Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19 MART 2003 ÇARŞAMBA
HABERLER
Çanakkale Gazisi Tevfik Hasköy'ün savaşta tutulmuş güncesinden insan görüntüleri
ÖÖÖlümemeydan okudularORHANKARAVE1İ
1. Dünya Savaşı'na Osmanlı Devle-
ti'nin katılmasından sonra Istanbul'u
devre dışı bırakmak içuı fırsat kollayan
İngıltere, 28 Ocak 1915'te Osmanirya
savaş ilan etti. Çok geçmeden müttefi-
ki Fransa da aynj yolu izleyecekti.
Bu gelişmelerden haftalar önce Lond-
ra, Çanakkale'ye taarruz hazırlıldannı ta-
mamlamış ve güçlü 'müttefik donan-
masT Boğaz ağzındakı sularda yerini al-
mıştı. Babıâli de bu arada boş durmuyor-
du. 1 Şubat 1915'te Mustafa KemaİTe-
kirdağ'da göreve başlarken, Barbaros ve
Turgut Reis savaş gemileri Nara Bur-
nu'na demırlemışler, ünlü Alman Gene-
rali Linıan Von Sanden Paşa da Çanak-
kale'deki Osmanlı Kara Kuvvetleri Baş-
komutanlığı'na getırilmıştı.
19 Şubat'ta düşman donanmasının Ça-
nakkale gırişıne düzenlediği iki saldın
girişimi, Türk topçusunun yoğun ateşi
karşısında sonuçsuz kaldı.
Nihayet, 88 yıl önce 18 Maıt 1915!..
Düşman otuzdan fazla gemiyle savaşın
en kanlı ve kapsamlı saldınsını başlata-
rak Çanakkale "yi geçip İstanbul'a ulaş-
mayı bir kez daha denedı ama Türk de-
niz ve kara kuvvetleri karşısında tarihi-
nin en büyük yenılgisini aldı. Fransızla-
nn Bouvet, Ingilızlenn Irresistibfc (Da-
yanılmaz) ve Ocean (Okyanus) ısimli
çelikten kalelen. Nusretgemimizin dö-
şedığı mayınlara çarparak veya Türk
topçusunun mermilerine hedef olarak
denizın dıbını boylarken çok sayıda zırh-
h da yara alarak kendinı 'Boğaz'ın dışı-
na atacak ve Çanakkale'nin geçilmezli-
ği boylece anlaşılmaz olacaktı
Şimdi sıra Küçük ve Büvük Anafar-
talar'dan. Anburnu'ndan, Kabatepe'den
ve diğer kıyı şeridinden çıkarmayapma-
ya gelmişti ve karşılannda o günlerde al-
baylığa yükseltilen Mustafa Kemal'le
kahraman askerlenni bulacak olan düş-
man. buralarda uzun süre tutunamaya-
caktı. Bu arada Ingilız Triump ve Ma-
jestic zırhlılan da batınlmış; Fransız Tiır-
quoisc ve tngiliz E-20 denızaltı gemile-
ri girdıkJeri Marmara'da esir edilerek
Osmanlı donanmasına katılmıştı.
1915 sonlanna gelindiğinde, hesapla-
n altüst olan düşman artık bu badıreden
yakasını kurtarma hesaplan içine gir-
mişti. 7 Kasım'da İngfliz Savaş Kabine-
si' Çanakkale'yı boşaltma karan aldı.
1916"nm ocak ayında ıse 'gektilderi gi-
bi gftmişjerriy. Tabii bedelini ödeyerek:
Ingilızı. Fransızı, Yunanlısı, Hintlı ve
Senegalli Müslümanı, Avustraryalısı, Ye-
ni Zellandalısı ile . ölü, yaralı, esir ve ka-
yıp olarak gende tam 250.000 kişı bıra-
karak... Ne var ki düşmana *dur' diyen
Türklenn kaybı da bu kadardı. Çanak-
kale 500 000 gencı yutmuş. Çarlık Rus-
yası -müttefiklerinden Almanlara karşı
yardım alamadığı ıçin- çöküp savaştan
çekilmiş ve uzak denizlerden Ingiliz'in
"Konstantinopotts'e rurtstik gezT! diye
aldatıp getırdıği 'Anzac'lar jıırt koru-
manın ne demek olduğunu öğrenmişti.
