Katalog

1 6 ARALIK 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER KKTC parlamentosundaki eşitlik, seçim öncesi imzalanan protokoller nedeniyle hükümet kurulmasını güçleştiriyor Kıbns'ta 3zorluseçenekREŞATAKAR LEFKOŞA - Kuzey Kıbns'taki seçim sonuç- lannın, parlamentodaki muhalefet ile iktidar milletvekili sayısmı eşitlemesi çeşitli senar- yolan da gündeme getirdi. Muhalefet partilerinin seçim öncesinde "Statükocu partilerie koalisyon yapılmaya- cak" yönünde karar almalan ve bunu ortak bir protokol haline getirerek imzalamalan ne- deniyle, en fazla milletvekili çıkaran Cumhu- riyetçi Türk Partisi'nin (CTP), ikinci sırada- ki Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile koalisyon yapması olanaksız görünüyor. Toplam 50 san- dalyeli Meclis'te 19 sandarye kazanan CTP ile 18 sandalye kazanan UBP, Kıbns sorununun çözümü konusunda farkJı görüşleri savunu- yor. CTP, Annan Planı temelinde çözüme gi- dilmesini ve 1 Mayıs'ta Rumlarla birlikte AB'ye girilmesini isterken UBP, Annan Pla- nı'nı bir imha planı olarak görüyor ve kesin- likle reddediyor. tşte bu ciddi görüş aynlığı yüzünden 2 büyük partinin koalisyon yap- ması kesinlikle düşünülmüyor. UBP Genel Başkanı Derviş Eroğiu ile CTP Genel Başkanı Mehmet An" Talat da ortaklı- ğı açık bir dille reddediyor. Seçimlerde 7 mil- letvekili kazanan Demokrat Parti (DP) ile 6 milletvekili kazanan Banş ve Demokrasi Ha- teketi'nin de (BDH) CTP ile koalisyon yap- ması "çokzayıf birolasüık" şeklinde değer- lendiriliyor. BDH, Annan Planı temelinde çö- ?ârti CTP UBP DP BDH TKP 1998 ve 20031- 2003 Genel Seçimi Oy Oranı %35.18 %32.93 %12.93 %13.14 - Milletvekili Sayısı 19 18 7 6 - Cıbrıs seçimleri 1998 Genei Seçimi Oy Oranı %1M %404 Milletvekili Sayısı --.:.- 6 %22.6 i t ? ' 13 %15.4 ' ^ y '7 züm ve AB üyeliği istediği halde CTP ile bir- leştiği zaman Meclis'teki sandalye sayısı 25'e ulaşıyor ve bu durumda bir çoğunluk hükü- meti kurulamıyor. DP ise UBP gibi Annan Planı temelinde bir çözüme sıcak bakmadığı halde koalisyon se- çeneklerini görüşebileceği mesajını veriyor. BDH Başkanı Mustafa Akıncı, seçim önce- sinde imzalanan protokole sadık kalacaklan- nı ve statükocu partilerie koalisyon yapma- yacaklannı tekrarlayarak DP'nin yer alacağı bir koalisyona yanaşmayacaklan mesajını ve- riyor. Meclis'in 25'e 25 kilitlenmesi ve muhale- fetle, iktidar partileri arasında koalisyon ola- sıhğı bulunmaması nedeniyle genye 3 seçe- nek kalıyor. Siyasilere göre, milletvekili trans- feri ilk sırada yer alıyor. KKTC Cumhurbaş- • Meclis'in25'e25 kilitlenmesi ve muhalefetle iktidar partileri arasında koalisyon olasıhğı bulunmaması nedeniyle geriye 3 seçenek kalıyor: 1- Milletvekili tTansferi. 2- Azınlık hükümeti. 3- Erken seçim. kanı Rauf Denktaş, milletvekili transferi için anayasal engel bulunmadığını, ancak böyle- si bir durumun "ahlaksızolacağını'' söylerken CTP lideri Mehmet Ali Talat kapıyı açık tut- tuklannın mesajını veriyor. Talat "AB üyeli- ğini destekleyen UBP ya da DP'li milletvekili varsa buyursun gebin" diyor. Milletvekili transferinin gerçekleşmemesi durumunda ikinci seçenek olarak azınlık hü- kümeti üzerinde duruluyor. Cumhurbaşkanı Denktaş'ın, Annan Planf ndan ve Türkiye'siz AB üyeliğinden kurtulmak için zamana oy- nadığını anımsatan siyasi çevreler, azınlık hü- kümetinin