Katalog

1 OCAK 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYF HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK .,.. K<XAJ-AfcJ DÜRİİST TA3İATLI İSÎANBÜI EPEN'DÎSİ ABDÖLCAN2AZ' 18 HAHÎKU1ADE MACERALAEI TuTMAK YA KocAYA ffciÂL 01MAT, *6r. Dinlerinterörü olmaz!Michael E. Hartmann: Bazı kişiler tanrıları adınasaldırı yaptıklarını söylerler. İslamiyetin buna cevaz verdiğini hiç görmedim. Hıristiyanlık ya da Musevilik için de aynı şey geçerli Çeşitli dinlerin çeşitli yorumlan olur. Kosova'da mümkün olduğunca az gıysi giymeye özen gösteren Müslüman kadınlar olduğu gibi erkekler de içki içmekte sakmca görmüyorlar. Üstelik Kosova'da camiler de var ve ezan da okunuyor, ama hiç kimse koşa koşa namaz kılmaya gitmiyor. Ama Pakistan ya da Yemen'de ezan okunur okunmaz herkes namaza dururdu. eu insanlar kendi değerlerinin başkalannınkinden üstün olduğuna inanıyor. Ben, bir insanı yasadışı yollardan öldüren birinin adalete teslim edilmesi gerektiğine inanınm. Kosova'da savaş suçlulannın adalete teslim edilmesi konusunda epeyce deneyim edindim. Ama hiçbir neden, savaşçı olmayan, masum sivil halkın öldürülmesini haklı çıkarmaz. LEYLA TAVŞANOĞLU Michael E. Hartmann Amerikalı bir avukat. Merkezi Kosova'nın başkenti Priştine'de bulunan BM Kosova Misyonu'na bağlı Adalet Dairesi nezdinde Kosova Uluslararası Başsavcısı. Pek çok uluslararası hukuk oluşumunun içinde bulunmuş. Daha önce Bosna-Hersek'teki BM Misyonu'nda Adalet Sistemi Değerlendirme Programı'nm koordinatörlüğünde bulunmuş. Terörle mücadele, cinsel taciz ve tecavüz suçlan, medeni hukuk alanlannda uzman. Geçen günlerde Türkiye'ye geldi. Istanbul'da polis akademilerinde, tstanbul Üniversitesi'nde konferanslar verdi. O sıkışık programı arasında da kaldığı Four Seasons Oteli'nde bir saati aşkın süre benimle konuştu. Kafamdaki sorulan en açık tavnyla yanıtladı. Deneylm alışverlşl Dünyada çok ciddi birtakım işlerin üstesinden gelmesinin yanı sıra gülmeceye çok meraklı. Laf arasında hiç durmadan bir espri patlatıyor. Bunlann odak noktası da annesi. Hoşuna giden bir şey gördüğünde hemen. "Bunu annem de görmeü" ya da can sıkıcı bir olay başına geldiğinde, "Aman, annem bunu duymasın" diyor. tlginç bir kişilik. Konuşurken birden, "İsmimi lütfen doğru yaan. Babamın ailesi Almandı, onun için soyadımın sonunda iki 'n" var" diyerek yine gülüyor. Hartmann'la Istanburdaki temaslannı, 11 Eylül'den sonra dünyada terörle mücadele çalışmalannı, Islami terörü nasıl gördüğünü ve özellikle de aile içinde cinsel tacizi konuştuk: Türkiye'yi ziyaretinizin amacı nedir? HARTMANN - Deneyimlerimi ve bilgi birikimimi Türkiye'de bu işle uğraşanlarla paylaşmak. Bu ziyareti ABD Büyükelçiliği ve Istanbul Başkonsolosluğu ayarladı. Suç olaylannın araştınlması ve terorizm gibi olayiarda yasalann uygulanması alanındaki birikimlerim ve deneyimlerimi paylaşmayı amaçladık. Ben üç yıldır Kosova'da savcılık yapıyorum. Sistem de kıta Avrupası'nm medeni yasa sistemi. Bu Türkiye'dekinden farklı. Ama felsefesi ve ilkeleri aynı, tabii ki. BM'nin hem Bosna'da, hem Kosova'daki misyonlannda her iki sistemin de en iyi yanlannı uygulamaya