Topçu erl Tevflk'ln (Hasköy)
güncesinden
Genç Tevfik"in topçu alayı Kayseri'de
alır seferberlik emrini ve 'Müftü AK Rı-
za Efendi'nin birdua okumasının ardm-
dan' yola çıkar Tabii yaya olarak. "_Mez-
kür gün ikindi vakti cem borusu çalın-
dı_ AlaykomutanıMehmetFuatgelerek
bizlerin nereye gitiğini, vazifemizin ne
derece mukaddesolduğunu ve suiistimal
70 ulgaristan göçmeni
JD heykel yapılı 'Murat
Ağa'nın oğlu Tevfik,
Çanakkale'de 19. Tümen
Komutanı Albay Mustafa
Kemarin yanı başında
savaşan gazilerden biriydi.
Nasılsa sağ kalıp bir kez de
Istiklal Savaşı'nda gazi
olduktan sonra Ankara'ya
yerleşti ve 1908 'Hürriyet
Şehidi' Ankaralı
'seymenbaşı' ünlü Halil
Efe'nin kızı Zehra Hanım'la
evlenip Anafartalar
Caddesi'nde bir tuhafıye
mağazası açtı..
göstermeyip bihakkm çahşacağnnızı söy-
leyerek, zabitan ve efradmuza bu yokla
yemin ettirdi.." "_ Niğde'de güzd sular
aheste aheste akmakta idL. Çarşıya uğ-
rayıp ekmek aldık. bir tabak da kaymak
yedik. Ordugâha döndük»" "_ ITukış-
la'dan sonra Erenköv crvannda Tomson
ÇinÜği(!)denilen birIngilizhanesinenak-
Jediktik-"
Nihayet Istanbul ve 'Mahmut Şevket
Paşa Vapuru' ile Haydarpaşa nhtımın-
dan hareket. sonra Gelibolu ve Çanak-
kale: "._ Maydos civannda Kilya iskete-
sine çıknk. Üzerimizde düşmanın birkaç
tayyaresi gezmekteidL Çadıriann üzeri-
ni maskeledik.Yanlanna namazgâh tan-
am ertik. Düşmanın birtahtelbahiri (de-
nizaltı) topçulanmız tarafindan bann-
larak mürettebatından 4 zabit, I küçük
zabit (astsubay) ve 10 nefer esir edUdLJ
insanlık dramı
"_. Düşman tayyareleri Maydos kasa-
basma5bombaatarak 10şehit,ahan'den
ise 13 vefat ve 15roecruh(yaralı) vuku
. ı
bukhı_." "_ Tekfon makinesi bizim ça-
dırda kurulmuştu. Mikrofonu kuiağıma
tuttuğumdaöğrendim ki düşmanın on se-
kiz >irrııi naküye getnisi Anburnu sahi-
Bne yanaşmış asker ihraç ediyor, serian
piyade sevkimiz emriverffiyordu™ Dera-
kap (hemen) hareket edilerek Kocadere
civannda birmevziye girip endahta (ate-
şe) devam eyledik— Kahraman askerle-
rimiz Kocadere'ye ileıieyen düşmanı sa-
hilekadargeri sürerekmezkûrgünkan-
b muharebeler devam etti ve top sadala-
ndümayısarsü_Taraflanntelefanınüt-
leriAnmaGününedeniyieAnlaraCebeciAskeriŞe-
hitliği'ndeki törene kaûkfa. Türk bayraklan ve çicekierte süslenmiş şehrt mezariaruu ziyaret ederek, lormızı ve be>az
karanfll bırakan Özkök, bir şehit babasının. "Allah, ordumuza zeval \crmesin" sözlerine karşıhk, "MiDetimize zeval
vermesin" dedi Özkök, aynı kişinin "İnşallah Apo'vTi da asnıaya beraber gideriz" sözlerine de "tnşallah" karşıhğuu
verdl Özkök, eskiJandarma Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bidis'in mezaruıa da karanfil bıraktı. (Fotoğraflar: AA)
Sezer: Ödenen bedel unutulmayacak
TURHANNARLER
ÇANAKKALE -18 Mart Çanak-
kale Zaferi ve Şehitler Günü, Çanak-
kale'de ve şehitlıklerde düzenlenen
törenlerle kutlandı.
