Katalog

20 MART 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK DÜRÜST TABÎAÎLI İSTANBUL EFENDÎSİ AH3Ü1CAKBAZ1 EAKİKU1ADE MACEEALAHI kAVUNf, İçK( ÛİARİk Prof. Dr. Faruk Şen, savaşı istemediğimizi gören Avrupalı tatilcilerin Türkiye'ye geleceğini söyledi: TurisüngüveninikazandıkLEYLA TAV ŞANOĞLU Almanya'da bulunan Türkiye Araş- tırmalar Merkezi (TAM) Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, bu hafta içinde Türki- ye'deydi. TAM'ın, ABD'nin Irak'a saldınsı dunımunda Türkiye'nin na- sıl etkileneceği konusundayaptığı ay- nntılı çalışmayı bizlere anlatıyordu. Böyle bir saldınnın bütün dünyanın bü- yük zaranna olacağını da ısrarla vur- guluyordu. Prof. Dr. Şen'le ABD'nin olası Irak operasyonunun etkilerini çeşitlı açılardan şöyle irdeledik 1 - Irak savaşının eşiğindeki Türki- ye'nin önündeki fırsatian ve tehditle- ri nasıl değerlendirhorsunuz? FARUK ŞEN - TAM olarak Irak sa- vaşından önce Brüksel'de bir araştır- ma yaptık. Bu araştırmada hedefimiz ABD'nin Türkiye üzerindeki etkisi ve Türkiye'nin Irakpolitikasıydı. Ilk ola- rak şunu söylememizde yarar var: Birinci tezkereye hayır denmiş ol- ması, Türkiye'nin akıl almaz birbiçim- de yeni bir imaj kazanmasını berabe- rinde getirdi. Başta Alman basını ol- mak üzere Hollanda, Belçika ve Fran- sa basınlannda Türkiye çok ön plana çıktı. Prodi bile şunu söyledi: "Tür- Idye gerçekten çok uygar bir karar al- ch. Paıiamentonuzu kutluyonız." Türkiye ikınci tezkereye de hayır derse gerçekten çok büyük saygınlık kazanacak ve uğrayacağı zararlar da daha az olacak. Kuzey Irak'tan kuzey cephesi açılmazsa Türkiye'nin göre- ceği zararlar azalacaktır. •Cüvenle aelecekler' - Nasıl azalacak? ŞEN-Binncisi, turizmde büyük ka- yıp olmayacaktır. Avrupalı turist sava- şın Türkiye tarafından başlamadığını görerek Türkiye'ye güven duyarak ge- lecektir. Ikincisi Iraklı Kürt gruplann sınırdan Türkiye'ye gırmesı olasılığı- dır. Onlan içeri soktuğunuz takdirde bir sorun, sokmadığınız takdirde baş- ka bir sorun olacak, dünya kamuoyun- da savaştan kaçan bir insan grubuna ginş izni vermemekle suçlanacaksınız. Ama içeri ahrsanız da 600 bin kişiyi beslemeniz büyük bir sorun olacaktır. Tezkere kabul edilıp Kuzey Cephe- si"nden savaşa ginldiği takdirde her- kesin görüşü o savaşın kısa sürmeye- ceğidir. Irak ordusunu. özellikle geril- la savaşında çok yabana atmamak la- zımdır. Irak ordusu sekiz yıl Iran'la sa- vaşmışttr ve tecrübelı bir ordudur. Türkiye savaşa girdiği takdirde baş- ta turizm ohnak üzere bütün sektörle- rinde büyük kayba uğrayacaknr. - Ya AB'nin yaklaşımı? ŞEN - AB bütçesinin yüzde 40'ını Prof. Dr. Faruk Şen, ABD'ye 'hayır' diyebilen birülke konumunda olduğunu kanıtlayan Türldye'nin AB'ye daha fazla yaklaştığını bdirttL(Fotoğraf: SAADET USLU) ödeyen iki ülke olan Almanya ve Fran- sa bu savaşa karşı. AB'ye yeni gire- cek Doğu Avrupa ülkeleri ise ABD'nin yanında yer alıyor. Bu da AB'nin çe- kirdek ülkelerinı büyük ölçüde etkile- di. AB bu şekilde yeni bir ikilem içi- ne giriyor. Türkiye için önemli olan, AB'nin çekırdek grubuyla ilişkilerimi- zi daha arttırmaktır. - tnternet üzerinden akhğnn bir bil- gr/i de size sormak istiyorum. Bir sü- redir.Kuze> Irak'takitelefbnnumara- lannı aramak istediğiniz zaman önce ülke kodu olarak 44'ü çevirmek zo- runda kalryorsunuz. 