Katalog

«AYFA CUMHURİYET 19 EKİM 2003 PAZAR 10 P A Z A R YAZILARI [email protected] Brel vePiafunutulmayacak... Demek ki bir ekim ayıydı. Güneşli güzel bir gün diye hatırlıyorum. Beyoğlu Yüksek Kaldınm yokuşunun Tünel meydanıyla kesiştiği köşedeki Haşet kitapçısının küçük kapısının camına tuttunılmuş Paris-Match dergisinin simsiyah kapağının ortasında, çocuk gözlerimin 60-70 yaşlannda gördüğü bir kadın resmi vardı. Üzerinde iri harflerle "Adieu PiaP yazıyordu. Sene 1963... Demek ki aylardan yine ekim, günlerden pazartesi. Sene 1978. Yağmurlu, tatsız gri Paris'ten bir manzara. Dış raflannı yalnızca ertesi günün tarihiyle yayımlanan akşam gazetesi, Le Monde'un doldurduğu bir gazete bayii. Gazetenin alnında bir gün sonraki, 10 Ekim 1978 salı tarihli tüm gazetelerin başlıgı gibi "Erveda Brel" benzeri bir manşet... Geçen hafta Paris, Brüksel, tüm Fransızca konuşan ülkeler, kentler, çe\Teler, insanlar; müzik dağarcığında bir gıdımcık geleneksel Fransız şarkıcıhğı keyfi olanlar ve tüm gerçek müzıkseverler, ölümlennın 40. ve 25. yıllannda Edith Piaf ve Jacques Brel'i aruyordu. Anmayanlara bile - inzivaya çekilmemişlerse - 4. kuvvetin gücüyle "Kakiınm Serçesi" Piaf ın 47. yaşını sürerken, 11 Ekim 1963"te bir iç kanamadan; "Brükseffi Don Kişot" Brel'in ise 49.'unu baharını tamamlayamadan kanserden 9 Ekim 1978'de dünyaya veda ettikleri hatırlatıhyordu. Nasıl hatırlatılmasın? Don Kişot da Serçe de sürekli altın yumurtlayan sanatçılar. Fransa'da 20 yıldır düzenlenen kamuoyu araştırmalanna göre 20. PARİS UĞUR HÜKÜM yüzvılın en büyük kadın şarkıcısı Piaf. Yılda 100 bin civarında satış küçümsenecek bir rakam değil. Brel'in Belçikalı oluşu bazı çe\Teleri biraz rahatsız etse de her araştırma, Fransızlann halen tercih ettiği erkek şarkıcının "Büyük Brd" olduğunu gösteriyor. Her yıJ 300 bin albümlük satış bir kanıt daha. Kayıth Fransızca şarkı tarihinin - kanımızca - en büyük yorumcusunun ölümünün çeyrek yüzyılında Türk basınında sevgili Zcynep Oral'ın dışında hatırlanmaması ibretlik bir vakadır. Sayın Gülriz Sunıri'nin enfes tazecik albümü "Müak-Haflerim"'deki şarkılanrun üçte birinin Kaldınm Serçesi müzikalinden gelmesi de ölümünün 40. yılında müzelerle. sergılerle, kitaplarla, arşivlerden bulunan 6 bilınmeyen parçasıyla. yeniden Toplu Eserleri ile anılan Pıaf'ın da Türkiye'de hatırlanmasına yetmemiş. Paris'te sokakta doğan Edith Giovanna Gassion, nam-ı diğer Kaldınm Serçesi. hep sokağa yakın kalmış. Italyan sokak şarkıcısı bir anne, Anetta (lAae Marsa adıyla 1 .Dünya savaşından sonra epeyce İstanbul ve Türkiye'de şarkı söylediğını yazarlar), Berberi babaanne. sokak cambazı Fransız baba, acılann kadınının kaderini neredeyse baştan belirlemişler. Ama o, 1.47'lik boyuna bakmadan, hayata aç dişi kaplan gibi saldırır. Şarkılan, şeflcat ve şevgı arayan Biracıya sahte bira satmak Belçika'da geçen yıl bir önceki yıla göre 900 bin kişi daha fazla film seyretmiş. Bunun yanıltıcı olduğunu söyleyen sinema sahipleri 2002'de özellikle Harry Potter ve Yüzüklerin Efendisı gibi iki önemlı fılmın ızleyici sayısını arttırdığıru ancak 2003 rakamlannın aşın sıcak geçen yaz ve ekonomik kriz nedeniyle hiç de iç açıcı olmadığını söylüyorlar. Türk filmleri açısından 2003 'ün kötü geçtiğıni söyleyemeyız. 