Katalog

3AYFA CUMHURİYET 5 ŞUBAT 2003 ÇARŞAMBA 8 stanbu HABERLERİN DEVAMI TURKİYE Y 14 Sinop B 13 Adana Y 14 Edirne Y 14 Samsun B 15 Cocaeli B 15 Trabzon B 13 Canakkale Y 13 Giresun fe-nir Y 15 Ankara B 14 Manısa Y 13 Eskişehir Y 16 Konya Oenızli Y 12 Sıvas ionguldak B 12 Antalya Y 14 Kare Mersin Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Siirt Hakkân Van Y B B B B K K 15 10 11 8 9 1 2 K 0 Yurciun batı kesımle- n ıle kuzeydoğu kesım- len parçalı yer yer çok Q , bulutkj, Ooğu Karade- niz ve Doğu Anado- lu'nun doğusu ıle Mar- mara rıın batısı, Ege, Akdenız ıle Güneydoğu Anadolu'nun batısı ya- ğışlı geçecek. Yağışlar Marmara'nın batısı ve r a r l ! > kuzey Ege kıyılarında Bonn yeryeretkılıolacak. Münih DIS MERKEZLER B -3 Berlin B 0 Helsınkı K -10 Budapeşte K 0 Stockholm K -3 Madrıd B 10 Londra Amsterdam Brüksel B 5 Viyana B Y Belgrad Sofya B 5 Roma K 2 Atina Y 15 K 4 Zürih K -1 Şam Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Tiflis Kahıre b Y B Y B B B B -y 17 -8 18 7 16 0 18 Y 13 Taşkent Tanrar P a " ? a İ 1 j Ss C "i bL.ut. ^ Çok bolutiu • Yağmuriu Sulu kar i Gok gunıltûlu G U N C E L CÜZVEYT ARCAYÜREK I Baştarafi 1. Sayfada karşı çıkacak mıydı? Hayır! Baştan beri bilınen gerçek; askerferimiz Kuzey Irak'a geçecekti! öyleyse? Hükümet sanki beklenmedik karar- laralıyormuş gibı. dünden beri bilinenleri yeni bir şeymiş gibi manşetiere taşımanın âlemi ne? Bilinmeyen öğelerden söz edilmiyor. Hükümet -eğer basına sızan haberler yalan yanlışdeğilse-ABD'nin dayatmasından sıynlarak üç önemli konuyu bir tezkerede birleştirip Mec- lis'e gönderrnekten gerçekten vazgeçtiyse; bu- gûn yann aydınlığa kavuşması zorunlu olan so- ru ABD askerlerinin konuşlandınlması veya Isken- derun limanından doğrudan Kuzey Irak'a geç- melerine olanak sağlanıp sağlanmayacağıyla il- gfc. Zira söylentiye göre, Başbakan Gül, CHP lide- ri Baykaf'a dtyesıymiş ki; "Bizsadece 40 bin ci- vanndaAmerikan askerinin Iskenderun üzerinden Irak'a transit geçişine onay verebiliriz". Bir başka haber ise, kuzey cephesi açılınca 15- 20 bin Amerikan askerimn topraklarımızda ko- nuşlandırılacağını duyuruyor! Başbakan TBMM'ye üç ayn tezkere gönderme- ye karar vermiş. Birinci tezkere üs ve lirnanların onarımı için Amerikalı 3.500 uzman personelin çalışmalarına izin veriyor. Diğer iki tezkereden biri ABD için ya- şamsal önemde. Konuşlandırmayla ilgili. Iş, bu noktada çatallaşıyor. Sabahın köründe VVashington'dan yine Türkiye'nin siyasal kararlı- lığını tersleyen haberler, tersleyen haberlerle bir- likte tehdidimsi sesler gelmeye başladı. Bu hafta sonuna kadar (bayramdan önce mut- laka) Amerikan askerlerinin konuşlandırıfmasına TBMM'den izin çıkmazsa... eeee!... ABD, Irak savaşında (A) planını bir kenara ata- cak, (B) planını uygulamaya başlayacak! Neymiş (B) planı? Amerika havadan paraşütle ya da Kuzey Irak'taki küçük havaalanlannı kulla- narak az sayıda da olsa Bağdat'ı kuzeyden vu- racak cepheyi açacakmış... Ama "kâbus" diye nitelediği bir kaygısı, korkusu varmış: Meydanı boş