Katalog

15 AĞUSTOS 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA Rndık fiyatına serttepki MGİRESITS (Cumhuriyet) - Fındık Tanm Satış Kooperatifleri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Salih Erdem, 2003 üriinü findık için önerilen brüt 2 mi]yon İira taban fiyatı kabul etmelerinin mümkün olmadığmı söyledi. 2003 ürünü findığın Idlogram maliyetinin 2 milyon 700 bin İira olduğunu dile getiren Erdem, son yıllarda findıkta uygulanan düşük taban fiyat politikası nedeniyle Türkiye'nin fındık ihracatından elde ettiği gelirin her yıl ortalama 50-60 milyon dolar düştüğünü savundu. Hektrik lisansı arük kurayla • ANKARA (ANKA)- Elektrik üretimi amacıyla aynı bölge ve aynı kaynak için yapılmış birden fazla lisans başvurusu olması ve adaylann koşullannın eşit olması durumunda, noter huzurunda çekiliş yapılacak. Kura çekimi, kurulun belirlediği ve önceden ilgili taraflara ilertiği tarih ve saatte noter huzurunda kamuoyuna açık olarak yapılacak. Mayınlı arazide organik tanm • ŞANLIURFA (AA) - Şanlıurfa Genç Işadamlan Derneği, Hatay, Kilis, Şanlıurfa ve Mardın il sınırlan içmde kalan Suriye sınınnda, 35 bin hektar alanın mayınlı olarak yanm asırdır kullanılmadığını belirterek söz konusu araziye, organik tanm yapmak amacıyla talip oldu. Derneğin basın sözcüsü Mehmet Sait Uludağ, geliştirdikJeri Ekopark projesi ile 35 bin hektar mayınlı araziden 100 bin kişiye iş olanağı yaratacaklannı ifade etti. ABD dış ticareti pahatlıyop • WASHESGTON(AA) - ABD'nin uzun süredir devamlı genişleyen ticaret açığı. haziran ayında beklenmedik ölçüde daraldı. ABD Ticaret BakanlığYnın açıklamasına göre, yabancı ülkelerin ekonomilerindeki iyileşmeye paralel olarak ihracat haziranda yüzde 2.4 artışla 84.6 milyar dolara çıkarken, ithalat bir önceki aya göre değişmeden 124.2 milyar dolarda kaldı. ABD'nin mayıs ayında 41.5 milyar dolar olan ticaret açığı ise haziranda 39.5 milyar dolara indi. - H ' I Y U I M O l v l l ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 İlk 6 ayda yaşanan negatif büyüme Avrupa'nın lokomotifi Almanya'yı zorluyor Dumunluk 'devy i sarstıEkonomi Servisi - Avrupa ekonomisinın lokomotifi konu- mundaki Almanya, ekonomik durgunluktan kurtulamıyor. Eu- ro bölgesinin en büyük ekono- misine sahip olan Almanya'da yaşanan ekonomik durgunluk, bu yılın ikinci çeyreğınde de de- vametti. Resmi verilere göre Alman- ya'nın eylül-haziran arasındaki döneme ait milli geliri yüzde 0.1 oranında azaldı. 2002 yılı- nın aynı dönemi ile karşılaştınl- dığında milli gelırdeki düşüş yüzde 0.6 oranında gerçeldeş- miş oldu. Bu yılın ilk çeyreğin- de de Alman ekonomısi yüzde 0.2 küçülerek tehlike sınyalleri vermeye başlamıştı. • Güçlü Euro sebebiyle ihracatm düşmesi, Alman mallanna güvenin azalması, Irak savaşı ve grevler ekonomik durgunluğun başlıca nedenleri arasında. İşsizlik en büyük sorun olmayı sürdürürken hükümet, durgunluğu yeni vergi paketi ile aşmayı planlıyor. Teknik olarak art arda iki çey- masında