Çanakkale Zaferi törenlerine bu yıl
ilk kez Kuvayı Milliye kadınlan da ka-
tıldı. Gazi torunu olan kadınJar, Ça-
nakkale'de bulunmaktan gurur duy-
dukJarmı ve gerektığmde Kurtuluş
Savaşı'nda olduğu gibi, her zaman
ve her yerde görev üstlenebilecekle-
rini belırtti. Çanakkale'de ilk tören
Cumhuriyet Alanı'nda yapıldı. Ata-
türk Anıtı'na çelenkler konuldu ve
saygı duruşunda bulunuldu. Ardın-
dan, 18 Mart Stadı'ndaki törenlere
geçildi. Çanakkale Zaferi törenlenne
öğleden sonra da Gelibolu Yanmada-
sı'ndaki Şehitler Anıtı'nda devam
edildi.
Bu arada. Çanakkale Savaşlan sı-
rasında şehit düşen isimsiz bir kah-
ramanuı başını ülkesıne götüren An-
zak askerinin yıllar boyu sakladığı
Mehmetçiğin kesik başı, şehitlikte
törenle toprağa verildi.
.Ajıkara'da ise 18 Mart Şehitleri An-
ma Günü için ilk tören saat 10.00'da
Anıtkabir'de gerçekleştirildi. Devle-
tin zirvesi törende bir araya geldi.
Cumhurbaşkanı AhmetNecdetSe-
zer. Anıtkabır Özel Defteri'ne şunla-
n yazdı: "Bağunsızhğımız ve özgür-
hığümüz için ödenen bü\ ük bedeUe-
ri hiçbir zaman unutmayarak iilkesi
ve ulusu için yaşamuu yitiren şehit-
lerimizi gönlümüzde >aşatacağiz.'"
Çanakkale Zaferi'nin 88. yıldönümü îstanbul'da etkinliklerle kutlandı
Laik düzeni korumaya kararhyız
İstanbul Haber Senisi -
Çanakkale Deniz
Zaferi'nin 88. yıldönümü
Îstanbul'da bir dizi
etkinlikle kutlandı, şehitler
anıldı. Edirnekapı
Şehitliği'nde düzenlenen
törene İstanbul Valisi
Muammer Güler.
Büyükşehn- Belediye
Başkanvekili ÜmitÖzerol
3. Kolordu Komutanı
Korgeneral Ergin Saygun
ile çok sayıda resmi ve
sivil kuruluş yetkilisi
katıldı. Türk Silahlı
Ku\-vetlen adına konuşan
Harp Akademileri
Komutanlığı'ndan Kurmay
Yarbay Aytekin Cantekin
de 88 yıl önce bugünün
"Çanakkale geçibnez"
ifadesinin tarihin
sayfalanna alrın harflerle
yazdınldığı ve Yüce
Önder'in u
Ben size
taarmzu dt-ğil, ölmevi
emredijorum" sözlerinin
kulağa yankılandığı gün
olduğunu \iirguladi.
