Katalog

16 ARALIK2003SALI CUMHURİYET SAYFA JİiJvUIM \_I1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 limonda ikinci bahar • TARSUS(AA)- Mer- sin'in Tarsus ilçesinde Köy Hizmetleri'ne bağlı Tarsus Araştırma Enstitü- sü'nde yetiştirilen ürünler, yüksek verimlilikleriyle dikkati çekiyor. Enstitüde ıki buçuk yıl önce dikimi yapılan limon ağaçlann- dan bölge standardından yaklaşık 2 kat daha fazla ürün elde edildi. Enstitü Müdürü Muzaffer Canbo- lat, elde edilen verileri bölgedeki üreticilerle paylaştıklannj söyledi. Global batık kredflere talip • Ekonomi Servisi - Global Menkul Değerler AŞ, ekim ayı içerisinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından satış ve ihale süreci başlatılan "Tahsili Gecikmiş Alacak Portföyü"nün ahmına ilişkin teklif mektubu sundu. Global Menkul Değerler'den Borsa'ya gönderilen açıklamada, teklifin dün TMSF'ye verildiği bildirdi. Armada Abşvertş Merkezi linalde • ANKARA (AA) - Armada Ahşveriş Merke- zi, her yıl Uluslararası Ahşveriş Merkezleri Der- neği tarafından düzenle- nen "Avrupa'nın En lyi Ahşveriş Merkezleri" ya- nşmasında finale kaldı. Yanşmaya Söğütözü tnşaat ve Işletme AŞ adı altında Ankara'dan katılan Armada Ahşvenş Merke- zi, Avrupa "da en iyi ilk dört ahşveriş merkezi arasına girerek büyük bir başan elde etti. Seramlkçilepin LPG isyanı • İSTANBUL (AA)- LPG kullanan seramik üreticileri, doğalgaz ve LPG arasındaki fiyat far- kının sektörde haksız re- kabet yarartığuıı savuna- rak, hükümetten bu hak- sızlığı gidermesini istedi- ler. Ûreticiler bir gazeteye verdikleri ilanda, Başba- kan Erdoğan'a seslenerek 2003 başından beri 8 üre- ticinin üretim tesislerini kapatma, lOOmilyonlarca dolarlık ihracat bağlanrıla- rını durdurma noktasına geldiğinı dile getirdiler. Petlas yabancı ortak arayışında • KIRŞEHİR (AA) - Pet- las Genel Müdürü Tunca Dıngiloğlu, radyal tekno- lojiyle lastik üretmek için uluslararası bir firmayla ortak olmak istediklerini söyledi. "Bunun için giri- şimlerimiz oldu. Bir fir- mayla görüşüyoruz" diyen Dingiloğlu, Petlas'ı geleceğe taşıyacak bir model arayışı içınde ol- duklannı kaydetti. En büyük pay televizyonlapın • Ekonomi Servisi - 2004 yılında reklam harcamala- nnın yüzde 3.6 büyüyerek 342 milyar dolara ulaşma- sı bekleniyor. Fransız Le Monde gazetesinde yer alan habere göre 2004 yı- lında gerçekleşecek olan ABD'deki başkanlık se- çimleri, Olimpiyat Oyun- lan ve Avrupa Futbol Ku- pası'nın tek başına 2.5 mlyar dolarlık reklam ge- liri getirmesi bekleniyor. Düzeltme • 15Aralık2OO3tarihli gazetemizin 12'nci sayfa- sında yer alan "Hazine 145 milyar dolar dış borç ödeyecek" haberinin baş- lığında yer alan 145 mil- yar dolar ifadesini "145 milyon dolar" olarak dü- zeltir, okuyuculanmızdan özür dilerız. Hurda otoya vergi indirimi ile uygun kampanyalar otomotiv sektörünü hareketlendirdi KrediyialangaleriyekoştuOLCAYBUYÜKIAŞ NECDETÇALIŞKAN Hem bankalann uygun ko- şullu ve uzun vadeli krediler vermesi, hem de hurda araca getirilen vergi indınmi, oto- mobil