Katalog

16 HAZİRAN 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Saddam yanlısı direnişi kırmayı hedefleyen ABD, art arda operasyonlar düzenliyor Irak'ta savaşbitmiyor• Yanmada operasyonunu bitiren Amerikan güçleri şimdi de 'Çöl Akrebi' harekâtını başlattı. Felluce'ye ayn bir saldın düzenlenirken Amerikan askerlerinin. kelepçeledikleri Iraklılan vurarak öldürdüğü ileri sürüldü. Dış Habeıier Servisi - Irak'ta Saddam Hüseyin yanlısı direnişi kırmayı hedef- leyen işgalcı ABD güçleri, 'Yanmada operasyonu'nun ardından önceki gece ku- zey ve kuzeybatıda 'Çöl Akrebi' operas- yonu başlattı. Operasyonlarda en az 113 kişinin öldüğü bildiriliyor. ABD güçlerinin sözcüsü Çavuş Bri- an Thomas, -Önceki gece başlayan Çöl Akrebi operasyonu devam ediyor. Kuzey ve kuzeybatı bölgelerini kapsayan operas- vonda, Amerikan askerlerine sakhran vebaalaneski Baas rejimi üyesiüe Irakta banşm sağlanmasına karşı olan diğerie- ri hedefahnmaktadır. Yanmadaoperasyonuisegeçenperşem- besonaerdTdedi. Amerikan Merkez Ko- mutanlığı'ncayayımlananbildiride, "4. Piyade Tümeni ve Demir At Gücü'nün yoğun saldınlan 12 Haziran'da sona er- miştir. Bağdat'ın Sünni kuzey bölgesin- de yapılan operasyonda terörist unsur- lann \ok edilmesi ya da ele geçirümesi amaçjanmışarn ifadeleri yeraldı. Ope- rasyon süresince gözaltına alınan 400 kişinin arasından sadece 60 kişi tutuk- lanırken diğerleri salıverildi. Amerikan güçlerinin bu operasyonda en az 113 ki- şiyi öldürdüğü tahmin ediliyor. Önceki gün bir imamın, Amerikan güçlerinin geçen perşembe Suriye smı- n yakınlanndaki bir kampta 82 kdşiyi öl- dürdüğü yönündeki haber ise ABD ta- rafından doğrulanmadı. Saldınnın ar- duıdan kampa giden yakındaki Rava kö- yü halkı, elleri kelepçeli ve alınlanndan, (JBSERVER: BLAIR tÇİN UTANÇ VERİCİ Seyyar laboratuvar balon çıktı Dış Haberier Servisi- Irak'taki ışgal güçlerinin "kitie imha silahı bukhık" iddialannın sonuncusu da asılsız çıktı. Ülkenin kuzeyinde bulunan iki treylerin, iddialann aksine seyyar biyolojik silah laboratuvan olmadığı anlaşıldı. tngiliz The Observer gazetesi, laboratuvarlarda balon şişirmek için hidrojen üretildigini yazdı. Gazete, biyolojik silah uzmanlan tarafindan yapılan araştırmanın sonuçlannın mgiltere Başbakanı Tony Blair için utanç kaynağı olduğunu kaydetti. Blair, bu laboraruvarlann Irak'ın, kitle imha silahlannın hepsini yok etmediğinin kanıtı olduğunu öne sürmüşrü. Blair, bu keşfin Saddam Hüseyin'e karşı açılan savaşı da haklı çıkardıgını savunmuştu. Irak'taki treylerleri inceleyen Ingiliz bilim adamlan ve biyolojik silah uzmanlan Observer'e yaptıklan açıklamada, "Bunlar, seyyar biyolojik silah laboratuvarlan değfl" dediler. "Laboraruvarlann biyolojik silah üretiminde kullanümaya erverişti olmadığınr vurgulayan bilim adamlan, "Bunlann silah laboratuvanyla alakası bile yok. Tıpkı Irakhlann söylediği gibi, baîonlan şişirmek için hidrojen üretilen tesisler bunlar" diye konuştular. Kıtle imha silahlan konusunda suçlamalara maruz kalan Blair, parlamentonun, iddialan sonışturan dış ilişkiler komitesi önünde konuşmayacağını söylemişti. Blair bununla birlikte, ortak istihbarat ve güvenlik komitesinin yürüttüğü soruşturma için işbirliği yapabileceğini ifade etmişti. Kapalı kapılar ardında toplanan bu komitenin raporlan Blair'in bürosu tarafindan da sansürden geçiriliyor. Amerika tarihi değiştirlyor Dış Haberier