Katalog

25ŞUBAT2003SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER BM Genel Sekreteri yeni Kıbns planına destek isterken ABD 'Bunu da kabul etmezseniz firsatı kaçınrsıruz' dedi HükütneteKıbns baskısıAVHANŞİMŞEK ANKARA - Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreten KofiAnnan. Ankara temaslannda 3. kez revize ettiği çözüm planının "genelçerçevesfai" an- latarak plana destek istedi. Annan, yenı planın tüm taraflann çıkarlannı dıkkate alan "dengeti bir çö- züm" olduğunu savunurken Ankara, yapılan de- ğişikJikJeri yeterli bulmadı. Genel Sekreter"e Türk tarafinın Kıbns'ta "olmazsa olmazlan" ve bunla- nn gerekçelen anJatılarak "siyasi eşitJik ve iki ke- simlilik" ilkelenni gözeten yeni bazı değışiklikler ıstendi. ABD'nin Kıbns Özel Koordinatörü Tho- mas \Veston ıse Ankara'ya "Yeniplan sizin pekçok koşuiunuzu karşıhyor. Bunu kabul etmezseniz bü- vükbirftrsaökaçınrsınız" mesajını ıletti. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, kendi adıy- la anılan ve 3. kez revize ettıği Kibns planına Ankara'nın desteğinı alabilmek için dün yo- ğun temaslargerçekJeştirdı. Önce Cumhurbaş- kanı Ahmet Necdet Sezer tarafından kabul edi- len Annan. ardından AKP lıderi Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Abdullah GüJ ile bir ara- ya geldı. 3. kez revize edilen plan üzerinde gö- rüşmeJerBaşbakan Gül'ün, Genel Sekreter onu- runa verdiğı yemekte sürdü. Edinılen biigilere göre yenı plan, Türk tarafi le- hine çok sınırli değışıklıkler ıçermesı nedeniyle An- kara'yı memnun etmedi. Yapılan görüşmelerde Genel Sekreter'e bu rahatsızkkilenlerek plarun mev- cut haliyle adada kalıcı ve sürdürülebilir bir ban- a şın sağlanmasının çok zor olduğu söylendi. Görüş- melerde Türk tarafinın "oünazsa olmazJarT ve bunlann gerekçelen aynnrılı olarak anJatılarak "si- yasi eşirfik ve iki kesimhlik'' ilkelenni gözeten ye- ni bir dizi değışiklik yapılması istendi. Annan ise yeni planı beklendiği gibi ültimatom niteliğinde 'Kabul etya da bırak' şeklinde sunma- yacağını, ancak taraflardan da bunu çok ciddi ola- rak değerlendırmelerini beklediğini vurguladı. An- nan, bugün çözüm için v r ar olan koşullann bir da- ha ele geçirilemeyebileceği görüşünü de ifade et- ri. Genel Sekreter, Türk tarafinda endişe kaynağı olan Tasos Papadopulos için de yeni liderin ken- disinden önce KJerides'in Denktaş ile görüşmele- rinin getirdiği aşamayı geri çevirmeyeceği, bura- dan devam edeceği sözünü verdığini söyledi. Ko- fi Annan, çözüm için son tarih olan 28 Şubat hakkında ise gerekli olması durumunda en fazla nce Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından kabul edilen Annan, ardından AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Abdullah Gül ile bir araya geldi. 