Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4NİSAN20O3CUMA 10 DIŞ HABERLER dishabrö cumhuriyet.com.tr Saddam'ın kedi- fare oyunu • DUBAİ(AA)-Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'irı hayatta olup olmadığı spekülasyonlannı irdeleyen Fransız Haber Ajansı, Saddam'ın Amerikalılarla "kedi-fare oyunu" oynadığı yorumunu yaptı. Ajansta şu değerlendırme yer aldı: ABD ve tngiltere'nin savaşın ilk gününde, Saddam Hüseyın'in öldüğünü ya da yaralandığını söylemekte acelecı davrandıklan anlaşılıyor. Iki hafta aradan sonra, iki ülkenin istihbarat servisleri. Irak liderinin akıberini bilmiyor. Önceki gece cihat çağnsı yapan Irak lidennın kameralarda görünmemesi, yine öldüğü spekülasyonlanna yol açtı, ancak heyecan çabuk söndü. Irak televızyonunda önceki sabah yeni bir mesaj okunduktan sonra, görüntüsüz bir haberde Irak lidennin Kusay ve Uday'ın da katıldığı bir toplantıya başkanlık ettiği belirtildi. CIA bu bilgiyi incelerken Saddam Hüseyin'in görüntüsü ekranlara yansıdı. Askeri üniformalı Saddam Hüseyin, gülümseyerek Iraklılann "kahramansı direnişini" kutladı. Rus müftüsünden cihat çağnsı • MOSKOVA (AA) -Batı Rusya Müslümanlan Müftüsü Talgat Taceddin, Irak savaşı nedeniyle ABD'ye cihat ilan ettiklenm açıkladı. tnterfaks ajansına göre, Taceddin'in "Rus Müslümanlar, ABD'ye baskı yapmak için gerçek olanaklara sahiptir. Bağışlardan bir fon oluşturacağız ve ABD'ye karşı mücadele etmek için silah, Irak halkı için besüı maddesi satın alacağız" denildi. Irak'a 'Teslim ol' çağnsı • VVASHINGTON (AA) - ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, IrakJı üst düzey askerleri teslim olmaya çağırdı. Rumsfeld, Pentagon'da düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Irak'ın, yıpranan Cumhuriyet Muhafizlan'nı sıradan birlikleriyle takviye ettiğini" ileri sürdü. Savunma Bakanı, şunlan söyledi: "Irak yönetimi için çıkış yolu yok. Kaderlen belli oldu. Ancak bu Irak silahh kuvvetleri için geçerli değil. Iraklı subaylar ve askerler doğru şeyi yaparlarsa, hayatta kalabılir ve özgür Irak'ın yeniden yapılanmasına yardımcı olabilir. Iraklı askerler, Saddam Hüseyin'!e aynı kaderi paylaşmak ile kendilerini kurtanp ülkelerinin lcurtuluşu için koalisyon güçlerine yardım etmek arasında karar vermeliler." Tayland'da protesto • PATTANI(AA)- Tayland'da on binlerce Müslüman, dün yaptıklan gösterilerle savaşı protesto etti. Pattani kasabasında 5 binlerce kişi, namazdan sonra tekbir getirerek belediye binasına yiirüdü. ABD Başkanı George Bush'un bir kuklasını yakan göstericiler, Amerikan mallannın boykot edilmesını de ıstedi. NATO ve AB dışişleri bakanlanyla Brüksel'de buluşan Powell buzlan eritmeye çalıştı Geçmişi unutmaya hazırlar• Brükserdeki olağanüstü toplantıda savaş sonrası Irak ele ahnırken Abdullah Gül, NATO ve AB'yi Türkiye konusunda daha hassas davranmalan konusunda uyardı. DışHaberlerServisi-ABD Dışişleri Ba- kanı CoBn Ponvell, Irak'a saldınmn ar- dından dün ılk kez Brüksel'de Avrupa Birliği (AB) ve NATO ülkelerinin dışiş- leri bakanlanyla bir araya gelerek bozu- lan ilişkileri