satışlannı arttırdı. Lüks otolarda Özel Tüketim Vergisi'nin yüzde 75'e kadar çıkması, Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin yüzde 40 artacak olması satışlan etkilemedi. Lüks oto satışlannda rekor yaşanırken 253 bin otomobil üretilen ülkede 175 bin oto satışı gerçekleşti. Ithal oto- nun pazar payı kasım itiba- nyla yüzde 67 olarak gerçek- leşti. Enflasyon ve faizlerdeki gerileme sonucu tüketici kre- dilerindeki faiz oranlannın düşmesi, taşıt kredisi kulla- nımında da büyük artışlara neden oldu. Yılın 9 aylık bö- lümünde krediyle satılan oto- mobil ve hafif tican araç sa- yısı, geçen yılın aynı döne- mine oranla yüzde 128 arta- rakl33bınlO4'eyükseldi. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilenne göre yılın • Yıhnilk9 | aymda, krediyle i satılan araç sayısı i geçen yıla kıyasla | yüzde 128 artış $ gösterdi. • ilk çeyreğinde 25 bin 443 adet olan tüketici kredisiyle satılan araç sayısı, ikinci çey- rekte 39 bin 225'e, üçüncü çeyrekte ise 68 bin 436'ya çıktı. Bankalar taşıt kredisine 12 ile 60 ay arası değışen se- çeneklerde vade uygulaması yaparken, TL bazında faiz oranlan da yüzde 2.25 ile yüzde 3.25 arasında değişi- yor. Vergi yakacak Motorlu Taşıtlar Vergi- sı'nde (MTV), 2004 yıh ba- şından itibaren otomobillerin vergilendirilmesinde, ağırlık ve yaş aynmının yanı sıra si- lindir hacmini de kapsayan üçlü bir sınıfiandırmaya gi- dildi. Bu çerçevede, 1-3 yaş ara- sı otomobillerde örneğin Fi- at Palio, Renault Clio, Hyun- dai Getz ve Opel Corsa'nın 950 kiloya kadar olanlan en düşük motorlu taşıt vergisi 250 milyon lira, motor gücü 1800'ü geçen, örneğin 4x4 jeeplerin içinde yer aldığı grup 10 milyar 136 milyon li- ra MTV ödeyecek. Vade 60 aya kadar uzadı (TL. cinsi Banka adı Ziraat Bankası Dışbank Ziraat Bankası Iş Bankası Oyakbank Iş Bankası Ziraat Bankası VADE 12 24 24 24 36 36 36 Aylık Faiz Oranı (%) 2.25 2.45 2.30 2.25 2.30 2.40 2.50 Banka adı Garantı Bankası Yapı Kredi Koçbank Akbank Vakıfbank HSBC Oyakbank VADE 36 36 36 48 48 60 60 AylıkFaız Orant<%) 2.45 £50 2.35 2.30 2.45 2.25 2.50 Vakıfbank 36 2.35 Vakrfbank 60 2.55 Lüks otoda hedefier aşıldı Cip satışlan ikiye katlandı Yetküiler, 2-4 yaşotolarda sanşlann yok denecek kadar az olduğunubehrtiyor. 2. el otomobfl saüşı ağır aksak Her ne kadar çoğımluğu Türkiye'de üretilen yabancı şirketlerin sattığı araçlardan oluşsa da yüzde 67'ye ulaşan ithal oto pazannda, bu yılm en çok şaşırtan gelişmesi lüks oto ve cip satışlanndaki artış oldu. Geçen yılın tamarnında 3.870 cip satılırken, bu yıl kasım ayı itibariyle cip satışı 7.770'e ulaştı. İthal arabaların payı yüksetdl tthal Otomobiller Türkiye Mümessilleri Derneği verilerine göre, Alfa Romeo ve Porche satışlannı en çok artıran lüks otolar oldu. Alfa Romeo geçen yıl 171 olan satış adedini bu yıl kasım itibariyle 785'e çıkarırken geçen yıl yalnız 13 otomobil satan Porche bu yılki satışlannı 83'e yükseltti. Şirket yöneticileri satışlann öngörülerini bile aştığını itiraf etti. Land Rover geçen yıl 432 olan satışını bu yıl 768'e çıkanrken, MBW 1901 olan satışmı ancak 2405"e yükseltebildi. Volvo'nun geçen yıl 580 olan satışı da bu yıl 1023'e ulaştı. 