3. kez revize edilen plan üzerinde göriişmeler Başbakan Gül'ün, Genel Sekreter onuruna verdiği yemekte sürdü. bir haftahk esnekliğe gidılebileceğini ifade etti. Annan' ın temaslanna koşut olarak ABD de An- kara üzerinde Kıbns baskısını arttırd]. ABD Dı- şişleri Bakanlığfnın Kıbns Özel Koordinatörü Thomas Weston. .Ankara'ya "Yeni plan sizin pek çok koşuiunuzu karşılıyor. ABD bunu desteklrvor. Bu planı kabul etmezseniz büyük birfirsatıkaçı- nrsuuz" mesajını iletti. Weston gün içınde yoğun temaslan ile dikkat çekerken planın mimarlann- dan olduğu bılinen tngiltere'nin Kıbns Özel Tem- silcisi DavidHanney'in Ankara'ya gelmemesi dik- kat çekti. Hanney'in basına yansıyan Rum yöne- timiyle fınansal ilişkileri Türk tarafinın büyük tep- kisini çekmişti. Yakış, Irak'ı Annan'a terdh etti BM Genel Sekreteri, Kıbns konusunda yakın gö- rüş alışverişi beklentisiylegeldiği Ankara'da ilk 24 saat kimseyle görüşemedi. Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, Irak konusunda uzayan Bakaniar Kuru- lu'nda kalmayı tercih ederken Annan ile görüşme- sini iptal etti. Erdoğan: AB yolu kapanır AKP lideri Erdoğan, Genel Sekreter ile görüş- mesinin ardından Kıbns konusunda ilginç açıkla- malannı sürdürerek sorun çözülemezse "AB yo- huıun kapanacağını" söyledi. Erdoğan şöyle ko- nuşfu. "Yeni planın birinci ve ikinci planlara göre daha fazla çözüm yükiü olduğunu büivorum. Yeni Rum fidertğivle de yeni bir süreç var. Temennim odur Id müzakereler bekledigimiz çözümü getirir ve martayuıda referandumlarla bu iş noktalanmış ohır. Yeterki taraflarmasaya bu iş çözmekiçin otur- sunlar. Bunun olumlu neticevermemesidurumun- da ise AB yohı kapanacakûr." Kofı Annan, Erdoğan ile ortak basın toplan- tısının başında Erdoğan'a "Başbakan" diye hi- tap ederken konuşmasımn sonunda Türkçe ola- rak "Teşekkürler" dedı. ATÎNA YAN ÇİZÎYOR: 3.planı müzakere etmeyiz • Türk tarafını uzlaşmazlıkla suçlayanYeni Rum lideri 'Karpaz'ı vermeyiz' dedi. MURAT tLEM ATINA - BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Ankara temaslan sonrası, gideceği Atina'dan sert mesajlar gelmeye devam ediyor. Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis Güney Kıbns Rum Yönetimi yeni lideri Tasos Papadopulos ile yaptığı göriişmeden sonra gazetecilerin sorulannı cevaplandınrken, banş çabalannı görmezden gelen ifadelerkullandı. Simitis BM genel sekreteri ile bugün yapacağı görüşmede halen var olan planın son şekli olarak nitelenen revıze edılmış halini müzakere etmeyi düşünmedikleri söyledi. Taraflann ellerinde bulunan mevcut planı yeni gelişme olarak da değerlendiren Simitis, genel sekreterin sunduğu memorandumun Rum Ulusal Konseyi tarafından değerlendinleceğine de dikkat çektı.Yunanistan başbakanı planın son şeklini müzekere etmek yerine BM Genel Sekreteri'ne Türk tarafına baskı yapmasını ısteyeceklerini söyledi. 30 Mart'a kadar sorunun çözümünün neredeyse imkânsız olduğunu da belirten Simitis "Atina ve Lefkoşe çözüm konusundaki girişimlerini desteküyor. Buna karşılık kuzey tarafındaki tüm tepkilere rağmen Rauf Denktaş uzlaşmaz tutumunu sürdürüyor. Müzakerelerde 30 Mart'a kadar çözüme nlaşmak çok zor, hatta imkânsız" dedi. 