Katalog

25ŞUBAT20O3SAU CUMHURİYET SAYFA IV I J | Â I U J \ kultur(g cumhuriyet.com.tr 15 "21. Yüzyılın Görüntüleri" etkinliği çift kinıliğini korumayı devam ettiriyor: Bir yandan sosyal keşiflerdeki kültürel anlatımının zengin. aktif yanını: öteki yandan da film ve TV endüstrisindeki çeşitliliğin gelişitnini sağlayan bu yoğun çahşmasını sürdürüyor. 28 Şubat'ta başlayacak olan Selanik Belgesel Film Festivali, bu yıl beşinci yaşını kutluyor ni yüzyılın görüntüleri karşınızdaASLI SELÇUK 1999'da Yunanıstan'ın önemli bir kenti olan Selanik'te ilJckez düzenlenen Belgesel Film Festivali: 21. Yüzyılın Görüntüleri, 2003'te 5. yaşını kutluyor. 43. yılına ulaşan Uluslararası Selanik Film Festivalininyeni birparçası olan, 28 Şubat - 9 Mart tanhleri arasında ger- çekleştırilen etkinlik her yılkı gıbı Se- lanik Festivali, Kültür Bakanhğı, Yu- nan Devlet Televızyonu NET, Yunan Film Merkezi ve ET-3'ün sponsorlu- ğunda dûzenleniyor. Selanik Film Festivali'ndeki "New Horizons" (Yeni Ufuklar) bölümünün değerli yönetıcisi Dimitri Eipides, bel- gesel festivalının kurucusu ve yöneti- cisi. "Belgesel festivali bence her za- man kışkırtıcı, meydan okuyan bir etkinlik. Başarılı bir başiangıcın, tüm engelleri aşmanın ardından ye- ni meydan okumalara girişmenin za- manıdır. Programımızın içeriği, zen- ginliği, çeşitliliğiyle çoktan dünyada- ki benzer, seçkin. önde gelen fesrival- lerin yanında artık yerimizi almış bulunmaktayız. Gelişmemiz açısın- dan bu değişimler kesinlikle gerek- liydi. Seianik Belgesel Festivali bu atılımın kilometre taşlanndan biri olacaktır" diyen Eipides bu yılki ye- nılikJerin altuıı çızıyor. Kazandığı ulusal ve uluslararası ba- şanlannın sonucunda etkinlik süresi bu yıl bir haftadan 9 güne çıkanlmış bu- İunuyor. Sadece Yunan yapımlannın yer alarak yanştığı "Panorama" ve "Yarışmalı" bölümler de eklendi fes- laking Of ThftMisfits tıvale. 5 sınemacıaan oluşacakjün ya- nşmadaki Yunan belgesellennı ödül- lendirecek. Zengin ve kapsamlı bir festival Dünyadakı sosyal, siyasal, tanhi, kültürel gelişmeleri, durumlan vurgu- Jayan yapıtlar festivalüı ana programı- nı oluşturuyorlar. Ana programda yer alan bu çalışmalar doğrudan FIPRES- CI (Uluslararası Sinema Eleştırmenle- ri Bırliği) ve "İzleyici" ödüllerinin de adayı oluyorlar. Festivalın zenginliğini ve çeşitlilığini de bölümlerin adlan rü- müyle açıklıyor. 1. Views of the VVorld'da (Dünyaya Bakışlar) sosyal açıdan önemli, belir- leyici konular yer alıyor. 2. Portratis: Human Journeys'de (Portreler: tnsan Yolculuklan) toplum- sal, kültürel, tarihsel değişimler ve ge- lişmelere insanlann yaptığı önemli kat- kıların vurgulandığı çalışmalar göste- rime giriyor. 3. Recording of Memory'de (Bel- lek Kaydı) tarihsel kaynaklı vurucu ta- nıklıklann, gerçek olaylann sergilen- mesi izlenecek. 