40 . yıl etkinlikleri nedeniyle Mayıs ayında Brüksel. Anvers ve Hasselt'ta boy gösteren sinemamız, Gent' te 7 -18 Ekim arasında 30. 'su yapılan Uluslararası VI aanderen Film Festivalinde de Nuri Bilge Ceylan'a aıt Uzak, Yusuf Kurçenli'nin Gönderilmemış Mektuplar ve Banş Pirhasan'ın O da Beni Seviyor fılmlenyle perdeye yansıdı. Belçika Türk Kültür Sanat VakJFı da, Türkiye'deki popüler filmleri anında Brüksel'e getirerek bir boşluğu dolduruyor. Ekimde Gönderilmemiş Mektuplar, Kolay Para fılmlerini gösterime sokan Vakıf, Kasım başmda da Asmalı Konak'ı Türklerle buluşturacak. Kolay Para'yı izleyenler bılır, yalan dolan, hile ve sahtekârhğın güldürücü bir şekilde ele alındığı filmde, BRÜKSEL ERDtNÇ UTKU üniversiteli kafadarlar sahte viski yaparken başlanna gelmedik kalmaz. Kimsenin kimseye güveninin kahnadığı, insanlann sahte çıktığı, ortalığı sahte markalı taklit mallann götürdüğü günümüzde, Belçikah da kirlenmeden nasibini ahyor. Yüzlerce çeşit birasıyla bira cenneti olarak bilinen Belçika'da, uyanıklar Rus ve Çek biralannı Belçika birası etiketıyle pıyasaya sürüp paracıklan cebe indiriyorlar. Oostende ve Namur'daki kumarhanelerde yaptıklan yüksek harcamalardan şüphelenen polis, uzun bir takıpten sonra iki kafadan ele geçirdi. Biracılar Federasyonu başkanı. bira sahtekârlığının önemli bir şehir problemi olduğunu ve Brüksel'de cafe ve restoranların yoğun olduğu yerlerde sahte bira dağıtan kamyonetlerin cirit attığını söylüyor. lOEuro'ya aldıklan eskı dogu bloku ülkesi biralannı 50 Euro maliyetle Belçika'ya sokmayı başaran kolay paracılar, biralann fiçısını Brüksel'de 110 Euro'dan piyasaya sürüp köşe oluyorlar. Beyaz birasını çok sevdiğim Belçika'nın başkenti Brüksel'de 150 cafenın bu "Kara Bira" ışine bulaştığı ortaya çıktı. Kolay para, genellikle •'kara" oluyor! Bu ilk olay değil. Geçen yıl Ağustos ayında da Çek birasını san Belçika birası diye piyasaya süren bir şebeke yakalanmıştı. Brüksel'deki cafelerin yüzde 25'inin bira yolsuzluğuna kanştığı sanılıyor. Biracılar Federasyonu başkanı, ekonomik kriz aşılmadığı sürece küçük esnafin karlı hale gelemeyeceğini söylüyor. Hükümetin programını açıklayan Başbakan Guy Yerhofstadt da, ekonomik krizin insanı boyutlannı unutmadığını göstererek, sosyalist- liberal koalisyonun önceliğini "iş, iş ve bir daha iş"diyerek 2007 sonuna kadar 200 bin yeni iş olanağı yaratmayı hedeflediğını bir kez daha vurguladı. Bizimkiler gibi "Mehmetçik'elrak'ta taşeronluk işi yaraüp" ABD'den"koİaypara" alarak ekonomik krizle mücadele yolunu seçmediler