Yarbay Gantekin, "Atatürk
flke ve devrimterine
Ressam Cemal Akyıldızın Mustafa Kemal Atatürk portreleri ve Kurtuluş Savaşı sırasında ka-
rargâh olarak kullanılan binalann yer aldığı 36 resminden oluşan sergisi Hava Harp Okulu
Komutanı Tümgeneral Şevket Dingiloğlu tarafindan açüdı. (Fotoğraf: ŞtRVAN BEKTEŞ)
bağhhklannın süreceğini.
demokratik \e laik düzenin
korunması
kararnhklannm
sûreceğtai" belirtti. Hava
Harp Okulu'nda -
gerçekleştirilen kutlama
kapsamında ise ressam
Cemal ,\k\Tİdızın
Mustafa Kemal Atatürk
portreleri ve Kurtuluş
Savaşı sırasında karargâh
olarak kullanılan binalann
yer aldığı 36 resminden
oluşan sergisi Hava Harp
Okulu Komutanı
Tümgeneral Şevket
Dingiloğlu tarafindan
açıldı. Sergide yer alan
tüm resimlerin "Atatürk
Köşesi" oluşturmak içın
Hava Harp Okulu'na
bırakılacağı belirrildi.
Çanakkale şehitleri, Saint
Pulcherie Lisesi'nde de
öğrenci ve öğretmenlerin
savaşta şehit olan
yakınlannı anlattıklan
yazılardan oluşan bir sergi
açıldı. Sergide, savaşa
katılanlann esirken
yakınlanna gönderdikleri
mektuplar da yer alıyor.
Türk Müdür
Başyardımcısı Mina
Akcen'in de Çanakkale
Savaşf na katılan dedesini
anlattığı sergide, 10. sınıf
öğrencisi Lerze Erbin.
anneannesinin savaşla
ilgili anıları için şöyle
diyor: "Anneannemin
bana anlatüğı bu anılar.
beni dcrinden etkiledi ve
biraz da utandırdı.
Rahatlık ve boDuk içinde
yaşadığniuz halde her şevin
daha fa/Jasını istiyoruz.
EKmizdeküeri
beğeıuniyonız."
... _-......^ (,jş jjç ,je elhamdülillah şehktimiz yüzde
on nisbetindeohıp mecruhumuzpekçok
idi- 7annettimki mezkûr batarvadanhiç
kimst'kahnadi—'"
O arada cephede kimi insanlık dram-
lan yaşanmakta ve topçu en Tevfik bun-
lan da 'muhürasına' geçirmektedir:
"_ Bizler, kumandanımız gavet cesur
bir zabittir bihrken meğerse o bir baha-
ne ararmış... Beyguine binip koca tabu-
nı böyie mühim bir zamanda ortahkta
bırakarak firka sıhhiye he>etinden ra-
por Lstemiş~ Ze\cesi ve beş kerimesi ile
bir oğiunu ikmal çan tası gibiyanmda ta-
şrvan birkumandankumandan olamaz!»
Çünkü bunun fikri zaten aiksindcdir_
Şimdiye kadar miDetten aldığı paralan
ayaklan altuıda çiğneyerek rapor ahp
evindeistirahatejtedivç muharebeninşid-
deti geçince kumandanoğa döndü ama
bizlerde artık kendisine eski muhabbet
kaJmadLOda zatenidareimaslahatia va-
kit geçirdL."
"_ Havadan bomba. denizden mer-
mi. karadan mitrahöz, top v^ağmur gibi
üzerimize v^ğrvor. Buna karşı kahraman
askerlerimiz göğüslerini acarak aslanlar
gjbi hücum ediyorlar. Ondokuzuncu nr-
kanuz( Mustafa Kemal'ın komutanı ol-
dugu tümen. O K.) düşmanı hücum ile
südşarmış ve binnetice sahikricatertir-
miştL. Allah Aüah sesleri bütün düma-
y\ titretmekte idL. İmdadmuza her gün
iki üç alay askerimiz gelmekte idL. Düş-
manın ise bütün kuvvei manemesi larû-
mışn_ tnşaallah sonu i>i olacakür- Bu
arada Üsküdar vapuru düşmanın bir
mermisi isabet ederek batb ama müret-
tebatkurtanJdı»Anburnu'nda düşma-
nın bir tayyaresi tarafınuzdan sükut et-
tirildi (düşürüldü). düşman vapuriann-
dan birine de tam isabetle yangın çıkar-
okt-"
"„ 77'denüç neferilerihattanfiraret-
tikkrinden dolayı kolordu komutanı ta-
ranndan kurşuna dtzdüildL."