4. Stories to Tell'de (Anlatılacak Öy- küler) insanın doğayla olan sürekli ilış- kisini, onunla nasıl ıç ıçe yaşadığını, çok sayıda şeyı nasıl paylaşhğını be- rimleyen çahşmalar var. 5. Habitat'ta sosyal değişimlerin so- nuçlan ve çevresel sorunJar irdeleni- yor. Yerleşik bölümlerin dışında geçen yıl "Acımasız GerçekJiğin Çocukian" ana başlığı altında özel açılımını belir- leyen etkinlik, bu yıl da günümüzün en önemli sorunlannın başında gelen Fi- listin'deki insanlann trajık yaşamlanna odaklanıyor "Odakta Filistin" baş- lıklı bu toplu göstenmde işgal, savaş ve zulümle savaşmaya çalışan Filistin halkının gündelik yaşamlarından sarsı- cı kesitler aktaran etkıli yapıtlar yer alı- yor. "Saygı Bölümü "nde belgesel film yapımı sanatına önemli katlcılarda bu- lunmuş iki sinemacının Nicholas Phi- libert ve Margaret Smilow'un çalış- malan var. Avrupa'nm en özgün belge- sel yaratıcılanndan olan Philibert'in Fransız sinema tarihinin en başanlı bel- gesellennden sayılan son çalışması "Etre et Avoir"ın da (Varolmak ve Sa- hıp Olmak) gösterileceği tüm çalışma- lan belgeselseverlerle buluşuyor. 20. yüzyılın efsaneleri ABD'nin en güçlü belgesel yapımcı- lanndan. 20. yüzyılın sanat efsaneleri- nin portrelennı yansıtmadaki başan- sıyla tanınan Margaret Smilow da fes- tıvale önde gelen çalışmalan ile birlık- te bu yıl konuk oluyor. Özel gösterimler 2 ana başlıkta top- lanıyor: "Music on Screen"de (Be- yazperdede Müzik) müzikal belgesel- lerden yetkin örnekler var. "Night Sha- dows"da (Gece Gölgeleri) geceyah- sından sonra yetişkinlere yönelik alter- natif çahşmalan sunuyor. "21. Yüzyılın Görüntüleri" etkin- liği çift kimliğinı korumayı devam et- tiriyor: Bir yandan sosyal keşiflerdeki kültürel anlatımının zengin, aktif yanı- nı ; öteki yandan da film ve TV endüst- risindeki çeşitiüiğin gelişimini sağla- yan bu yoğun çahşmasını sürdürüyor. Prof. Dr. Şükran Esen, sinema üzerine yazdığı kitaplardan birinde Ömer Kavur'u, diğerinde ise farklı dönemleri ele alıyor Yaratıcı olmayan yönetmen unutulurtPEK YEZDAJVt Marmara Üniversitesi tletişim Fa- kültesi öğretim üyesi Şükran Esen, Türk sinemasına "Sinemamızda Bir Auteur: Ömer Kavur" ile "Türk Sinemasının Kilometre Taşlan" adlı iki yeni kitap kazandır- dı. Ömer Kavur'u incelediği kitabın- da, sanattaki "auteur" ka\Tamından yola çıkan Esen, Türk sinemasında "auteur" (yaratıcı) olmayan yönet- menlerin ne kadar çok izlenirlerse izlensinler ileride unutulacakJannı söylüyor. "Auteur" kavramını ilk kez Fransız Yeni Dalga sinemacılarımn ortaya attığını belirten Prof. Esen, "kendine özgü bir dili olan" yö- netmenlerin auteur olabileceğini söylüyor. Esen, dünyada olduğu kadar Türk îinemasında da az olan auteur yö- ıetmenler arasında en başta Ömer Lütfü Akad, Metin Erksan, Ömer fCavur, Zeki Demirkubuz ve Yd- naz