Katalog

•19 MART 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Irak'a saldın için senaryolar hazırlayan ABD, 'gerilla savaşı'na karşı da önlem almaya çalışıyor ü Bağdatçözecek• ABD'li stratejistlerin hazırladığı senaryolardan birine göre Irak rejimi, 2. Körfez Savaşı adını alacak yeni savaşta, açılacak cephelerde ilk şoku atlatabilirse ABD birlikleri başkent Bağdat'ta bir kent gerilla savaşının içine çekilecek. Dış Haberier Servisi- ABD'nin Irak lideri Saddam Hûseyin'i de- virme gerekçesiyle gerçekleştir- meyi planladığı Irak operasyonu- nun askeri boyutuna ilişkin çeşıtlı senaryolar tartışılıyor. Senaryolar- dan birine göre, Irak rejimi, 2. Kör- fez Savaşı adını alacak yeni savaş- ta, açılacak cephelerde ilk şoku at- latabilirse ABD birlikleri başkent Bağdat'ta bir kent gerilla savaşının içine çekilecek. AF P'nin haberine göre, Ameri- kalı strateji uzmanlan, bir kent sa- vaşının planlanabilecek en kötü se- naryo olduğunu belirtirken, bunun Irak lideri Saddam Hüseyin içinse Amerikan işgalini yenilgiye uğra- tabilecek tek şans olduğunu söylü- yorlar. Uzmanlar, bu senaryoda cephe hattı gerisindeki terörist saldınla- rın, kımyasal ve biyolojik silahlar- la gerçekleştirilecek saldınlann, sivil halkla rehinelerin canlı kalkan olarak kullanılması gibi eylemle- rin de olabileceğine dikkati çeker- ken, Pentagon yetkilileri, Amerikan askerleri ve sivil kayıplara rağmen ABD'nin Bağdat sokaklannda ya da başka yerlerde çatışmalara ha- zır olduğunu söylüyor. Amerikalı bir askeri yetkili, "Bir ulusu silahsıziandırmak istiyorsa- mz, Bağdat dahil ber yeri silahsız- landırmahsınız" diyor. 5.7 milyon nüfuslu Bağdat, ül- kenin en güçlü mevzisi olarak gö- rülüyor. Başkent etrafinda hava sa- vunma ağı kurulmuş durumda. Kent, Saddam Hüseyin'in en iyi birliklerince korunuyor. Pentagon'a göre, kent etrafından kazılan hen- deklere ateşe verilmiş petrol de akıhlabilir. Ancak Amerikan kuv- vetlerinin, Bağdat kapılanna da- yanmadan önce kimyasal ya da bi- yolojik silahlar ve mülteci dalga- lanyla karşı karşıya kalacağı sanı- lıyor. Başkent etrafına yerleştiril- miş başkanlık muhafız birlikleri- nin de Amerikan askerlerinin iler- lemesini yavaşlatabileceği belirti- liyor. Bağdat'ın muhafızları Kentin savunmasında rejimin en güvendiği Cumhuriyet Muhafız- lan'nınsayısı 15bin. Bunlar4'eay- nlmış ve kent savaşı ıçin eğitilmiş durumda. Bağdat 'ı koruyan bir başka tümen de zırhlı Medina el Munavara. ABD'ye göre, Cumhu- riyet Muhafizlan'ndan bir başka tümen de Bağdat'ın kuzeyinde bu- lunuyor. Bu tümende, güvenlik ve istihbarat güçlennden 25 bin asker olduğu sanılıyor. Uzmanlar, milis kuvvetlerini de bu listeye ekliyor. Saddam Hüse- yin'in oğlu Uday komutasındakı milislerin 15 bin civannda olduğu hesaplanıyor. îkinci Dünya Savaşı'ndan son- ra, Amerikan kuvvetlerinin, ağır kayıplar verdiren ve idare edilme- si zor olan kent