Servisi- Irak'taki ABD yönetimi, yeni öğrenim yılı için, Saddam Hüseyin ve Baas rejimiyle ilgili bütün bölümleri okul kitaplanndan çıkaracağını açıkladı. Işgal güçferinin eğitimden sonımlu danışmanı Dorothy Mazaka, Fransız haber ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, "Okul ı kftaplannı gözden geçirmeye başladık bile. Baas propagandasının yapüdığı bütün bölümkrle Saddam Hüseyin resimkrini çıkarryonız" dedi. Ramadi'deki, top ateşi açılan Amerikan karargâhında yanguı çıkü. (Fotoğraf: AP) göğüslerinden ya da enselerinden vu- rulmuş 7 ceset gördüklerini söyledi. Köylüler yan yana dizilmiş 50 ceset da- ha buldu. Köyün imamı, kamptaki Sad- dam yanlılanyla ABD askerleri arasın- da şiddetli çatışmalar yaşandığını, Ame- rikan güçlerinin kampa 6 misket bom- bası attığını belirtti. Görgü tanıklan ce- setlerin çoğunun paramparça olduğunu ya da yandığını anlattı. Sözcü Thomas, bu olaya ilişkin olarak, "Bir şey bilmi- yorum, yonım yapamam" dedi. ABD bırhklen, ağır silahlann teslim edilmesi yönünde verdi- ği sürenin önceki gece yarısı dolmasının ardından, dün saba- ha karşı Felluce ve çevresinde- ki evlerde arama operasyonlan başlattı. Sivilleri evden çıkardılar Helikopterlerin eşlik ettiği as- kerler, çok sayıda evi aradı, ka- dınlar ve çocuklar dahil sivilleri uyandırarak evlerinden çıkardı ve soğukta beklemeye zorladı. Bazı evlere kapılan kınlarak gi- rildi. Çoğu evde silah ve kuşku- lu kişi bulunamadı. Ancak hiç- bir olaya kanşmamış çok sayıda kişi gözaltına alındı. Halkın ope- rasyona büyük tepki göstermesi üzerine sabah askerler yiyecek, okul kitaplan, ilaç ve oyuncak ayı dağıttı. ABD konvovuna saldın Öte yandan, Bağdat'm 90 ki- lometre kuzeyinde, bir Ameri- kan askeri konvoyuna ateş açıl- dığı bildirildi. Reuters muhabi- ri, Balad kenti yakınlanndaki anayolda gıden konvoya muhte- melen bomba atan tüfekle ateş açıldığını ve askeri bir aracın alev aldığını söyledi. Bağdat'ın batısında yer alan Ramadi'de ise Amerikan karar- gâhına, top ateşi açıldı. Karar- gâhta yangın çıkarken çok sayı- da cankurtaran geldi. Geçen cu- ma bir Amerikan tankına düzen- lenen saldında ise, daha önce açıklandığı gibi 27 değil, 7 Irak- lının öldürüldüğü açıklandı. Eski rejimin Hava Kuvvetleri Komutanı Hamid Raca Şalah El Tlkriti'nin ABD birlikleri tarafin- dan gözaltına alındığı bildirildi. HIRVATİSTAJN Sığınmacılar için gizli Balkan kampı Dış Haberier Servisi - tngiltere'ye Balkan ülkeleri ve Doğu Avrupa'dan gelen sığınmacı adaylannm, Hırvatistan'da bir kampta tutulmasının planlandığı ileri sürüldü. The Observer gazetesi, dün yayımladığı bir haberinde, sığmmacı adaylannm gemilerle Hırvatistan'a gönderileceği ve haklannda karar verilene dek burada bir kampta tutulacaklannı öne sürdü. Haberle ilgili açıklama yapan tçişleri Bakanlığı sözcüsü, kendilerinin bilgisi dahilinde böyle bir kampm bulunmadıgını ve Hırvatistan'da böyle bir uygulama gerçekleştirme planlanmn ohnadığını bildirerek iddialan reddetri. Observer haberinde, sığınma başvurulanndaki artışın kontrol altına alınması ve AB ülkelerine yönelik sığınma olaylannm AB sınırlan dışında sonuçlandınhnası yaklaşımına yardımcı olunması için bu çözümün bulunduğunu belirtmişti. Gazete, planı destekleyen çevrelerin sığınmacı adaylannm L _ — ~ - - . başvurularının, onlann kendi ülkelerine yakın bir ülkede bekletildiği sırada ele alınmasını mantıklı bulduklannı yazdı. Bu plana karşı çıkanlann da olduğunu kaydeden Observer, "Bu nygulamayla dev letierin sığınmacılara karşı yerine getirmek zorunda olduklan sorumhıluklann çiğnenmiş olacağmm düşünüldüğünü" belirtti. Hırvatistan'daki ilk kampın, başkent Zagreb'in yakınlanndaki Trstenik köyünde olduğunu ve 800 sığınmacıyı aynı anda misafir edebilecek kapasiteye sahip bulunduğunu bildiren Observer, 1 milyon sterline mal olan kampm Avrupa Komisyonu taranndan yaptrnldığını da ileri sürdü. 