Katalog

9 H1AZİRAN 2003 PAZARTESİ CUMHURtYET SAYFA DIŞHABERLER dishabfg cumhuriyet.com.tr İLk kez 3 örgütün ortak bir saldın düzenlemesi, yol haritasmm uygulanmasının zor olacağının işareti Filistin'de içsavaşa doğruDış Haberler Servisi - îsrail top- raklanyla Gazze Şeridi arasındaki ge- çiş noktası Erez'de, Filistinli militan- lann düzenlediği saldında çıkan ça- tışmada, 4 Israilli ve 3 Filistinli ölür- ken saldınnın sorumluluğunu Ha- mas, Islami Cihad ve Filistin lideri Yaser Arafat'ın El Fetih örgütünün silahlı kanadı birlikte üstlendi. Îsrail'e yönelik böyle bir saldınyı ilk kez üç örgütün birlikte gerçekleş- tirdiğine dikkat çekilirken örgütlerin yaptığı ortak açıklamada, saldınla- nn süreceği belirtildi. îsrail yönetimi, Filistin Başbakanı Mahmud Abbas'tan derhal harekete geçmesinı ıstedı. Ab- bas, dün gerçekJeştirmeyı planladığı Gazze ziyarehni erteleyerek "hiçkim- senin kendikrini iç savaşa sürükleme- sine izin vermeyeceklerini'* söyledi. • Filistin Başbakanı Mahmud Abbas'ın Akabe zirvesinde verdiği "silahlı intifadayı bitirme" sözüne karşın Filistinli örgütler "direniş" vurgusunu arttınyor. Îsrail-Gazze sınınnda meydana gelen dünkü saldınyı 3 örgüt birlikte üstlendi. tsrail devlet radyosunun haberine göre. Erez geçiş noktasında otoma- tik silahlarla ateş açarak 4 İsrailliyi öldüren 3 Filistinli, îsrail askerleri ta- rafından öldürüldü. Haberde, saldı- nda 4 Israillinin de yaralandığı be- lirtildi. Çatışmanın, Filistin tarafın- dan. sınırdaki îsrail askeri kontrol noktasına açılan ateşle başladığı bil- dirildı. Olayın meydana geldığı Erez. bınlerce Filistinli ışçının çahştığı bir sanayi bölgesi olarak bilinıyor. Hamas, El Aksa Şehitleri Tugayı ve Islami Cihad tarafından AFP"ye göndenlen ortak mesajda. "Operas- yon, Hamas'ın silahlı kanadı Izzed- din ElKasım üyesi Muhammed Ebu Beyd (21), El Âksa Şehitleri Tugayı üyesi Musa Sahavil (22) ve İslami Ci- had'ın silahlı kanadı Kudüs Tugay- lan üyesi Ramı El Bek (22) tarafın- dan düzenknmiştir" denıldı. Ortak açıklamada, saldınyı Gaz- ze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Ha- nun kasabasından gelen militanlann düzenlediği ve saldınlann süreceği ıfade edildi. Hamas yetkılısi Abdü- laziz el Rantissi. saldınnın "Filistin halkıntn direniş kararhhğının gös- tergesi" olduğunu söylerken İslami Cihat lideri Muhammed el Hindi de "Bu operasyon Akabe propaganda- sına rağmen, işgal sürdükçe direni- şin de devam edeceğini gösteriyor" diye konuştu. İsrail: Abbas harekete geçmeü tsrail yönetimi. saldınnın ardından, Mahmud Abbas'tan derhal hareke- te geçmesini istedi. îsrail hükümet sözcüsü Avi Pazner, "Hemen sonuç beklemiyoruz, ancak Abbas terörle mücadele etmezse btz kendimiz ya- panz" dedi. îsrail güçleri terör saldınlan dü- zenleneceğine dair alınan istihbara- tın ardından Batı Şena'yı yenıden ab- lukayaaldı. Filistinli Dışişleri Baka- nı Nebil Şaat Filistinlilere yönelik ablukalan sürdüren îsrail'ı saldınla- n provoke etmekle suçladı. Başbakan Abbas, uluslararası ba- nş planı çerçevesinde îsrail ile sür- dürdüğü banş görüşmelerine para- lel olarak silahlı intıfadanın sona er- dirilmesi çağnsı yapmıştı. Silah bırakmayı reddeden Hamas, Abbas ile müzakereleri de kesti. Ab- bas'a yakın yetkililer de önceki ge- ce, Hamas ile artık diyalog olmaya- cağını ilan etmişlerdi. Abbas'a yakın bir yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada,"Hamas, görüş- me talep etse bile, Abbas bunu red- dedecek. Bizinüe görüşmeleri kes- meleri sorumsuzca bir karar. Anla- şıhyorki Filistin halkının birliğinden yana degJDer" demişti. 