44 tngtttere'nin kodu. Sizce bu nasıl olabiliyor? ŞEN - Bu bölgede, eski hükümran ülke Ingiltere, tamamıyla ABD'yle birlikte, yeni çizilecek haritada kendi egemenliğine ağırlık koymak duru- mundadır. Bunu gören iki ülke olan Al- manya ve Fransa, Ingiltere'nin ABD'yle birlikte Yakındoğu'da bu de- rece etkili olmasuıı istemiyorlar. Blrlesik Avrupa' Özellikle Almanya, tran açısından bugünkü Iran'ın kendi öz benliğini korumasını istiyor. Çünkü Iran, Al- manya'nın kendisine en yakın buldu- ğu Islam ülkelerinden birisidir. ABD'nin, bölgenin kaderini yeni baş- tan çizmesi, 2004'te 25 ülkeden ve 460 milyonirişüik nüfustan oluşma- sı, AB'nin askeri, savunma, ekono- mik ve politik hedeflerini kesecektir. Bu durumda başta Almanya ve Fran- sa, artık ABD'ye karşı Birleşik Avru- pa olarak kendilerini yeni bir güç bi- çiminde algılayacaklardır. ABD de bunun farkında olduğu için AB'nin içine başta Doğu Avrupa ülkeleri ol- mak üzere bir çivi atma gereğini his- setti. Herhalde de bunu önlemek Al- Türkiye Araştırmalar Merkezi Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, "Türkiye ikinci tezkereye de hayır derse büyük saygınlık kazanır. Turizmde büyük bir kayıp olmayacaktır. Avrupalı turist savaşın Türkiye tarafindan başlamadığını görerek Türkiye'ye güven duyarak gelecektir" dedi. manya, Fransa ve Kuzey Avrupa ül- kelerinin hedefi olacaktır. - Kuzey Irak'taki potansiyei Kürt devietiyteflgffi olarak 1990'b>Tflannor- talannda ABD'nin yapoğı bir çahşma vardı. Kuzey Irak'tan yaklaşîk 2000 Kürt'ii ABD'de yönetkilik egitimin- den geçinükten sonra Irak'a geri gön- dermişti. Siz ABD'nin bu hazuiüdan- na ne diyorsunuz? ŞEN-ABD artık Irak'ı gözden çı- karmıştır ve Kürt devletini kurdur- makta kararlı bir tutum izliyor. ABD aynca Türkiye'nin yakın bir tarihte AB'ye tam üye olması halinde kendi çıkarlannın dışında hareket edebilece- ğini hesaplıyor. Israil'inbölgedeki ko- ruyuculuk etkisınin azalacağını görü- yor. Çünkü Almanya'da son zamanlar- da belli gruplar tsrail'in bölgedekı ro- lünü çok sert biçimde eleştirmeye baş- ladılar. Ürdün'ün de başka bir hedefe yönelmesi durumunda bölgede ABD'nin uydusu olabilecek bir baş- ka ülke gerekiyor. ABD, zaten Barzani ve Talabani'yi de bir araya getirerek bunun somut adımlannı artı. Artık Kürt devleti ABD'nin hedeflerinden birisi haline gelmiştir. AB'nln 1leri karakolu... - Hep böyk konuşuyoruz, ama .ABD yetküıİeri de VVashington'ın böyle bir hedefi olduğunu, bölgedeki Kürt grup- lanna sâah yardımı yapüğuu sürekü \a- lanuyor. Hatta Dışişleri Bakan Yar- duiKtsı Grossman'ın ağzından bu ya- builamayaptkü. Sizcebu nasdbir oyun? ŞEN-ABD, sizın dediğiniz gibi za- manında bir Kürt elit grubu yetiştir- miştir. Geçen ekim ayında daparlamen- tolan kuruldu. ABD yetkilileri ne der- lerse desinler, gelişmeler o doğrultu- da seyretmektedir. Bir de Almanya bölgede güçlü bir Türkiye istiyor. Ya- ni günün birinde AB'ye üye olduğu tak- dirde de AB 'nin ileri karakolu bir Tür- kiye'yi hedefliyor. öneml her geçen gün artıyor - Türkhe, dış poütikasında bu kadar sorun arasuıda ciddi biçimde suaşnuş görünüyor. Sizce Türkiye için çıkış yo- hı nerede görünüyor? ŞEN - Türkiye. bugün ne kadar sı- kışmış gibi görünse de önemi çok art- mış durumda. Son gelişmelerin ışı- ğında ABD'ye "hayır" diyebilen bir ülke konumunda olduğunu kanıtladı. Dolayısıyla da bence AB 'ye daha faz- la yaklaştı. Her ne kadar sıkışmış ol- sa da Türkiye bugün tüm Batı kamu- oyunun gözlerini üzerine çevirdiği, önemi her geçen gün