Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 EKİM 2003 PAZAR HABERLER DinVYM)ABUGUN ALt SİRMEN Avni'nin Atları Neyin Atları? Sevgili, Hani bir söz vardır, "İyi olacak hastanın dok- torayağına gelirmiş" derler ya, işte ben bu sö- zü Avni Arbaş He yaşadım. On yıldan fazla oluyor. Mavi yolculuktayız. Tek- nede o sıralarda Fransa'nın Türkiye Büyükelçi- si olan Eric Rouleavı, dostum Erim Gözen, Onat Kutiar, Işıl Kasapoğlu ve Avni Arbaş var, tabii bekâr olmayarriar eşleriyle gelmişler. Genelde, sağlıklı bir adam olan Avni Arbaş, o günlerde sıkıntılı bir dönem geçiriyor. Teknede rahatsızlandı. Ne yapacağımız konusunda kararsız kaldık. Bir kısmımız, "Hemen dönelim, Göcek'te bir dok- torbulalım" diyor, bir böiümümüz de "Yanna ka- dar bekleyelim, pek önemli görünmüyor" diye itiraz ediyor ama, bir yandan da için için telaş- lanıyorduk. Manastır koyunda biz tam bunları konuşurken arkadan takma motorlu bir lastik boîun içinde, Prof. Dr. Uğur Derman, gerçekten de derman gibi gelmez mi? Tekneye çıktı, Avni Arbaş'ı muayeneetti, önem- li bir şeyi olmadığını söyledi, herkesin keyfi ye- rine geldi. Avni Arbaş'ın beyaz teni pembeleş- ti, takılmaya başladık. - Gerçekten de iyi olacak hastanın doktor aya- ğına gelirmiş Avni Arbaş... O günkü öyküden geriye üç er kişi kaldı, şim- dilerde Paris'te yaşayan ve konferanslar ver- mek üzere sık sık ABD'ye uçan Eric Rouleau, sahnelerde harikalar yaratan, nefes almak ile çalışmayı eşanlamlı kabul eden Işıl Kasapoğlu ve ben. önce Erim ile Uğur'u aynı kazada yitirdik, son- ra Onat Kutlar'ı kaybettik, önceki gün de Avni Arbaş'ın ölüm haberini aldım. Son günlerde ölümle kol kola yaşaroldum. Kuv- vacılar teker teker gidiyorlar. Kuvvacdann sahnedeki temsilcilerinden Avni'nin dostu Kerim Afşar'ı yitirdik üç hafta önce, son- ra da Avni gitti. ••• Sanatçının hası Avni Arbaş'ın atları kadar ün- lü at var mıdır resim dünyasında? Nâzım Hikmet, "Bu atlarAvni'nin atlan Kuvayı Milliye atları Tıtrerburun kanatlan, bu atlarAvni'nin atlan" diyor. O atlardan biri, "Kalpaksız kuvvacı" Uğur Mumcu'nun Ankara'daki evinin duvarında du- ruyor. Avni'nin atları, gerçekten Kuvayı Milliye atla- rı. Avni Arbaş da, Nâzım Hikmet de aynı dünya görüşünü paylaşan ve Türkiye Cumhuriyeti ta- rafından fazlasıyla horlanan, sıkıntı çekmiş kişi- lerdi. Nâzım ömrünün son yıllarını koyu bir gurbet- te yaşadı, orada vatan hasreti içinde can verdi, Moskova'da yatıyor şimdi. Avni Arbaş yaşamının otuz yılını Paris'te sür- gün olarak geçirdi. Attmışına merdiven dayamış- tı, Türkiye'ye dönebildiğinde. ••• Bu denli haksızlığa uğrayan iki adamı, Nâzım Hikmet ile Avni Arbaş'ı Kuvayı Milliye atlan çev- resinde birleştiren nedir diye sorma Sevgili. Onları aynı noktada buluşturan bilinçtir, bilinç. Avni'nin atları Kuvayı Milliye atları Avni'nin atlan bilincin kanatlan Nâzım da, Avni de, haksızlığın, baskının ne- reden geldiğini biliyor, bu yüzden Kuvayı Milli- ye'ye, aydınlanmaya, ileriemeye, Cumhuriyet'e kızmıyor, kendilerini ezen baskı ile, aydınlanma- yı, çağdaşlaşmayı