'Rumlar TüPkiye'de geceliyor' • LEFKOŞA (AA) - Kıbns Rum kesiminde yayımlanan Simerini gazetesi, Rumlann, 50 Kıbns Lirası (yaklaşık 56 milyonTL) karşılığında alışveriş turizmi ve gezi için Türkiye'ye gittiğini yazdı. "Rumlar 50 KL'ye Türkiye'de Geceliyor" başlığını kullanan gazete, Rumlann serbest geçişlerden yararlanarak önce KKTC'ye, ardından da Türkiye'ye gittiklerini belirtti. Gazete, Rumlann feribotlarda mı, yoksa tesislerde mi konakladıklannın bilinmediğini kaydetti. ISAF önceden uyanlmış • KÂBtL(AA)- Afganistan'ın başkenti Kâbil'de önceki gün Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü'nde görev yapan Alman askerlerini taşıyan otobüse düzenlenen intihar saldınsından önce ISAF'ın uyanldığı bıldirildi. Kâbil'de konuşlanmış olan ISAF'ın sözcüsü Yarbay Thomas Lobbering, saldından önce güvenlik tehdidi uyansı aldıklannı, ancak her gün çeşıtli uyanlar aldıklan için hangilerinin gerçek, hangilerinin yanlış alarm olduğunu tahmin etmekte zorlandıklannı kaydetti. Görevlerirü tamamlayarak ülkelerine dönmek üzere Kâbil havaalanına giden askerleri taşıyan otobüse, bomba yüklü bir taksinin yaklaşarak üıfilak etmesi sonucu 4 askerle birlikte 6 kişinin öldüğü, 31 askerin yaralandığı bildirildi. Kuzey Kore: Karşılık veririz • SEUL (AA) - Kuzey Kore yönetimi, ABD'nin Güney Kore'dekı askeri varlığını arttırma planlanna, "denk kuvvetteld caydıncı güçle" karşılık vereceğini bildirdi. Kuzey Kore resmi haber ajansının habennde. ABD Savunma Bakanlığı tarafından gündeme getirilen planın, "Kore yanmadasında çok büyük bir felakete yol açabılecek bir savaş başlatmak için yapılan çalışmalar çerçevesinde hazırlandığı" ileri sürüldü. Haberde, "Ordu ve halkımız. ABD'nin askeri varlığını arttınnasına denk kuvvetteki caydıncı güçle karşılık verecektir'" denıldi. Irak'taki yasak silahlarla ilgili bilgilerin kaynağı Pentagon'da kurulan küçük bir birim Sflahları yaratan Wolfowitz çetesi • ABD Savunma Bakanhğı'nda geçen yıl kurulan birime bazı çevreler "çete" diyor. Uzmanlara göre, Wolfowitz'e yakın dört uzmanın denetiminde çalışan birim, CIA'nın elindeki verileri Irak'ı suçlayacak şekilde derledi. Dış Haberler Servisi - Irak'm vurulma- sının asıl gerekçesi olarak göstenlen kit- le ımha sılahlanyla ılgıh doğrulanama- yan bilgilerin kaynağının ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wotfowitz'e bağ- lı ve bazı çe\Telerce "çete" olarak adlan- dınlan bir bınm olduğu belırtilıyor. Irak'ın elinde olduğu ıddia edilen kit- le imha silahlannın savaşın üzerinden iki ay geçmesine karşın hâlâ bulunama- ması, Washington'ı zor durumda bırakır- ken Amerikan ıstıhbarat kurumlan ara- sındaki kavgayı da su yüzüne çıkardı. ABD medyası da son haftalarda, Irakın söz konusu silahlanna ilişkrn bilgilerin, sa- vaş öncesinde abartıldığı haberleriyle do- lu. Örneğin, Merkezi Haberalma Teşkila- tı'nın (CIA) raporlannın, Başkan George Bush yönetimının bazı yetkililennce yön- lendınldıği haberleri ortaya atıldı. Aynca Pentagon'un