çatışmalanndan kaçındığı biliniyor. Kuveyt'teki 5. Kolordu komu- tanı Amerikalı general VVilliam Waflace, kent savaşı senaryosunun gerçek olması halinde, Bağdat"ta. ağır bombardıman, helikopter bas- kınlan ve zırhlı birlikler desteğin- deki hafif topçu komandolannın saldınlanyla belirli hedeflere yö- neleceklerini belirterek, "Benim sözettiğim, 1945'te Bertin'de oldu- ğu gSbiAmerikan gençferini kapı ka- pı dolaşüran bir çatışmaya atmak değU, rejimin iktidanna yöndik he- deflere saldırmak" dıyor. ABD'nin başlıca senaryosunun, Irak kuv- vetlerini, "sessiz kozaya sararak" ve elektronik iletışım ağını zafiye- te uğratarak tecrit etmek olduğu biliniyor. Ancak, ABD'nin askeri ve tek- nolojik avantajının, kentlerde ba- zen etkiliğıni yitirdiğı de biliniyor. Buna örnek olarak, 1993 'te Soma- li'nin başkenti Mogadişu'da, 18 Amerikan askerinin pusuya düşü- rülerek öldürülmesi gösteriliyor. Irak ordusunun durumu Körfez Savaşı'nda aldığı yenil- gı ve 13 yıldır devam eden ekono- mik yaptınmlar nedeniyle bir za- manlar dünyanın dördüncü gücü olan Irak ordusunun, bugün sayı- ca yan yanya azaldığı ve "moral bozukluğu içinde olduğu" belirti- liyor. Bununla birlikte, askeri uz- manlara göre, hâlâ iyi eğitimli olan Irak ordusu, öngörüldüğü gibi Bağ- dat ve Tikrit'in çevresine konuşlan- dınlması halinde, Amerikan bir- liklenni zorlayabilecek. Irak ordusunun deniz ve hava kuvvetleri 1991 savaşındaiyiceza- yıflatıldığından, Amerikan aske- rinin, dikkatlerini kara kuvvetlen üzerinde yoğunlaştırdığı belirtili- yor. "QobalSecurity.org" adlı Ame- rikan askeri analiz merkezinin in- celemesine göre, Irak ordusunun 400 bin askeri, 2 bin kadar tankı, 3 bin 700 askeri aracı, binlerce to- pu, uçaksavarlan ve tanksavarlan bulunuyor. IRAK ÜZERİNDE AYIN EVRELERİ Gökyüzünde en parlak 2 objenin -ayın- yerküre etrafındaki turunu 27 gün 8 saatle tamamlıyor. Çöldeki tehlikeler Ayın aydınlık yüzü büyüyor W HİIal Lün -*Yeni 1 1 (dolun A^ ,k - - ^ î*-* Aydınlık yuzu dünyaya bakmıyor 3Mart Bağdat'ta — Ma Bağdat'ta gün ve gece — hemen hemen aynı — uzunlukta — Ayın aydınlık yüzü küçüluyor Dolunay ş j ş k i r aydınlık ay yüzü dünyaya bakıyor 18Mart Gün doğumu Gün batımı URCES- AccuVVeathec U S Naval Observatory. Assocıated Press AP Irok'ın doğal silahları tSTANBUL (ANKA) - Türk Silahlı Kuvvetlen Sağlık Komutanlığı koordınatörlüğünde, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanlığı tarafından yayımlanan Koruyucu Hekimlik Bülteni'nin ocak sayısında Irak konusu özel bir ek ı.osya olarak elealındı. "Sağhk Riskleri Açısından Irak" adını taşıyan dosyada yer alan bilgilere göre, Irak yalnızca kitle imha silahlan açısından değil, doğal yapısı nedeniyle de birçok tehlikeyi bünyesinde banndınyor. Biyolojik ve kimyasal silah yapımında kullanılan tehlikeli atıklar çöl bölgelerinde uygun olmayan şartlarda depolanıyor ve bunlardan sızan maddeler