bulan Kürtlerin TSK ile savaşa tutuşması! Bu nedenlerle Amerika, "izinlerin bayram erte- sine sarkmasını kabul edemezmiş". • • • Hükümetin, yabancı askeri konuşlandırmatez- keresiyle TSK'nin Kuzey Irak'a geçişine izin ve- recek tezkereyi Meclis'e "bayramdan sonra sun- mayı" planlaması, ABD'yi öfkelendiriyor. Türk-Amerikan ilişkilerinin bugününe bakarak; hükümetin ABD baskısryla karar degiştireceğine olasılık tanımak da olanaklı. Kararnameler bire mi indirgenecek veya üç ka- rarname peşi peşine bayramdan önce TBMM'ye gönderilecek mi, bir iki gün beklemekten başka çare yok. AKP grubundaki dalgalanmaları dikkate alan hükümet, CHP'den destek arıyor. CHP ise, "ta- mamensaldırgan olmayan, Türkiye'nin baştagöç ve Kuzey Irak'taki Kürt gnjplan arasındaki geliş- meleri takip amacıyla" ülusal güvenlik açısından TSK'nin yurtdışına çıkmasına sıcak bakıyor, des- tekliyor. Fakat CHR Amerikan askerlerinin ko- nuşlandırılmasına karşı. Hükümet üç sorunu tek bir kararnameye bağ- larsa! Bu kararnamenin içeriğinde TSK'nin yurt- dışına çıkmasını sağlayacak hükme karşın; CH- P'nin karşı oy kullanması güçlü olasılık. Deniz Baykal ın gerekçesi şöyle: "Türkiye'nin çıkarlan için Türk askerlerininyurt- dışına gitmesi gerekiyorsa, elbette buna destek oluruz. Ancak, yabancı askerierin Türk toprakla- rına gelmesi ve buradan bir savaşa yönelmeleri- ne evet diyemeyiz. Eğer buna destek verilirse, o zaman, TürkiyeABD ile biriikte savaşa giriyormuş gibi bir izlenim doğar. Türkiye, muhtemel bir sa- vaşta cephe ülkesi konumuna gelir". Baykal'ın irdelemeleri elbette doğru. Ama bir başka doğru da şu: Türkiye üslerini, limanlarını açarak, konuşlan- dırmasa bile Amerikan askerlerinin Kuzey Irak'a geçmesine yataklık ederek zaten savaşa fiilen katılmış olmuyor mu? Anapara için son tarih nisan I Baştarafi 1. Sayfada araya geldi. Toplantı sonrasında bir açıkla- ma yapan Emek Plat- formu Dönem Sözcü- sü ve KESK Genel Başkanı Sami Evren, zorunlu tasarruf fo- nunda biriken ana pa- ranın en geç nisan ayı sonuna kadar ödenme- si. mümkün olması du- rumunda da ödemenin mart ayı içinde yapıl- ması düşüncesine olumlu yaklaşıldığını belirtti. Fonda geri kalan ru- tann da 2004, 2005 ve 2006 yıllannda Mart, Haziran, Eylül ve Ara- lık aylannda olmak üzere 10 taksitte öde- neceğini vurgulayan Euen şöyle devam et- ti: "Bu tutarın yıllık TÜFE artı 5 puan uy- gulanarak değerlen- diriJmesini. bu biçim- deTBMM'deki tasa- rıda değişikJik yapıl- masını ve 2007 yılına kadar ödeme yapıl- masını öngören tasfi- ye planının geriye çe- kilmesini olumlu kar- şıladık. Ancak bu dü- şünceler genel olarak Emek Platformu'nun düşüncelerini vansıt- maktadır. KESK ola- rak biz bu plana da soğuk bakıyoruz." Edinilen bilgiye gö- re, yaklaşık 6 saat sü- ren toplantıda, Devlet Bakanı Babacan olası bir Irak operasyonuyla ilgili olarak çarpıcı açıklamalarda bulun- du. Operasyon olasılı- ğı nedeniyle şu anda durumun "sisli bir ha- vada araba kullan- maya" benzediğini be- lirten Babacan, "Ope- rasyon olasılığı, süre- ci