Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 17 NİSAN 2003 PERŞEMBE 10 D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr NATOkoruması sona erdi • AIYKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışışlen Bakanhğı. NATO Anlaşması'nın 4. maddesı kapsamında Türkiye'ye dönük savunma yardımlanna gereksinımin ortadan lalktığını bıldirdi. AWACS ve Patriotlarla nükleer-biyolojık ve kimyasal saldınlanna fcarşı getirilen savunma ekipleri de Türkiye'den çekilecek. Dışışlen Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, Irak operasyonunun artık Türkiye içın tehdit yaratmayacağının öngörüldüğü belirtilerek şu görüşlere yer venldr "NATO makamlan, ûlkemizdekı ittifak destek unsurlannın çekilmesi işlemini TSK ile NATO arasında eşgüdümlü olarak gerçekleştirilecektir." 'Essahaf intihar ettfsavı • VİYANA(AA)-Irak Enformasyon Bakanı Muhammed Saıd Essahaf ın Bağdat'ın düşmesinden kısa süre önce intihar ettıği ıddia edildi. tsrailde yayın yapan Kol Israil radyosu, Arap kaynaklara dayanarak verdıği haberde, Essahaf ın, başkent Bağdat'ın düşmesinden kısa süre önce ıntıhar ettiğını öne sürdü. Ancak radyo, Essahaf m nerede intihar ettiğı veya cesedinin bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi veımedi. Bip gazeteci ve bir asker öldü • Dış Haberler Servisi - Bağdat yakınında önceki gün geçırdiği trafik kazasında yaralanan Arjantinli kadın kamereman öldü. America TV'den Veronica Cabrera'nın ölümüyle savaşta ölen gazetecilerin sayısı 13'e çıktı. Kazada, America TV'nin muhabiri Mario Podesta, olay yerinde ölmüştü. ABD Merkez Komutanlığı'nm Katar'daki karargâhı da 1 Amerikan Denız Piyadesi'nin önceki gün "dost ateşinde" öldüğünü duyurdu. Olayla ilgili soruşturmanın başlatıldığı belirtilen açıklamada, ölen askenn adı ve olayın meydana geldiği yer hakkında bilgi verilmedi. Hlistin'e abtuka • KUDÜS(AA)-îsrail ordusunun Fılıstin topraklanmn tamamını ablukaya aldığı bildirildi. IsTaıl asken sözcüsü, Yahudilerin Hamursuz (Fısıh) Bayramı sırasında saldından endişe ederek Fılistin topraklannın tamamınm ablukaya aluıdığını söyledi. Israil, dün başlayan ve bir hafta sürecek bayram nedeniyle Filıstinlilere seyahat yasağı da getirmeyi kararlaştırmış, Filistinlı militanlann saldın düzenleyebileceği yönünde ahnan ıhbarlar üzerine, bayramda Batı Şeria ve Gazze'den Israil'e geçişlerin kapahlacağını bildırmişti. Suriye anlaşmaya hazır • SYDNEY(AA)- Surıye Dışışlen Bakanı Faruk El Şara. tüm Ortadoğu'yu kitle imha silahlanndan anndıracak bir anlaşmayı imzalamaya hazır olduklannı söyledi. Şara, Sunye'nin kimyasal silahlan bulunduğu veya Irak'ınsilahlannı topraklannda sakladığı yönündeki ABD'nin svçlamalannı öa reddetti. Gözyaşları herşeyi anlatıyor Irak'a düzenlenen hava bombanfamanı çocuklan annesiz, babasız, evsiz bıraktL Tıpkı. hastaneye getirilen bu iki küçük kızkardeş, gibL. Nicesinin adını bflmiyoruz. Ancak çekilen acdann semboUeştiği bir isim var. Bagdafta 30 Mart'ta ABD'nin fiize saMınsı sonucunda bütün ailesini ve iki kohınu kaybeden 12 yaşmdaki Iraklı AH İsmail Abbas'm dünyaya yansıyan görüntüleri, savaşın gerçek yüzünün simgesi olmuştu. Vücudunun yüzde 20'sinden fazlasında yanık olan Âli İsmail, önceki gece Bağdat'tan uçakla Kuveyt'teki Saud A. Albabtain Yanık ve Plastik Cerrahi Merkezi'ne götürüldü. Kuveyfteki doktoriar, \iicudunun yûzde 20'sinden fazlasında yanık olan Abbas'ı amenyat etmcden önce, yanan