ve özellikle Doğu Al- rüşünü paylaşıyorlar. manya'da imalat sektöründekirekte negatif büyümenin ger- çekleşmesi, Almanya'nın eko- nomik durgunJuk içinde oldu- ğunun bir göstergesi olarak gö- rülüyor. Resmi kaynaklar ülkenin içinde bulunduğu eko- nomik durgunJuğu, güçlü Euro sebebiyle ihracatın zayıflaması ve Alman mallannın rekabet gücünün azalmasına bağlarken, ekonomistler ikınci çeyrekteki olumsuz verilerin nedenini, Irak'taki savaş nedeniyle finan- sal piyasalardaki güvenin azal- yaşanan grevlerde buluyorlar. Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ise hissedilir bazı iyi- leşmelenn yaşandığında ısrar ederken, hükümerin 2003 için öngördüğü yüzde 0.75'lik bü- yüme hedefınde değişiklik yap- mak için bir neden bulunmadı- ğını belirtiyor. Ekonomistler, Schröder gibi iyimser olma- makla birlikte, ekonomide ya- şanan bu durgunluğun, bu yılın üçüncü çeyreğinde süreceği gö- Igslzlllc artıyor Yaşanan ekonomik durgun- luk ile birlikte görülen işssizlik oranındaki artış da Alman hü- kümetinin önünde ciddi bir so- run oluşturuyor. Yılın geri kalan kısmında önemli bir iyileşmenin beklen- mediği işgücüpiyasasında gele- cek yıl işsizlik oranının yüzde 10'un üzerine çıkması bekleni- yor. Almanya hükümeri, Başba- kan Schröder'in, Avrupa'nın en büyük ekonomisinin üç yıldır süren durgunluktan çekip çıka- nlması için öngördüğü toplam 15.5 milyar Euro'luk (17.5 mil- yar dolar) vergi indirimlerini onayladı. Almanya Bakanlar Kurulu, vatandaşlann üzerindeki vergi yükünün genelde azalhlmasını onaylarken, para sıkınhsındaki yerel yönetimlerin üzerindeki mali baskılann hafıfletilmesine yönelik olan kurumlar vergisi kapsamının genişletilmesini de kabul etti. Yeni kararlar uyann- ca, en düşük gelir vergisi oranı ocaktan itibaren yüzde 19.9'dan yüzde 15'e, en yüksek oran da yüzde 48.5'ten 42'ye inecek. UZANLAR YÖNETİMDEN ÇEKİLDİ Tefeim'de lıızhlrafiL • Hakan ve Cem Uzan, Telsim yönetimindeki görevlerinden istifa ettiler. • Bakan Yıldınm: Onemli olan hisse değişikliğidir. • Hisse devri yapıldığı öğrenildi. • Telekomünikasyon Kurumu: Izinsiz devir varsa soruşturma açanz. ANKARA (ANKA)- Uzanlar, Telsim'in yönetı- minden çekildiler. Telsim'ın yönetim kurulunda yer alan Cem Uzan ile Hakan Uzan aynı gün ıstifalannı verdiler. Istifalar sonrasında basın mensuplannın konuya ilişkin sorulannı yanıtlayan Ulaştır- ma Bakanı Binali Yıldınm. önemJi olanın hisse değişik- liğinin yapılıp yapılmaması olduğunu söyledi. Bu konu- da, kendilerine ulaşan resmi bir bilgi bulunmadığını ifade eden Yıldınm, Telekomüni- kasyon Kurumu'nun konuyu yakından takip ettiğıni belirt- ti. Yıldınm, "Telekomüni- kasvon Kurumu sektörü de- netieven bagınısıy bir kurum- dur, bu çerçevede geüşmeieri yakından değerlendiriyor. Yönetim kurulunda degişik- ükler olabiür. Önemli olan hisse değişikliğinin olup ol- madığıdır. Bunun da Teleko- münikasyon Kunımu'nun bilgisi dahilinde olmalıdır. Kurum konuyu BDDK ile eş- güdüm hah'nde yakından ta- kip ediyor" dedi. Bakan"ın açıklamalannın hemen ardından Uzanlar'ın Telsim yöneriminden aynlır- ken şirket hisselerinin de Standart Telekomünikasyon Bilgisayar Hizmetleri AŞ ad- lı şirkete devredildiği öğre- nildi. Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Ömer Ara- sü ise, konuyla ilgili olarak şirketten bilgi istediklerini, Telsim'de izinsiz devir varsa soruşrurma açacakJannı söy- ledi. Arasıl, Telsim'de yöne- tici değişikliğivle smırlı bir operasyonun Telekomüni- kasyon Kurumu'nu ilgilen- dirmeyeceğini, ancak hisse devri için Kurum'dan izin alınması ya da Kurum'un bilgilendirilmesi gerektiğini vurguladı. Yapılan işlemle ilgili olarak ilgili operatör- den "ivedi" uyansıyla bilgi istediklerini söyleyen Arasıl, her ne olursa olsun yapılan işlemi "iyi niyetli görmediği- ni" ifade etti. Motorola kaybettl Öte yandan Motorola, Tel- sim'e karşı tsviçre'de görü- len, Uzan ailesinin malvar- lıklannın dondurulması ile ilgili bir davayı kaybetti. Zü- rich Bölge Mahkemesi, Uzanlar'ın malvarhklannın dondurulmasına yönelik gi- rişimleri iptal etti. Motorola 'alt mahkemenin' bu karan- nın, Isviçre ve ABD yasala- nnın yanlış uygulanması so- nucu verildiğini, temyize başvuracağım açıkladı. Uzan ailesi ise, New York Güney Bölge Yargıcı Jed RakofTun Motorla davasın- da aleyhlerinde vermiş oldu- ğu 4.26 milyar dolar tutann- daki borç ve tazminat öde- mesi karanna karşı temyize baş\r urdu. oplugörüşmelerbaşlıyor Memur sendikaJan ile hükümet arasındaki topiu görüşmeler bugün başhyor. 15 gün sürecek gorüş- melerde sonuç ahnamazsa "Uzlaşnrma Kurulu" devreye girecek. Topiu görüşmelere kamu çalışan- ton adma Türkrve Kamu-Serfe bağlı Türk Büro- Sen, Türk Enerji-Sen, Türk Sağhk-Seo, Türk Ta- nm Orman-Sen, Türk Ulaşım-Sen, Türk Diyanet Vakrf-Sen, Türk Haber-Sen, Türk Îmar-Sen ile KESK'e bağb Eğıtiın-Sen, Tüm Bel-Sen ve Kül- tür-Sen ile yetkili konfederasyon Türkiye Kamu- Sen temsilcisi kaolacak. KESK üyeleri, dün An- kara Güvenpark'ta toplandL KESK Başkanı Sa- aû Evren, hükümetin uvgulamalannın çabşanlar- dan yana görünmedigini belirterek "Taleplerimiz karşılanmadığı takdirde Başbakan'ın söylediği sözü tutacagE. Başbakan bize, 'Nereye dökülürse- niz dökülün' dedi 23 Ağustosta .4nkara'va dökü- leceğjz" dedL Konfederasyon, 19 Ağustos'ta "tn- sanca bir yaşam ve demokratik bir Türkiye'' «ste- nüyie DK'arbakır ve İzmir'den Ankara'ya yürü- me karan aldL Öte yandan tşsizler Derneği ve Emekü Platformu yöneticileri de Kamu-Sen Ge- nel Merkezi'ni zrvaret etti. tşsizler Derneği Genel Başkanı Orhan Servet Bügisel haftalık çalışmamn 35 saate indirümesini isteverek "Bu uygubunayla 650 bin işsizimiz iş sahibi olacakür" dedL (AA) Satılık KTT'lerden rekor kârlar Ekonomi Servisi- Özelleşrirme kapsamında olan ve gerek yurtiçi gerekse yurtdışından pek çok yaünmcının yakından takip ettiği Tüpraş ve Türk Telekom, 2003 yılının ilk altı ayındaki kârlanyla kendilerine gösterilen ilgiyi haklı çıkardılar. 