olumsuz etkiJiyor. Önümüzü göremiyo- ruz. Bu yıl zor ola- cak" dedi. Füzelerin üzerine oturamazsınızANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP lideri Deniz Baykal, Arap hal- kının Irak'a müdahaleyi kendilerine yönelik bir savaş olarak değerlendi- receğini belirtti. "Komşularnnızla dost olmak istiyoruz" diyen Bay- kal, partisinin dünkü grup toplantı- sında, Irak konusunda Türkiye'nin bir tarihi dönüm noktasmın eşiğinde bulunduğunu anımsatarak "Artık işin sonuna gelindi. Müsamere, oyun bitti. Gerçeklerle karşı karşı- yayız" diye konuşru. Uluslararası huİcuka uygun karar alınsa da Türkiye'nin bir cephe ve karargâh olmasını istemediklerini belirten Baykal, olası bir harekâtın kaçınılmaz olarak Irak'ın parçalan- ması sonucunu doğuracağını ve Ku- zey Irak'taki fiili yapılanmanın çok daha güçleneceğini belirtti. Müdahalenin Türkiye'nin 15 yılda büyük acılar yaşayarak gerçekleştir- diği istikrar ve banşı da tehdit ede- cek gelişmelere kapı açacağıru vur- gulayan Baykal, isim vermedenAKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdo- ğan'ı eleştirerek şunlan söyledi: "Hesap i>i yapümalı. Füzelerle sa- vaş kazanabilirsiniz, ama füzelerin üzerine oturamazsınız. Bir iktida- n vıkarsınız ama kendi iktidarını- zı orada kuramazsınız. Bir süre sonra aynlır gidersiniz, biz kalınz. Kuzey Irak'a gidecek silahların sa- dece orada kullanılacağının sözü- nü kim verebilir. Biz bunları söy- lerken,VV'ashington'da görüşmeler yapıüyor, sözler veriliyordu. AKP mutfağı ile ABD'li yetkililerin bu- luşmasının yol açtığj sıkıntilan, İs- tanbul'da Suriye, Lrdün dışişleri bakanlarını toplayarak telafi ede- mezsiniz. Bush'a verdiğiniz sözü, bu toplantıyla kamufle edemezsi- niz." İki oylama Türk askerinin Kuzey Irak'a gön- derilmesinin kaçınılmaz bir gereksi- nim olduğunu vurgulayan Baykal, şöyle konuşru: "Ama bu işgal, Irak yönetimini değiştirme harekâtı de- ğil, sadece Irak'ta yaşanacak olay- ların I ürkiye"ve olumsuz yansıma- ması harekâtı olacaktır. Savunma harekâtıdır, kalıcı değildir. ABD'li askerler Irak'taki rejimi değiştir- mek için gelecek. Bu 2 farklı konu- yu tek bir oylama içine sokmak yanlış olur. ABD askerlerinin Irak'a geçmek üzere Türkiye'ye gelmesiyle üs ve limanların onanmı aynı tezkerede yer alabilir, ancak Türk askerinin Kuzey Irak'a gitmesi kararının Meclis'e ayrıca gelmesi gerekir." Anayasa'nın 92. maddesinüı "Husİararası hukukun meşru sa\- dıgı hallerde savaş hali ilanı" diye başladığına işaret eden Baykal. "Şu anki tabloyu uluslararası hukukun meşru kıldığı hal diye kabul edi- yor muyuz? O durum yoksa bu ka- rarı bu hafta içinde neye dayana- rak almayı düşünüyoruz? Bunlar görmezden gelinerek, devlet yöne- tilmez" görüşünü dile getirdi. Bay- kal, grubun basına kapah bölümün- de yaptığı konuşmada, Gül ile görüş- mesi hakkında bilgi verdi. Baykal, görüşmeden Irak'a Türk askerlerinin gönderilmesi, ABD"li askerierin Tür- kiye'ye kabulü ve üslerin onanmına ilişkin tezkelerin Meclis'e ayn ayn gönderileceği izlenimi aldığını söy- ledi. Patriotlar geliyor Baykal. 