonucu olduğunu vurgulayan Güler, "Tophımda ne kadar çarpıklık varsa, o kadar da yansıyan sonuçlan oluyor. Sokaktald çocuklar da bu çarpıkhğın sonuçlanndan biridir. Yani her şey çok güllük gütistanhk da yalnızca sokaklarda 3-5 çocuk var. Hayır öyle bir şey yok. Yaniipek kumaştan ipek elbise, keten kumaştan keten elbise" diye konuştu. Yasalarda değtsJkllk şart T A. ınercı çocuklann toplumdaki çarpıklıklann sonucu olduğunu vurgulayan Vali Güler, " Onlan dışlayarak bir yere varamayız. Hep beraber bu sorunun üzerinde durmalıyız" diyor. Sokaktaki madde bağımlısı çocuklan topluma kazandırmak için öncelikle ilgili mevzuatta değişiklikler yapılması gerektiğini belirten Güler, polisin tinerci çocuklar sorununda tek başına yeterli olamayacağını söyledi. Güler, şöyle devam etti: "Sosyal Hizmetler İl Müdürlügü, Adalet Bakanhğu Milli Eğitim BakanhgL, shil toplum kuruluşlaruıa göre\1er düşüyor. Bu konuyla ilgili Sanavi Odası Vakfi'yla bir çalışnıamız \ar. Atöheler kurduk. Buralarda meslek sahibi olacaklar. Ardından işe yerleştireceğiz. İşverenler de çocuklara beili sorunlann çözümü noktasında yarduncı olacaklar. Onlan dışlayarak bir yere varamayız. Dışladığumz takdirde yeni sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz. Çok karmaşık ve yoğun bir sorun. Toplum olarak hep beraber bu sorunun üzerinde durmair/ız." Yanlı? haber. sosyal linçe yol açıyor Sokaktan topladıkian tinerci çocuklan zorunlu tedaviye tabi tuttuklannı anlatan Güler, tedavi için çocuk mahkemelerinden tedbir karan aldıklannı ifade etti. İstanbul'un sokaklannda kronik madde bağımlısı 98 çocuk bulunduğunu ve bunlann 32'sinin 12-15 yaş grubunda olduğunu kaydeden Güler. şöyle konuştu: "Bugüne kadar teda\i altına aldığumz çocuklar bir süre sonra kaçıyordu. Ancak, mahkeme karan>1a çocuklar kaçarlarsa da görfildüğü yerde yakalanıp tekrar tedavi altına alınıyor. 15- 18 yaş arasındaki çocuklar için de savcıhklardan tedavi için sevk kâğıdı alı\oruz. Kaçmaiannı önlemek için. Tinerci çocuklarla ilgili ya\ımlanan yanhş ve abarülı haberier, toplumsal şefkati sosyal linçe çeviriyor. Çocuklarla ilgili sosyal şefkat olayuu aşmamamız gerekir. Istanbul'da polisin teknik imkânlannı arttaracak, olaylara hemen müdahalesini sağlayacak bir düzenlemenin arayışı içindeyiz." İÎTTİ