Katalog

1 OCAK 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J l j İ V İ - J İ I \_I1VJJ. ekonomi@ cumhuriyet.com.tr 13 İlaç katılım payı maaştan kesilecek • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - îlaç katılım paylan bugünden itibaren çalışanlann maaşlanndan kesinti yapılarak tahsil edileceİc. Maliye Bakanhğrnın dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği"ne göre bugünden itibaren eczaneler. reçetelerde yazılı ilaçlan reçete sahibine verecek ve reçetenin arkasını da imzalattıracak. Doğalgaza yüzde 3.3 zam geldi • ANKARA (AA)- Doğalgaz satış fiyatlan, ocak ayı için yüzde 3.3 oranında arttınlarak metreküpte KDV harıç 317bın4201iradan327 bin 891 liraya yükseltildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun bugünden itibaren geçerli olacak ve dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan karanna göre toptan satış fiyatı üst sının 253 bin 575 lira, kesintisiz serbest tüketiciler için 280 bin 905 lira, kesintili müşteriler için 271 bin 833 lira olarak belırlendi. ÖFK'lerde kredi sınırlaması • ANKAR\(ANKA)- Özel finans kurumlannın yönetim kurulu üyeliğine atananlardan, adli sicil belgesi ile daha önceki ticari işlerinde iflas etmediklerine ilişkin belge istenecek. Bu kurumlann yönetim kurulu başkan ve üyelerine kullandıracaklan kredi tutan 60 milyar lirayı geçemeyecek. Emeklinin zam tepkisi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Işçi emeklilerine 2002 yıh sonunda yapılması öngörülen zamlann, AKP hükümetince verilmemesi, işçi emeklileriyle Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu'nu karşı karşıya getirdi. Başesgioğlu, Ziraat Bankası'ndan yapılacak emekli maaşı ödemelerinde sürenin 4 günden 10 güne çıkanlmasını anlarmak için düzenledıği basın toplantısı sonrasında, işçi emeklileri tarafmdan protesto edildi. TÜPk-ABD Tıcaret Odası kuruldu • NEW YORK(AA)- Türkiye ile ABD arasında artan iş hacminın yarattığı ihtiyaçlan karşılama amacıyla New York'ta bir Türk-ABD Ticaret ve Sanayi Odası kuruldu. Odanın kuruluşu, New York Tıcaret Ataşesi Akın Kınıklı, yardımcısı Yüksel Akça ve avukat Robert Zara tarafından yapılan bır basın toplantısıyla duyuruldu. EICDNOMİ 1925: Gümrük vergisi uygulaması başladı. 1928: Haydarpaşa- Pendik banliyo seferleri yapan "Anadolu Demiryollan Şirketi" devletçe alındı.-* 1942 Bismil-Sinan demiryolu açıldı. 194& Çobanbey- Nusaybin ve Derbesiye-Mardin demiryollan devletleştirildi. fSSarSveBalık Kurumu çalışmaya başladı. IMF'den gelecek 4.2 milyar dolarlık krediye karşm 65.8 milyar dolarlık borç ödemesinde bulunulacak 2003yılızorlugeçecekHACER BOYACIOĞLU ANKARA - AKP hükümetini, 2003 yı- bnda ekonomik açıdan zorlu bir gündem bekliyor. Hükümeti zorlayacak konulann başında, borç geri ödemeleri geliyor. Buna göre, IMF'den gelecek 4.2 milyar dolarlık kredi dilimine karşın, yalnızca iç pıyasala- ra 2003 yılında 65.8 milyar dolarlık borç ödemesinde bulunulacak. Kamuda IMF 'nin istemleri doğrultusunda atıl olarak belirlenen 45 bin 800 çalışanın işine son verilmesi. memurlar için zorunlu emeklilik öngören yasa çalışmalannın tamamlanma- sı da 2003 yılında hükümetin ekonomik gündeminde yer alacak. IMF'den yüklü kredi dönemi sona eriyor %/ Toplu görüşme süreci başlıyor • 45 bini aşkın kamu çalışanına emeklilik • Yasalar Meclis'te bekliyor yolu görünüyor ^ Reel sektör, hükümetten icraat bekliyor Özelleştirme tak\imini de yeniden belir- leyecek olan AKP hükümetinin, 2003 yılın- daki ekonomik gündemi ana başhklanyla şöyle olacak: Kredilerin geri ödemeleri başhyor: IMF'den yüklü kredi alma dönemi, 2003 yılıyla birlikte bitecek. Buna göre yalnızca 2002 yilında 11.4 milyar dolarlık IMF kay- nağı kullanan Türkiye, 2003 yılında 4.2 milyar dolar kullanacak. 