çevre ıçin tehlıke oluşturuyor. Doğal tehlıkelerden en korkuncunu ise tehlikeli hayvanlar özellikle de zehirli yılanlar oluşturuyor. ABD donanmasının yüzen hava üssu Günde yüzlerce hedefi vurma kapasitesi var Radar gözebm alanı. NIMITZ-SINIF UÇAK GEMİSİ MOrottebatm viMftHırM bnlûml«r — Hava soyr atetı '• İletışım antenı Taşmabdr vın( Uçakfilosu bolmeten Kjçktsm Jeöennrüzgânnı kontTOI ©Oen metanoma Kumanda mevtui NewportNewsShipixMingOB. 2 nükfear reaktör Gene/Mcfe bir uçak gemsı taşıdfy uçakiar ve10 j başka gemtden o/uşur Spruance-smf destroyer LojistiKdestekgemisi Uçak gemisi Ticonderoga-smrf kruvazörier Konuslandırılan ABD uçak gemileri Körfez'e gkJiyor USS Nrmtz ICVN 68) Körfez'dekiler USS Abraham Uncoln ICVN 72) USS Constellatıon ICVN 64) USS Kıtty Hawk ICVN 64) Akdeniz'dekBer USS Theodcm Roosevelt ICVN 71, USS Harry S Truman fCVN 75) Pasifik'tekiler USS Carf Vinson (CVN 70) Oliver Hazard Perry-smıf ftrkateyntef Los Angeles-sımf nükJeer güçlü denizatt Arteigh Burke-sımf destroyerler Amerikan ve İngiliz basını, Irak askerlerinin yaklaşık yüzde 75 'inin savaşacak durumda olmadığını ya- zıyor. Ancak, Irak'ın Cumhuriyet Muhafızlan ve özel güçlerinin 100 bin askeri, ciddi bir savunma gü- cü olarak görülüyor. Körfez Sava- şı'nda karşı gücü, teknik üstünlü- ğünü ve kararlılıgını küçümseyen Irak liderinin ders çıkardığını tah- min eden askeri uzmanlar, bu kez Irak birliklerinin Bağdat ve Saddam Hüseyin'in doğum yeri Tikrit'in çevresinde konuşlandınlabilece- ğini göz önünde tutuyor. Cerllla taktlfll Saddam Hüseyin'in Amerikan ve İngiliz güçlerini kentlere çekmek için böyle bir yönteme başvuraca- ğı ve kentlerde halkın gerilla sava- şına hazırlandığı tahmin ediliyor. Askeri uzmanlar, kentlerde olası çatışmalann kanlı olacağını, Irak askerlerinin müis güçlerinin arasın- da çatışmalara kahlabileceğini be- lirtiyor. Amerikan askerlerinin Ku- veyt'ten girmeleri halinde, Bağ- dat'a ulaşmak için sınırdan son- ra 500 kilometre gitmeleri gere- kiyor. Bu dunım, Amerikan lojis- tiği açısmdan önemli bir sınav olacak. Zira Irak'ın Fırat ve Dic- le üzerinde kurulan birçok köprü- yü yıkarak, askerlerin geçişini ön- lemek için su baskınlan oluştura- bileceği ve Amerikalılara köprii- ler inşa etmeye zorlayabileceği kaydediliyor. Ancak hakkında bilgj sahibi olun- madığı söylenen bir şey daha var: Irak liderinin elinde kimyasal ve bi- yolojik silahlar varsa ve bunlan kullamrsa ne yapılacağı. ABD plyadelerl hazır Amerikalı uzmanlar, Irak'ın sa- hip olmadığım söylemesine kar- şın, bu türden silahlan kullanmak- ta tereddüt etmeyecegi görüşünü sa- vunuyor. Kısa süre önce hazırlanan 2 ra- porda, birliklerin hazır olma dü- zeyiyle ilgili bazı şüpheler ortaya konmuş olsa da, Amerikan birlik- lerinin kitle imha silahlanna karşı donanımlannın "mükemmel'' ol- duğu ifade ediliyor. Bakteriyolojik tehdit karşısında piyadelerin deneme