ama onlar da mali af çıkararak, kara parayı aİdama yolunu seçtiler. Duruma göre bir defalık yüzde 6 ya da yüzde 9 vergi ödeyen herkes kara parasını aklayıp, Belçika'ya getirebilecek. Hafta içinde AB ara doruğu için Briiksel'e gelen Recep Tayvip Erdoğan kendını Atatürk Cumhunyetınin Demokrat Başbakanı olarak sundu. AB rüyası gören Erdoğan'ın kendini pazarladığı bu etiketıni kazısak acaba altından ne çıkar? Takıyye düşer kel görünür mü? Bira uzmanı Belçikahya bile Rus ya da Çek birası, Belçika birası olarak yutturulurken. dincilerin takıyyeleri konusunda pek deneyimlı ohnayan A\Tupahya Erdoğan'ın kendini demokrat olarak yutturması zor olmadı. Cumhuriyet'in 80. yılı kutlamalan çerçevesinde düzenlenen Belçikalı ressam Isabelk de Borchgrave'ın "Boğazın Sessizükleri" sergisinin açılışrnı yapan başbakan, sabır taşı olan halkımızın laik Cumhuriyet'e karşı adrmlar atıldığında, "sessiz" kalmadığını, patlayınca tam patladığını da büiyordur mutlaka. Halk tepkisini içine atıyor, biriktiriyor. Günü geldiğinde yazdığı ama postaya vermediği "Gönderilmemiş Mektuplar"] seçim sandığında sahibine ulaştıracak! Biri bana ülkemızdeki tüm bu absürdlüklerin kamera şakası olduğunu söylesin! Hey garson bir beyaz bira lütfen, limonlu olsun. Gerçek Belçika birası olup, olmadığını ayırt edecek kadar uzman değihm. Ortalığı malzemesinden çalındığı ıçin defolu olarak dünyaya gönderilen sahte insanlann kapladığı günümüzde zaten bunun da bir önemı yok. Maskelerimizi çıkarsak, yüzsüz kalır çoğumuz! erdincutkufa yahoo.com '1 numaralı teröristBush' Uzakdoğu gezisi çerçevesinde dün Japonya'dan Filipinler'e geçen ABD Başkanı George Bush. binlerce kişinin protestosuyla karşılaşü. 7 bin eylemci, üzerinde "Bir numaralı terörist" yazan dev bir Amerikan bayrağı taşıyarak Bush'un konuşma yapögı Mecüs'e vüriidü. Başkan. gösteriler yüzunden Meclis'e 1 saat geç gitti. Bush. mccliste konuşuurken beş soicu milkrveküi de protesto için salonuterkettL(AP) New \ork sokaklannda! Topu topu üç gün kaldığım New York'la ılgıli neler yazabılirim? New York gecelennı yazamam çünkü yaşamadım! Ama sokaklannı gezerken hıssettığım yoğun özgürlük duygusunu yazabilinm. Bir de sanınm şımdiye kadar Amerika ıle ılgıli hiçbir olumlu düşüncem ohnamasına karşın Ne\v York'u bir kez gördükten sonra bu kente nasıl tutulduğumu itiraf etmem gerek! New York'da ınsan kendini hiç yabancı gibi hıssetmıyor çünkü zaten herkes yabancı! Burası sanki Amerika değil de bir dünya kentı. Bir taksi şoförü, kente iki gün önce geldığımızı ögrenınce, "Bu kentte turistiik bir günlüktür. tkinci günden itibaren artık New York'lusunuz" demiştı! New York'ta kötü lngılızcenizden utanmanız ıçin bir neden de yok. Çünkü herkes kötü konuşuyor! New-York JFK havaalanında, ABD'ye girmemıze izin verecek (ya da Türkiye'ye geri yollayacak!) görevlinin önüne geldiğimde, bırlikte geldiğım arkadaşlanmın da, benım de Ingılizce'yi çok