böigelere doloı nakletmeyi plaiıhyor. Daha sonra da protez taküacak. Ali,fiizesaldınsında hamile annesi babasu kardeşi ile birlikte ailesüün toplam 20 üyesini kaybetmişti. (AP) Irak'taki kitle imha silahlan nerede?.. Saddam Hüseyin nerede?.. ElKaide bağlantısına ne oldu?. avaştan geriye sorularkaldıDış Haberler Servisi - ABD ve tngil- tere'nın Irak'a 20 Mart'ta başlattığı sal- dın, dün 28 gününü doldurdu .. Başkent Bağdat'ın yanı sıra dığer büyük kentler de düştü. Saddam Hüseyin rejımı dev- nldı. Ancak bugune kadar pek az sorun çözüldü, çok az soru yanıtlandı Ingiltere'de yayımlanan ve Irak saldı- nsına muhalefetiyle dıkkatı çeken The Independent gazetesı dün 1 sayfasında, çeşitli sorularla savaşı sorguladı... • Kitle imha silahlan: Asıl soru "Irak'ta kitle imha silahı hiç var mıydı?" olmalıydı. . ABD ve Ingıltere, var oldu- ğunu ıddia ettikleri bu sılahlann varlı- ğını savaşın yasal nedenı olarak göster- di ancak ülkede nükleer. kimyasal ya da biyolojik sılah bulunduğu şu ana kadar hiçbır şekilde kanıtlanamadı. • îngiliz The Independent gazetesi, Irak'a saldınların 28. gününde, ABD ve Ingiltere'nin başlattığı bu savaşta herkesin yanıtını en çok merak ettiği sorulan, birinci sayfasına taşıdı. akla yakın bir olasıhk gıbı gelıyor. An- arasında bağlantı olduğu savlannı orta- cakAmerikahlar"geneDikleençokara- ya atarak Iraka saldın olasılığını hep Yanıtlanması gereken asıl soru şu: "Kitie imha silahı varsa Saddam Hüse- yin neden bir tekini bile kullanmadı?" • Saddam Hüseyin nerede? Sad- dam Hüseyin'in Belarusa kaçtığından Bağdat'takı saraylannın altındakı karma- şık tünel sıstemlerinde saklandığına ka- dar pek çok söylenti var. Saddam'ın bombardımanlarda ölme- diği kesinleşti. Irak üdennin Suriye'ye kaçtığı öyküsüne de inanılabılir. Ancak Suriye Saddam'ı banndırma- sı durumunda vurulma su"asmın kendi- sine geleceğini biliyor. Dolaytsıyla Saddam'ın Şamüzerinden Belarus ya da Rusya'ya kaçtığı daha dıklan adamlan bulamıyor* El Kaıde lideri Usamebin Ladin'ı hâ- lâbulamadılar. Taleban liden Molla Mu- hammed Ömerı bıle yakalayamadılar. Iraklılar bazı komplo teorileri üretme- yebaşladılarbile... Halka göre, bu teorilerin en korkun- cu ABD'nin 1991 Körfez Savaşı'nda olduğu gibı Saddam Hüseyin'in yaşa- masına ızın verdıği ve yeniden iktidara getirmesı! • El Kaide bağlanüsma ne oldu? 11 Eylül saldınlannın ardından Washıng- ton yönetimi El Kaide ve Bağdat rejimı gündemde tuttu. Bu kampanya başanlı ol- du ve Amerikalıların yansı Saddam re- jiminin suçlu olduğuna ınandı. Londra ve VVashıngton sürekli olarak El Kaide'ninyenı saldınlar düzenleyece- ğı iddialannı ısıtıp durdu. Bu ilişki bu- güne dek kanıtlanamadığı gibi laik Baas yönetimi ile köktendıncı El Kaide arasın- da derin ideolojık farklılıklar bulunuyor. • Savaş karşrtıcephe ne yapıyor? Fransa ve Almanya'ya göre, savaşın ba- şanlı olması uluslararası hukukun çiğ- nenmesini ve BM'nın ısteğıne karşı ge- lınmesini haklı çıkarmıyor. Pans ve Ber- Gazetecflerin kasten öldüriilmesi savaş suçu kapsanuna giriyor. CenevreSözleşmesi'ne uyuldu mu? CenevTe Sözleşmesi'ne göre, ışgalci güçler sivıllenn korunmasından ve yağmalann önlenmesınden sorumlu. Sivil yerleşimlen havadan bombalayarak halkı öldüren. sivillere karşı yasak olmasına karşın mısket bombası kullanan. müze, kütüphane ve hastanelenn bıle yağmalanmasına göz yuman müttefikler sözleşmeyı çiğnedı. Işgal güçleri Irak askerlerinın