aşamasındaki bazı aşılar hariç çoğu hastalıklara karşı aşılandığını belirten uzman- lar, Pentagon'un artık kimyasal ve biyolojik silahlann saptanması için, 199l'de sürekli yanlış alarm ve- ren aygıtlardan çok daha karmaşık ve güvenli yeni aygıtlara sahip ol- duğunu da belirtiyor. ABD'nin nükleer, biyolojik ve kimyasal savaş için özel yetiştiril- miş 15 bin denetimciye sahip ol- masına karşm son raporlar, ekip- manda yetersizlikler bulunduğu- nu ve bazılannın da kullanım dışı olduğunu ortaya koyuyordu. Ekim 2002 'de bir rapor kaleme alan Ray- mond Decker, Amerikan kuvvet- lerinin durumunun "hiç obnachğı kadar endişe verici" olduğunu söyledi. Yıldırım savaşı Irak savaşı başladığında, Ame- rikan kara birliklerinin Kuveyt'ten gireceği ve aynı anda Bağdat'a bomba yağacağı tahmin ediliyor. Bombalann Irak lideri Saddam Hü- seyin'in yakın çevresini, seçkin as- keri birlikleri, komuta merkezleri, iletişim ağlan, havaalanlan ve ha- va savunma tesislerini hedef ahna- sı bekleniyor. ABD Genelkurmay Başkanı Richard Myers'ın, 1991 'de 6 hafta süren savaştan kısa bir savaş istediğine dikkat çekiliyor. Savaşın süresini önemli ölçüde kısalta- cağı belirtilen kuzey cephesinin açılıp açıl- mayacağı konusunda Türkiye'nin nihai ka- ran bekleniyor. Amerikalılar ve Ingilizle- rin, birçok yönden aynı anda saldınlar baş- latma konusunda anlaştıklan görülüyor. Askeri uzmanlar, kara birliklerinin hava gücüyle birlikte saldınya geçmelerinde ıs- rar ediyor. Öte yandan, Amerikan yöneti- mi, 199 l'de Kuveyt'teki petrol kuyulannın yakıhnası gibi yıkımlan önlemeyi istiyor. Ingiltere'de yayımlanan The Times ga- zetesi de, "Irak'a sa\ aşın. harekâün ilk ge- cesinde ülkenin bütün bölgekrindekiönem- li hedeflere aynı anda bomba yağduilarak, tarihin en kanb hava akımlarrvia başlaya- cağuu" öne sürdü. Yüzlerce hedefin aynı anda bombalarla dö\-üleceğıni yazan gaze- te, amacın, "Saddam rejimini şoka sokmak Şok baskın planıolduğunu" belirtti. •'Saldınnın ilk 2 gecesinde 3 bin akıllı ve güdümlü bombavi en önemii hedeflerini döverken gören Saddanı'a bağhgüçlerin.bü- tün fonksiyonlanm \itirmelerinin beklen- d@ni" ifade eden Times, "eğer havadan böy- le bir bomba yağmuru yapılabilirse Sad- danı'ın güçlerinin girdiği şoktan yaraıiarup, Kuveyt'te bekleyen ABD ve İngiliz kara güçlerinin de 3-4 günde Bağdat'a ilerleme- lerinin mümkün olabileceğini" öne sürdü "Aslında halihazırda bombalama başla- mış savılabilir. Füzelerle bombalarla değil ama e-mail mesajlam la, fakslarla ve hatta cep telefonlanndan aranarak.Saddam ın üst rütbeli subaylanna ulaşılma>a çalışınyor" denilen haberde, böylece bu kışılerin üze- rinde ağır bir baskı kurulması ve Saddam Hüseyin'e isyan etmelerinin sağlanmasının hedeilendiği belirtildi. Gazete, planlandığı gibi olması halinde Saddam Hüseyin'in düşürülmesinin bir hafta ya da 10 günde mümkün olabilece- ğini belirtirken. operasyon