2003'ün ilk altı ayında Tüpraş 272.5 trilyon İira kâr elde ederken, Türk Telekom da aynı dönemi 1 milyar İira kârla kapattı. Tüpraş ve Türk Telekom'un 2003 yılının ilk altı ayına ilişkin faaliyet sonuçlan açıklandı. Tüpraş yılın ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine göre, cirosunu yüzde 42.5, net satışlannı yüzde 52.8, net kârhhğını ise yüzde 2 bin 830 oranında arttırdı ve yılın ilk yansını 272.6 trilyon İira kârla kapatu. Tüpraş, 2002'nin ilk alü ayında işletme faaliyetlerinden 46.4 trilyon TL zarar ederken, 2003'ün aynı döneminde yüzde 613 oranında rekor bir artışla işletme kârhhğını 238.1 trilyon İira olarak gerçekleştirdi. Tüpraş'ın dönem kânnın 5 büyük ölçüde rafinaj olan esas faaliyetinden elde etti. Türk Telekom'un ise yılın ilk yansındaki net kân yaklaşık 1 milyar dolar oldu. Şirketin geçen yıhn ilk yansında 3.3 karrilyon İira olan cirosu, bu yılın aynı döneminde 4.9 katrilyona ulaştı. Telekom'un geçen yılın ilk yansında 807 trilyon İira olan brüt kân da 1.5 katrilyona çıktı. Telekom'un abone başına aylık ortalama telefon geliri 152 milyon liradan 186 milyon liraya yükseldi. CUMHURBAŞKANI ONAYLADI Sıra bedelsiz özelleştirmedi ANKARA (Cumhurryet Bürosu) - Cum- hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, özelleştir- me ve Türk Telekom yasalan ile Milli Pi- yango Idaresi kanun hükmünde kararna- mesinde değişiklik yapan yasayı onayladı. Hukuki denetim mekanizmalannı gevşete- rek özelleştirmeyi hızlandıncı hükümler içeren yasa, hükümete "bedelsiz özelleştir- me" yapma yolunu açıyor. Buna göre en az iki ihaleden sonuç alınamadığı takdirde, ka- mu kurum ve kuruluşlan, isteklilere bazı üretim ve istihdam şartlan getirilerek bedel- siz satılabilecek. Bugüne kadarki özelleştır- me uygulamalannda da kullanılan üretim ve istihdama yönelik koşullann çoğu yerine getırilmemiş, Özelleştirme Idaresi ise bu koşul- lan takip etmede başansız olmuştu. Sezer'in onay- ladığı yasanın getirdiği bazı değişiklikler şöyle: • Özelleştirilen bankalarda müfettiş ve denetçi kadrolarda olanlann, araştırmacı olarak başka ku- rumlara nakledilmesi düzenleniyor. Böylece yargı- ya giden itıraz sahıplerinin de önü kesilmiş oluyor. • Türk Telekom'a ait Aycell'in Aria ile kurulacak yeni bir şirket aracılığı ile birleştirilmesi sağlaruyor. Türk Telekom'un özelleştınlmesinde hisse senedine çevrilebilir tahvil kullanmasına yönelik değişiklik ya- pılıyor. Bu değişiklikle Türk Telekom özelleştirmesinin önü açılmış olacak. BÜYÜK İHALELER KAPSAM DIŞI Sezer'den îhale asası na onay ANKARA (CumhumetBürosu)- Cumhur- başkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayladığı yeni Kamu Ihale Yasası ile enerji, su, ulaştır- ma ve telekomünikasyon sektörlerinde faali- yet gösteren KİT'ler ile vakıf üniversiteleri- nin mal ve hizmet alunlan ile yapım işleri yasa kapsamı dışma çıktı. Doğrudan temin usulunün yasadan çıkanlmasıyla idarelerin yaklaşık maliyeti 50 milyar liraya kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlan pazarlık