dın adamı kılığına gırerek kendilenne saldırdığını bıldirdi. Bu doğruydu ama ülkeleri ışgal altındaydı. tkınci Dünya Savaşı'nda Alman ışgalcilere karşı savaşan îngılizlerin hepsi üniforma mı giyiyordu? Yeniden yapılandırma pastasını kim ylyecek? Savaşın mali ödülü çok büyük... Ülkenin petrol endüstrisinin onanmı, modernizasyonu, altyapısımn onanmı ve yemlenmesi, okul, hastane ve yerel yönetim kurulması gibi yeniden yapılandırma işlemlerinin 100 mih/ar dolan bulması beklenıyor. ABD. "ganimet gahbindir" diyor. Dışişleri tarafindan ıhale dağıtımıyla görevlendirilen Amerikan Kalkmma Ajansı USAıd, şu ana kadar 82 milyon dolarlık ihale dağıttı. Ama bu sadece başlangıç. Hasar gören petrol sahalannın onanmı işı, ihaleye bile açılmadan Başkan Yardımcısı Dkk Cheney'nin bir zamanlar yönetim kurulu başkanı olduğu Halliburton petrol şirketine verilmişti. Ancak iç tepkileT yüzünden Washington yönetimi Halliburton'ı ihaleye girmeye zorladı. Bütün kentierde Saddam Hüstvin hevkelleri yüanyor. Insanifelaketyaşanıyor mu? Savaş, yaptınmlann ve büyük yoksulluğun etkisini daha da arttırdı. Savaş öncesmde bile halkın yüzde 60'ı yiyecek yardımına muhtaçtı. Irak'ta güvenlik sağlanamadığı ıçin BM ve diğer yardım kuruluşlan çalışmalanna başlayamadı. Çoğu kentte su ve elekrrik yok. Zaten yaptınmlar yüzünden büyük sıkıntı çeken hastanelenn çoğu savaş ve yağmalamalar yüzünden çalışamaz hale geldı. 5 milyon nüfuslu Bağdat"ta sadece 32 hastane çalışıyor. Ülkede salgın hastalık tehlikesi var. ABD'nin 'kahramanca kurtarma operasyonunun' perde arkası Er Jessica nasd kurtuldu? Dış Haberler Servisi - ABD'li genç kadın asker Jessica Lynch'in kurtanlmasının, ordu tarafindan basına yansıtıldığı gibi "HoBy- woodfibniniandıran bir kahra- manhk öyküsü, müthiş bir ope- rasyon" olmadığı görgü tanık- lan konuştukça ortaya çıkıyor. îngiliz Tımes gazetesinın ha- berine göre, olay kahramanca bir operasyon olmadığı gibi Jes- sıca'yı kurtarmaya çalışan dok- toriar da askerlerin zorbalıklany- la karşılaştı. Nasınye Hastane- si'ndeki doktorlara göre, Irak askerleri kentten çekıldıkten 1 gün sonra ABD bırlıklennin has- taneye düzenledığı saldınya kar- şı direniş olmadı. Koğuşlan ba- sıp rejimin adamlannı arayan askerler 4 doktorla biri felçli ve serum venlen 2 hastayı bağlayıp kelepçeledı. 23 Mart'ta pusuya düşürülen birlıkte bulunan Jessica, Irak as- kerleri tarafindan hastaneye ge- tirildiğinde, 24 yaşındaki genç doktorHaritElHusona nöbet- çiydi ve kızın bakımını üstlendi. Jessica'nın bir bacağıyla kolu kınktı, başından yaralanmıştı ve akciğer ödemı vardı. tlaç ve mal- zeme sıkıntısı çeken, yaralılarla dolup taşan hastanede Jessica'nın bakırnı yapıldı ve genç kız hız- la ıyileştı. Durumu düzeldikten sonra. istıhbarat subaylan bzın Bağdat'taki bir hastaneye gönde- rileceğini bıldirdi. Cankurtarana ateş açıldı Bunun üzerine doktoru, Jes- sica'yı cankurtarana koyup Ame- rikan askerlerine teslim etmek istedi. Ancak kontrol noktasın- dakı askerler cankurtarana ateş açınca araç geri döndü. 1 Ni- san'da Baas yetkilileri Jessica'yı almaya geldiğinde doktorlar kı- zı sakladı ve kaçtığını söyledi. ABD "kurtanna'' operasyonu 2 Nisan'da gerçekleşti. Hastane bombalandı, helikopter v e tank- larla gelen askerler bınayı bastı. 4 doktor ve 2 hasta bağlandı ve sorgulandı. Jessica'nın odasuıa saklanan hastane müdürü asker- ler tarafindan götürüldü. 