-„ Boğazmuharebesi de müthiş, tarif
edilemez bir derecede ohıp bu gece düş-
manın iki vapuru batmldL."
"_ 16 Nisan 331 'de öğleden sonra sa-
at beşte düşman iki Hrhh ile Maydos ka-
sabasını ateş atana alarak bir tek hane
bOe kalmamak üzere yerk bir etti_"
".„ 17 Nisan. Düşman balon gemism-
den tarassut (gözedeme) balonunu çıka-
rarak sevgifl' Barbaros gemimiz üzerine
ateş açü_ Cebel topçusu düşmanın bir
mirrahözünii mah\vttL a>nca düşma-
nın bir nakhye vapuru baünklı~"
Ve devam edıyordu Ankara, 'Anafar-
talar Caddesi'nın sevilen tuhafıyecısi
Tevfik (Hasköy) güncesinde:
'Blzlerl pamuk Içlnde
besleslnler...'
'_ Aaaah şu müthiş günlerde geçir-
diklerim» Kahraman gazUerimizin sıh-
hiyeler omuzunda nakledilip ceste ceste
sargı mahalline gidişJerL. o aslan şehh-
lerimizin kazdan mezarlan.. ben bunla-
n gördükçe rengim alı al moru mor ebe-
veynimi düşünürdüm.Ara sıra arkadaş-
lannıa Bizler bu felaketlerden kurtulur
isek artık antıka oluruz, badema (bun-
dan sonra) bızleri pamuk içinde besle-
sinler' der idim. Şu melun düşmanlan-
nuzm endaht eylediği mermiler üzeri-
mizden geçip yeriere düştüğünde bütün
dağlan sallar, yerlerde hendekler açar-
dL Bu mermilerbizlereadi birtüfek kur-
şunu gibi geürdL Bu hal iseCenabı Hak-
km hıtfu ihsanı idL."
AVRUPA'DAN
GÜRAY ÖZ
Salı Sabaha Karşı
Bu yazıyı salı gJn ü
sabaha karşı yazıyorum. Bi-
raz önce, kendinıya|
n| Z c a A B D
'n i n
değil.tümdün-
yanın başkanı zanneden George W. Bush'u din-
ledim. Yalnız Irak'a değil, tüm dünyaya savaş ilan
etti. Çağımızın en^aksız savaşlarından birinin düğ-
mesine bastı. Yedi sekiz saat önce ise Alman, Türk
TV kanallannda gezinmiş, daha sonra hiç anlama-
dığım dillerdeki kanallara, Italyan, Ispanyol, Mısır,
Cezayir, Fas, Fransız kanallanna, BBC'ye ve CNN'e
bakmıştım. Hemön hepsinde, her gün gördüğü-
müz o uçak gemileri, inip kalkan canavar uçaklar,
gidip gelen asken kamyonlar ve askerler vardı. Ki-
mi kanallarda spikerier yaklaşan savaştan telaşlı
bir sesle, üzgün b«" yüzle söz ediyorlardı. Arada bir
Kuzey Irak'a, Türkıye'ye
doğru, bilmedikleri birge-
leceğedoğnj kaçan kadınlan, çocuklan, sıkıntılı er-
kekleri gösteren haberleri de izledim. Almanya'da,
savaşın uzağında olmanın açıklanması zor utan-
cıyla baktım hepsine.