'Türklerin yasal hakkı yok' Rum yönetiminin yeni lideri eski EOKA'cı Tasos Papadopulos ise Türk tarafını Lizlaşmazhkla suçlayarak 'Türklerin bu tutumlanna son vermeleri halinde çözüm konusunda başanya ılaşabiliriz" dedi. Karpaz'ın \um tarafına bırakılmasından :esinlikle vazgeçmeyeceklerini >elırten Papadopulos, Türk şöçmenlerle ılgili maddelerin .abul edilemez olduğunu lelirtti. Rum Iider Türkiye'den elen göçmenlerin işgal ltuıdaki bir ülkeye etırtildığini ileri sürerek Bu uluslararası bir inayettir. Türkiye'den elen insanlann hiçbir asal hakkı olamaz" dedi. Annan'ın 'Birleşik Kıbns Cumhuriyeti' adını verdiği yeni ortaklık planı iki tarafi da memnun etmedi Türk tnrafiııa leblebi, Rumlara pasta REŞATAKAR LEFKOŞA - Birleşmiş Milletler Genel Sek- reten Kofi Annan'ın, KKTC Cumhurbaşkanı Ra- uf Denktaş'la, yeni Rum lideri Tasos Papado- pulos'a ilettiği 3. çözüm belgesı iki tarafi da mem- nun etmedi. Denktaş, Annan'ın "Birleşik Kıbns Cumhu- riyeti" adını verdiği yeni ortaklığın, karşılıklı tavizlerle kurulmasını öngören 3. belgesini al- dıktan sonra KKTC Bakaniar Kurulu'nu olağa- nüsrü toplantıya çağırdı. Denktaş, toplantıva girerken yaptığı açıklamada, yeni Annan bel- gesinde "Türk tarafına leblebi, Rumlara da pasta verildiğini" iddia etti. 'Zaman baskısı' Annan'ın. zamanın kısaldığından söz ettiği- nı ve bunun bir baskı yöntemi olduğunu savu- nan Denktaş. "Halbuld her iki taraf da 28 Şu- bat'a kadar bir şey olmayacağını söylüyor. Bu pilav değil ki yarım saatte pişirilsin. Bir memle- ketin kaderiyle ilgili çahşmalardır" dedi Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış'ın "Rumlar ge- ri dönerse çatışmalar başlayabilir" şeklindeki açıklamasına destek veren KKTC Cumhurbaş- kanı. Bosna-Hersek'te yaşananlann unutulma- masını istedi. Kofi Annan'ın taraflara sunduğu 3. belgede yer alan değışiklikler Rumlan da memnun et- BMcGenel Sekreteri Kofi Annan 'ın 3 'üncü belgesini aldıktan sonra KKTC Bakaniar Kurulu 'nu olağanüstü toplantıya çağıran Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Yeni belgede bize leblebi, Rumlara da pasta öneriyorlar " dedi. medi. Bazı Rum gazeteleri, Papadopulos'a ve Yunan hükümetine dayanarak, Karpaz'ın Rum idaresine verilmeyeceğini, ancak bu bölgede özel bir statü uygulanacağını bildirdiler. Ingiltere'nin ûs teklifi Ingiltere'nin de sürpriz bir teklifle Annan'a destek verdığini ve üslerin bir kısmını Türk ve Rum kontrolüne vermeyi önerdiğini savunan Rum basınına göre, Annan belgesindeki önem- li hususlar şunlar: 1- Karpaz, Rum idaresine verilmiyor. Buna karşılık Rum tarafına Güzelyurt yöresinde Ay- dınköy, Limnitis (Yeşihrmak), Karavostasi (Ge- mikonağı). Meserya'da Gayduras (Korkuteli) köylen verilecek. 2- Yeni toprak düzenlemeleriyle Kıbns Rum idaresinde evlerine dönecek olan Rum göçmen- lerin sayısı 2 bin 700 kişi artacak. 3- Karpaz, 3. Viyana Anlaşması temelinde özel statüye sahip olacak. 4- Kıbns'ta kalacak Türk göçmenlerin sayı- sı 33 binden 50 bine kadar çıkacak. 5- Kıbns Türk idaresi altındaki bölgeye dö- nüş 6 yıldan sonra başlayacak. 