2002 Ocak-Kasım ve 2003 Ocak- Kasım verileri, ithal arabalann pazar payınmı yükselttiğini de ortaya koydu. Geçen yılın aynı döneminde 77 bin olan ithal binek otomobil sayısı bu yıl ay dönemde 175 bin 675 olarak gerçekleşti. Binek otolarda yaşanan değişim yüzde 128,1 olarak gerçekleşti. İndlrlm4.5 milyar liraya çıkıyor |H Hurda araç rekor lardı 'Sıfir' otomobillerde ÖTV indi- rimi, ek vergi ve 10 milyar lirayı geçen ödemelerin banka aracılı- ğıyla yapılması, ikinci el otomo- bil satışlannı durma noktasına ge- tirdi. Bursa Oto-Koop Başkanı Rasim Hazar. ÖTV indiriminin yürürlüğe gırmesinin ardından, ikinci el otomobil piyasasında özellikle son 1-2 aydır ciddi bir durgunluk yaşandığım söyledi. "16 miryara sıfir model Palio varken, bizden niye 14-15 milyar liraya ikinci el otomobil alsınlar ki?" diyen galeri sahipleri, ek ver- gi ve 10 milyar lirayı geçen öde- melerin banka aracılığıyla yapıl- masmm da tabloyu iyice ağırlaş- tırdığını vurguladı. 2. el oto tıcaretini daha kurum- saüaşmış bir yapıda sürdüren şir- ketler, hurda araca ÖTV indiri- miyle satışlann durma noktasına geldiğini, ancak durumun yeni yenı düzeldiğini dile getirdiler. Şu anda sıfır araçlann daha revaçta olduğunu anlatan şirket yönetici- leri, 2-4 yaş otolarda satışlann yok denecek kadar az olduğunu, ancak daha büyük arabalarda du- rumun iyi olduğunu belirttiler. İkinci el otoya herhangi bir alım satım vergisi ödenmediği için 2. el otoda şimdi ya da sene- ye araba almanın bir farkı olma- dığı ifade edildi. Hükümetin yeni araç alımında 20 yaşın üzerindeki aracıru hurdaya ayıranlara 3.5 milyar liralık Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi uygulaması, trafikten kaydı silinen araç sayısını rekor düzeye çıkardı. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün verilerine göre, bu yılın ağustos ayında trafikten kaydı silinen araç sayısı geçen yıla göre yüzde 170artarak2bin677'ye ulaştı. Ağustos ayıyla birlikte bu yılın ilk sekiz aylık döneminde trafikten kaydı silinen araç sayısı ise 12 bin 752'ye yükseldi. Uygulama artık yollarda görülmesi mümkün ohnayan ve bu nedenle fıyatlan 750 milyon lira ile 1 milyar lira arasında değişen ilk yerli üretim arabalannın fiyatlannda da artışa neden oldu. Sıfır arabaya avantaj sağlayan uygulama, galeri sahtplerinin söz konusu otomobillen uygun fiyatlara toplayarak sıfır araba almak isteyen müşten adına hurdaya çıkarması, sıfır oto alımmı cazip hale getirdi. En az 3.5 milyar lira avantaj sağlayan müşteriye, uygun kampanyalarla sağlanan indirimler 5-7 milyar liraya kadar çıkınca hem eski araba sahibi hem de sıfır oto ahcısı açısından uygun bir ortam yaratıhnış oldu. Yeni araç alımlannı teşvik etmek amacıyla uygulanan vergi indirimi teşviki 2004 'te 1 milyar lira arttırılarak 4.5 müyar Ura olarak uygulanacak. ÜRK-İŞ'TEN TALEP: Asgari ücretliler memurla eşitlensin ANKARA (ANKA) - Türk-tş Genel Başkanı SaKh Kıhç. 2004 başından geçerli olmaküzere belir- lenecek asgari ücretin, en düşük memur maaşıyla eşitlenmesini istedi. En düşük memur maaşı ise yılbaşında 517 milyon li- raya çıkıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2004 yıh ba- şından ge- çerli olacak yeni asgari ücreti belir- lemek üzere bugün 4'ün- cü toplantı- sını gerçek- leştirecek. Türk-lş Ge- nel Başkam Kıhç, asgari ücretin belirlenmesinde dört kışilik bir ailenın ge- çim koşullannın dikkate alınmasını, asgan ücretin kademeli olarak vergi dı- şı bırakılmasını istedikle- rini söyledi. Net 225 mil- yon liralık asgari ücretle geçinmenin zorluğunun herkes tarafından kabul edüdiğini kaydeden Kı- hç, yeni asgari ücretin en düşük memur maaşı dü- zeyinde olmasını istedi. 1994 yılına kadar en dü- şük memur maaşının be- lirlenmesinde asgari üc- retin baz alındığını anım- satan Kıhç, şimdi, asgari ücrethnin memur maaşı- 1 m yakala- maya çalış- tığını an- lattı. Kılıç, SSK pri- mıne esas kazancın altsınırının yürürîükte- ki asgari ücretle eşitlenme- sini isteyen işverenlere destek verirken aradaki bu farkın işçiye ödenme- si gerektiğini kaydetti. Başbakan Erdoğan'ın asgari ücretin insani ol- madığı ve yüzde 50 ora- nında arttınlması gerek- tiği yorumunu "popü- ıfizm"olarak nitelendirdi. • Salih Kılıç, yeni asgari ücretin en düşük memur maaşı; düzeyinde olmasını istedi. En düşük : memur maaşı ise ' yılbaşında 517 ] milyon liraya çıkıyor. Güneydoğu'da bölgesel kalkuıma ara>ışları sürerken bölge işadanılan, yabrun alanlannm canlandınfanası karanaldı. İş dünyası bölgesel kalkınmaya hizmet etmek için birlik oldu Güneydoğulu arayış içinde MEHMET AÜ SOLAK ANTAKYA - Yaklaşık 100 gün önce kurulan Güney ve Güneydo- ğu Genç Işadamlan Dernekleri Fe- derasyonu, genişlerihniş 1. zirve toplantısı Hatay'da yapıldı. Zirvenin açış konuşmasını ya- pan Hatay Genç Işadamlan Derne- ği Başkanı Doğan Narin, zirvenin bölge kalkınmasına hizmet etmek, işadamlannın ekonomik ve sosyal alanda hedeflerine ulaşması için gerekli bilgi ahşverişini gerçekleş- tirmek amacını taşıdığını belirtti. 13-14 Aralık'ta Antakya Beledi- ye Meclis Salonu'nda başlayan toplantıda bölge valüeri, bölgesel kalkınma modeline destek verdik- lerini belirttiler. Projeler ûretüecek Iki bölümden oluşan zinede, önümüzdeki yıllarda yapıhnası gereken hedefier üzerinde duran Genç Işadamlan Federasyonu (GLAF) toplantı sonunda sonuç bildirgesi de yayımladı. Bildir- gede şu görüşlere yer verildi: "Sosyal ve ekonomik potansi- yellerini değerlendirdiğimizde, sanayide Gaziantep ve Ada- na'nın lokonıotif olduğunu, li- man kentieri olarak tskenderun ve Mersin'in de bunu destekledi- ğini görüyorum. Buna inanç ru- riznü açısından önem taşıyan ta- rihi ve kültürel değerleri katöğı- mızda bölgenin potansryeli >ük- sek. Bu değerlerin ortaya çıkanl- ması için bölgenin eğitim se\1ye- sinin yükseltilmesi, yatmmcınm önünün açılması ve aktif proje- ler üretmekiçin GİAD üyeİeriel- birliği içinde olacak. Tanm ve