istihbarat kuruluşu olan Sa- vunma Haberalma Teşkilatı (DIA), Irak'ın kimyasal silahlannı tespit edemedıği res- mi açıklamalara bile yansıdı. NTV'nin konuyla ilgili haberine gö- re, uzmanlar Irak'ta kitle imha silahı bu- lunduğuna dair haberlenn kaynağının, Pentagon'da geçen yıl kurulan ve Sa\Tin- ma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz'e bağlı olarak faaliyet gösteren küçük bir birimden kaynaklandığı görüşünde. Ba- zı çevreler tarafından "çete" olarak ad- landınlan ve Wolfowitz'e yakın dört uz- manın denetiminde çalışan bu bınm, sa- vaş öncesinde, CIA ve DIA'nın elinde- ki verileri yeniden değerlendirdi. CIA devre dışı bırakıldı Diğer istihbarat kuruluşlanndan ba- ğımsız olarak çalışan bu birim. bu veri- leri Irak'ı suçlayacak şekilde seçip ayık- ladı. Sonuçlar, abartılarak raporlara yan- sıtıldı ve medyaya da verildı. Bazı eskı istihbarat uzmanlan. savaşa gerekçe oluş- turmayı amaçlayan bu birımin, hem CIA'yı. hem DIA'yı fiilen devre dışı bı- raktığını belirtiyor. Amerikan askeri istenmiyor Irak'ın Fefluce kentinde baskılan yoğunlaştıran ABD askerleri, sık sık saldınya uğruyor ve bunlara ateşle karşılık veriyor. Yine önceki akşam, kimlikleri henüz betirienemeyen Irakta bir grup, bir cami yakınında Amerikan askerlerine ateş açü. Askerlerin karşı ateşinde, saldırganlardan birinin öklürüklüğü bildirildi Bagdat'ta da ABD birlikkri, Şii grup Irak İslam Devrimi Yüksek KonseyTnin (ÜDYK) bürosuna baskın düzentedi Yaklaşık 35 silahb Amerikan askerinin, Bağdat'ın Mansur bölgesindeld bir villada bulunan ÜDYK bürosuna girdigi ve ellerinde bazı belgekrk olay çıkmadan bürodan avrüdığı bildirildi. IİDYK, baskından önce yapüğı açıklamada, Amerikan ve tngiliz işgal güçierinin behrieyecegi ya da Paul Bremer'in atayacağı geçici siyasi konseye, seçimle beh'rienmediği sürece kaülmayacağmı bildirmişti. (Fotoğraf: AP) Ilk sonuçlara göre, birliğe katılımı kabul edenlerin oranı yüzde 81.9 Polonya AB'ye 'evef dedi VARŞÖVA (AA) - A\Tupa Birliği'ne üye ülkelerin başkentlerinde merakla beklenen Polonya'daki halkoylamasının ilk sonuçlanna göre, Polonyahlar. AB'ye katılmaya "evet" dedi. Iki gün süren oylamanın ılk gününde katılımm yüzde 20'yi bile bulmaması. ,AB ülkelerinde endişelere yol açmıştı. AB adaylannın "en bmiiğü" olarak gösterilen Polonya'da AB"ye katılım konusu halkoylamasına sunuldu. Sonuç lan özellikle AB ülkeleri tarafından büyük merakla beklenen \ e önceki gün başlayıp dün sona eren oylamanın sandık çıkışı yoklamalanna göre, AB'ye katılımı kabul edenlerin oranı yüzde 81.9 olarak belirlendi. Seçıme katılım oranının ise yüzde 56 civannda olduğu bildirildi. Polonya'da iki gün süren halkoylamasının ilk gününde katılım oranının yüzde 17.61 olarak gerçekleşmesı. Polonya yasalanna göre oylamanın geçerli olması ıçın gereken yüzde 50'ye ulaşılamayacağı endişesine yol açmıştı. Gözlemciler, katılımın ilk gün yüzde 17'de kalmasını. çiftçilerin cumartesi günleri de çalışıyor ohnasına \e Polonyalılann pazar günleri oy kullanma alışkanlığına bağlamıştı. 38.6 milyon nüfüslu Polonya, gelecek yıl AB'ye kahlacak 10 ülkenin en büyüğü olarak gösteriliyor. 