Biliyorum, insanm kendini temize çıkarması zor-
dur. İnsanlann, çocukların, kadınlann göz göre gö-
re yok edilmesine karşı elinden fazla bir şey gel-
miyorsa âdemoglunun, aslında utanmamak için ne
kadar haklı gerekçeler bulursanız, bulun utanıla-
cak bir şeydir bu. Aklın ve mantığın, Bush ve ben-
zerieriyle hiç karşılaşmadığını, size ise şöyle bir uğ-
radığını hisseder, sonra da çaresizliğin boğazınızı
sıktığını hissedersiniz.
ölüme benzer bir şeydir size şöyle bir dokunup
geçen.
Bombaların yağdığı yerde ise ölüme benzemez.
ölümün kendisidir.
• • •
Yalnızca tarihe tanıklık etmek isteyen, bunu ya-
parken yalnızca tanıklığın anlamsız katılığını yan-
sıtan yazılan okurken, öfke ve mide bulantısının bir-
birine kanştığı anlan yaşadığımızı düşündüm. Oku-
duğum yazılardan birinde68'in "kahramanlanndan"
Oaniel Cohn Bendit, Amenkan Cuntası'nın ön-
de gelenlerinden Robert Kagan'a yanm yamalak
itiraz ediyor, "ama bu savaşta pek çok sivil öle-
cek" diye mızıldamyordu. Cevapsa iğrençti: "Ko-
sova'da da ölmediler mi?"
Gelen mektuplara baktım sonra.
Isveç'ten Cumhuriyet okuyucusu Melikşah Ye-
nipazar ABD'nin 1975'ten bu yana askeri mace-
ralannın, kanştığı ve hep kazançlı çıktığı tarihlerin
dökümünü yapmış ve bir tez geliştirmişti. "Kaza-
nan tarafhep Amerika oldu" diyordu. Umanm bu
defa öyle olmaz, umanm bu defa başka öğeler var-
dır, tarihin başka türiü yazılmasını sağlayacak iş-
ler olur, hikâye başka türiü gelişir, diye geçti içim-
den.
Hollanda'daki arkadaşımız Haluk Bakır'ın gön-
derdiği e-postada isetuhaf sorularve bu tuhaf so-
rulara verilmiş tuhaf yanrtlar, rakamlar vardı. So-
rulardan biri şöyleydi. "1997'de uygulanmaya baş-
layan yaptınmlardan sonra Irak'ta ne kadar çocuk
öldü?" Cevap: "750bin". Bir başka soruysa atom
silahlanyla ilgiliydi. "Irak'ta ne kadar atom başlığı
var?" Cevap "sıfır". "ABD'de ne kadar var?", "10
bin". "Bir türtü yok edildiğine inanmadıklan kim-
yasal, biyolojiksilahlan kim satmıştı Irak'a?", "On-
lar".
• • •
Belki bu savaşı da kaybedeceğiz. Üstelik birşe-
kilde temizleyene kadar, ortak olmanın utancını
da içimizde taşıyacağız. "Şu sıralarda mantıklı ol-
mak lazım, Türkiye'nin yeri ABD'nin yanıdır, geç
kalınmıştır, tezkere çıkanlamamıştır, ayıp olmuş-
tur, yazık olmuştur" diye hayıflanan köşe yazarla-
nnı, eski diplomatları dinlemekten de bıktım. He-
le biri var, "her geçen gün 1.5 milyon dolar kay-
bediyoruz" diye inliyordu. Midem bulanıyor. O za-
man gelen mektuplan okuyorum yeniden. Köşe çe-
telerine itiraz ettiklerini yazan okuriarla seviniyo-
rum. Köşe ve ekran çeteleri, ülkeyi ABD'nin yanın-
da savaşın utancına ortak etmek için debelenir-
ken, karanlığın içinde sessizce beliren bu ışık bel-
ki de hepimizin aradığı umuttur.