konusunda hâ- lâ yanıtlanmamış çok sayıda sorunun bu- lunduğuna da dikkat çekti. "Saddam Hü- seyin'in işgal başlar başlamaz petrol kuyu- lannın havaya uçurulması için emir verdi- ğine kesin gözü>1e bakıklığını' öne süren ga- zete, bunun önlenmesi için sürekli olarak Saddam'a bağh birliklere havadan propa- ganda metinleri yağdınldığını ıfade etti. Özel bırlıklerin hızla güneydeki Rumey- la ile kuzeydeki Kerkük ve Musul petrol te- sislerini denetim altına alıması hedefleni- yor. Amerikan kara birliklerinin Irak'ı iş- gal etmeleri halinde, özel birliklerin Scud füzlerinin atıhnasını ya da kitle imha silah- larının kullanılmasını önlemek gibi kritik görevler üstlenmesi bekleniyor. Bu birlik- ler hedefleri belirleyecek, petrol tesisleri- ni denetleyecek, iuze fırlahcılaruu araya- cak ve kullanılacak yollan saptayacak. Özel birlikler Kuzey Irak ta Pentagon yetkilileri, bir süreden beri Amerikan özel birliklerinin h-ak'ın kuze- yine girip çıktıklanm kabul ediyor, ancak bu birliklerin Irak'ı işgal için yoğun faali- yetlerde bulunduğu yolundaki haberier ko- nusunda yorum yapmaktan kaçınıyor. ABD'nin özel güçleri bünyesinde sadece 47 bin askeri bulunuyor. Ancak bunlann bir- çoğu Afrika ve Afganistan'da görevde bu- lunuyor. ABD'nin saldın gücü Her görev için ayn uçak filosuANKARA(AA)-ABD'nin elinde, olası Irak savaşrnda kullanabileceği çeşitli uçak- iar bulunuyor. B-l tipi ağır bombardıman uçaklan, ad- lannı 1991 Körfez Savaşı'nda duyurdu. Rockvvell şirketi ta- rafından üretilen bu uçaklar, yakıt ikmali yapmadan 12 bin kilometre uçabiliyor. Uçağın üzerinde değişik- lik yapılan Bl-B modelleri, 1998'de Irak'a yönelik bom- bardımanda faaliyete geçiril- di. Havadan yere fiizeler ta- şıyan B-1'lerin, havadan ha- vaya savunma silahlan yok. 9O'lı yıllann başında moder- nize edilen B-lB'ler, her bi- ri 225 kilogram ağırhğında- ki 84 adet bomba taşıyabili- yor. B-2 Splrrr Amerikan Hava Kuvvetle- ri'nin elindeki B-2 'Spirit' uçağı, çok yüksek ırtifadan stratejik bombardıman yapa- bilme özelliğine sahip bir uçak. Radarayakalanmadığı için "taayalet uçak" olarak da adlandınlan B-2 uçaklan, çok uzun menzile sahip. F-15 Kartal F-15 Kartal adlı taktikav- cı uçağı, çok hızlı ve olağa- nüstü manevra yeteneğine sa- hip bir uçak. Konvansiyonel uçaklann en basanlısı sayılan F-15, ses hızrnın 2.5 katı hız yapabiliyor. F-16 F-16 uçaklan, çok yönlü olarak kullanılan hafif taar- ruz-avcı uçağı. Yaklaşık 30 yıldır kullanılan ve dünyanın en müthiş savaş uçaklarından sayılan F-16, şimdiye dek 4 binden fazla üretildi ve 20 ül- kenin hava kuvvetlerinde kul- ! lanıhyor. Ses hızının iki ka- ' nna ulaşabilen uçak, 12 km ! irtifaya çıkabiliyor. B-52 ı ! DevasaB-52 bombardıman uçağı, "Uçan Kale" olarak nitelendiriliyor. Olası ]ıak sa- ! vaşında Amerikan Hava Kuv- vetleri 'nin gözdelerinden bi- ri olacak B-52, 50'lerin baş- lannda Boeing