1 Mayıs 2004 itibanyla AB'ye katılmaya davet edilen 10 adaydan sadece Kıbns Rum kesimi halkoylaması yapmıyor. Slovakya, Malta, Slovenya, Macaristan ve Litvanya halkı AB'ye katılıma destek verirken Çek Cumhuriyeti, Estonya ve Letonya henüz referandum yapmadı. Varşöva'da oturanlOO yaşındaki Zygmunt Dejczman, oyunu atma>a yeğeni ve >ardımcısı>la birlikte gitti. (Fotoğraf: AP) NÜKLEER SİLAHLAR Tahran hn savunması: Bizce haram Dış Haberler Servisi - tran Dışişleri Bakanı KemalHarrazi, Tahran"ın atom silahı geliştirme niyetinde olduğu iddi- alannı en sert biçimde reddederek nük- leer. kimyasal ya da biyolojik silah kul- lanımının Islam dinine göre "haram" ol- duğunu söyledi. İran'ın nükleer programıyla ilgili gi- derek artan uluslararası baskılann ele alındığı bir parlamento oturumunda ko- nuşan Harrazi, "Biz bi>ok>jik, kimyasal ve nükleer silahlann kiıllanılmasuu ha- ram olarak görüyoruz" dedi. "Nükleer silahlanma programımız yok. Nükleer enerjiyi yalnızca banşçı anıaçlaria kullaımoruz" dıyen Harrazi, "bu teknolojüıin ekle edilmesini sağlamış büirn adamlanna sahip tran"a baskı ya- pılamayacağınr kaydetti. Harrazi'nin bu açıklamayı. Uluslara- rası Atom Enerjisi Ajansı denetçilerinın Iran'a gidişinden bir gün sonra yapma- sı dikkat çekti. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Önce Tüketici, Sonra İnsan Olmak... Kapitalizm, bugün kurduğu "sistem" ile, "Önce tüketici, sonra insan olunur" diyor. Bu ifade aslın- da "maksadının çok gerisinde kalan" bir içeriğe sahiptir. Kapitalizmi, yirminci yüzyılın koşulları içinde de- ğerlendiren Batılı düşünürler genellikle kâğıt üze- rinde, "önce insan, sonra tüketici olmayı" savu- narak, - ya kendi bireysei dünyalarının mutluluğunu, "vahşi kapitalizmin bir sonucu olduğunu örtme- ye çalıştılar", - veya, papaza günah çıkartan insan misali, "ken- dilerini rahatlatmış oidular". Bu düşünürleri masum kılacaktekdayanak "Ba- tı'nın özel ve imtiyazlı konumudur". Eğer bir se- bep-sonuç ilişkisi geçerli olmasa idi, Batı'daki mik- ro-makro örtüşmesi, düşünürlerin kendilerini rahat- latmalarına imkân verebilirdi. "Batı'daki mikro- makro örtüşmesinin dayanağının, Batı'nın dünya üzerindeki tekyanlı kazançlan sonucu olduğu ger- çeği" bu masumiyeti ve masuniyeti (!) ortadan kal- dırmaktadır. Siyasi dilde bunun adı "sömürgeciliktir". Sö- mürgecilik sonucu Batı'da mikro-makro örtüşmek- te, yine aynı nedenle azgelişmiş ülkede zıtlaşmak- tadır. - ABD'nin 1991 Körfez krizi sonrasında bölge- den kazançlan artmış ekonomisi işçiler ve patron- lar için birlikte gelışmiştir. Makro-mikro örtüşmesi vardır ve bu da Batı kapitalizminin refah düzeyini yükseltmektedir. Buna karşılık, duvann arkasına itilen azgelişmiş ülkelerde iktisadi, sosyal ve siyasi gerilemeler yay- gınlaşmaktadır. Türkiye, Arjantin, Brezilya, Endo- nezya, Arap ülkeleri ve Afrika ülkeleri uzun bir iis- te meydana getiriyorlar. O zaman, Batı'daki, kapitalist dünya içindeki bir düşünürün yaşadıkları ile "dışarıdakilerin"yasad//(- ları arasında cennet cehennem kadar büyük fark olur. Elit, işçi, çiftçi... Batı'da bunlar, "aynı cephede" birleşmeye baş- ladılar. "Ortak çıkar cepfres/"oluşturdular. Serma- ye, işveren, işçi, çiftçi dış sömürüden birlikte ka- zanıyorlar. Istatistikler bunu doğruluyor. Yalnız bil- gisayan, cep telefonunu, otomobili, uçağı değil; mo- dayı, sigarayı, elmayı, parfümü, mobilyayı ve med- yayı da sömürülerinin araçları haline