düzeltmeye ve savaş sonra- sı Irak'ın yeniden yapılandırılması konu- lannda uzlaşma sağlamaya çalıştı. Top- lantılarakatılan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, AB ve NA- TO'yu Türkiye konusunda daha hassas olmalan konusunda uyardı. Powell ile AB ve NATO üyesi ülke- lerin dışişleri bakanlan dün Brüksel de- ki NATO merkezinde olağanüstü ortak toplantı yaptı. Avrupa'yla ilişkileri dü- zeltmek isteyen ve bugüne kadar sadece 3 yurtdışı gezisine çıktığı için eleştirilen Powell dün Brüksel"de bu açığını kapat- mak için 20'ye yakın ülkenin dışişleri ba- kanıyla ikili görüşmelerde bulundu. Povvell, savaş sonrası Irak konusunda uzlaşı sağlamaya çahştı. AB, Irak'ın ye- niden yapılandınlmasında BM'nin kilit rol oynamasını isterken Washington'da- ki şahinler her şeyin ABD denetiminde olmasından yana. Povvell, Brüksel'de ikili temaslan çerçevesinde Yunanistan Dışişleri Bakanı ile de göriiştü. (AP) Toplantıda bir konuşma yapan Gül, NA- TO ve AB'den, Türkiye'ye ve Türk turiz- mıne zarar veren temelsiz görüş ve iddi- alara dayanan açıklamalardan kaçınılma- sını ıstedi. Gül, Irak krizi çerçevesinde Türkiye'ye büyük haksızhklar yapıldığı- ru vurguladı. Önyargıh ve hiçbirtemele da- yanmayan açıklamalarla Türkiye'nin, özel- likle kuzey Irak çerçevesinde savaşa gire- cek ve taraf olacak gibi gösterilmesini eleştiren Gül, bu şekilde Türkiye'ye bü- yük zarar verildiğine dikkat çekti. NATO Genel Sekreteri George Robert- son, Iraktaki savaşın en kısa sürede sona ermesi gerektiğini söyledi.Robertson, Irak'taki çatışmalann en kısa sürede sona ermesi, insani kaybm azaltıhnası ve Irak halkına acil yardım edilmesi gerektiği ko- nusunda aynı fikirde olduklannı söyledi. NATO ve AB dışişleri bakanlannın, "BM Oediğer uhıslararası örgütierin, şart- lar eherdigi takdirde hemen Irak'ın ye- niden yapılanmasıyla ilgilenmesi gerekti- ği'' yönünde görüş bildirdiği belirtildi. Toplantılarda, "Iraksavaşı sonrasıgeüş- melerde NATO'nun alabileceği rol" de ele alındı. AB Dönem Başkanı Yunanis- tan'ın Dışişleri Bakanı YorgoPapandreu da, Powell ile yaptığı görüşmenın ardın- dan, birliğin Irak'ın yeniden yapılandı- nlması sürecine katılması için BM ka- rannın ön koşul olduğunu büdirdi. AB'nin BM'nin rolüne verdiği önemi dile geti- ren Papandreu, "ABD, BM'nin rolüne venh'ğimiz önemi kabul etti. Bu konuyu bölünme noktasından görüş birliği nok- tasına taşımamız transatJantık ilişkikri- miz açısından önemn" dedı Papandreu. savaş sonrası Irak'ın yeniden yapılanma- sına AB'nin katılması için bir BM ka- rannın önkoşul olduğunu da belirtti. Stravv: Söz Irakhlann olmah Ingıltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, bir kez daha Irak'ın savaştan sonra Irak halkı tarafindan yönehlmesi gerektiğini söyledi. Powell dün Fransa Dışişleri Ba- kanı Dominique de VlDepin ile de "dos- tane" bir görüşme yaptı. Fransız kaynak- lar, görüşmenin dostane bir ortamda geç- tiğini ve Irak'ın yanı sıra geleceğe yönelik konulara değinildiğini kaydetti. Rusya Dışişleri Bakam Igor İvanov da, Povvell ve Stravv ile yapıcı diyaloga hazır