çalıştık. Işte, benim bu deneyimimden burada yararlanmak istediler. Siz daha önce de İstanbul'a gelmiştiniz, değil mi? HARTMANN - Evet. Çok da sevmiştim burayı. Siz 11 Eylül'den sonra dünyada tslami terorizm tehdidini nasıl görüyorsunuz? HARTMANN - Ben Islam terorizmi diye bir şey olduğunu düşünmüyorum. Bu hayatta sadece terorizm vardır. Benim Kosova'da terorizm deneyimim Sırplann Arnavut Kosovalılara, Kosovah Arnavutlann da Sırplara karşı yönelttikleri terorizmdir. tslami terorizm dediğiniz zaman dinin terorizme cevaz vermesi gibi bir anlam çıkıyor ki bu hiç de öyle değil. Bir avukat gibi davranıyorsam özür dilerim, ama ben zaten avukatım. Nedenler ne olursa olsun kullanılan teknikler ve mücadele aynı. Ben BM ve ABD Banş Enstitüsü'ne çalışıyorum. Biz bundan sonraki BM misyonu için sistemler ve yasalar önerileri oluşturduk. Bunlar, terorizmle mücadele yollan önerilerini içeriyor. Kimileri belli bir terorizm alanında uzmanlaşmış olabilir. Ama benim böyle bir uzmanlığım yok. Islam adına terorizme giriştiklerini söyleyen Usame bin Ladin ve teröristleriyle mücadele edenlerin uzmanlık alanlan budur. Ben Islamiyeti biraz bilirim. Fulbright bursuyla Pakistan'da altı ay kaldım. Ama İslamiyetin terorizme cevaz verdiğini görmedim. Nasıl Islam terorizmi olmazsa Hıristiyan ya da aynı akıbete uğramıştı. Her neyse. Meslek yaşamımın 20 yılını savcı olarak geçirdim. Annem zaman zaman aile içinde bile savcılık yaptığımı söyler. Tabii ki bu davranışıma çok dikkat etmem lazım. Ama benim uzmanlık alanım bu. Terorizme gelince... Ben sadece görev yaptığım Pakistan, Yemen, Kosova ve Bosna hakkında konuşabilirim. Oralarda ele alınması gereken muazzam bir sorun olduğunu görüyorum. Oradaki insanlar. her ne kadar ahlak dışı ve kötü de olsa, kullandıklan yöntemlerin amaçlanna hizmet ettiğini ve haklı olduklannı düşünüyorlar. Bu insanlar kendi değerlerinin başka insanlann değerlerinden ve yasaiardan çok daha üstün olduğuna inanıyorlar. Ben, birinin yasadışı yollardan öldüren bir insanın yakalanıp adalete teslim edilmesi gerektiğine inanınm. Kosova'da savaş suçlulannın Musevi terorizmi de olamaz. lyi de, Müslümanlığın farklı ülkelerde, farklı biçimde yorumlandığmı düşünmüyor musunuz? HARTMANN - Buna tamamıyla katılıyorum. Çeşitli dinlerin çeşitli yorumlan olur. Orneğin Kosova'da mümkün olduğunca az giysi giymeye özen gösteren Müslüman kadınlar olduğu gibi erkekler de içki içmekte sakınca görmüyorlar. Ustelik Kosova'da camiler de var ve ezan da okunuyor. ama hiç kimse koşa koşa namaz kılmaya gitmiyor. İnsanın önemi... Ama Pakistan ya da Yemen'de ezan okunur okunmaz herkes namaza dururdu. Size bir şey daha söyleyeyim. Ben hayatında hiç kiliseye girmeyen Hıristiyanlan tanıdığım gibi her fırsatta kiliseye giden Hıristiyan da gördüm. Size şu konuda da katılıyorum: Bazı kişiler dinleri ya da tannlan adına terorizm yaptıklannı söylerler. Bu olmalı mı? Tabii ki olmamah. Unutmayahm ki Salman Rüşdü ya da Teslime Nesrin, Müslümanlık adına haklaruıda ölüm fetvası çıkanlmıştı. HARTMANN - Galfle de Isa adına adalete teslim edilmesi konusunda epeyce deneyim edindim. Ama hiçbir