birbirine karıştırmıyorlardı. Yaşamda sıkıntının "s"sini bile yaşamamış olanlar, tombalacı gelişmeci, numaracı cumhu- riyetçiliğe soyunurlarken, otuz yıl sürgün yaşa- mış Avni, sürgününde Kuvayı Milliye atlan res- mediyordu. İşte onun içindir ki Sevgili, - Avni'nin atları bilincin atlandır, diyorum. CHP lideri öğrenci yurdu açtı 'Eğitim sistemi ycırdımcı muhtaç' Istanbul HaberServi- si - CHP lideri Deniz Baykal. Türkiye'de eği- timin büyük sıkıntılar içinde olduğunu belir- terek "Eğitim şu an des- teğe en fazla ihtiyaç du- yan kurum. Hortum- culara para kapürdığı- mız için eğitime bütçe ayıramryoruz" dedi. Kadıköy Belediyesi Aysel-Abdullah Öğü- cü Kız Öğrenci Yurdu, düzenlenen bir törenle açıldı. Ön lisans, lisans ve iisans üstü eğitim gören 300 öğrenciye hizmet verecek olan yurdun açılışına Bay- kal, tstanbul ll Başka- nı Şinasi Öktem, Kadı- köy Belediye Başkanı Seİami Oztürk, tiyatro sanatçısı Müjdat Ge- zen ve Kadıköylüler ka- tıldı.Törende konuşan Baykal, Türkiye'deki eğitim sistemininyardı- ma muhtaç bir halde ol- duğunu belirterek "Eği- tinıde büyük sorunlar içerisindeyiz. Çocukla- nnuahakeöikİerişekil- de okutanuyoruz. Yol- suziuklara, hortumcu- lara para kapürryoruz. Bu nedenJe eğitime ge- rekK parayı ayıramıyo- ruz" dedı. Konuşmalann ardın- dan Baykal, Aysel-Ab- dullahÖğücüçifti, yur- dun bilgisayar donanı- mım hazırlayan Mete Teoman ve projeye des- tek olan Yeşiller Parti- siBerlintl Başkanı Tül Heyer Stuflier'e birer plaket vejdi. Muhalifler blok listeye karşı seslerini yükseltirken Baykal, örgütleri ikna turunu sürdürüyor CHP'degerginlikartıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Genel Başkanı DenizBaykal de- legeleri blok liste konusunda ikna tur- lannı sürdürürken; parti grubundaki gerginlik tırmanıyor. Grup başkanve- killerinden Kemal Anadol'un diğer grup başkanvekili AM Topuz'u isrifa- ya çağırması "Kurultaydan sonra To- puz düşürükbiHr" yorumJanna yol aç- tı. Baykal. Istanbul ve tzmir'den son- ra bugün de Ankaralı delegelere blok listeyi anlatacak. Blok liste kavgası, grup yönetimin- de de gerginlik yarattı. Grup başkan- vekillerinden Ali Topuz'un blok liste- ye karşı olduğunu açıklaması, Bay- kal'ın tepkisine yol açtı. Baykal'ın is- teği üzerine dığergrup başkanvekille- ri Kemal Anadol ve Haluk Koç blok listeye destek açıklamalan yaptı. Ana- dol, "CHP grup başkanvekilleri genel • Blok listeye karşı çıkan Ali Topuz'un kurultaydan sonra istifaya zorlanacağı ileri sürülüyor. Antidemokratik olduğu gerekçesiyle blok listeye karşı çıkan muhalifler, "ülkenin bunca sorunu varken genel başkanın liste için delege toplantılan yapmasınun da doğru olmadığını" dile getiriyorlar. başkanla çabşma için değil, biriikte uyumiçindeçafaşmaiçinseçünBştir" söz- leriyle Topuz'u hedef aldı. Kurultay sonrasında Topuz'u grup başkan\ ekilliğinden düşürme girişim- lerindebulunulabileceği bildirildi. Bay- kal grup başkanveldlliği seçimleri ön- cesinde Mustafa Özyürek, OğuzOyan ve Haluk Koç'un kendi adaylan oldu- ğunu söylemesine