65 yaşın üzerindekilerin dönüşüyse anlaşma- dan 2 yıl sonra başlayacak. Kıbns Rumlannın, Kıbns Türk yönetimindeki taşınmaz mallan yüzde 20 ile smırlanacak. Güvenlik Anlaşma'sı 2010'da yeniknecek 6-Kıbns Türk idaresine dönecek Kıbns Rum- lannın Senato'da oy hakları olmayacak; sade- ce yerel ıdarelerde oy kullanacaklar. 7- "Yeni devletin" adı United Cyprus Repub- lic (Birleşik Kıbns Cumhuriyeti) olacak. 8- Kıbns Cumhuriyeti, 2 "parça devlet" de- ğil "oluşturucu2devlet"kuracak. Kıbns'ı, Av- rupa Birliği'nde, Avrupa Konuları Bakanı da- imi starüde temsil edecek. 9- Her iki devletin de vatandaşlannın Yük- sek Mahkeme'ye başvurma yönünde kişisel hakları olacak. 10- Türkiye ve Yunanistan adada 6'şar bin as- ker bulunduracak. Güvenlik anlaşması 2010'da yeniden gözden geçirilecek. Yeni planı eleştiren KKTC yurttaşlan 'Güzelyurt Rumlara verilirse burayı Kanlıyurt haline getiririz' diyor Yeşil ada, patlamaya hazır bomba gibi.•. ORHAN KARAVTLİ LEFKOŞA-Milliyet'in Londra temsilcisi ve Va- tan'ın dış politika yazan olarak. 1950'lerden beri Kıbns'la hep yakından ilgılendim ve birçok kez zi- yaret ettim. Kısa süre önce de yeniden ve baştan ba- şa dolaştım. Cumhurbaşkanı'ndan Rumlara bırakıl- ması öngörülen GüzeKTirt'un Belediye Başkanı'na... Kimi huzursuz gençlerden 'sokaktaki adanı'a \ e es- nafa... Narencıye yetiştiricilerinden 'Beşparmak- lar'daki dağ köylennı mesken tutmuş 1571 ve 1974 kökenli Kıbnslılara kadar ulaşabıldiğim herkesle ay- nntılı görüşmeler yaptım. Üç ha\aalanı, sürekli yenileri yapılan düzgün ve bakımlı yollan. mevcut üniversitelere ek olarak ya- kında açılması planlanan görkemli 'ODTCTGüzeh/urt Kampusu' ve benzen yapılan ile -ambargolarla eli- nin kolunun bağlanmasına ve TC ile kendi içinden kaynaklanan yönetim aksaklıklanna karşın- KKTC gene de mükemmel bir demokrasi örneği ve bozul- mamış bir turizm cenneti olarak göz kamaştınyor- du. Bunun adı 'Anan güzel mi planı 1 ! 1920'lerin 'mütareke basını'na rahmet okutan bir kısım Istanbul ve Lefkoşa medyasının adeta kasıtlı biçimde laşkırtmasıyla bazı muhalefet partilerinin mey- danlara döktüğü bir azınlık karşısında sessiz ama bi- linçli çoğunluğun eşitiik ve egemenliğini korumak- ta kararlı olduğunu gördüm. Işler o raddeye gelmiş ki, oğlundan sonra şimdi to- runu da Kıbns Güvenlik Kuwetleri'nde göre\r yap- maya hazırlanan bir eski mücahit, sandıktan çıkar- dığı uzun namlulu yepyeni silahına bakım yapar- ken:"- Bununadı 'Annan Planı' değil,düpedüz Anan güzel mi planı'dır!'' dedi. "Hiç sanmam ama dtye- lim ki bizimkilere de imzalatnlar. Hangi güç gelip de beni zoıia bağundan, bahçemden, e\imden bariam- dan atacak? Böyle rezaktin dünyada bir benzeri \ar nu? Aha. şu bahçe kapısmdan girerken üçü beşi dev- riiir. Sonrası AJlah kerinu." KKTC'de dolaplara, sandıklara özenle yeıieştiril- miş onbinlerce silahın varhğından söz ediliyor. Türk Banş Kuvvetleri sayesinde 29 yıldır kimsenin bur- nunun bile kanamadığı Kıbns'ta çaresiz kalınıp da bu silahlardan birinın tetiğine dokunulduğunda ada yüzeyinin kanla kaplanmayacağuıı kım garanri ede- bilir? 