Güney'i de sayıyor. Türk sine- nasında auteur olan az sayıdaki yö- ıetmenin filmlerinin "geleceğe ka- acağını" belirten Esen, "Diğerleri ok izlense de unutulacaklar, çün- ;ü özgünlükleri yok" dıyor. )erin, özgün ve sorgulayıcı Prof. Esen. Türk sinemasında "au- :ur" kavramına en uygun yönetmen lduğunu düşündüğü Ömer Ka- ur'un filmlerinin "derinliği, ken- ine özgü dili ve sorguladığı bir ;yler" olduğunu ifade edıyor. Esen, Kavur, sinema dilini oldukça ba- ınlı ve estetik kullanarak, keodi ünvasını filmlerine yansıtıyordu" lyor. Kavur'un kafasında "dünya- ı ve yaşama dair sorular olduğunu" : sorulannı insanlara da sordurmak ıste- ğini anlatan Prof. Esen, "Kavur, dünya- n geldiği noktada kişilerin yalnızlaş- *ını düşünüyor. Onun anlattığı insan- r yabancılaşmıştır, yalnızdır ama top- nıun içindedirler, dolayısıyla aynı za- anda toplumu da anlatıyor ve insanlı- n yalnızlığa yönelmesine toplumun ne- n olduğuna inanıyor" diyor. Kavur'un Yeşilçam'ın kullandığı en sı- • Ömer Kavur'un sinemasını incelediği son kitabında "auteur-yaratıcı" kavramrndan yola çıkan Prof. Dr. Şükran Esen, Türk sinemasında auteur olmayan yönetmenlerin unutulacaklannı söylüyor. radan konulan bıle kullanarak oldukça de- rinliklifılmleryaptığmıvurgulayan Esen, Kavur'un en başanh bulduğu filmının ise "Anayurt Oteli" olduğunu söylüyor. Kavur'un 1974'ten 2002 'ye kadar 13 film çektiğini belirten Esen, kitabında Akad'ın filmlerini aynntılı bir şekilde m- celiyor. Kitap, üç bölümden oluşuyor. Ilk bölümde smemada auteur kuramı büyüteç altına alrnıyor, ikınci bölümde Ömer Ka- vur'un yaşamöyküsü anlarılıp Kavur'un Türk sineması içindeki yen ve filmleri ay- nntılanyla inceleniyor. Üçüncü bö- lümde ise mekân, insan, zaman, te- ma, dil, filmlerin yapısal şeması, top- lumsal ve kişisel yansunalar alt baş- lıklanyla Kavur'un sinemasındaki or- tak yapılar anlatılıyor, aynca " Yönet- menle Yüz Yüze" adlı Ka\Tir'la ya- pılmış söyleşi de burada yer alıyor. Esen. "sansürün anlamsızlığını bel- gelemek için", Kavur'un sansürlenen iki filmi, Gizli Yüz ve Yatık Emi- nen'in sansür belgelerini de kitabın sonuna eklemjş. Türk sinemasındaki sansürün yönetmenlen "otosansüre" yönelttiğini belirten Esen, "Yönet- menler daha düşünme aşamasında kendilerini sınırlıyorlar. Türk sine- masını en çok kısırlaştıran olaylar- dan biri de sansürdür" diyor. Sinemanın fotoğrafını çekmek Prof. Esen, "Türk Sinemasının Kilometre Taşlan" adlı kitabında ise kendi seçtiği beş yönetmenin özelinde Türk sinemasının tarihsel akışını an- latıyor. Türk sinemasının kitlelere ya- yılmasını sağlamış olan Muhsin Er- tuğrul'la başlayan kitap, Ömer Lüt- fü Akad, Atıf Yılmaz, Metin Erksan ve Yılmaz Güney dönemlerini kap- sıyor. Kitabın son bölümünde ise Türk si- nemasının son yıllan, yakJaşık 20 yö- netmen ele alınarak