3 tezkerenın biriikte gel- mesi durumunda "ret" oyu kullana- caklarını bildirdi. Başbakan'a, NA- TO'nun 5. maddesinin ışletilmesi ko- nusunda gerekli önlemlerin alınıp alınmadığını sorduğunu anlatan Bay- kal, Başbakan'ın bu konuda bir sıkın- tı olmadığı yanıtını verdiğini kaydet- tı. Baykal, Gül'ün NATO'yla gerek- li istişarelerde bulunduklannı belir- terek Türkiye'nin korunması ama- cıyla "Patriot füzelerinin geleceği- ni söylediğini" bildirdi. AKP lideri Erdoğan'ı eleş- tiren Baykal, VV'ashing- ton'da yapılan gizli görüş- melerin yarattığı sıkıntıla- nn Çırağan'da yapılan "ba- rış toplantısı"yla kamufle edilmek istendiğini söyledi. Anaokulunda savaş protestosu Karşıyaka Saklambaç Anaokulu öğrencileri, savaşı protesto etfi. Başlanna 'banş' yazılı şapkalar takan öğrenciler, savaş karşıtı şiirler okuyup şarlalar söylediler. (Fotoğraf: AA) ErdoğanMan savaş çığırtkanbğı H Baştarafi 1. Sayfada yu da önceden görmek gere- kir. Irak yönetiminin atması gereken adımları atmadığını da elbette görüyoruz, bunu da söylemek zorundayım. Bir li- derin basiretsizliğinin bedeli- ni halkının ödeyeceği bir ger- çekle karşı karşıyayız. Uma- rım ki Bağdat'ta pişirilen yan- lış hesap yine Bağdat'tan dö- ner." Türkiye'nin önemJi bir karar noktasına geldiğini vurgulayan Tayyip Erdoğan, sözlerini şöy- le sürdürdü: "Irak konusunda henüz son söz söylenmemişrir. Fakat ne yazık ki kötü ihtimal mesafe almıştır.Artık vahim geüşme- lerin çok yaklaştığı bir nokta- ya doğru gitmekteyiz. Savaşı önlemek için yapabileceğimi- zin azamisini yaptık. Savaşın sorumlusu biz değiliz. Artık Türkiye, insanlarının gelece- ğini düşünmek zorundadır. Savaştan sonra meydana gele- cek oluşum Tfirkiye'yi etkile- yecektir. Türkiye'nin menfa- atı, bu müdahale sonrası Ku- zey Irak'ın alacağı şekille doğrudan ilgilenmektir." Destek fstedi Tayjap Erdoğan, savaşı engel- leme olasılığı kalmadığı zaman banşın bir an önce kurulmasına katkıda bulunmak gerektiğini söyleyerek "Türkiye mutlaka bu sfirecin karar mekanizma- sı içinde etkin bir şekilde yer almalıdır. Harekâtın başmda eğer denklem dışında kalınır- sa harekâtın sonunda geliş- meleri yönlendirici konumda olmak mümkün olmayabilir" diye konuştu. Erdoğan, bu haf- ta genel kurul gündemine gele- cek tezkere konusunda millet- vekillerinden örtülü biçimde destek isterken "Türkiye'nin uzun vadeli çıkarlan ve hatta Allah muhafazagüvenliği teh- likeye girebilir. Clke çıkarlan- nı korumak için çetin gerçek- lerle yüz >üze geldiğimizi, zor kararlarla karşı karşıya geldi- ğimizi herkes biliyor" dedi. Tezkerelere son şekli bugün veriliyor EBRÜTOKTAR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümet, Irak'a operasyon çerçevesinde ha- zırladığı tezkerelere, Bakan- larKurulu'nda son şeldini ve- recek. Hükümet, konuşlana- cak ABD askerlerinin sayısı ve konuşlanma süresi ile Ku- zey Irak'a gönderilecek Türk askerine ilişkin "altemafli tezkere" hazırlıklanm görü- şecek. Bu hazırlıklar şöyle: - Edinilen bilgileregöre hü- kümet, 