iyi konuşamadığımızı söyleyince, göçmen görevli gülümseyerek, "Ben de iyi konuşamryomm zaten" dedi ve damgayı bastı! New York pis bir şehir. Ama bu pıslik nedense insanı çok rahatsız etmiyor. Belki alışkın olduğumuzdandır kimbilır! Bir de New York'ta biliyorsunuz ki her istediğiniz şeyi bulabılırsıniz. (Bunlann _ _ — _ içinde ne yazık ki ucuz otel yok!)lstanbul'da küçük bır servet ödeyerek sahip olabileceğınız marka gıysi ve aksesuvarlar, burada neredeyse ışportada satılıyor. Işporta deyınce aklıma geldi, pazar günü, kaldığımız otelin önünde zencıler işporta tezgâhlan açtılar ve aynen NEW YORK îstanbul'da olduğu gibi New York zabıtası" -ya da adlan her neyse- bunlan yakalamaya geldi! Zenci ışportacılar da, uzaktan görevhleri görür görmez tezgahlannı toparladıklan gibi kaçmaya başladılar. New York'takı gökdelenlerin kimisi insanı resmen çarpıyor. Özellikle uzaktan ince uzun siluetlen ile kâğıt gibi görünen gökdelenlerle, Dior'un zarif dizaynlı gökdeleni çok etkileyici. New- York'ta her yer "bitişik ^ _ _ ^ ^ _ nizam" gökdelen ya, bir adres sorduğunuzda "iki blok gh, sağa dön, üç biok sonra solda" diye sankı kısacık bır mesafeymiş gibi tarif edıyorlar. Ama o iki-üç blok git gıt bitmiyor! Bu kente gidecek olanlara, üç günlük "deneyinTle önenlerde bulunacak değilım elbet. Yalnızca belki herkesin bildiği bir gerçeği FİGEN AX4LAY bir de ben yazayım. New York'takı taksi şoförleri, İstanbul şoförlerinden daha kötü otomobıl kullanıyor ve müşterilerini kazıklamak için fırsat kolluyorlar. Ilk gün 10 dolar tutacak yere 45 dolar ödedikten sonra sürekli tetikteydik. iki kez otelin tam tersi yöne götürüldüğümüzü fark edip, şoförlerle kavga ettık! New-York'a gideceklere tek önenm, üstü açık otobüslerle şehir turu yapmalan. Sokaklarda yürümek güzel de, oturduğunuz yerden, yorubnadan tüm kenti gezmek de fena olmuyor. Bir kez 35 dolar ödedikten sonra gün boyu istediğiniz yerde inip, istediğiniz zaman bır sonraki otobüse binebiliyorsunuz. Ne\v York'la ilgilı olarak aklımda kalan son görüntü ıse havaalanında, güvenlık kuyruğunda bekleyenlenn, daha kendılenne sıra gelmeden ayakkabılannı peşın peşin çıkararak çıplak ayak yürümeleri! milyonlarca kadtn ve de belki erkeğin de haykınşıdır. Halk kızıdır, onlann acısım etinde tırnağında hissedendir. Yeteneğine hrrs da eklenince zirveye tırmamr. Dünyayla, toplumla ilgilenemeyecek kadar kendi kavgasıyla meşguldür. Brel'in güzergâhı ve dünyaya bakışı bambaşkadır. Bugün Türk mahallesi diye bilinen Brüksel'de devrin en zengin semtlerinden biri olan Shaerbeek'te doğar. Babası Belçika sömürgelerinde yükünü tutmuş, Flaman kökenli bir işadamıdır. Eli boş gönlü hoş burjuva bebesi Jacques Romain Georges Brel, keşiş papazlannm elindeki sıkı orta eğitimden sonra isyan bayrağını çeker ve okumaz. Insani sıcaklık ve cömertliğini, sevgi dolu Valon kökenli annesinden alan sanatçı, üç kızuun annesi Therese MicheUe