denenebileceğine dikkat çekıyor- lar Üçüncü seçenek ise Kıbrıs Türkü'nün yeniden sandık başına gitmesi. Ancak, büyük bir yanş sonrasında seçimi kazanan yeni mil- letvekillerinin böylesi bir seçeneğe sıcak bak- mayacaklan, partilerin de yeni kaynak bulmada zorlanacağı düşünülüyor. Talat: Görev bize verilmeli Cumhunyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Mehmet Ali Talat, Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın hükümeti kurma görevirü en büyük parti olarak kendilerine vermesi ge- rektiğini söyledi. Talat, Kıbns Türk halkının çoğunlukla çözümden ve Avrupa Birliği 'nden yana olduğunu net biçimde ortaya koyduğu- nu belirterek "Kıbns Türk halkı çözüm isti- yor. CTP-BG de çözüm misyonuna bağh bir partidir. Mayıs 2004 hedefimiz vardır. O tari- he kadar çözümü sağjayabümek için her tür- lü mücadeleyi yürüteceğiz, ancak tabii ki yet- kfli kurullanmızda durumu değerlendireceğiz. Eski protokoiümüze bağbyız, o değerlendirme- lerden sonra politikalanmızı beürlemiş olaca- ğız" diye konuştu. KKTC'dekı Demokrat Parti'nin (DP) Ge- nel Başkanı Serdar Denktaş ise hiç kimsey- le koalisyon kurmayız gibi bir yaklaşımlan ohnadığını belirtti. Denktaş, ancak CTP ile BDH'nin, seçim öncesinde açıkladıklan gi- bi, hâlâ DP ve UBP ile koalisyon kurma dü- şüncesinde olmadığını kaydederek "Anah- tar parti konumundayız, ama lalit biraz faz- la paslı. Onun için açılıp açılamayacağını bi- kmiyoruz" dedi. Adada arayış Hükümet kurulması için 60 günvar LEFKOŞA (Cumhuriyet) - KKTC'de seçim sonuçlannın YSK tarafından resmen açıklanıp, resmi gazetede yayımlanmasından sonra yeni hükümetin kurulması ve Meclis'ten güvenoyu alabihnesi için en fazla 60 günlük bir süre tanınıyor. Yürürlükteki yasa çerçevesinde seçim sonuçlan resmi gazetede yayımlandıktan 10 gün sonra Meclis kendiliğinden toplanır ve milletvekilleri yemin eder. Meclis toplantısına en yaşlı üye başkanhk eder. Cumhurbaşkanı, belli, makul bir süre ıçinde, güvenoyu alabilecek bir grup başkanına veya milletvekiline görev verir. Görevi alan kişi de 15 güniçinde çahşmalannı tamamlamak zorundadır. Ya hükümeti kurar ya da ıade eder. Kurarsa listesini Meclis'e sunar. Programını okur, 2 gün sonra programın görüşmesi başlar. Görüşme tamamlandıktan bir gün sonra oylama yapılır. Güvenoyu için salt çoğunluk, yani 26 oy gereklidir. Tüm süreç 60 gündür. Hükümet 60 gün ıçinde kurulamaz ya da kurulur ve güvenoyu alamazsa erken seçime gidilir. KKTC Cumhurbaşkanı, Rum tarafına 4'lü konferans ve konfederal çözüm önerdi Denktaş'tan banş atağı• Türkiye, Yunanistan, KKTC ve Güney Kıbns'ın katılımıyla gerçekleşecek bir konferansta Kıbns sorununun tüm yönleriyle ele alınabileceğini vurgulayan Denktaş, iki anavatanın da garantiler konusunda uzlaşmaya varabileceğini söyledi. LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Muha- lefet partilerinin Meclis'teki çoğunlu- ğu sağlayamadığı seçimler sonrasın- da görüşmecilik görevini garantiye alan KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, iki toplumlu, iki bölgeli ve iki devletli bir çözüm için atağa geç- ti. Denktaş dün sabah düzenlediği ba- sın toplantısında. Güney Kıbns Rum Yönetimine "konfederal çözüm" öne- risinde bulundu ve bunun gerçekleşe- bilmesi için "dörtlü konferans" çağ- nsı yaptı. Türkiye, Yunanistan, KKTC ve