hay\ancılığın canlanması için önİem ahnmasıiçin çabasarf edi- lecek." IŞÇMN EVRENÎNDEN ŞÜKRAN SONER Pirus Zaferi Irak Diktatörü Saddam Hüseyin'in saraydan çu- kura uzanan yaşamöyküsü, insanlık için ders veri- ci, bir diktatörün sonu olarak tarih kayrtlanna geçe- bilirdi. Irak halkının iradesi ile çektirdiklerinin yanıtı bir son olarak yazılabilseydi... ABD'nin, dünya tekelleri adına imparatorluğunu ilan etmesi, Irak'ı çıkariarı adına, insan haklan, Irak halkının haklarını yok sayarak üstün silahlı gücüne dayalı işgal eylemi olmasaydı... Sivil, kadın, çocuk ayınmı olmaksızın bir ülkenin insanlarının ölülerinin bile sayılmadığı, en ileri teknolojinin bombalannın, silahlannın yağdığı, insan, doğa üzerindeki zararia- nnın kulak ardı edildiği haksız işgal yetmedi. Üstü- ne, "Irak'ın yönetimi, iktidan benden sorulur. Ga- nimetleri benim, istersem ben yandaşlarıma pay veririm" ilanı geldi. Şimdi ABD ve suç ortağı işgalcileri aklama adına Saddam'ın yakalanmış olması nasıl bir zafer olabi- lir? En üstün silahlar, teknoloji, asker, para gücü ile işgal edilen ülkenin topraklannda, kendi doğduğu topraklarda, sığındığı bir bannakta 9 ay sonra ya- kalanan eski diktatör, ABD'yi çekilmekte olduğu Irak bataklığından ne kadar kurtarabilir? Eski dik- tatör bütün suçlannı itiraf ettiği adil bir yargılama- dan geçirilse ne yazar? Hatta bu saatten sonra dün- yayı nasıl nükleer tehdit altında turtuğunu açıklasa ne kadar etkileyici olabilir? ABD'nin şahinleri, Bush iktidarının Saddam'ı ya- kalayarak ulaştığı zafer, dünya medyasını, kitleleri yönlendirme sanatının üst sınırlannı zortayarak, en etkin araçlan kullanarak, Saddam'la oynanabile- cek en uç oyunlaıia.. olsa olsa Pirus zaferi olabilir. İnsanlık adına en sakıncalı boyutu da, bu oyunun terstepmesi, bir diktatörü insanlığa, dünyayaolma- sa bile, halkının, ideolojik yandaşlarıntn gözünde kahraman yapması olabilir. Gerçi kimi uzmanlar ABD'nin üstün işgal gücüne karşın Saddam'ın 9 ay yakalanamamış olmasının, ABD gücü adına bir zayıfltk ölçüsü olmasından, ya- kalanması sonrasında ABD karşıtı direnişin kırılabi- leceği beklentilerden söz ediyoriar. Irak'ta ABD yan- lılannın ya da Saddam karşıtlarının sevinç gösteri- leri, ABD karşıtı direnişlerin kmlabileceği, en azın- dan savaştan, arada ezilmekten yılgın kitlelerin ba- nş umudu beklentilerini de içeriyor olabilir. Ylne de Irak'taki ABD'ye karşı direnişi, kendi yap- tıklanna, Irak'ta işledikleri insanlık suçlanna değil de Diktatör Saddam'a bağlayan ABD iktidannın elin- deki koz gitti. ABD ve yandaşlarının Irak'ta bundan sonra işleri çok daha zor. Heykellerinden daha az direndiği, akrabalan tarafından ihbar edildiği bildi- rilen, saklandığı çukurdan bitlenmiş olarak çıkan- lan, artık kimseyi korkutamayacak, kimse için teh- dit oluşturamayacak Saddam, acınası insan hali ile daha farklı etki yapabilir. ABD, Irak bataklığına saplanıp kalma ile çekilip kurtulma arasında bir dönüm noktasında. Ancak ABD iktidannın dünya kamuoyuna pazarlamayaça- lışacağı