karşın. sadece Koç yeniden seçilebilmişti. AJi Topuz en yüksek oyu alarak grup başkanvekilliğine seçilirken yönetime yakın çevreler "mflletvekilleriningörü- şünün değiştiğini, genel başkanla ça- üşma görüntüsünü onaylamadıklan- nı" söylediler. Topuz'a destek veren- ler ıse .Anadol'un da "genel başkanın adaylannın karşısına çıkarak" grup başkanvekili seçildiğini anımsattılar. Topuz'un "Eğeristeniyorsa3grupbaş- kanveküi de istifa etsin, yeniden seçim yapüsuT görüşünü dilegetirdiği öğre- nıldı. Kemal Anadol'un "grupezicibirço- ğunlukla bloklisteyeikna okhı" sözle- ri, bazı milletvekillerinin tepkisine yol açtı. Gaziantep Milletvekili Abdülka- dir Ateş, " Ben şahsen bu tür bir tüzük değişikliğiniuygungörmüyorum. Böy- k bir karar partililer arasında büyük bölünmelereyol açacakOr.Kurultayda farkJı \ önetim biçimlerini benimseyen- lerolabilir.Önemli olangenel başkanın bu farkb grupiaruı koordineii biçünde biriikte çahşmasını sağlamasunr" de- di. Ateş, Topuz'u hedefalan açıklama- lar konusunda da "Grup başkanvekil- liği elbette genel başkanla çaüşma yeri degüdir. Ancak farklı düşünceler ol- ması da doğakhr. Partide çabşma dö- nemi sona ermeli ama farklı düşünce- lere de saygılı otunmahdır" dedi. Genel başkan adaylanndan Erol lun- cer, genel başkanlığa aday olunabilme- si için 66 yerine 263 delegenin imza- sı koşulunun getirileceği tüzük deği- şikliği hazırlıklanna tepki gösterdi. Parti içi katılımın iyice yok edilmek is- tenmesinin büyük sakıncalar taşıya- cağını kaydeden Tuncer, "Bu girişim- ler, BaykaTın parti içi iktidar ka>gıla- nnı ülke sorunlannın önünde tuttuğu yönündekigörüşürnüzünnekadar bak- İı olduğunu göstermektedir" dedi. "Anadolu hareketi" tarafından yapı- lan açıklamada da. "partinin ka>i)et- tiği seçmen kideieriile buluşmasını sağ- la>acak yeni siyasetierin ve kadrolann konuşulması gerekirken blok liste ile ugraşümaa" eleştirildi. Açıklamada, "Parti üst yöneticilerinin, ülkenin ve partinin bunca ağır sorunu varken, blokBsteningereldüiğinianlatmakiçin delege toplantılan vapması partinin ve deiegelerin zamanını boşa harcamak- ür. PM'^.VrVTC'jiveTBMMgrubu- nu partiyeve halkakarşıtaşıdıklan so- rumluluğun gereklerini yerine getir- me\e,partideki demokraihi azaltmak için değil, çoğaltmak için çaiışmaya çağuTjoruz" denildi. izmir örgütüyle bir araya geldi Baykal: Delege karar verecek İZMÎR (Cumhuriyet Ege Bürosu)-CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, AKP hükümetinin kurul- duğu günden bu yana eği- tim kurumlannda ciddi bir gerilim yarattığını belir- terek "Anlaşıhyor ki, bu iktjdann açık progranu- nın ötesinde. eğhinıle ilgi- fçoközelağııiıkverdgibir proje var. Bu projenin ne olduğu daha eevapbdegil- dir'' dedı. Imam hatip mezunlan- nın önünü açan yasanrn "üniformah uyarTyla ge- ri çekildığıni anımsatan Baykal, "Sivil siyasetin uyanlanna kulak verme anlayışuuyerinegeaVmek istiyoruz. Kendikri için, Türldyeiçin bu sesekukk vermeleri iyi olur" diye konuştu. Kurultayda blok lıstey- le ilgili tüzük değişikliği yapmak isteyen