Gü- ney Kıbns'ın katılımıyla gerçekleşe- cek bir konferansta Kıbns sorununun tüm yönleriyle ele alınabileceğini vur- gulayan Denktaş, iki anavatanın da ga- rantiler konusunda uzlaşmaya varabi- leceğini söyledi. Türk, Rum ve çok sayıda yabancı basm mensubunun iz- lediği toplantı sırasında seçim sonuç- lannı değerlendiren ve Kıbns Türk halkının AB üyeliğine destek verdiği- ni anlatan Denktaş, kendisinin de ka- lıcı bir banştan yana olduğunu anım- sattı. Denktaş, nasıl bir çözüm istedi- ğini soran Rum gazetecilere şu yanıtı verdi: "Oncefiide konfederal çözümden yana olduğumu söyledinı. Bunun an- lamı 2 böigeU, 2 devJerü bir çözümdür. Once konfederal bir çözümegkteriz,za- man içerisinde güven sağlanırsa taraf- lan daha da yakınlaştırıcı yeni yakla- şımlar içine gireriz. Biz 1960 anlaşma- KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, düzenlediği basm toplanüsıyla seçim sonuçlannı değeriendirdi (AA) lanndan kaynaklanan Türk garantisi- nin devamını ve mal-mülk sorununun global bir çözümle aşılmasını istiyo- ruz." Demokrasi sınavı Kıbns Türk halkınrn tam bir demok- rasi sınavı verdiğini, Avrupa'yı bile laskandıracak kadar olgun ve şeffaf bir seçim yapıldığını vurgulayan Denktaş, dünyanın tanımadığı KKTC'deki se- çimlere herkesin büyük ilgi gösterdi- ğini söyledi. Denktaş, seçim sonuçla- nnı şöyle değeriendirdi: "•Halkmuzuzlaşmadanvana oktuğu- nu ve AB'ye girmek istediğini göster- dL Ancak bu talebin Türkrye'nin hak- lannın ve garantörlüğünün göz anh edilerek bir maceraya atdması şeklin- de okunmaması gerekir. Yansı 'Annan Planı'yla derhal girelim'. diğer yansı 'Girelim ama uluslararası anlaşmala- n çiğnemeden' diye mesaj verdi. Yani Türk halkının tümü uzlaşma istiyor ama yöntemde aynldılar ve bu da Id- btk-dl- "Seçim yerine Annan Planı için re- ferandum vapıbaydı. nasıl birsonuç ab- mrdT sorusunu yanıtlayan Denktaş, "O zamanAnnan Ptanı'nın çirkmlflderi da- ha derinnğine ortaya çıkacakn veohım- suz netice alınacaktı" dedı. KKTC Cumhurbaşkanı, hükümeti kurma görevini vermeden önce parti liderleriyle görüşeceğini, daha sonra karar vereceğini belirtirken gönlün- den geçenin "miDi hükümet'' olduğu- nu söyledi. Denktaş. "Ancak bunu söy- lemek kolay da uygulamak zor" dedi. Denktaş aynca 1 Mayıs tarihinin Kıbns için son şans olduğu yönünde- ki düşüncelere de katıhnadığuıı vur- guladı. Annan Planı reddedildi' Öte yandan, bir televizyon progra- mına katılan muhalefet liderlerinin se- çimleri referandum olarak nitelendir- melerine tepki gösteren KKTC Cum- hurbaşkanı Denktaş, programa tele- fonla katılarak seçimlerin Annan Pla- nı için bir referandum olarak değerlen- dirilmesi halinde yüzde 51.2'lik bir oranla reddedileceğini söyledi. •AVRUPA BİRLİ6IKOMİSYONU UMVTLU: 'Seçmenin isteğiAnnan Planı temelinde çözüm y BRUKSEL (AA) - AB Komisyonu, KKTC'deki seçimlerin ardından yaptığı yazılı açıklamada, seçim sonuçlannın Kıbnslı Türklerin artan bir şekilde ve Annan Planı temelinde çözüm istediklerini gösterdiğini belirtti. KKTC'yi devlet olarak tanımayan ve dolayısıyla seçim sonuçlanm resmen tammayacağmı daha önce belirtmiş olan AB Komisyonu, açüdamasında, Kuzey Kıbns'ta "seçimkr" kelimesini "örnak içinde" kullandı. Açıklamada, sonuçlann, Kıbnslı Türklerin 1 Mayıs 2004 "te birleşmiş bir Kıbns'ın AB'ye girmesinden ve bu amaçla, Annan