2003 yılında IMF'ye yapılacak geri ödeme tutan da 1 milyar 591 mılyon dolar düzeyinde olacak. Reel sektörün gözü hükümette: 2002 yı- lından aradığını bulamayan reel sektörün, AKP hükümetinden öncelikli beklentileri arasında enflasyon muhasebesi uygulama- sına geçilmesi bulunuyor. 57. hükümet dö- neminde 2003 yılı başı itibariyle geçilme- si öngörülen enflasyon muhasebesine iliş- kin çalışmalar Maliye Bakanhğı'nda ta- mamlandı. Kamuçalışanlannı zorlu günlerbekliyor: IMF'ye verilen sözler, 2003 yılının kamu çalışanlan açısından zor geçeceğini göste- riyor. Buna göre, 2003 yılı haziran ayı so- nuna kadar atıl olarak nitelendirilen 45 bin 800 işçinin emekli edilmesi gerekiyor. Hü- kümet, kamuda ciddi bir personel daraltı- mını öngören personel reformu için de, 2003 yılında düğmeye basacak. Toplu görüşme maratonu başlıyor. Kamu işçilerine yönelik toplu görüşmeler de, 2003 yılıyla birlikte başlayacak. Türk-Iş, gerçekleşen enflasyon oranında zam veril- mesini isterken, hükümetin IMF'ye verilen sözler doğrultusunda, hedef enflasyon doğ- rultusunda zam verilmesıni istemesi bekle- niyor. Özefleştirmelereyeni takvim betirienecek 2003 yılında TEKEL ve enerji özelleştir- melerinin yoğunlaşması bekleniyor. Bu çer- çevede TEKEL'in özelleştirmesinin 2005 yılında yapılması beklenirken, Tüpraş, Pet- kim,THY'nin özelleştirmelennin de 2005 yılında yapılabileceği belirtiliyor. Yasalar Mecüs'te bektiyor: 2003 bütçe- sini hazırlayacak AKP, kamu ihale yasası- nın içini boşaltan yasa tasansı görüşmeleri de ocak ayı içinde yapacak. Vergi reformu paketi, KİT Yasası ve Kamu Mali Yöneti- mi ve Mali Kontrol Yasası da, 2003'te TBMM'nin gündeminde bulunacak. Elektronik mağazalann cirosu pek çok 'reel' işletmeyi kıskandıracak boyutta Saııal ahşverîş revaçta LEYLAÇEVİK • İnternet üzerinden satış yapan alışveriş siteleri 70 bin ürün çeşidi ve aylık*500 bin dolarlık cirolanyla sanal mağazacılık sektöründeki gelişmenin - habercisi niteliğinde. Fiyat karşılaştırması yapan siteler ise tüketicileri bilinçli alışverişe yönlendirmeyi amaçlıyor. manüğıyla belli bir kâr marjı koyarak sanyo- ruz" dedi. Günay, piyasanın o ankı koşulla- nna göre kitapta yüzde 25, cep telefonunda yüzde 10, DVD'de ise yüzde 60 civannda da- ha ucuz fiyatlar sunabildiklerini dile getirdi. Alışveriş sitelerinin sayısının her geçen gün biraz daha arttığını kaydeden basku- da.com'un Pazarlama Müdürü Oktay Yıl- maz, "Ancak ciddi ve kurumsal kimliğe sa- hip birkaç sitesektöre ağuiığmı koyuyorve bu fırmalar aytak 400-500 bin dolarlık ciro elde edıyor" diye konuştu. Farklı kategoriler altın- da toplam 70 bin ürün çeşidine sahip olduk- lannı belirten Yılmaz, en çok satılan ürünle- rin başında cep telefonu ve çiçeğin geldiği- ni söyledi. Öte yandan sanal âlemde tüketicileri bi- linçli alışverişe yönlendiren siteler de bulu- nuyor. akakce.com'da seçilen bir ürünün fi- yatı en ucuzdan pahalıya doğru sıralanırken linkler yoluyla ürünün satıldığı sitelere ula- şılabiliyor. Neneredeucuz.com sitesinde ise güncel kampanya haberlerinin yanı sıra, ka- yıtlı kullanıcılar için ındirim çekleri veriliyor. Şu anda yazıcıdan basılan çeklerin çok İcısa bir süre zarfında cep telefonlanndan wap yo- luyla görüntüleneceğini \-urgulayan nenere- deucuz.com'un proje sorumlusu Bülent Kı- zanhk, alışverişe çıkan bir tüketicinin telefo- nunun ekranındaki indirim çekini, satıcıya göstererek anında indirim imkânından yarar- lanabileceğini söyledi. Superkupon.com si- tesinde de kayıtlı kullanıcılar için sinema bi- letinden fastfood ürünlerine kadar geniş bir yelpazede yüzde 50'lere varan indirim kuponlan veriliyor. Sanal mağazacılık sektörü, internet kullanımının yaygınlaşmasıyla her ge- çen gün biraz daha büyüyor. Yurtdışı siteler kargo ücreti ve gümrük vergilen gibi maliyet arttıncı