3 gün sonra geri döndüğünde bütün vücudu morluklarla kaphydı. As- kerler, Jessica'nın yattığ^ \e ya- talak hastalann bedeninde yara- lar açılmaması için özel olarak tasarlanmış yatağı da parçaladı. Sağlıkçılardan Bush'amektup ANKARA (CumhuriyetBürosu) - An- kara Sağlık Platformu, ABD'nin ve tn- giltere'nin Irak'ı işgalini protesto ettı. Yüksel Caddesi'ndeki tnsan Haklan Amtı önünde toplanan sivil toplum ör- gütü üyelen. "tşgaH durdurun, Ortado- ğu'dan defolun", *Bu ülke, bu halk satı- hk değfl", "Savaşa değil, sağbğa bütçe" sloganlan atarak ABD'nin Ankara Bü- yükelçilıği'ne yürüdü. SES Ankara Şube Başkanı Erkan Sü- mer, "ABD ve lngfltere'nin Irak'a yöne- lik sakunsnun hiçbir meşruiyeti olmadı- ğuu" söyledi. Daha sonra, ABD Büyükelçiliğı'nin bahçesme, George W. Bush ve Tony Blair'e ıletilmek üzere mektup atıldı. lin. ABD'nin şimdi de Suriye'yi hedef göstermesıni, güç kullanarak demokra- sının yerleştirilmesini öngören yeni Ame- nkan doktnninın bir parçası olarak gö- rüyor ve kaygılanıyor. •Irakhlar kendilerini 'kurtulmuş' hissediyor mu? tlk günlerde Iraklıla- nn duygulan değışkenlik gösteriyordu. Ama ABD askerlennın sıvılleri öldür- mesi, bırlıklenn yağmalama olaylanna seyirci kalması, elekrrik ve suyun hâlâ venlememesı sonucu, belirsız duygu- lar düşmanlığa dönüştü. Yaşanan kargaşa içinde Iraklılar, bas- kı alnnda yaşayan ama ıstikrarlı bir top- lumun vahşı ve kuralsız bu' topluma dö- nüşmesinde bir yarar görmedı. Askerler. halkın üzerine aynm gözet- meden ateş açtı. Bağdat bir "serbestateş bölgesine" dönüşürken kontrol noktalannda pek çok araca ateş açıldı, sivıller öldürüldü. Amerikalılar yaralılara yetişe- meyen hastanelenn bıle yağmalan- masma ızin verdı. Artık Bağdat'ta Amerikan karşıtı gösteriler yapı- lıyor. •Başdat'ta vurulan iki pa- zaryennigerçekten kim bom- baladl? Şaab'daki çarşıda 68, Şu- la'daki pazarda 47 sivil öldü. Iş- gal güçleri saldınlardan Irak'ı so- rumlu tuttu. Ancak Şaab'daki saldındayer- de açılan, bırbirinden eşit uzaklık- taki. mükemmele yakın iki çuku- ru Irak uçaksavar ateşinin yap- ması mümkün değil. Şula'daki saldırının ardından okuma yazma bilmeyen yaşlı bir adam, üzerinde ABD'ye aıt oldu- ğunu gösteren ışaretler bulunan şa- rapnel parçası buldu. Irak gizli polisı baskıcı ve acımasız olabi- lir ama ABD'ye aıt şarapnel par- çalan toplayıp "sonradan bulun- ması için gömecek" kadar ya da "yaşlı bir adamı ikna edici bir oyuncu olarak kullanacak" kadar "zekj" olamaz... •ABD'nin yeni hedefi Ku- zey Kore mi? Washington Sun- ye, Iran ve Kuzey Kore'de "büyük değişnnlerr> görmek istiyor. Kuzey Kore açıkça nükleer sılah progra- mına başladığını ılan erti. Bu durumda, Suriye ve tran'dan çok daha tehlikelı olduğu için Pen- tagon'un ciddi ciddi Kuzey Ko- re'yi vurmak isteyeceğini düşün- mek zor. • Askerler ne kadar kala- cak? Kentleruı güvenlığinın tama- men sağlanması için en az birkaç hafta gerekıyor. Irak'ta 200-225 bin ABD askeri ve 45 bin îngiliz askeri bulunuyor. Yani, îngiliz ordusunun dörtte bin ve Amenkan ordusunun on- dabınnden fazlası cephede. îkı ül- kenın de bu mıktarda askennı uzun süre yabancı bir ülkede tu- tabümesı zor. îngiltere, askerleri- nı bölgede en fazla 6 ay tutacak. • Savaşta kaç ölü var? 119 Amerikalı. 30 îngiliz asken öldü. 10 Amerikan askeri de kayıp. ABD ordusuna göre, 3 bin 650 Irak as- keri öldürüldü. Irak, 3 Nisan'a ka- dar 1254 sivilin öldüğünü, 5 bin- den fazlasının da yaralandığını açıkladı.