O umutta ABD'nin bu savaşla yokuş aşağı doğ-
ru yuvarlanmaya başlayacağı yazılıdır. öyledir di-
ye geçiyor benim de içimden. Nesnel koşullann bu
umudu güçlendirdiğini biliyorum.
Eski, ama hâlâ değerli, hayatın, ölümün ve baş-
ka şeylerin yazılı olduğu bir kitapta okumuştum.
Orada yenmek için gerekli olanın yalnızca zaman,
bilinç ve kararlılık olduğu yazılıydı. Doğru, ama ek-
siktir.
öfke de gereklidir bence.
E-Posta: guray.ozcumhuriyet.com.tr
Osmanlı 'nın 20. yüzyıldaU çözülme süreci
CHP'li Anadol'dan
belgesel roman
İstanbul Haber Servisi - ÇHP Izmir Millet-
vekili Kemal Anadol. Osmanlı împaratorlu-
ğu'nun 20. yüzyıl başındaki çözülme süreci-
ne Ege'den tanıklıklar getiren belgesel bir ro-
man yazdı. "Büyük Aynhk" aduu verdiği ro-
manında, büyük çogıinlugu belgelere dayab
olaylan gündeme taşıdığını belirten Anadol,
"Son beş jılda baa şeyJeri fark ettim. Tophı-
mumuzda tarih bilinci olmavı-
şı, toplum bflincinin günlük ga-
zetevesütgibi gelipgeçki otma-
s, beniromanıvazmavayönJen-
dirdi''dedi.
Romanında Kurtuluş Savaşı
öncesinde, Foça- Ayvalık-Mi-
dilli ekseninde yaşanan olayla-
n abartısız biçimde yansıtan
Anadol, 1900'lü yıllann Fo-
ça'sını, Rum ve Tüfklerin iç içe
yaşamasını akıcı bir üslupla di-
• Anadol, Osmanlı
İmparatorluğu' nun
20. yüzyıl başındaki
çözülme sürecine
Ege'den tanıklıklar
getiren belgesel
'Büyük Aynhk'
romanını yazdı.
)
le getiriyor. Toplumda tarih bilincinin büyük
önemi olduğunu \Tirgulan Anadol, "Bir top-
lumda tarih bilinci yoksa, dününü bilmiyor-
sa, bugünJdi yaşanıına yön veremez. Proje
üretemez. Artık ileri toplumlarda ilk sırada
tarih bilinci geüyor. Bunu bizde toplum oia-
rak kabul etmek zorundayız. Ne yaak ki ûl-
kemizdeki miUi eğitim sistemi bize gerekli ta-
rih bümcini yansrtaımyor"diye konuştu.
Ege'vl gezdi
ÇHP IzmirMiUetvekili Kemal Anadol, "Bü-
yük Aynhk" adını verdigi ve geçen günJerde
Doğan Kitapçılık tarafindan piyasaya çıkan-
lan 593 sayfalık romarunı Ege bölgesini kanş
kanş gezerek oluşturduğunu
söyledi. Anadol, romarun yazı-
mı sırasında iki kez Midilli Ada-
sı'na gittiğini, 1900'lü yıllann
başında Foça'dan kaçanlann
ıkinci, üçünçü kuşak temsüci-
leriylegörüştüğünü behrtti. Os-
manlı împaratorluğu'nun son
22 yılırn kaleme almaya çalış-
tığıru vurgulayan Anadol, "O
dönemincokuhısluOsmanfctop-
lunıunda insan ilişkilerinin ne
düzeydeolduğunu,oyöredeadnn adnn sürük-
lenilen savaşın ükyansunalaruuçözülen yakın
inşkilerin ne duruma geldiğini vanattım'' de-
di.
Anadol, simgesel olarak kullandığı SteJyos
Haralambos aılesinin serüveniyle büyük çö-
zülmenin getireceği aynlığın arkasında kalan
i de kitabında anlattığım belirtti.