1+2 formülü olarak anılan yöntem çerçevesinde, ilk aşamada üs ve limanlann yenilenmesine yönelik tezke- reyi yann TBMM'ye getire- cek. - Hükümetin, Kurban Bay- ramı sonrasında da BM'deki gelişmelere koşut olarak Türk askerlerinin yabancı bir ülkeye gönderilmesi ya da Amerikan askerlerininTürki- ye'de konuşlandmlmalarını tek bir tezkereyle TBMM'ye sunması bekleniyor. Tezkere- de 1 +2 formülünün uygulan- ması durumunda Amerikan askerlerinin kuzey cephesi açması yönündeki Meclis en- gellemesinin önüne geçilebi- leceği kaydediliyor. - Hükümetin, CHP lideri Deniz Baykal'ın iki konunun ayn ayn TBMM'ye getiril- mesi uyansı nedeniyle Türk askerinin Irak'a gönderilme- siyle ABD askerinin konuş- landınlmasınayönelik tezke- reyi ayırmayı bir olasılık ola- rak düşündüğü de belirtiliyor. Üç ayn kararname hazırlan- masınm ABD ile yapılacak pazarlıklar sffasmda Türki- ye'nin elini güçlendireceği değerlendirmeleri de yapılı- yor. - Amerikan askerlerinin ko- nuşlandınlmalanna ilişkin tezkerede süreye ilişkin yet- kinin hükümete bırakılması ve Meclis tarafinda periyodik aralarla konuşlanma süresi- nin yenilenmesi bekleniyor. Başbakan Gül AKP grubunu bilgilendirecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM Genel Kurulu'nda yann görüşüle- cek Başbakanlık tezkeresin- den önce Başbakan Abdul- lah Gül, AKP grubuna ka- palı toplantıyla biigi verecek. Uk tezkerenin üslerin onan- mı ve Türk askerinin sınır dı- şuıa gönderilmesini kapsa- ması durumunda oylamada sorun olması beklenmiyor. Ancak ABD askerlerinin Türkiye'de konuşlanmasına ilişkin tezkerede gruptaki fi- renin artmasına kesin gözüy- le bakıhyor. Amerikan as- kerleriyle ilgili tezkerenin gündeme gelmesi durumun- da ise iktidar milletvekilleri "bunun sınırlı sayıda aske- ri kapsadığı ve yalnızca transit geçişi içerdiği" gö- rüşüyle ikna edilmeye çalışı- lacak. Bazı millervekilleri ise "seçmen tabamna anlata- bilmek" amacıyla bu konu- da "grup karan alınması- nı" istiyor. Hükümetin ikna çabalan karşısında gruptaki "rahat- sız millet\ekillerinin" sayı- sında düşüş de dikkat çeki- yor. Külrür Bakanı Hüseyin Çelik "Türkiye'nin çıkar- lan neyi gerektiriyorsa ka- rarımız da o yönde olacak- tır. Duygusallıkla karar ve- rilemez" dedi. Milli Savun- ma Bakanı Vecdi Gönül ko- nuyla ilgili soruya "Grupta bir sorun çıkmaz" yanıtmı verdi. TBMM Başkanı Bü- lent Annç ise hükümetin TBMM' den alacağı yetki konusunda, "Ucu açık bir yetkiyi Meclis'in vermeye- ceğini, hükümetin de iste- meyeceğini düşünüyorum" dedi. Alınacak yetkinin süre, miktar ve kapsam bakımın- dan sınırının belirli olması gerektiğini vurgulayan Annç, "Anayasanın 92. maddesine göre bir yetki is- tenirse beninı düşüncem, genel görüşme yapılması- dır" diye konuştu. TÜSİAD'ın Ankara çıkarması Sezer: Türkiye hakkını korur • TÜStAD üyesi işadamlanyla görüşen Sezer, "Biz savaş istemiyoruz. Ancak kanşıklık durumunda da Türkiye haklannı koruyacaktır" diye konuştu. ANKAR.4 (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin Irak'ta bir kanşıklık