gibi, Saddam'ın yakalanması odağında bir dönüm noktası hiç değil. Irak halkının haklan üze- rinde, ABD, dünya tekelleri çıkariarı adına oynanan oyunların boyutlan ile doğrudan ilişkili. Yanlış he- sapla Bağdat'tan dönülmesi becerilemezse, sade- ce Irak halkı değil, insanlık, insan hakları adına ka- yıplanmız çok fazla olacak. ABD yönetiminin Saddam'ı yakalama, Pirus za- ferieri ile öncelikle kendi kendilerini, sonra da dün- yayı aldatmaya kalkışmalannın uzun süreli olmama- sını dileyelim... Hafta sonu gündemimiz çok doluydu. Bir Pirus zaferi de Kuzey Kıbrıs seçimlerinde yaşandı. Kıb- ns'a sürekli gidip gelenler tatil için, kumar için git- miş olsalar bile bir şeyleri görmüşlerdir. Ambargo altındaki Kuzey Kıbns'ı, özellikle 1980'ler sonrası ekonomik, sosyal, siyasal tüm alanlarda iki ayağı üzerinde duramayan, Türkiye'den taşıma suyla de- ğirmen döndürmeye çalışarak ayakta tutma proje- leri, Türkiye'ye çok pahalıya mal olsa da bir işe ya- ramıyordu. Ingiliz yönetiminde başta Ingiltere, AB ülkeleri ile ilişkilerde Türkiye'den daha yakın Kıbrıs Türkleri, tüketim, küçük vurgunlar ekonomisinin çıkmazın- da giderek hoşnutsuz, yakınıyorlardı. AB'nin, AB için sıfır sayılabilecek bir maliyetle Kıbns adasının tümünü AB içine alma projesi bu ko- şullarda gündeme geldi. AB ilkeleri açısından hu- kuk dışı durum, Kıbns'ın ikiye bölünmüş fiili hali görmemezlikten gelindi. AB üyeliği için yıllardır ka- pıda bekleyen Türkiye'nin kolayca zorianabileceği hesap edildi. ABD desteğinde operasyon, topu to- pu 141 bin seçmen üzerinden dayatmalar böylece uygulamaya geçirildi. Seçim sonucu ABD ve AB için kelimenin tam an- lamı ile Pirus zaferi. Kıbns'ta sorunlara çözüm üre- temeyen Türkiye iktidarian için de aynen öyle. Ne onlardestekledikleri partilerin aldığı yandan birpu- an farklı oyla övünecek durumdalar. Ne de Türkiye, Denktaş'ın görüşmeci kimliğinin korunabilmesin- den. Hani sınavlarda bir yanlış üç doğruyu götürür gibi durumlar vardır ya.. sonerfo cumhuriyet.com.tr İstanbul Yaklaşımı'na para yok DB, 500 milyon dolardan vazgeçti ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Dünya Bankası, İstanbul Yak- laşımı'na vereceği 500 milyon dolarlık lcredi- den vazgeçti. Iptal kara- nnın, kredinin bankala- nn kendi borçlan için kullanılacağının saptan- ması üzerine verildiği öğrenildi. Yaklaşık bir yüdır müzakereleri sür- dürülen kredi, yeni an- laşmada yer almadı. Bankalar Birliği'nin de Yaklaşım'a talebin dü- şük kaldığını gerekçe göstererek krediye ihti- yaç duymadıklannı ilet- ,tiği öğrenildi. Banka yetkilileri, hükümet dü- zeyinde yaptığı görüş- melerde, Bankalar Bir- liği'nce hazırlanan fi- nansal yeniden yapılan- dırma programının gidi- şahndan rahatsız oldu- ğunu dile getirmiş ve kredinin zor durumdaki şirketlerin kurtanhna- sında kullanüması için garanti istemişti. Dünya Bankası'nın krediyi kullandu-ması durumunda ilk aşamada 150 milyon dolar ser- best bırakılacak, kalan bölüm ise şirketlerin sa- yı ve durumuna göre de- ğerlendirecekti. i