1 agreb yakınlanndaki, îngiltere'ye gitmeye çahşan 800 sığınmacı için hazırlanan kampın, Avrupa Komisyonu tarafindan yaptınldığı ileri sürüldü. Besiçlerin önceki geceki saldınsma karşın binlerce kişi yine sokaktaydı Iran'da eylemsiz gün yokDış Haberkr Servisi - tran'da protestolann beşinci gününde de binlerce kişi yine sokaklardaydı. Özel polis birliklerinin, öğrenci- leri gönüllü milislerin saldınlann- dan korumak amacıyla, Tahran Üniversitesi'ni kuşattığı bildiril- di. ABD'nin gösterilere karşı şid- det kullamlmasını kınamasına karşüık, Tahran da ABD'nin gös- terilere destek vermesini kınadı. Görgü tanıklan, gösterilerin merkezi Emirabad bölgesindeki Tahran Üniversitesi öğrencı yur- duna giden caddelerde yoğun tra- fık olduğunu, ellerinde sopalar- la ortalıkta gezen Besiçlerin (gö- nüllü milis), sürücülerin korna çalmalanna izin vermediğini söy- lediler. Tahran'da rejim karşıtı gösterilerin en şiddeth'si önceki ge- ce yaşanmış, bazılan silahlı, so- pa, zincir ve bıçak taşıyan Besiç ve Ensari Hizbullah üyeleri, gös- tericilere çok sert davranmış, ba- zı yurtlan basarak çok sayıda öğ- renciyi yaralamıştı. Resmi fRNA ajansmm haberi- ne göre, Polis Enformasyon Da- iresi Başkanı Afi Asker Meheki, göstenler sırasında atılan taşlann, göre, Allame Tabatabi Üniversi- tesi'nin Himmet öğrenci yurdu- na saldırarak 50'den fazla öğren- ciyi yaralayan ve yurtta hasara sebep olan Besiç ya da Ensari Hizbullah üyesi kişiler, genelde reformcular aleyhine kararlar alan muhafazakâr Yargı Erki'nin tali- • 50'den fazla öğrenciyi yaralayan Besiç üyeleri tutuklandı. Tutuklananlar arasında Hatemi'nin danışmanı Haccariyan'ın felçli kalmasına yol açan Said Asker de var. 32'si güvenlik görevlisi olmak üzere 60 kişinin yaralanmasına ne- den olduğunu bildirdi. Güneydeki Fars eyaletinin baş- kenti Şiraz'da valilik yetkilileri, kentte yapılan göstenler sırasm- da 1 kişinin bıçaklanarak öldürül- düğü yolundaîd haberi yalanladı. Tahran Radyosu'nun haberine matı üzerine tutuklandı. Tutuklanan bu kişiler arasında en dikkat çekici isim, Cumhurbaş- kanı MuhammedHatemi'nin da- nışmanı Said Haccarryanı iki yıl önce vurarak felçli kahnasuıa yol açan Said Asker oldu. ABD yönetimi, îran'daki gös- terilerde şiddet kullamlmasını kınadı. Beyaz Saray tarafindan Başkan George Bush adma ya- pılan açıklamada, "lran'dange- kn, gözalü ve rejim güçleri tara- findan öğrencüere yönelikprovo- katif eylem haberlerinden ka>gı du\ıılduğu" belirtildi. VVashington'a yanrt tran Dışişleri Bakanlığı Söz- cüsü Hamid Rna Asefi ise Ame- rikalı yetkililerin bu yöndeki açıklamalannı, "tran'miçişleri- ne kanşmanın çirkin bir örnegi" olarak niteledi ve "bu açüdanıa- lann uluslararası hukuka aykı- n olduğunu" söyledi. Cumhurbaşkanı Hatemi, Müs- lüman ülkelerin terorizmle mü- cadeleye öncelik vermesi ve ABD gibi güçlere bahane yarat- maması gerektiğini söyledi. FiHstinlUer, El