usulüyle yapılabilecek; bu işler için ilan zorunlu olmayacak. Sezer'in onayladığı yasaya göre, savunma, güvenlik ve istihbaratla ilgili mevzuat uyannca gizlilik içinde yapılacak ihaleler yasadan istisna olacak. Bu kapsamdaki her bir ihale için, ihale yet- kilisinin gizlilik onayı aranacak. Doğal afetlere bağlı olarak acilen ihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmayacak. Ihale ilanlanrun yerel basında yayımına ilişkin maliyet ra- kamian da yükseltiliyor. Buna göre, yaklaşık mali- yeti 30 milyar liraya kadar olan mal ve hizmet alım- lan ile 60 milyar liraya kadar olan yapım işleri ihale- si, ihale tarihinden en az 7 gün önce ihalenin ve işin ya- pılacağı yerde çıkan gazetelerin en az ikisinde yayım- îanacak. Ihalelerdeki geçici teminat oranı da net hale getirildi. Bunun ">üzde3'ten az olamaj'acağı'' hükme bağlandı. NOTDEFTERİ ZEKERtYA TEMİZEL Cehenneme Bir İki... Çarşamba günlü Akşam gazetesinde yayımla- nan fotoğrafı gördünüz mü? Fotoğraf, Irak'tan dönen Amerikan askerlerini uçaktan inerken gösteriyordu. Askerlerden birisi, iki kolunu yana açıp, öoylu boyunca yüzüstü yere uzanıp dudaklannı piste yapıştırmış, memleket toprağını öpüyordu. piğer askerierin yüzünde ise büyük bir beladan kurtulup ailelerine kavuşmanın sevinci vardı. Zaten gazete de resme en uygun başlığı koymuştu: "Cehennemden dönüş sevin- ci". Dünyanın en güçlü savaş makinesinin eleman- lan, evlerine dönebildikleri için sevinçten deliye dönmüşlerdi. Hiçbirisinin yüzünde haklı bir dava için savaşıp dönmüş insanlann gururu yoktu. Oysa bu fotoğrafın yayımlandığı gün, birçok ga- zetede Türk askerinin Irak'a gönderilmesinin ge- rekliliği savunuluyordü- Saddam'ın krtle imha silahlanndan dünyayı kur- tarmak, Irak halkına barış ve demokrasi götürmek gibi yüksek ideallerf) savrulurken bile desteklen- meyen bu işgale şimdi katılınması öneriliyordu. Irak işgalinin meşaıiyeti, Amerika ve Ingiltere'de bile, yoğun bir şekilde tartışılırken işgal güçlerinin yanında yer alınması isteniliyordu. ••• OysaAmerika ve Ingiltere, Irak'ın işgali nedeniy- le çok zor günler geçiriyoriar. Amerikan yönetimi içerideki toplumsal desteği- ni hızla kaybediyor. Ingiltere hükümeti, Ingiltere'yi savaşa sokmak için gerçek olmayan abartılı veriler kullanmak, top- lumu aldatmakla suçlanıyor. Irak savaşının, Saddam'ın sahip olduğu krtle im- ha silahlanndan dünyayı kurtarmak ve uluslarara- sı terörün kaynağını kurutmak için yapıldığına ar- tık kimse inanmıyor. Emperyalizmin, "Dünyaya banşı ve demokrasi- yi ancak seçilmiş halklann getireceği" balonu ise tamamen söndü. Işgalciler, siyasal uygarlığı "Dün- yanın siyasal yetenekten yoksun ve barbar halk- lannın yaşadığı bölgelere götürûp yaymak ve on- lan uygahaştınvak" amacından bile artık bahse- demiyortar. Onun yerine, cehennemden kurtulduklan için toprağı öpen askerlerinin yerini alacak askerieran- yorlar. Bu batağa daha fazla ülkeyi nasıl çekeriz derdine düşmüşler. • • • Amerika bu bataklıkta bir süre daha