anlatılıyor. Sine- manın aynı zamanda "toplumsal bir yansıtıcı" olduğunu belirten Esen, "Bu kitapta 1900'lü yıllardan 2000'li ydlara kadar sinemanın ve Türkiye'nin fotoğrafını çektiğimi düşünüyorum" dıye konuşuyor. Türk sinemasının en büyük soru- nunun "endüstri haline gelememiş olması" olduğunu belirten Esen, si- nemanın sorununu şöyle anlatıyor: "Kör- lerin elinde, o kişilerin bulduğu pratik çözümlerle, gününü kurtararak yaşa- mış ve o kişilerin elinde gelişmiş. Devle- tin de engel olmak dışında katkısı olma- mış. Ancak endüstrileşememenin getir- diği olumsuz koşullara karşın Türk si- neması her zaman kendisini kurtara- cak bir çözüm yolu da bulmuş. Türk si- nemasının başarısı ne yazık ki hâlâ ki- şilerin tek tek başanlarına bağlı." 2. İngiliz Kısa Film Günleri 3 Mart'ta başlıyor ingiltereUekifarUı kültürler Kültür Servisi - British Coun- cil ve Ankara Sinema Derneği, Ankara, Eskişehir, Bursa ve Iz- mir'de 2. İngiliz Kısa Film Gün- leri'ni (3-23 Mart) gerçekleştire- cek. 2. İngiliz Kısa Film Günleri 2-5 Mart'ta Ankara'da Kavaklıde- re Sineması'nda, 6-8 Mart'ta Eski- şehir'de Anadolu Üniversitesi Si- nema Salonu'nda, 11-13 Mart'ta Bursa'da Tayyare Kültür Merke- zi'nde ve 21-23 Mart'ta İzmir'de îzmır Sanat Salonu'nda düzenle- necek. Bu yılki etkinlık. 'Sevgi ve llişkiler', 'Çocuklar' ve *Öğren- ci CanlandırmalarT adı altında üç bölümden oluşuyor. Programda yer alan ve Bntısh Councıl tarafından seçılen 2001 ve 2002 yapımı kısa filmler, öncelik- le geçen yüzyılda yaşanan olaylar nedenıyle tam anlamıyla bir fark- lı kültürler mozaiğine dönüşen In- giltere'yi tanıtmayı amaçhyor. Programda yer alan birçok filmin jeneriğindeki adlar ya da filmlerin konulan îngiltere için çok tipik de- ğil. Ancak amaçlanan da Îngilte- re'deki farklı kültürleri gösterebil- mek. Etkinlik süresince gösterile- cek filmlerin yönetmenlen de Tür- kiye'ye gelecek ve izleyicilerle bu- luşma imkânı bulacaklar. 2. ingiliz Kısa Film Günleri'ne Ankara'da Denk Ajans, Eskişe- hir'de Anadolu Üniversitesi lleti- şim Fakültesi, Bursa'da Bursa Kül- tür Sanat ve Turizm Vakfi, Izmir'de de Izmir Sanat ev sahipliği yapıyor. Kısa Film Günleri'nin basın spon- sorluğunu Radyo ODTÜ üstleni- yor. (Bilgi için: Ankara Sinema Derneği 0 312 466 34 84 - British Council 0 312 424 16 44) Ön elemeler belirlendi • ANKARA (ANKA) - Uçan Süpürge Kadm Filmleri Festivali 'Kısa Film Öyküsü' yanşmasına katıian 160 eserin 10'u ön elemeyi geçti. Uçan Süpürge Kadm Filmleri Festivali'nin 6'ncısı bu yıl 8-15 Mayıs günleri arasında Ankara'da gerçekleşecek. 