ile 1949'da evlenir. Çocukluk yıllannda hngırdattığı piyanodan başka müzik bilgisi ohnayan genç Brel'in esas arzusu ve yeteneği yazmaktadrr. Deneme mahiyetinde ve keyfine sahneye çıkıp taklitçilik, komedyenlik dener. Yaşadığı profesyonel hayattan nefret etmektedir. Paris'te şansmı denemeye karar verdiğinde 23 yaşındadır. İlk denemeleri zorludur. Belçika aksanı ve stilinden ötürü. "Sen Brüksel'e giden ilk trene aüa", deseler de o yıhnaz. Brükselli Don Kişot. Paris'in değırmenlerini plak yapımcısı ve genç yetenekler kâşifi, Piaf, Georges Brassens gibilen ortaya çıkartan Jacques Canetti'nin (yazar, düşünür Elias Ganettrnın kardeşi) ve düzenlemeci, piyanist ve akordeoncu üç dostunun desteğiyle aşar. Paris ve çevresi onu eğitir. Katolik Izcilikten gelen radikal insani duyarlılığı, eleştirisel ve toplumsal bir boyut kazanır. Ve her kilidin anahtannı aşk ve sevgide arar. 60'larda yılda 320 konser verdiği olur. 1967'de "Şarkıyla söykyecek başka sözüm kahnadı" deyip, 38 yaşında emekli eder kendini. Daha sonra filmlerde oynar, iki film yönetir. 1968'de Dario Moreno ıle sahneye koyup oynadığı "Manşalı Adam / Don Kişot" insan öğüten dünyanın dev değirmenlerinden alınan bir rövanştır. 1974'de bir rüyasım daha gerçekleştirir. Pasifik Okyanusu'nun cennet köşelerinden Markiz adalanna yerleşir. Kanser baş gösterir. Vasiyetı "Jaures, Bir Dostu Ağlarken Görmek. Markiz Adalan" gibi başeserler içeren son albümüdür. 1977'dekaydeder. Biryıl sonra Paris'te ölür ve Markiz adasında ressam Paul Gauguin'in yanma gömülür. Kızı France Brel'in yönettiği Jacques Brel Vakfı'nın düzenledıği, 2004'de dünyayı gezmesi hedeflenen serginin adı "RüyaGörmeHakkTdır.. Muhtemeien en güzel şarkısı, "Ne me quitte pas / Bırakma Beni"de dilediği gibi. yaşayanlar ve sevenler dünya var oldukça bize sunduğu rüya adma onu hiç bırakmayacak: "V'ücudunu sarmaa için/ alün ve ışıktan /bir malikane yapacağun sana/ aşkuı kral olduğu/ aşkuı yasa olduğu/ senin kraUçesi okhığun/ Bırakma beni/ Bırakma beni/ Bırakma benL." ugur.hukunKgparis.com BIZ GELECEGIZ" ILETISIM BÖLUMÜ Radyo Televizyon Gazetecilik Reklamcılık İşletme İletişımi ve Halkla İlişkiler Turizm Yabancı Diller SANAT BÖLÜMÜ Grafik Tasarım İç Mimari Moda Tasarım Müzik Müzik Teknolojisi Takı Tasarım Plastik Sanatlar Tiyatro YARI ZAMAN Ll PROGRAMLAR GERİ DÖNÜSÜMLÜ BURS PROG'RAMI AKADEMİ İ S T A N B U L " Eğıttm , u ret ı m ı ç ı nd ı r. " İKİ YILDA PROFESYONEL YAŞAMDA BAŞARI KARİYER KAZANÇ Tiyatro Bale Müzik Dans E! Sanatları ve Kuyumculuk Heykel Seramik Resim İngilizce Fransızca Profesyonel ve Kişisel Gelişim Programları Pazarlama ve Satış Yönetici Asistanlığı ve Organizasyon İnsan Kaynakları Kayıtlar Sürüyor VNBI Lknnl.n tstUdal Cad. Sadri Alışık Sok. No:19 AK 0212 244 10 62 pbı wwvı.akademi-istaııbııl.coın.tr T.C. M.E.B.'nın ilgilı y a s a v e y o n e t m e l ı k l e r i n e u v g u n eğıtım v e b e l g e verilir.