durumunda haklannı korumaya yönelik adımlan atacağını vurguladı. TÜStAD üyesi işadamlanyla görüşen Sezer, "Biz savaş istemiyoruz. Ancak kanşıklık durumunda da Türkiye haklannı koruyacaktır" diye konuştu. tşadamlanyla görüşen AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan da Türkiye'nin savaş istemediğini, ancak bazı şeylerin ABD'ye rağmen olamayacağını belirtirken Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, "Türkiye Kuzey Irak'taki bir oluşumun dışında kalıp eli kolu bağlı duramaz" dedi. TÜSlAD Yönetim Kurulu'nun dün Ankara'da gerçekleştirdiği temaslara, Irak'taki gelişmeler damgasını vurdu. TÜSİAD üyesi işadamlan ilk olarak Cumhurbaşkanı Sezer'le görüşrü.Toplantıda Sezer, Türkiye'nin AB'ye uyum yasalanru mutlaka çıkarması gerektiğini söyledi. Irak'taki gelişmelere de değinen Sezer, "Türkiye savaş olmasını istemiyor. Ancak bir kanşıklık durumunda, kendi haklannı koruyacaktır. Meclis de bu konuda birkaç gün içinde bazı kararlar alacaktır" diye konuşru. Sezer, yabancı sermayenin gelmemesinden yakınan işadamlanna, "Yabancı sermaye kaçışından bahsedivorsunuz. Ama böyle bir dönemde siz niye yatınmlarınızı yurtdışına taşıyorsunuz" sorusunu da yöneltti. TÜSlAD üyesi işadamknnın daha sonra göriiştüğü Devlet Bakanı Ali Babacan, Erdoğan ve Gönül de Irak'a yönelik olası bir operasyonla ilgili gelişmelen değerlendirdi. Babacan, konuyla ilgili olarak ABD'yle yürütülen görüşmeler kapsamında kendisinin ABD'ye gideceğini veya ABD Hazinesı'nden bir temsilcinin Türkiye'ye geleceğini belirtirken Erdoğan da, Türkiye'nin savaş istemediğini ancak savaş çıkarsa da gereken adımlann atılması gerektiğını söyledi. AKP lider Recep Tayyip Erdoğan'ın gelişmelen değerlendirirken "Bazı şeyler ABD'ye rağmen olmaz" ifadesini kullanması dikkat çekti. ABD'nin dünyanın en önemli gücü olduğunu belirten ı Gönül de "Türkiye Kuzey Irak'taki bir oluşumun dışında kalıp eli kolu bağlı duramaz" diye konuştu. Yugoslavya 'resmen' tarih oldu • BELGRAD (AA) - Yugoslav parlamentosu, dün yaptığı toplantıda, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ni ortadan kaldırdı ve Sırbistan ile Karadağ'ın gevşek birliğini oluşturan anlaşmayı onayladı. Parlamentonun üst ve alt kanatlannda yapılan oylamalarda, Anayasa Bildirgesi'nin ve ilgili yasanm kabul edilmesiyle. A\Tupa Birliği'nin arabuluculuğuyla vanlan anlaşma büyük çogunlukla kabul edildi. Böylece. bir zamanlar Yugoslavya'yı oluşturan 6 cumhuriyetten arda kalan Sırbistan ve Karadağ. birliğini korumuş oldu. DışiştePi'nde Irak mesaisi' • A^VKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanlığı'nın Irak ile ilgili dairelerinde çalışanlar, olası savas nedeniyle bayram izni kullanamayacaklar. Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış. Yugoslavya Dışişleri Bakanı Goran Svilanoviç ile Ankara Palas'ta yaptığı görüşmenin ardından gazetecilerin sorulan üzerine. bolgedeki gelişmeler nedeniyle bu karann ahndığını açıkladı. Svilanoviç, temaslan çerçevesinde dün, Başbakan Abdullah Gül ve Yakış'la görüştü.