fırmasınca ta- sarlandı. JDAM tipi akıllı bombalar atabilen B-52, kon- vansiyonel bombalarla he- defleri halı gibi dövüyor. F-117A "Gece Şahini* olarak adlan- dınlan F-l 17A, düşman sa- vunmasının arasına dalabi- len ve stratejik hedefleri vu- rabilen bir avcı-bombardı- man uçağı. Radara yakalan- mayan ilk savaş uçağı okna özelliğine sahip bulunan F- 117A, I983'ten beri Ameri- kan ordusunda kullanılıyor. E-5 AWACS Erken uyan ve hava gözet- leme uçağı E-3 AWACS Sentry, düşmanın olası hava saldınsını önlemek ve hava kuvvetlerinin operasyonlan- nı yönlendirmek için kullanı- lıyor. Boeing 707 uçağının değişiklikten geçirilmiş ver- siyonu olan AWACS, çok uzun menzile sahip. Son de- rece gelişmiş iletişim aygıt- lanna ve elde edilen verileri işleme ve değerlendirme ye- teneğine sahip uçağın en bü- yük özelliği, son derece ge- lişmişradarsistemi. Yaklaşık 9 bin metre irtifaya çıkabi- lenuçak, 400km'likbiralan- da gözetleme yapabiliyor. AC-150 AC-130, yerleşim yerlerin- deki hedeflere noktaabşıya- | pabilen, isabet gücü yüksek | bir taarruz uçağı. 105,40 ve 25 mm'lik toplanyla bir böl- geyi hallaç pamuğu gibi ata- bilen AC-130, yakın dövüş- te de gayet başanh bir uçak. F/A-18 Esekarısı F/A-18 "Eşekana", uçak gemilerinden kalkarak düş- man hedeflerini vuran çok yönlü bir taarruz uçağı. Hem avcı, hem de taarruz uçağı olarak görev yapan F/A-18, yakın lojistik destek, taktik av ve keşif amaçlanyla da kullanılabiliyor. Olüııı saçan bombalar ANKARA (AA) - ABD'nin olası h^k operasyonunda komuta ve kontrol merkezlerini etkisiz hale getirmek için kullanabileceği bombalar arasında, elektromanyetik bombalar da yer alıyor. Elektromanyetik bombanın (E- bomba) temelini oluşturan düşünce, üretilen yüksek güçte bir radyo dalgası ya da mikrodalga atımının önune çıkan tüm elektronik devrelere zarar vermesi. Bombanın kullanılmasıyla, bilgisayar sistemleri ve telefon hatlan kullamlamaz hale geliyor. Yeraltı bombası ABD'nin olası Irak operasyonunda, özellikle yeraltı sığınaklannın yok edilmesi için kullanmayı planladığı bombalar arasında lazer güdümlü GBU-28'ler de bulunuyor. İlk olarak, Körfez Savaşı'nda, Bağdat yakınlanndaki yeraltı sığınağına fırlaolan bu bombalar, 4 metre uzunluğunda ve 2.5 ton ağırlığında. Bomba, patlamadan önce kinetik enerjisi sayesinde 7 metre kahnlığındaki betonu ve 30 metre toprağı delebiliyor. Konvansiyonel bomba Dünyanın en büyük konvansiyonel bombası olarak bilinen BLU-82, ABD'nin elindeki tahrip gücü en yüksek bomba. 15 kilometrekarelik bir alanda her şeyi kül edecek güce sahip bomba "papatya toplaj'an" olarak da biliniyor. Akıllı bomba ABD'nin olası Irak operasyonunda kullanabileceği bombalar arasında yer alan uydu güdümlü JDAM, (Birleşik Direkt Saldın Cephaneleri) bulut ve tozlann arasında hedefûıi her zaman bulabilmesi ve ucuz olması sayesinde sık tercih edilen bombalar arasında yer alıyor.