Halil kentinde tsrail askerleri arasmdan yarahlanm taşıyor. (Fotoğraf: REUTERS) m • = IsraiVden ^ çekilme hazırhğı Şiddetin tırmanmasryla yol haritasının tehükeye girmesi üzerine güvenlik görüşmelerine başlayan İsrail ve Filistinli yetkililerin, İsrail ordusunun Gazze Şeridinin bazı bölümlerinden çekilmesi üzerinde anlaşnğı bildiriliyor. Önceki gece yapılan görüşmelerden sonra, şiddetin durdurulması karşılığında ordunun bu bölgeden geri çckilnıeye hazuiandığı kav dedildi. Ancak. Baü Şeria'da yol haritasına aykırı olarak yasadışı 5 yeni Yahudi yerleşim birimi kuruldu. ABD Dışişleri Bakanı Coün Pöwefl da, Ortadoğu'ya yönelik banş çabalannda ısrarb olacaklannı, bu çabalarda bir an bile tereddüt etmeyeceklerini söyledi. Süregelen şiddetin durdurulması amacıyla, VVashington, bölgeye arabuhıcu olarak diplomat John VVoİru gönderdL BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI ÖzgüPleşiPken Sömüpgeleşmek Türkiye'de elit ya da bazı büyük sermaye çevre- leri, Türkiye'nin hiçbir zaman içine alınmayacağı Av- rupa Birliği'ne ülkeyi, tek taraflı bağlamak istiyorlar. Kendileri açısından bunda bir sakınca yok. Hatta "ide- al" çözüme bu sayede ulaşmış oluyorlar; - bir yandan "ülkenin fiili yönetimine, dış güçler- le birlikte" ortak olacaklar. Hem de Avrupa'nın hi- mayesi ve garantörlüğü altında. - diğer taraftan kendilerini ülke içinde "güvence altına " almış olacaklar. Yine Avrupa'nın himayesi ve garantörlüğü altında. Karşılarında Kemalizm, ulusal çıkarlar gibi savlar- la ne ordu bulunacak; ne de işçiler, çiftçiler, memur- lar, esnaf bir çıkar grubu olarak örgütlenebilecek. ör- gütlenme kapılan yavaş yavaş tamamen kapatılıyor. - Yeni kanunlar çıkartılıyor, işçinin grev hakkı sı- nırlanıyor. - işçi sendikaları "iç ve dış odaklann denetimi al- tına sokuluyor". Grev kararı alabilecek yönetim kad- rolan filizlenip gelişemiyor. - zaten grev olsa bile, iç pazar ithal mallannın, hat- ta hizmetlerinin tekeline sokulmuş; yerel grevler bi- le çokuluslu şırketlerin yaranna işletilir hale gelmiş. Türkiye kendi işçisini, çiftçisini, memurunu, esna- fını ulusal sanayiini koruyabilecek ulusal inisiyatif alma olanaklarından yoksun bırakılıyor. Nasıl mı? Tabanı bu çevrelere dayanan; bu çev- relerin çıkarlarını meclislerde temsil edecek siyasal parti oluşumlarına izin verilmiyor. Kurulabilen, geli- şebilen siyasal partiler, - ya Vaşington veya Brüksel destekli, - ya sermaye destekli, - ya Türkiye'yi bölmeye odaklanmış, - veya tarikat ağırlıklı bir kimliğe sahip oluyorlar. O zaman da demokrasi adı altında Vaşington'un, Brüksel'in, bazı büyük sermaye çevrelerinın, tarikat veya bölücülerin kendi amaçları doğrultusunda bir siyasi karmaşa yaşanmaya başlıyor. Oysa 70 milyon insanımızın büyük çoğunluğunun bu çevrelerle yakından uzaktan ilişkisi bulunmuyor. Halkın büyük çoğunluğu, - ülkenin bir bütün olarak kalmasını istiyor. - Türkiye'nin dış odaklar tarafindan güdülmesini, yönetilmesini istemiyor. - Türkiye'de bir din devletinin kurulmasına karşı çıkıyor. Halkın büyük çoğunluğunun iradesi siyasi, iktisa- di ve sosyal olarak ülkenin yönetimine yansıtılama- yınca, "azınlıktaki iç odaklann ve dış güçlerin", ço- ğunluk adma hareket etmeye başladığını görüyoruz. Ve ilginç bir çelişki Bunun sonucu olarak da Türkiye'de ilginç bir çar- pıklık yaratılıyor. - Piyasa ekonomisinin kuralları daha iyi işlesin di- ye