Baykal, delegeleri ikna turuna Iz- mir'de devam etti. Ege Bölgesi'ndeki 300 delege- ye görüşlerini aktarmak için Izmir'e gelen Bay- kal, hükümetin ışbaşına geldiğinden beri Millı Eği- tim Bakanlığı'nda sorun- lann yaşandığını \xırgu- layarak şunlan söyledi: "tktidar.bilimleveeği- timle ciddi bir gerilim için- de. Egitinun kalitesorunu ortadayken, burs, >urt, \ardımcı ders araç gereç- İeri sorunu ortadayken, bunlaıiakimse meşgulde- ğiL Benim dediğim olacak mı ohnayacak mı kavgası yapıhyor." CHP kurultayıyla ilgi- li sorulan da yanıtlayan Baykal, seçimlerin çar- şaf ya da blok liste ile ya- pılmasına delegenin ka- rar vereceğini söyledi. Blok liste tartışmasının sadece CHP içinde de- ğerlendirilmemesi gerek- tiğini savunan Baykal, si- vil toplum örgütlerinin ve sendikalann seçim sis- temlerine bakılmasını "tavsKe" etti. İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN Topuz, örgütün çalışmalanndan memnun olmadığı isimlerin blok listeye sığındığını savundu 6 Kraldan çok kralcılar baskı yapıyor' CHP Grup Başkanvekili Aü Topuz. Istanbul Haber Servisi - CHP Grup Başkanvekili AB Topuz, parti yönetiminin kurul- tayda "çarşaffiste" yerine "blok Bste" uygulamak için nabız yok- lanmasını "parti örgutünün ça- hşmalanndan memnunolmadı- ğı üyelerin bir kısnıınıgenel baş- kanın ağıruğr\1aseçibnesinisağ- kuna" çabası olarak değerlendir- di. Partide bazı kişilerin "kral- dan çok kralcıdavrandıklannr ifade eden Topuz, kurultayda Genel Başkan Deniz Baykal ı desteklemesinin her görüşünü kabul edeceği anlamına gelme- yeceğini söyledi. Kurultay öncesi tüzük değişik- liği tartışmalanna ilişkin Cum- huriyet'in sorulanru yanıtlayan Ali Topuz. "Bu konu henüz ka- rara bağlanmadığı için herke- sin. herfirsattadüşüncesüıisöy- lemesi,demokratiktarnşmalar- la daha iyi bir sonuç elde ermek içingereküdir. Taruşmaiann önü- ne set çeknıek doğru bir yakla- şun değildir. Bunu genel başka- nın kendisivapmrvor. Fakatkral- dan çok kralcı olan insanlar, ge- nel başkanasığtnarakbaskı>ap- maja çahşryoriar" dedi. CHP'nin her karan demok- ratik bir tartışma sürecinde al- ması gerektiğini belirten Topuz, şunlan söyledi: "Ben şimdi yapılmak istenen tüzük değişildiğine gerek olma- dığını savunuyorum. Var olan seçim sistemimizin partinin ge- leneğini yansrttryor; sadece flçe kongreierindeistisna olarak or- taya çıkan bir blok liste kuDan- ma hakkını genedeştirme çaba- laruu uygun buhnuyorum. Kim- senin künseve >aranma\acağı, herkesin düşüncelerini özgürce söyleyebileceğiortanu.varatma- dan Türkhe'deki demokrashi nasıl geüştireceğiz?"' Tepki başkana değil Çahşmalan beğenilmeyen ve seçihne şansı ohnayan bazı ki- şilerin seçilmek için blok liste- de ısrar ettigini savunan Topuz şu görüşleri dile getirdi: "Orgütün blok listeye tepkisi budur.Bu genelbaşkanatepkioi- maktan çok öteki kişilere tepld- dir. Fakat genel başkan bunu kendikanatlan altma aldığı için tepki genel başkana dönük oİa- rak da görülüyor. Genel başka- nın, bu konu ileilgiliörgütün öz- gürce karar vennesüıe uygun bir