Planı'nm temel alınacağı bir çözümden yana istekli olduklannı yansıttığı ifade edildi. Komisyon, açıklamasmda, Kıbnslı Türklerin Annan Planı temelinde bir uzlaşma fırsatını yakalayabilmeleri için mümkün olan en kısa zamanda yeni bir yönetim oluşrurulması umudunu dile getirdi ve tüm taraflan, gecikmeden BM çerçevesinde müzakerelere tekrar başlamaya çağırdı. Açıklamada, AB Komisyonu'nun, Annan Planı çerçevesinde 1 Mayıs 2004 tarihine kadar tam bir çözüm bulunmasının, tüm Kıbnslılann ve bölgenin menfaatı gereği olacağına inancı vurgulandı. Çözüme desteğe ve AB müktesebatının Kuzey Kıbns'ta da uygulanması için gerekli adımlan düzenlemeye hazır olduğunu ifade eden AB Komisyonu, çözümün gerektireceği fonlan sağlamak amacıyla uluslararası bağış konferansı düzenlemeye de hazır olduğunu belirtti ve çözüm halinde Kuzey Kıbns'a yardım için ek bütçe ayırdığmı hatırlattı. ÜNYA BASININDA AĞ1RLIKLIYORUM ' i Seçim sonuçlanyeni bir krizyaratabilir' Dış Haberler Servisi - KKTC'de pazar günü yapılan seçimlerle ilgili olarak dış basında yer alan değerlendirmelerde ağırlıklı olarak sonuçlann "kriz yaratma" olasıhğı üzerinde duruluyor. ABD'de yayımlanan WashiliğtOn POSt gazetesi, seçim sonuçlannın yan yanya oknasının kriz yaratacağı görüşüne yer verdi. Gazete, Türk hükümetinin, oylamadan hangi hükümet çıkarsa çıksın, AB'den müzakere tarihi almak için birlikte çalışacağını kaydetti. Fransa'nın önde gelen gazetelerinden LlberatlOn. seçim sonucu ortaya çıkan durumun tam bir blokaj görünümü arz ettiğini yazdı. Seçimlerin, Rauf Denktaş'ın Annan Planı'm reddetme karanna ilişkdn bir referanduma dönüştüğünü savunan gazete, Avrupa Birliği'nin Türkiye'yi Kıbns konusunda uyardı^ını da anımsattı. Fransız Le Monde gazetesi de KKTC'de seçimlerin referandum halini aldığı görüşüne katılırken Annan Planı'ndan yana olan muhalefetin oy oranı itibanyla iktidar partilerine göre hafıf bir avantaj sağladığına işaret etti. Muhalefeti destekleyen gençlerin "değişim'' isteklerini yansıtan gazete, Kıbns sorununa ilişkin olarak da "çözüm Ankara'da" görüşünü sa\"undu. Ingiltere'de yayımlanan The Guardlan gazetesi, muhalefet partilerinin kıl payı da olsa seçimden galip çıkmalannın adadaki iki tarafin yeniden birleşmesi umudunu güçlendirdiSini savundu. The Indepenaent gazetesi ise, Seçim sonucunun adanın yeniden birleşmesine ilişkin görüşmelerin kaderini etkileyebileceğini yazdı. The Dally felegraph gazetesi, seçimin sonucunu "Kıbns'ta AB yanhian kazandı" diye yorumladı. Cül, liderleri aradı Ankara'dan KKTC'ye çağnsı Bakanı , Denktaş ve Sİyasi parti liderlerini arayarak sağduyulu ve sorumlu hareket etmelennı istedi. Türk tarafinm Kıbns açılımının somutlaşması için "lhaftabeklemek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Ba- kanı Abdullah Gül KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile UBP, DP, CTP ve BDH'nin liderlerini telefonla arayarak "Kıbns meselesinde birfik ve da- yanışmamn muhafaza edilmesini'" istedi. Gül, Kıb- ns Türk toplumunun seçimlerde verdiği mesajı herkesin doğru okuması gerektiğini, Kıbns Türk- lennin çözüm isterken Denktaş'ın görüşlerine de önem verdiğini söyledi. KKTC seçimlerinde ortaya çıkan parlamento aritmetiği siyasi belirsizliğe neden olurken, Anka- ra taraflara sağduyulu ve sorumlu hareket etme çağnsında