olduğunu söyledi. ivanov, Povvell ve Stravv ile görüşmesinden önce yaptığı açıklama- da, "Rusya, savaşın durdurulması ve siya- si çözüm yoluna dönülmesi olanağmm bu- lunması için, başta GüvenHk Konseyi da- imi üyeleri olnıak üzere bürün devfctJerie işbirtiği yapmaya açıkür" dedi. Irak'ı savaş sonrası 'yeniden yapılandıracak' firmalann 6 ay önce belirlendiği öne sürüldü Ihaleler ocak ayuıda dağıtılınış • Wall Street Journal'a göre, 1.7 milyar dolan bulan ilk ihale 4 ABD firması arasında paylaştınlacak. Cheney'nin şirketi Halliburton ile iş ortağı Brovvn & Root, ihale alan firmalar arasında. NEW YORK (AA) - ABD hükümetinin, savaştan sonra Irak'ın yemden yapı- landınlması aşamasında iha- le alacak firmalan, savaştan 6 ay önce belırlediği ortaya çıktı. Firmalar arasında 4 ABD şirketi bulunuyor. ABD'de yayımlanan fi- nans gazetesi Wall Street Journal'a açıklamada bu- lunan Uluslararası Kalkm- ma Ajansı'ndan (USAID) Timothy Beans. ihaleler ko- nusunda belirlenen firma- larla savaştan önce temasa geçildiğini kaydetti. "Sa- vaş koşullannda, piyasaya çı- karak 4-5 ay boyunca en iyi teklifi verecek firmayı ara- yanuyorsunuz'" dıyen Beans şöyle devam etti: "Bu nedenle USAID, ön- ceden betirlennûşçokaz sa- yıda fîrmayla temasa geçti ve bu iş, daha savaş karan açddanmadan,ocaka\ı baş- lannda yapıku." Wall Street Journal ayn- ca, toplamı 1.7 milyar do- lan bulan ilk ihalelerin, az sayıda Amerikan firması arasmda paylaştınlacağını dabildirdi. Haberde, bu fir- malar arasında Bechtel Corp., Parsons Corp. ile ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in şirketi Hal- liburton Co. ve iş ortağı Brovvn & Roofun da bulun- duğu kaydedildı. Gazeteye bilgi veren kay- naklar, ülkenin yeniden in- şaasına güneydeki Basra kentinden başlanmasının planlandığını belırttiler. Ay- nı kaynaklar, ancak bu böl- gede şiddetlenen çarpışma- lann, projenin şimdilık as- kıya alınmasına neden ol- duğunu vurguladılar. Avrupa tepkili Yeniden yapılandırma çer- çevesindeki büyük projele- rin sadece .Amerikan firma- larına dağıtılması Avrupa ülkelerinin tepkisini çekti. Bu yoldaki eleştirilen ce- vaplamaya çalışan Beans. "ihalelerin yabancı firmala- ra verömesinin sözkonusu ol- madığınr belirtmekle birlik- te, "bu firmalann taşeron olarak başvuruda buluna- büeceklerini" söyledi. SUYA KAYUŞMAK - Savaşın ardından Irak'ın yeniden yapılandıniması için işgal güçleri şimdiden planlannı yapryor. Saldınlar yüzünden en temel ihtiyaçlanndan bileyoksun olan Irakhlar için ise bugünlerde su bile büyük bir armağan. (AP) MAYINA BASTI Dördüncü GazetecilereABD dayağı IR MUHABİRESINIR D1$I gazeteci öldü Dış Haberler Servisi - BBC için çalışan Pulitzer ödüllü Iranlı kameraman Kave Güüstan, Kuzey Irak'ta bir mayına basarak hayatını kaybetti. Beraberindeki yapımcı Stuart Hughes ile kanalın Tahran muhabiri Jim Muir ise olayda yaralandı. Görgü tanıklan, Irak ordusunun önceki günlerde çekildiği, ancak top ateşine tutmaya devam ettiği bir kasabaya giden ekipten Hughes'un, arabadan inerken mayına bastığını kaydettiler. Gülistan'ın ise bu patlama sesini, top