tutumtakmacağmıumutedi- yorum." Topuz, "koituldarını korumak için herfirsattanistifadeedenle- rin, her şe>e baş sallayanlann partiyi ileriye götüremejeceği- ni" savunarak sözlerini şöyle bi- tirdi: "Kurultayöncesi vekurulta>- daasdtarOsümaagerekenkonu- lar bir tarafa itilerek tüzük tar- oşmaiannaendeksfenflmesi, par- ti örgutünün ve halkmbeklenti- lerhie örtüşmemektedir" Muhalifler 'Partide hukuk kalmadı' tstanbul Haber Servisi - CHP Istanbul Demokratik Gınşimi üyeleri. kongre sürecinde. CHP'de hukuksuzluk olduğunu ileri sürerek partinin Atatürk'ün partısı olmaktan uzaklaştığını belirtti. Taxim Hill Otel'de bir basın açıklaması yapan CHP üyeleri adına konuşan CHP Istanbul Demokratik Girişimi Sözcüsü Avukat Bozkurt Nuhoğiu. CHP'nin artık siyaset üretmeyen bir patron partisi haline geldiğini savunarak seçimlerden sonra CHP tarafindan Recep Tayyip Erdoğan'a başbakanlık koltuğunun ikram edildiğini ileri sürdü. Partinin programından ve tarihsel misyonundan saptığınm altını çizen Nuhoğiu, "Partimizde hukuk yokrur. Hukuk çiğnenerek parti dışı unsurlar kongrelere \e kurultava taşmnuşür. NeacıdirkiCHP, Atatürk'ün partisi olmaktan uzaklaştınbnıştır. Her şe>- bir tarafa bu aşamada erdemsizlik \« içtensizlikle mücadele etmemiz, CHP'deki çete uygulamalanna dur dememiz kaçınıhnazdır" diye konuştu. Solun ıttifakının Türkiye için hayati önem taşıdığuıı ifade eden Nuhoğiu, CHP'nin çağdaş, ilerici sol yurtseverlerle işbirliğinin parti içindeki teslimiyetçi çizginin de kınlmasında rol oynayacağını belirtti. IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Diyarbakır'ın "Mor Çatı"s\ diyebi- liriz KAMER'e (Kadın Merkezi). KA- MER Başkanı Nebahat Akkoç, Gü- neydoğu'nun kadınlarını getirirgün- deme çoğu kez. Tecavüze uğrayan- lann, töre cinayetlerinin, intiharazor- lananlann sesidir KAMER. Akkoç, bu kez Güneydoğu'daki intiharlar üzeri- ne yaptıkları bir araştırmayla önemli bir gerçeğe dikkat çekti: "Onları öl- dürüyorlar." Milliyet gazetesinden Utku Çakı- rözer'e konuşan Akkoç, yaptıklan bir araştırmadan söz ediyor. Araştırma, intihar eden kadınlarla ilgili. 1800 ka- dınla yapılmış 5100 görüşmenin so- nuçlannı değerlendirirken şöyle söy- lüyor: "Bu vakalann çoğu intihar de- ğil, cinayete benziyor. Birçoğunda aile ya da aşiret üyeleri, namuslan- nın kirlendiği gerekçesiyle ölüme mahkûm ettiklerikızı, 'Seni biz öldü- receğimize kendin intiharet' diye bas- kıyapıyoriar. Bazı durumlarda da na- mus cinayetlerine intihar görûnümû verildiğini düşünüyoruz. Vakalaraba- karsanız; ya baikondan atlamışlarya 'Onlan Öldürüyorlar' mı? da kendilerini zehirlemişler. Atladı mı, itildi mi? Zehri kendisi mi içti, içi- rildi mi? Bu konuda ciddi şüpheleri- miz var." Akkoç, Güneydoğu'daki namus anlayışının geriliğine de dikkat çeki- yor. Sinemaya giden ya da radyodan şarkı isteyen kızın yaptıkları bile na- mus sorunu haline geliyor. "Acil Yar- dım Hattı"na başvuran kadınlann ço- ğu koca, baba, aile ve aşiret baskı- sından yakınıyor. Aile meclisinin aldı- ğı ölüm kararlan üç beş