tek başına debelenirse başına gelecekleri biliyor. Amerikan ekonomisi durgunluk ve işsizlik girda- bında. Benzin fiyatlan sürekli yükseliyor. Amerika Başkanı'nın ekonomik programına destek yüzde 45'lere düşmüş. Amerikan Merkez Bankası'nın faiz düşürmekten başı döndü, ama yine de ekonomide bir açılma, canlanma yok. Irak'taki petrol bölgeleri işgal edilerek bir enerji krizinin önlemi şimdilik alınmış durumda. Irak'tan alınacak savaş tazminatlan ile silah ve ilaç sana- yisinin kurtarılacağı, ekonominin canlandrn/acağı umuluyor. Petrol fiyatlanndaki dalgalanmalardan artık Amerika'nın etkilenmeyeceği düşünülüyor. Amerika, petrol bölgelerini işgal edip yaşam alanlannı güvence altına alınca sorunun biteceği- ni sanıyordu. Ancak Amerika, "altında petrol olan yaşam alanlannın" üzerinde Iraklılann yaşadığı ger- çeğiyle karşılaştı. Şimdi bu insanların sorunlarını başka güçlere havale etmeye çalışıyor. înya sada yer almak deniliyor. lş( doğrultusunda, Irak'ı yeniden yapılandırma çalış- malanndan kınntı kapmaya çalışanlar masanın et- rafındadizilince Irak'ın işgali uluslararası meşruiyet mi kazanacak? Oysa Türk ordusu dünyadaki saygınlığmı ulus- lararası meşruiyet içinde katıldığı hareketlerde sağ- ladı. Şimdi, işlevi işgalcilere yardıma dönüştüğün- de, bu saygınlık sürer mi? Ordumuz gücünü ve kahramanfığını kimseye ka- nıtlamak zorunda değil. Yine de Irak'a asker gön- dermeyi düşünenler "cehennemden dönenlerin fotoğrafına" iyi baksınlar. Buna da Irak'ın yeniden yapılandınlmasında ma- Işgal güçlerinin çıkarlan temizel ' cumhuriyetcom.tr Bakan Babacan'dan sinyal Memurzammı düşükokbüir AISK4RA(Cnınhıı- riyet Bürosu) - Ekono- minin düzeldiği iddi- alanna karşın, ekono- miden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan 2004'ün de 2003 gıbı zor geçeceğini söyle- yerek memur maaş ar- tışlannın düşük olaca- ğı sinyalini verdi. Ba- bacan, vatandaşın fi- yat artışlannın yavaş- ladığmı "hissettiğini'' de ileri sürdü. Devlet Bakam Babacan, TRT- l'e verdiği demeçte ekonomideki son ge- lişmelere ilişkin şu açıklamalarda bulun- du: • Memur maaşlan: Memur maaş artışlan 2004 bütçesine ilişkin tabloya göre şekillene- cek. Ama şimdiden söyleyebilirim ki 2004 bütçesi de, aynen 2003 bütçesi gibi zor bir büt- çe olacak. Kamu borç stokunu makul bir se- viyeye indirene kadar biz bunu yapmak zo- rundayız. • Kriz söylentüeri: Ekonomide kriz söy- lentilerinin nedeni, TL'nin değerlenmesi sonucu, cari işlemler açığının artması. An- cak şu anda uyguladı- ğımız yüzen (dalgalı) kur politikasında cari işlemler açığıyla ilgili en ufak bir endişe ya da tehdit oluştuğunda kur zaten kendisini ayarlar. • ABD yardınn: ABD'nin 8.5 miyar dolarlık mali desteğini görüşmek üzere önü- müzdeki hafta bir he- yet ABD'ye gidecek. ABD Hazine Bakan Yardımcısı John Tay- lor ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Alan Lar- sonbana 5. gözden ge- çirme tamamlanır ta- mamlanmaz bu çalış- malan sonuçlandıra- bileceğimizi söyledi- ler.