'Pbza'iardan ahkâm kesen bol maaşlı köşe ya- zarlan mı? Türk Banş Kuvvetleri yurda dönmüş ola- cağına(!) göre Bay Kofi Annan'ın çıtkınldım 'nıavi bereffler'i mi? Annan Planı aşkına halkımın yüzde 75"inin, ada- KKTC'yi ayarerim sırasında Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'tan Rum kesimine bırakılması öngörülen Güzervıırt'un Belediye Başkam Mahmut Özçınar'la (sağda), kimi huzursuz gençlerden esnafa kadar herkesle görüştüm. Akıl dışı ve 'şaibeli' Annan planını büyük çoğunluk tarihin çöplüğüne atmış bile_.. nnı en sulak ve en verimh kesimi olan bölgeyi Rum- lara terk etmeye hazır olduğu(!) ileri sürülen Güzel- yurtlular öfke ıçindeydı: "- Bu akıl abnaz sonuca kimler, nasıl varnuşlar bir türhı öğrenemedik'' dediler "Mübadele sırasında bizlere -narencheden çok daha değerb' olan- bağlan- ügmuz bu bahçeler verildL Güzelyurt adını verdiği- miz Omorfo bizier buraya yeıieştirikn^inıizde her- hangi bir köyden farksızdı ve bir çocuk bahçesi bi- le yoktu. Türkhe'nin yardımJan ve bizün cabalan- mızla şimdi kültür merkezi ve kapah spor salonu bi- ie bulunan gördüğünüz düzenB kente dönüştü. Ya- kında ODTÜ Kampusu da devreye girecek. 5000 imza ile 'Annan Planını reddettiğimizi ve kimsenin bir yere gitmeyeceğini Cumhurbaşkanfna biidir- dik. Bizier. sakin, külfürlü ve tahsiDi insanlanz ama işi her şeyimizi kaybetmeye kadarvannruiarsa ölü- riiz de bir yere gjtmeyiz. Güzelyurt bir Kanlıyurt' olup çıkar-." Kıbns'ta kan kokuyor Bir yıl öncesine kadar okullarda doğru dürüst bir Kıbns tarihinin ve 1974 öncesi yaşanan acılann he- men hiç öğretilmediği KKTC'de ekonomik sıkınh- lan firsat bilerek bulandınlan zihinler gözle görü- Iür bir uyanış içine girmiş. Bunlar şimdi Irak krizıyle çahrdamaya başlayan AvTupa Birüği'nl NATO'yu, hatta Bay Kofı Annan'ın Birleşmiş Milletler'ini yeniden değeriendirmeye başlamışlar. Bu arada Sayın Rauf Denktaş'ın '~has- tahğunda mey danı boş bırakacaklannı hiç tahnün etmezdim_.' sözlenyle yakındığı 'arkadaşlan' da kıpırdanmaya ve seslerini çıkarmaya başlamışlar. Hazırlanışı üzenne her gün yeni gölgelerin düş- tûğü, yeniden iç içe sokulacak iki farklı toplumdan *yeni bir miDet'( î) yaratacak.. onbinlerce insanı göç- men dunımuna düşürürken onbinlercesini de ada dı- şına sürecek akıl dışı ve şaibeli Annan Planı'm KKTC'de büyük çoğunluk tarihin çöplüğüne atmış bile. Diyorlar ki:"- Maaşh memurlar ve Vasflhı'nun ortagı kimi görevhier adayı Rumlara peşkeş çeken bir plan hanrlayıp Genel Sekreter'in önüne kov- muşlar. O da bunu pembe Avrupa Birügi bulutlan arasmda karambolegetirip Türklere kabulettiririm drve düşünmüş._ Olacak iş mi bu?~" Umanm, bilerek ya da bilmeyerek, içten ve dış- tan Kıbnsla daha fazla oynanmaz ve KKTC'yi eşit ve egemen birortak niteliğiyle Avnıpa Birligi'ne ta- şıyacak ciddi ve gerçekçi bir yaklaşım sergılenebi- lir. Yoksa Kıbns patlamaya hazır bir bombaya dö- nüşecek... Kıbns'ta kan kokuyor! .*JL