geçirilen kanunlar ve yapılan uygulamalar Türki- ye'yi çokuluslu şırketlerin tekeline sokuyor. Haksız rekabet koşulları, rekabet adına hazırlanıyor. Bu durum işçiyi, esnafı, çiftçiyi, ulusal sanayicryi tahrip ediyor, geriletiyor. Rekabet diye "haksız re- kabet" yaratılıyor. - Demokratik hakların geliştirilmesi için yapılan mevzuat değişiklikleri, Türkiye'yi dışarıdaki güç odaklarının denetimine tek yanlı olarak sokuyor. Bugün, Avrupa Biriiği'nin Türkiye üzerindeki talep ve tasarrufları "uluslararası ilişkiler ve hukuk düze- ninin çok ötesinde" gelişmelerdir. Türkiye ancak, "AB içinde tam üye olduğu zaman üstlenebileceği yü- kümlülükleri, AB dışında iken üstlenmiştir". Bu, hukuk adma hukukun ortadan kaldınldığı bir sonuç doğurmaktadır. Aynen, rekabet adına, hak- sız rekabetin yaratılması gibi. - Eğitim alanında orta ve yükseköğrenimde "Ba- tı'ya yaklaşma adı altında Amerikan, Ingiliz, Fran- sız, Alman sömürgesi olmak" gibi, hukuk ve reka- bet alanında yaşadığımız çelişki yaşanmaktadır. Fransa, Batı içinde güçlenmek için IngilizceveAI- manca orta ve yükseköğrenim kurumlarını kendi içinde geliştirir mi? O zaman doğru iş, onlann sö- mürgesi olmak değil, "onlann yaptığı gibi kendini korumaktır". Ancak bizim içimizdeki elit (veya bazı sermaye çev- releri) büyük çoğunluğu kandırarak "kendi çıkarian için Türitiye'yi sömürgeleştirmektedirler". Iktisatta, hukukta, eğitırnde ve diğer alanlarda hal- kın büyük çoğunluğunun yaranna değil zaranna so- nuçlar veren ve Batılılaşıyoruz diye Türkiye'yi sömür- geleştiren bir yol içinde bulunuyoruz. Türkiye'de 'oligarşi'nm tipik birömeği yaşanmak- tadır. Aynen Şario'nun dediği gibi, "Diktatörieröz- gürtükleri kendileri için isterken halkı köleleştirir- ler". Silahlı örneği Irak, silahsız örneği Türkiye... www.istanbul.edu.tr/tktisat/emanisali Patlama son anda önlendi I BELFAST (AA) - Kuzey İrlanda'nın ikinci büyük kenti Londonderr)'"de, 270 kilodan fazla patlayıcının >-üklendiği bir araç bulundu. Polisin açıklamasına göre terk edilmiş halde bulunan kamyonetteki patla- yıcı, İngiliz ordusunun patlayıcı uzmanlan tarafin- dan etkisiz hale getirildi. Araca yerleştirilen saatli bombanın patlamak üzere olduğu bildirildi. Yetkili- ler. kamyonete yerleştirilen bombanın, Irlanda Cum- huriyetçi Ordusu'nun isyancı gruplan taranndan üretilen bombalara benzediğini söyledi. Rlistinli protesöpe destek • WASHINGTON(.4FP)-Amenkan Üniversite Profesörleri Dernegi. Güney Florida Üniversite- si'nin Filistın kökenlı Profesör Samı El Arian'ı gö- revden uzaklaştırmasını kınayarak karann siyasi ol- duğunu bildirdi. 1995'ten beri ajanlarca ızlenen El Arian'ın, 11 Eylül 2001 saldınlannın ardından üni- versiteye girmesi yasaklandı. El Anan şubatta İsla- mi Cihat örgütünün Kuzey Amerika sorumlusu ol- duğu savıyla tutuklanmıştı. Mekke'deçatışma:10ölü • RİYAD (A.\) - Suudi .\rabistan"ın Mekke kentin- de güvenlik güçleriyle terörist olduğundan şüphele- nilen kişiler arasında çıkan çatışmada 10 kişi öldü. Çatışmada, 5 polis ölürken 5"i de yaralandı. Terörist olduklanndan kuşkulanılan 7 kişi tutuklandı. HariPi'nin televizyonuna saldın • BEYRUT (AA) - Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin sahibi olduğu El Müstakbel televiz- yonuna dün gece roketli saldın düzenlendi. Fır- latılan iki roket stüdyodaki donanım ile yine Hariri'ye ait olan el Şark radyosunda hasara yol açtı.