artan bir ülke. Amerika, Güneydoğu'da lojistik destek hizmeti sağlamak için Türk firmalanna ihaleler verdi Savaş,sektörünü deyarattıMURATKIŞLALI ANKARA- ABD'ye, üslerde modernizasyon yolunu açan tezkerenin TBMM'de kabulünün ardından, Güneydoğu'da adeta yeni bir "savaş sektörü r oluştu. ABD, lojistik destek hizmeti sağlamak amacıyla bazı Türk firmalanna ihaleler verdi. Amerikan VBR firması tarafindan Adana'dan yürütülen lojistik faaliyetlerin hız kesmeden devam ettiği belirtiliyor. ABD'nin yöredeki operasyon faaliyetleri şöyle: tf ABD'nin ihale dosyasında toplam 180 gün kullanım için 250 tane 50 kişilik, 170 tane 30 kişilik, 100 tane 20 kişilik otobüs, 600 tane pikap, 50 tonluk 18 tane vinç, 103 tane telsizli taksi, 80 tane 10 tonluk forklift, 15 tane konteynır yükleme aracı, 12 bin kişi için damacana içme suyu ihtiyacı, 60 ile 600 km. ileriye taşınmak kaydıyla 12 bin kişinin sıvı ve katı atığı yer aldığı ifade ediliyor. Mutabakatlann imzalandığı belirtiliyor. •/ Nakliyat işlerini Adana Express, Delta, Asya fırmalannın aldığı, bunların, işleri tasmen kendilerinin, kısmen de bulduklan taşeronlara verdikleri kaydediliyor. */ Iskenderun'da forkliftlerin günlügü 750- 1000 dolar, İskenderun-Nusaybin hattında TIR seferleri 1.5 milyar i/ ABD şimdiden limanlara yüklüce bir gelir bıraktı. Iskenderun Limanı'nın gelirinin 1 milyon dolan bulduğu ifade ediliyor. */ Mersin açığında 8, Taşucu açığında 6 gemi bekliyor. Gemi başına 300-500 konteynırdan toplam 5-7 bin TTR'lık malzeme Akdeniz'de beklemede. 24 Mart Pazartesi günü Mersin'den 150 TIR çıkacak. Bugüne kadar Iskenderun, Mersin, Adana'dan Nusaybin-Kızıltepe hattına bin kadar TIR seferi yapıldığı öne sürülüyor. y/ Otobüs ihalesini Adana'dan Cenkar, Nasa, Eraytur firmalannın aldığı, Incirlik'in içinde de yerleri olan bu şirketlerin Amerikalılara araba kiralama işlerini de L yaprığı, ABD'nin büyük otobüsleri ayda mazot hariç 6 bin doİara kiraladıkları söyleniyor. f/ Üslerin modernizasyonu kapsamında açılan ihaleler için Tepe Grubu, Yüksel Inşaat, Alarko, Limak gibi büyük inşaat fırmalannın isimleri geçiyor. Bu işleri alacak müteahhitler, faaliyetlerinin bir kısmını taşeronlara devredecekler. >/ Taşeron şirketlerin başında ABD'ye su bulacak, katı ve sıvı atıklann taşmmasını içeren faaliyetleri üstlenecek lojistik fırmalan var. Bunlann başında Reysaş, Unok, Delta, Omsan gibi firmalann isimleri geçiyor. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Döndiik Dolaşhk, 1 Koyup 3 Alma Hayaline Vardık İkinci Dünya Savaşı sona ermiş, ama yıkıntılar- dan dumanlarçıkmaya devam ediyor. Bu neden- le de henüz ortalık yatışmamış. Trenin dört kişilik kompartımanında bir Alman, bir Fransız ve bir Musevi oturuyor. Bir süre sonra içeriye bir içim su diye nitelendirilebilecek bir kız girmiş. Tren kalkmış. Herkes uslu uslu oturuyor. Bir sü- re sonra tünele girilince ortalık kararmış. Tam bu anda da önce bir öpücük, ardından da bir tokat sesi duyulmuş. Herkes gelişmeyi kendine göre yorumlamış do- ğal olarak. Alman - Kızı Fransız öptü, tokadı ben yedim. Fransız - Tüh, fırsatı kaçırdık ama tokattan da kurtulduk. Genç kız - Hangi aptalsa ben sanarak bir er- keği öptü, tokadı da yedi. Musevi - Ne iyi yaptım. Hem kendi elimi öptüm hem de Almanı tokatladım. • • • Irak saldınsının dillendırilmeye başlandığı gün- den bu yanayöneticilerimizin izlemeye koyulduk- lan politik zikzaklan düşününce