ateşi sandığı ve arabadan inerek bir başka mayına bastığı belirtildi.lran-Irak savaşını ve 1991 Körfez Savaşrnı da izleyen Gülistan, Pulitzer ödülü de kazanmıştı. GülistanTa birükte Irak'ta ölen gazetecilerin sayısı 4'e çıktı. Avustralyalı kameraman Paul Moran, geçen ay intihar saldınsında hayatını kaybederken, îngiliz ITN televizyonundan Terry LJoyd ABD ateşi sonucu ölmüştü. Gaby Rado ise Süleymaniye'de bir otelin çatısından düşmüştü. Gözaltında dövüldüklerini söyleyen Portekizli gazeteciler: Pentagon'a 'ilişik' gazeteciler olsaydık bu muameleyi görmezdik Dış Haberler Servisi - Portekiz televizyonu RTP için çalışan iki ga- zeteci, ABD askerleri ta- rafindan gözaltına ahna- rak dövüldüklerini söy- lediler. Arap Nevvs televizyo- nuna konuşan Luis Cast- roileVictorSBva, lOgün önce Irak'a girdiklerini ve Necef'e giderken ABD askerlerince dur- durulduklannı kaydetti- ler. Kimliklerine bakıla- rak serbest bırakıldıktan sonra aniden askerler ta- rafindan yere yatınldık- lannı söyleyen 2 gaze- teci, askerlerin ellerine ve sırtlanna bastıklarmı belirttiler. Gazeteciler, 4 Gazeteciler4 gün gözaltında rutulduklannı söylediler. gün boyunca gözaltmda turulduklannı ve daha sonra bir helikoptere bin- dınlerek Kuveyi'e gön- derildiklerini bildirdiler. Daha önce .Angola, Af- ganistan. Zaire ve Doğu Timor'daki savaşlan da izlediğini belirten Cast- ro, "Ancak bugüne ka- dar asla böyle bir mu- ameleyle karşdaşmanuş ve dövübnemiştim. Ben- ce gözaltma ahumanuzm nedeni, ABD birfikleriy- le birlikte hareket eden "iliştirihniş" gazeteciler olmamarruz. Biz bağnn- sızgazetecilerin yazdıkla- nnı kontrol edemi>orlar. Bu nedenle de ABD için tehfikeByiz" dedi. Castro, en kısa zamanda Iraka döneceğini söyledi. R El Cezire'ye kısıtlama Dış Haberler Servisi - Irakın, El Cezire televizyonunun bir muhabirine haber yasağı koyduğu ve diğerini de sırur dışı etme karan aldığı bildirildi. Merkezi Katar'da bulunan Arap televizyonundan yapılan açıklamada, Irak Enformasyon Bakanlığı'nın, Bağdat'taki El Cezire muhabiri Diyar El Umari'ye haber yasağı koyduğu ve Tayser ADuni'nin de üikeyi terk etmesini istediği belirtildi. Bir kanal sunucusu, bu "sürpriz ve ani" tutumdan üzüntü duyduklannı belirterek, "Bağdat, Basra ve Musul'daki büroianndan yaymlarmı, en aza indirerek sürdüreceklerini' 1 söyledi. El Cezire, Irak yetkililerinin kendilerine bir açıklama yapmadığını kaydetti. El Cezire Haber Müdürü İbrahim Helal, 5'i Bağdat, 2'si Basra ve 1 'i Musul'da olmak üzere Irak'ta 8 muhabirleri bulunduğunu belirterek, muhabirlerinin, Irak'ın karanna açıkhk getirilinceye kadar Bağdat ve diğer kentlerde kalacağını bildirdi. Avrupa Konseyi Savaşı derhal durdurun STRASBOURG (AA) - AvTupa Konseyi, ABD ve Ingiltere'den Irak'taki savaşa derhal son vermesini istedi. Konsey, tavsiye karannda savaş ve insanlık suçu işleyenlere daha sonra bunun hesabını verecekleri uyansmda bulunurken, çatışmaya çözüm getirmek için Birleşm'iş Milletler (BM) mekanizmasuıın tekrar işletilmesi çağnsı yapıldı. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), Türkiye'nin meşru müdafaa hakkıyla ve insani yardım amacıyla Irak'a müdahale etmesine de "yeşfl ışık" yaktı. AKPM Genel Kurulu'nda dün akşam yapılan oturumda, Irak savaşıyla iîgili hazırlanan tav siye karan, yoğun tartışmalann ardmdan kabul edildi. Tav siye karannda, Irak'ta savaşa derhal son verilmesi istenirken çatışmaya çözüm getirmek için BM mekanizmasının tekrar işletilmesi çağnsında bulunuldu. Kararda, savaş sırasında sivillerin mutlaka korunması istenirken insani yardım kuruluşlannın ve medyanın çalışmalannı özgür bir biçimde yapmasına ımkân verilmesi çağnsında da bulunuldu. Savaş ve insanlık suçu işleyenlere daha sonra bunun hesabını vereceklen uyansında bulunulan tav siye karannda, Irak'ın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi ıstendi ve Avrupa Konseyi ülkelerine savaş sonrası Irak'ın demokratikleşme çabalanna destek vermeleri çağnsında bulunuldu. Kararda, askeri müdahale kınandı ve uluslararası hukuka aykın olduğu bildirildi. Türkiye'ye 'yeşfl ışık" Oylamada, Türk parlamenterlerin girişimi sonucu sunulan bir değişıklik önergesı de kabul edildi. Kabul edilen önergede şu görüşlere yer venldi: "AKPM, insani yardım ihtiyacından doğabilecek gereknük veya meşru müdafaa hakkı dışında, komşu ülkelerin Irak'a siyasi ve askeri müdahaleden kaçınmalan tavsiyesinde buhınur." Değişıklik önergesinde, Irak'taki savaşın Türkiye yönünde bir mülteci akınına yol açması halinde, Ankara'ya maddi ve insani yardım desteğı verilmesi benimsendi. Telefon trafiği Harrati Ankara 'ya geliyor AYHA.N ŞÎMŞEK ANKARA - .\BD Dışişleri Bakanı Colin PoweD'ın Ankara'ya geldıği salı günü Ankara-Şam-Tahran hattında ilginç bir telefon trafığinin yaşandığı öğrenildi. Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah GiiL Povvell ın temaslan öncesinde Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El-Şara ile telefonda ABD'nin operasyonu ve kuzey Irak konusundaki gelişmeleri değerlendirdiler. Aynı gün Faruk El-Şara ile Iran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi de telefonda son gelişmeleri görüştüler. Bu temaslann ardından îran Dışişleri Bakanı Harrazi'nin. hafta sonunda Ankara'ya gelmesinin kararlaştınlması dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanı Povvell'ın temaslan îran ile Suriye'de büyük merak uyandınrken, Povvell'ın Türkiye'ye geldiği salı günü Ankara-Şam-Tahran hattında üst düzey temaslann yapıldığı öğrenildi. Edinilen bilgilere göre Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El- Şara. Abdullah Gül ile görüşmesinde ABD'nin Irak saldınsı konusunda kaygılannı anlattı ve buna bir an önce son venlmesi beklentisini iletti. El-Şara'nın. aynı gün Iran Dışişleri Bakanı Harrazi *yle de görüşmesi dikkat çekti. Edinilen bilgilere göre bu temaslann ardından Harrazi, hafta sonunda Ankara'ya gelmeye hazırlanıyor. Suriye Dışişleri Bakanı El-Şara'nın da Ankara'ya gelebileceği ve üçlü bir zirvenin gerçekleşebileceği belirtılirken, Suriye kaynaklan bunu henüz doğrulamadı.Harrazi'nin 6 Nisan Pazar günü Ankara'da olması ve temaslanna pazartesi günü başlaması öngörülüyor.