ay içinde in- faz edildiği için KAMER Başkan Ak- koç, zaman zaman devreye girerek cinayetleri engellemeye çalıştıklannı söylüyor. Namus cinayetlerinde ilginç bir nokta ise öldürme kararlarını uy- gulamak için ailelerin yerel dini oto- ritelere danışmalan. KAMER de Diya- net Işleri Başkanlığı'na başvurarak bu konuda yardım istemeyi kararlaş- tırmış. Nebahat Akkoç, ciddi bir toplum- sal drama dikkat çekiyor. Yıllardır bu konularda toplumun ilgisini çekme- ye, baskı altındaki kadını korumaya ve örgütlemeye çalışıyor. KAMER, Güneydoğu'da kadınlann güvenlik güçlerinin tecavüzüne uğradıklarını da defalarca gündeme getirdi. Güneydoğu'da kadınlann uğradığı ağır baskı, bir aşırılığı ve ilkelliği ifa- de ediyor. Bu ilkellik kademe kade- me Türkiye'nin hemen her bölgesin- de yaygın değil mi? Daha önemlisi, devletin bu konudaki tutumu. Ne ya- zık ki, her yerde olduğu gibi Güney- doğu'da da baskı ve zulmün katmer- lisini kadınlaryaşıyorlar. Çünkü onlar siyasi baskıya ilave olarak cinsel bas- kıya da uğruyortar. ••• Güneydoğu'da olanlan bizden çok uzakmış gibi görebiliriz. Kadınlann, kızlann, tecavüze uğradıktan sonra sanki suçluymuş gibi öldürülmesi bu ülkenin kıyısında köşesinde kalmış bir anormallik olarak kabul edilebilir. Acaba gerçekten bunlar bizden çok uzak olaylar mı? Unutmayalım ki, bu ülke erkek egemen bir ülke. Kadın- lar, toplumun heralanında erkekler ta- rafından dışlanıyor, tecavüze uğru- yor, parasız pulsuz sokağa atılabili- yor. Taşınmaz mülkiyetin yüzde 94'ünün erkeklere ait olduğu bir ül- ke burası. Burada erkekler, kadınları dövüyorlar ve dövdüklerini söyfemek- ten zevk alıyorlar. Bu ülkenin pariamentosundatopu topu 24 kadın milletvekili var. Yüzde beş bile değil. Ülke nüfusunun yan- sı kadın ama hiçbir yönetim kade- mesinde kadınlann öne çıktığını gö- remiyoruz. Nebahat Akkoç'un başın- da bulunduğu KAMER'in nelerle uğ- raştığını, neleryaptığını iyi izlemeliyiz. Onlar bu ülkenin demokratikleşme- si, uygar bir ülke haline dönüşmesi için en ağır kavgalardan birini veriyoriar. Nebahat Akkoç, geçen yıl Time der- gisi tarafından dünyanın en güçlü 38 kadını arasında gösterilmişti. Aynı Ak- koç'un, eşini de Güneydoğu'daki bil- dik "faili meçhul" cinayetlerde kay- bettiğini unutmayalım. Bu yazıyı yazarken bir TV kanalına gözümtakıldı. Programa katılan kadın, kocasının kendisini dövdüğünü söy- ledi. Telefonla kocaya bağlanıldı, ada- mın cevabı çok ikna(!) ediciydi: "Ben ona söyledim. Ben erkeğim fazla üze- rime gelme. Sonunda dayanamam döverim, dedim. Dinlemedi, ne ya- payım, kabahat şimdi bende mi?" Töre cinayetleri, şüpheli intihar va- kalan, asıl olarak erkek egemen dü- zeninsonucu. Nebahat Akkoç bir ko- nuşması sırasında aile içi şiddete dik- kat çekmişti ve toplumdaki, devlet- tekı şiddet eğiliminin önüne geçebil- mek amacıyla aile içindeki şiddetle mücadele ettiklerini söylemişti. Aile içi şiddet ensestten cinayete kadar uza- nıp gidiyor. Balkonda arkasından itilen ve zehir içinlen kadın, bu ülkenin gerçeği. KAMER'e destek vermeliyiz.