getirdiler. Rekabet koşulları içinde degil, "haksız rekabet koşulları içinde "yapıyorlar bütün bunları. Bunun sonucu olarak da mikro-makro örtüşmesi ortaya çıkıyor. (*) - Karşılığında ise, daha da fakirleşen bir azge- lişmiş dünya ve gelir bölüşümü bozulan ülkeler zinciri, dünyanın büyük bölümünde ortalığı doldu- ruyor. Yalnız mallann ve sermayenin işgali değil; siya- setin, bürokrasinin, güvenliğin de işgal edilmekte olduğu bir azgelişmiş dünya; çıkan sonuç budur. özellikle 1990 sonrasının istatıstikleri bu gerçeği açıklıyor. Üstelik bu işgaller çok kere uçaklar, bombalar, füzeler ve tanklar aracılığı ile yapılan bir güç oyu- nu oluyor. Orduların açtığı yollardan iktisat, siya- set, kültür, din sömürüsü girmeye başhyor. Işte bunlar, "önce tüketim, sonra insan" diyen- ler. Tüketerek bağlanacaksın; kolasına, dizi filmle- rine, sigarasına, eğlence kültürüne, modasına, ila- cına, televizyonuna kısaca her şeyine. Ama üretim yapamayacaksın. üretimi çokulus- lu dev şirketler düzenleyecekler. Mobilyanı, şarkı- nı, dizilerini, ampulünü, elmanı, filmini artık ürete- meyeceksin; hepsi dışarıdan gelecek: İktisadi, ti- caretı, siyaseti onlar yönetecekler. Kimin zengin, kimin fakir olacağını da onlar belirieyeceklerdir. önce midene sonra da ruhuna hükmedecekler. Kemalist olup olmayacağına bile onlar karar vere- cekler! Işte bunun için "önce tüketim, sonra insan" di- yorlar. Tüketim, sömürgeciliğin bir aracı olsun di- ye, insanın yerini alsın diye. Ve sonunda, tükete- meyen insanlardan oluşan bir toplum üretecekler. İnsanın ve insanlığın bulunmadığı bir dünya... So- ğuk savaş sonrasında tek boyutlu dünya düzeni- nin kunmak istediği düzen budur. Batı kapitalizmi- nin üretim kalıplannın değil, "tüketim kalıplarının" egemen kılındığı bir azgelişmişler dünyası. Tüke- tim kalıbı bir başlangıç: Dayatılan mallarve hizmet- ler yalnız üretimi değil, yerel kültürü ve değerleri de ortadan kaldınyor. Bir tarafta dev şirketlerin dünyaya egemen ol- duğu bir Batı, diğer tarafta azgelişmiş ülkelerden oluşan büyük çoğunluk: Aynen efendiler ve köle- ler gibi. Bunun son örneğini Irak'ta yaşamadık mı? (*) Bu konuyu 7 Haziran gecesi, Ceviz Kabuğu programında tartışmaya açtım; "Dünya'da ve Tür- kiye'6e Büyük Sermaye" kitabımda aynntılı olarak anlattım. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali 'ABD'ye hizmet ediyorlar1 Castro Avrupa Birliği'ne sert çıktı HA\ANA(AA)-Kü- ba Devlet Başkanı Fi- del Castro. ülkedeki muhaliflere yönelik kı- sıtlamalara tepki ola- rak Havana ile diplo- matik ve siyasi bağla- nnı azaltan A\Tupa Bir- liği'ni (AB), Küba'ya karşı ABD ile birlikte olmakla suçladı. Castro, Havana'da iş- çi kesiminin yoğun ola- rak bulunduğu bölge- de 7 bin kişiye hitaben yaptığı konuşmada, doğrudan AB'nin adı- nı anmadan, "Hepimiz sakin olma> a devam et- meliyiz. Çünkü bir çe- te, mafya. Amerikan emperjaüstlerine katıl- dı; utanılacak bir bi- çimde ABD'nin faşist yönetimine hizmet edi- yor" dedi. AB. Küba'da bir fe- riboru ,ABD"ye kaçır- maya çalışan üç kişi- nin idam edilmesi ve 75 muhalifin 28 yıla kadar hapis cezalanna çarptınlmasının ardın- dan, önceki gün. Hava- na ile üst düzey resmi ziyaretleri sınırlama ve Birliğin 15 üyesinin Küba'daki kültürel et- kinliklere katılımını azaltma karan almıştı.