'Kısa Film Öyküsü' yanşmasının ön elemesini geçen eserler şöyle Başak Kıvılcım Ertanoğlu'nun 'Ayna', Z. Tolga Gürer'in 'Içinde', Ersin Başpınar'ın 'Ateh'in Nevresimi'. Özen Meral Uç'un 'Kalbimdeki Kjrmızı', Yasemin Tez'in 'Zeynep', Buru Bilge'nin 'Aldı Beni Aldı Al Bıçak', Caner Yalçm'ın 'Ayakkabı', Fatih Yamangül'ün 'Anlamadığm Çöplükte", Bilge Devyıldız'ın 'Bebek Doğdu', Nezaket Kartal'ın 'Röprodüksiyon' adlı öyküleri. Ön elemeyi geçen eser sahipleri festival kapsammda Ankara'da ağırlanarak Işıl Özgentürk yönetiminde 3 günlük bir senaryo yazım atölyesıne de katılacaklar. Bu yıl 160 eserin katıldığı yanşmanın seçici kurulu Eser Köker, Inci Demirkol ve Gülden Treskelden oluşuyor. Çarşamba Okumaları I Kültür Servisi - Geçen yılın sonJannda başlanan ve bir süre ara verilen Çarşamba Okumalan'mn bu haftaki konuğu Müge Iplikçi. Schneidertempel Sanat Merkezi ve Okuyan Us Yayınevi işbirliğıyle gerçekJeştirilen etkinlik yann, saat 18.30'da Schneidertempelda. Çarşamba Okumalan'nda Iphkçi 'Perende, Columbus'un Kadmlan, Arkası Yann' ile 'Suçlu Öyküler'de yer alan 'Rucu'nun Terlikleri' adlı öyküsünden bölümler okuyacak. Çarşamba Okumalan'mn mart konuklan ise 5 Mart'ta Mario Levi. 26 Mart'ta da Cem Mumcu olacak. (0 212 249 01 50) Kültür Servisi - Münih Goethe Enstirüsü'nün işbirliğıyle hazırlanan 'Çok Kültürlü - Tek Dil: 1985 - 2001 Adelbert von " Chamisso Ödülü Sahipleri' sergisi 28 Şubat'ta Ankara Alman Kültür Merkezi'nde yapılacak. Sergide Alman olmayan ancak Almanya'da yaşayıp eserlerini Almanca olarak kaleme alan yazarlann kitaplan, fotoğraflan ve metinleri yer alıyor. Serginin açılacağı gün 1999 Teşvik Ödülü sahibi yazar Selim Özdoğan eserlerinden bazı bölümler okuyup okurlanyla da söyleşme imkânı bulacak. (0 312 425 14 36) Gipardelli'den konferans Kültür Ser\isi - Garanti Bankası tarafından kurulan Osmanlı Bankası Müzesi'nin etkinlikleri kapsamında düzenlenen Vöyvoda Caddesi Toplantılan'nın şubat ayı konuğu, Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesı Paolo Girardelli. Yann saat 18.30'da yapılacak olan toplantıda Girardelli, 19. yüzyıl Istanbulu'nda Italyan toplumunun, Istanbul'a, mimari, mekânsal ve toplumsal katkılan üzerine bir konuşma sunacak. Girardelli toplantıda, Osmanlı Imparatorluğu, 19. yüzyılda siyasal ya da ekonomik nedenlerle Italya yanmadasmdan, Istanbul ve Doğu Akdeniz'in dığer merkezlerine doğru yaşanan göç dalgasım ve Istanbul'daki Italyan toplumunun ınceleyecek. Toplantı, başta Osmanlı Bankası Arşivi olmak üzere, Italya ve Türkiye'de bulunan çeşitli arşivlerden derlenen fotoğraflarla renklendirilecek. Tîyatpo btanbul Turnede • ANKARA(ANKA)- Cihan Ünal ile Can Gürzap, 'Bu Adreste Bulunamadr adlı oyun ile Başkentlilerin karşısına çıkıyor. Tiyatro Istanbul'un bu sezon sahneye koyduğu, sevgiyi ve insanlık onurunu sorgulayan 'Bu Adreste Bulunamadı' adlı oyun 2 Mart'a dek Ankara Şinasi Sahnesi'nde sergilenecek. Kresmann Taylor'un yazdığı ve Gencay Gürün'ün Türkçeleştirerek sahneye koyduğu, oyun geçen yıl Paris'te sergilenmiş ve büyük ilgi görmüştü.