neden savaşçı olmayan, masum sivil halkın öldürülmesini haklı çıkarmaz. Biyografinizi okurken gizli izleme alanında da çahştığınızı öğrendim. Ama burada hassas olduğunuzu bildiğim için buna açıkhk getirmek isfiyorum. Gizli izleme derken sizin ABD Merkezi Haberalma Örgütü'ne (CIA) çahştığuuzı kastetmedim. Çünkü CIA'vla hiçbir bağlantınız yok. GizH izleme yöntemini hangi amaçlar için kullandığınızı anlanr nusmız? HARTMANN - Bir savcı olarak gizli izleme yöntemini içinden çıkılmayacak gibi görünen bazı davalann aydınlanması için kullandım. Bu hep böyledir. Hukuk kurallan çerçevesinde yapılır. Öncelikle yargıçtan karar, izin çıkartılır. Orneğin telefonlann dinlenmesi yöntemi bunun içıne girer. Ama istediğiniz adamın telefonunu da istediğiniz gibi dinleyemezsiniz. Ben Kosova Uluslararası Savcısı olarak etnik ve terör suçlanyla ilgileniyorum. Bu suçlarla ilgili kanıt, bilgi toplamanm bir yöntemi gizli izlemedir. Bu amaçla telefon dinlenir. polis memurlan tanınmamak için sivil kıyafetle görev yaparlar. DUZYAZI ORHAN BtRGİT 2002 ninSonSansürlerü Cumhuriyet'in Atina muhabiri Murattem'inbr Yunan gazetesinden alıntı yaparak, Kons Rın Yönetimı'nin ABD için bir hava üssü kırjlmasnî izin verdiğini bildiren haberini okurken, «ndi ke> dime sordum: "Bu haber niçin öteki ulusal gazeteerimizde yok?" Oysa Vradini gazetesinden alınmış oan bu re- ber birkaç bakımdan önem taşıyor. Makarios liderliğindeki Kıbrıs Cunruriyetı, o dönem iki kutuplu olan dünyamızda 'Ekğlantısz- lar' diye çalım satan devletlerin liderliğre bile sc- yunmuştu. Gerçi o zaman da adanın e" strate.k köşelerine yerleşmiş olan iki Ingiliz üssjne karş seslerini çıkarmayan Rumlar, ikide bir '960 Ani- laşması uyannca Kıbns'ta bulunan Türkalayını b- le banş için tehlike olarak gördüklerinı ıeri süre'- lerdi. Ama, fazla üstlerine gelinince bu iklngilizus- sünün, Britanya Imparatoriuğu döneminn dorrnr- yonu olma döneminden kaldığını söyle/erek, br tür kaytarma yolunu seçerierdi. Dünkü haber, ABD'nin Rum yönetimirden üss- lebinin, Annan'ın adadaki çözüm ile ilgıı son be- geyı vermeden önce yaşama geçirildiğni ve piş- rilip kotarıldığını ortaya koyuyor. öylece, VVashington'un yüzde yüz etkisi altınca bulunan BM Genel Sekreteri'nin ımzaladığı ünü çözün belgesindeki Rum ağırlığının karşılığınca, İncirik statüsünde bir hava üssünün kurulmasını sağla- yarak, Türkiye ıle pazarlık gücünü kısıtlama ama- cı taşıdığı da anlaşılıyor. Tamamen Kıbrıs Rum Yönetimi'nin yetkisi için- de olan bu üs haberini, bizim medyamı:atlama<- tan ziyade görmezden gelmek istemiş olmalı. <i Kofi Annan'ın pis kokular saçan ünlc planında Rum kesiminin niçın kayrılmış olduğu ve ABD'mn hem Ankara'ya hem de Denktaş'a buplanın bir an önce imzalanması için baskı yaptığı anlaşılma- sın. Bir Başka Sansür Daha! Yine dünkü Cumhuriyefte bu kez bir Lefcoşa kay- naklı haber, Denktaş karşrtlannı desteklemek ama- cıyla Rum Komünist Partisi AKEL'in düzenlediği bir toplantıda Rum Meclis Başkanı Hristofyas'ın söz- lerine yer veriyordu. Aynı zamanda AKEL'in lider- liğini de yapan Hristofyas, Kıbrıslı Türklerin kuzey- deki gösterilerini "hem işgal hem