aklıma geldi. Bu süreçte "Türkiye, kompartımandaki yolcu- lardan hangisine benziyordu" sorusunun yanıt yal- palamamızı da simgeliyor. Geldiğimiz noktaya varana kadar Almana, Fran- sıza ve genç kıza benzediğimiz ne çok günler ya- şadık. • • • Bu satrlar yazılırken "Tezkere" hem pazarlık hem de içerik yönünden aydınlığa kavuşmamıştı. Ancak ağırlıklı görüşler "6 milyar dolaıiık pake- tin" hayal olduğu yönünde birleşiyordu. AKP ıktidannın bir yandan gizli pazariıklan sür- dürürken yiğitlik gösterileri yapmasının sonuçlan bir bir ortaya dökülüyor. Savaş kışkırtıcılığı görevini üstlenmeyi baş gö- rev sayan gazetecilerin de katkısıyla savaşla bu- run buruna geldik. Ancak vardığımız nokta, Ozal'ın yakınılan 1 koyup 3 alma hayaline ne kadar ben- zer oldu. • • • Istanbul'da ya da Ankara'da yaşayıp Irak'a ya- kın illerdeki yurttaşlan ateşe atma çabalannın teh- likesi, televizyon ekranlanndaki röportajlarda di- le getirilen yakınmalaria ülkeye yayılıyor. Ama giderek ulus olma bilincini sarsmayı amaç- layan kampanyalarTürkiye'yi ateşle burun buru- na getirdi. Ümmet ve kul olmaktan Cumhuriyet sonrasın- da kurtulmuştuk ama birileri Amerika Birleşik Dev- letleri'nin ümmeti olmamız için ellerinden geleni artlanna koymuyorlar. Ümmet lafından nem kaparak kızacaklar olabi- lir. Ancak sözlükler (Ferit Devellioğlu) ümmet sözcüğünün ikinci bir anlamı olduğunu belirtiyor: "Bir dılle konuşan insanlann hepsi." Bu gidişle, Amerika hayranlan sayesinde dilimiz de Amerikan Ingilizcesinin etkisinde kalacak gibi gözüküyor. Dublaj Türkçesiyle başlayan yozlaş- ma, neredeyse yerleşmiş kelimelerdeki "/" ve "a "lann Ingilizce telaffuzuyla doruğa doğru tırma- nıyor. Kim bilir belki, bu da psikolojik savaşın bir saf- hasıdır. oerinc@cumhuriyet.com.tr. BAŞSACLIĞI Gazetemizin Münih muhabiri YILMAZ AKAR'ın kardeşi M. ALİ AKARvefat etti. Kendisine rahmet, arkadaşımıza ve AKAR ailesine başsağlığı dileriz. CUMHURİYET SP0RSERV1Sİ KIRMIZI BALIK ÇOCUK EVI 12. YIL AİLE OKULU-5 Dr.ErdalATABEK "ÇOGUOJRDİI MUOOİt ZOÂ GBJŞM VEGÜMÜKDMflUMŞUR" Yer • Kadıköy Evlendırme Salonu ûstu - SÖGÛTLÛÇEŞME Tanh • 23 Mart 2003 - Pazar Saat : 12.00-14.00 İLGİ DUYANLAR ÇAĞRIUDIR. 0-6\a$-Bostanc> û2164P 16 36-Faks-Tel 02163661431 U-6\a»-Mecıdıveköv . 0 212 213 95 88-Faks-Tel 0 212 213 8 7 40 e-raıil: kirmizibalik 5 su(wronline.conı www.kirmizibalik.com ANK.4R4 29. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN İLAN EsasNo:2001 903 Davacı Fırde\s Gundüz vekılı tarafindan da\alı Fehmı Gunduz hakkında şıddetlı geçımsızlik sebebi>le boşanmala- nna. reşıt olma\an çocuklar Fatıh ıe Zehra'nın \elavetinm davacı anneye venlmesine. I 0O0 000 000-'ar TL maddı- mane\ı tazmınat ıle davacı ıçın 75 000.000.- TL . her bir çocuk ıçın 75.000.000.-'er TL. olmak üzere toplam 225 000 000 - TL nafakanın davalıdan alınmasına dair açı- lan davanın yargılaması sırasında venlen ara karan gereğın- ce. Bunca aramalara rağmen bulunamayan davalı Fehmı Gündıiz'e da\a dılekçesı ıle dunışma gününün ılanen teblı- ğine karar \enlmekle. davalının dunışmanın yapılacağı 03 04 2003 günü saat 10 05'te duruşmada hazır bulunması \e\a bir vekil manfetıyle kendısını temsıl ettirmesıne, 10 gün içinde davaya ce\ap \erebıleceğı. gelmedığı takdirde da\anın vokluğunda sonuçlandınlacağı. ışbu ılanın gazete- de yayın tanhınden ıtıbaren 7 gün sonra da\alı>a telığ edıl- mış sayılacağı ılan olunur. Basın. 12380