bulundu. Dışişleri Bakanı Gül, dün KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile meclise girmeyi başaran 4 siyasi partinin liderlerini tele- fonla aradı. KKTC'nin demokratik yapısının tüm dünyaya ispat edildiğini vurgulayan Gül, taraflar- dan bundan sonraki süreçte de sağduyulu ve sorum- luluk içinde hareket etmelerini istedi. Dışişleri Bakanı Gül, Japonya'ya hareketinden önce Esenboğa Havalima- m ' n d a &"***&** yaP 0 " & açıklamada, Kıbns Türk toplumunun verdiği mesa- jı herkesin doğru okuması gerektiğini söyledi. Gül, ^ u m e s a J' kendisinin nasıl okuduğunun sorulması uzenne şu yanıtı verdi: «Gayetaçrii.KıbnS'rark hâlkı bir taraftan çözümû ar/u edryor, ama diğer ta- raftan Denktaş'ın görüşte- rineönemv«ri>x)r.Türldye veKKTC'ninhakvehuku- kununkorunmasmıistiy»r. soyleyen Gul, rjobjyıavla,mantıkhbirşe- 'Türkiye, siyasi küde görüşmelerin başla- partiler, hep masım istiyor. Buhiçbirza- beraber manTürkiye'j ı e,KKTC'ye önümüzdekiyolu "* ^ ^ '™*™: «*• x- » A J- mesışeldindedeğiLHerşe- çızeceğız dedı. yi kalml etmeklgfl. Ç&T mek için firsat var. Bunun için gayret gösterilmesi gerektiğini Kıbns Türk hal- kı paylaşrruş. oldu. Ümit ederiz Rum taran da aynı anlayış içinde olur." Yohımuzu tüm partilerie çizeceğiz Kıbns Türk toplumuna birlik ve dayanışma içe- risinde ohnalan gerektiği mesajını veren Bakan Gül, "Şimdisoğukkanlı birşekilde düşünmezama- ru. Hep beraber değerlendireceğiz. Denktaş'm gö- rüşlerine önem vereceğiz. Türkiye, tüm siyasi par- tfler, hep beraber önümüzdeki wlu çizeceğjz" diye konuştu. Türkiye'siz bir çözüm olamayacağı görüşünü de yineleyen Bakan Gül, Türk tarafinın seçimler ön- cesinde dile getirilen açılımı için yeni hükümetin beklenip beklenmeyeceği sorusuna da şu yanıtı verdi. "Tabü ki bir hükümetin kurulması önemlL Kolay değiL her ild taraf eşit o>1ar aldılar. Eminim soğukkanh ve sorumluluk içinde davTanacaldar. Açıhm konusunda Ankara'da çahşmalar var. Lef- koşa'da yahynalar var. 1 hafta geçsin. Ondan son- ra daha somut şeylerortaya çıkacak. Bunlar birieş- tirflecek. yohınMiz belli olacak." Gul'den Denktaş'a destek Abdullah Gül, Denktaş'ın 1 Mayıs 2004 tarihi- ni kaygı duyulan bir tarih olarak görmediğinin anımsatılması üzerine de şöyle konuştu: "Sayın Denktaş da gayet sorumlu bir şekilde ko- nuşuyor.Her şe\« vâkrf. Elbirfiğiiçinde karşıhkh ko- nuşarak, doğru adımlan birKkte atacağtz." Dışişleri: Dayanışma zamanı Dışişleri Bakanhğı'ndan KKTC seçimlerine iliş- kin olarak yapılan açıklamada, yasal süreç içeri- sinde yeni bir hükümetin kurulmasının beklendi- ğine işaret edildi. Açıklamada şu görüşlere yer ve- rildi: "MflK davanuz olan Kıbns meseksinde birtik ve day-amşmanuzı muhafaza etmemiz gereken bir süreç içinde buhmmaktayız, Bilindiği üzere Kıbns sorununaçözümbuhınması,Türkiye veKuzeyKıb- nsTüniOımhujriyrt'rımmüşterekarzuvehedefidh: Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı Sayın Denktaş, hükümetve siyasi partilerie isrişare içinde buhınul- ması tabiidir." Weston geüyor KKTC seçimlerinde, Annan planının müzakere edilmesini isteyen partilerin başanlı olması, AB ve ABD'nin Ankara üzerinde baskısını artınyor. AB ve ABD'den gelen müzakerelerin en kısa sürede baş- laması istemlerinin ardından ABD'nin Kıbns özel koordinatörü Thomas VV'eston perşembe günü An- kara'ya geliyor.