de Denktaş'a karşı ayaklanma" olarak nitelendiriyor ve gurur duyduklannı söylüyordu. Hristofyas'a göre AKEL'in yıllardan beri hedef- lediği yakınlaşma gerçekleşiyordu. Evet, tekrar soralım. Bızim gazetelenmiz, tele- vizyonlarımız ıçın haber değeri yok mu bu iki ola- yın? Tıpkı, Klerides'ın emekli olmaktan vazgeçe- rek, yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine ye- niden aday olmak istemesi ve bu isteğinın de ada- nın kuzeyınde kazanılmış güçlü müttefiklerin sağ- ladığı fırsatı iyi değerlendirme amacına dayandı- ğını söylemesi gibi. Gazetelerimiz ve Kıbns konu- sunda hemen her akşam özel TV kuşaklarında yo- rumlar yapan kimi unlü meslektaşlanmız gibi! 2002 yılı, Türkiye üzerinde oynanan oyunlann ya- şandığı bir yıl oldu. özellikle yılın ikincı yansında tezgâhlanan senaryoları ucundan kenarından ir- delemek isteyenlerin üstüne komploteoricileri çığ- lıkları ile yürüyenler, Karen Fogg'un çevreye dö- külüpsaçılankriptolarınınaçıklanmışolmasınada hiddetlendiler. Ama yollarından dönmediler. Ulu- salcı ağırlıklı politika izleyen bir iktidarın nasıl adım adım seçim karan alınmaya zorlandığını, 2002'nin o ikinci yansında yaşamadık mı? 4 Mayıs Cumartesi günu saat 14.00'ü, yani Baş- bakan Ecevit'in bir mide spazmı ile hastaneye kaldırılıp sağlık ansiklopedilerinde ne kadar has- talık varsa, hemen tümü kendisine yakıştınlıp ade- ta ölüm döşeğıne yatırıldığını nasıl unutabiliriz? Kendisinden vasiyetini yazmasını isteyen medya- mızın variığını da elbette belleklerimizden olduğu kadar koleksiyonlanmızdan da uzaklaştıramayız! Türkiye üzerinde oynanan oyunlann 3 Kasım seçımleri ıle tamamen sonuçlanmadığını, amailer- leme kazandığını bilmeliyiz. Ankara'da ulusalcılık- tan çok Islamcılık yönünün ağır bastığı, kimi ya- bancı çevrelerce övgü ile anlatılan bir iktidar gö- revdedir. O iktidann mesuplan, parlamentodaki tek muhalefet partisınin hal ve gidişinden duyduk- lan mutluluğu anketlere verdikleri yanıtlarda açık- lıyorlar. Amaoyunu düzenleyenlerın elleri şimdi Kıbns'ta ve Denktaş'ın yakasına uzanmaktadır. Ne de olsa kimilenne göre 'yavru vatan' denilen Kuzey Kıb- ns'ta, anavatandaki senaryonun tıpkıbasımını sah- neye koymaya kalkısan da oradaki iş çevreleri de- ğil midir? Kıbns TürkTicaretOdası, Cumhurbaşkanrnın gö- rüşmecilik görevinden alınması için Cumhuriyet Meclisi'ni harekete geçirmeye çalışıyor. Halkın oy- ları ile seçilmiş Cumhurbaşkanı'nı yok sayarak, Cumhuriyet Meclisi'ndeki milletvekillerinden, elbet- te Hristofyas'ı gururlandıracak bir kurul oluşturul- ması Mehmet AN Erel'in birincil görevi halinegel- miş! Acaba adanın kuzeyindeki sözde banş isteyen ve sözde Kıbrıs'ın askerden. silahtan anndınlna- sını isteyenler, burunlarınm ucuna kurulmasından söz edilen ABD üssü karşısında n e düşünüyorlar? Mehmet Ali Bey'eve cümle Mehmet Ali'lerebu konudaki görüşlerin soran yok mu? Faks: 0212- 677 07 62 obirgıtCŞ e-kolay.net BAŞSAĞLIĞI Zamansız aramızdan ayrılan sevgili a'kadaşımız Dr. Ecz. HANIMŞAH SADIK KORO'nun (1964 Fatih Kız Lisesi mezunu) Vefatından ddayı ailesıne ve tüm arkadaşlarımıza başsağlığı ctileriz. Fatih Kız üseliler Derneği