nedenlerden dolayı çok rağbet görmese de, Türkçe içerikli alışveriş sitelerinin ön- de gelenlerinin, aylık 400-500 bin dolarlık cirolara ulaştığı be- ^ lirtıliyor. Yoğun kent yaşamı içinde alışverişe zaman ayıra- mayanlann uğrak yerleri artık in- ternet siteleri oldu. Ürününe göre yüzde 60'lara varan fiyat avantajı sağlamasının sanal alışverişi daha da cazip hale getirdiğini söyleyen es- tore.com'un tş Geliştirme Müdürü Can Günay, 50 bin kayıtlı üyeleri oldu- ğunu ve günde 300 ile 500 arasında sipariş aldıklannı belirtti. En çok cep telefonu satihyor Sektörde en hareketli günlerin yıl- başı dönemlerinde yaşandığını ifade eden Günay, yeni yıl öncesindeki 1 haftalık dö- nemde satışlannın 3-4 ka- tına çıktığını söyledi. Sıfir stokla çalıştıklannı kaydeden Günay, "Gelen siparişler üzerine tedarikçi firmalardan mal ahp perakendeci Açıklama petrol fiyatlannı düşürürken, analistlerin karamsarlığı dikkat çekiyor YükseBse OPEC molasıEkononıi Servisi - OPEC' in petrol fıyatlanndaki yükseli- şin sürmesi halinde petrol üretımını arttıracağını açık- laması, pıyasalan bir oranda rahatlattı. Açıklamayı taki- ben New York'ta şubat teslimi hafif petrolün varil fi- yatı 1.35 dolar düşerek 31.37 dolar- dan kapandı. OPEC'in fiyatlan düşürmek için günlük petrol ürerimini 500 bin varil arttıracağı haberi, piyasalarda olum- lu bir hava estirdi. Dün bir ara 33.65 dolarla son iki yılın en yüksek sevi- yesine çıkan petrolün varil fiyatı, gü- nü yüzde 4.1'lik bir düşüşle 31.37 dolardan tamamladı. Öte yandan, piyasa analistleri bu rahatlamanın geçici olabileceği ve petrol fiyatlannın kısa bir süre için- de yeniden yükselişe geçebileceğine işaret ediyorlar. Ek petrol üretimi ya- pabilecek OPEC üyelerinin Körfez bölgesinde olduğunu ifade eden ana- listler. üretilecek petrolün Ameri- ka'ya ulaşmasının yaklaşık 40-50 gün süreceğine dikkat çekıyoriar. "OPEC'den üretim arüşuıa yöne- Hk haber ulaştığında, insanlar kâra geçmeye başladı" diyen analist Phi- üp J. Fhnn, bunu "tnsanlar zaten sa- tış için bahane arryorlardT diye yo- rumladı. Temelde değişen hıçbir şey olmadığım ileri süren Flynn, "OPEC petrol ürerimini arrarsa bile bir şey değişmez" dedı. ABD'liler yeni yıla endişeli giriyor WASHINGTON (AA) - Ameri- kan haber ajansı Associated Press'in (AP) yaptırdığı kamuoyu yoklamasına göre, ABD'liler yeni yıla Irak ile savaştan, kendi aile bütçeleri, harcamalan ve devletin vergi indirimlerinden endişe duya- rak giriyor. Görüşleri alınan ABD'lilerden üçte ikisi Irak ile savaşın ABD'de terörist saldın ihtimalini arttıraca- ğını düşünürken bukonuda endişe duyanlann yüzde 40'ını kadınlar, yüzde 26'sını erkekler oluşturuyor. Emeklilik fonunun Amerikan eko- nomisindeki sorunlar nedeniyle önemli ölçüde azaldığını gören ba- zı yaşlı vatandaşlar, savaşın etkile- rinden daha fazla kaygıh ve sava- şın ABD'ye geri döneceğine inanı- yor. Halkın hemen hemen yansı Usame bin Ladin'i Irak ve Sad- dam'dan daha büyük tehdit olarak görüyor. Halkın yüzde 64'ü federal bütçe- de daha fazla açık verilmemesi için vergi indirimlerinin askıya alınma- sırun daha iyi olacağını belirtirken, yüzde 28'i ise ekonomiyi canlan- dırmak için ek vergi indirimlerini destekliyor. ABD'lilerin yüzde 44'ü mali geleceklerinden iyimser. ILGITOPLUMUNA DOGRU/ ÖZLEM YÜZAK Her yeni yıla yeni birumutlabaşlarin- san. Beklentıleryuksektir. Beyazbirsay- fayaaçılırgunler. Işsiz, "Kımbılırbeikibu yıl eve para götür&bılırım" diye duşünur, öğrencı "Kmklanmı bu kez kesinlıkte dü- zelteceğim" derdındedir. Kimıleri yeni bır aşk, kımılen yeni bır ev hayal eder... Ye- ni yılın ılk gunlennde hayaller devdır. An- cak, aylar geçtıkçe cuceleşır... Ben ara- lık ayının sonları yaklaştıkça düşsel bır gezıntıye çıkarım daıma. Geçen koca bır seneye damgasını vuran olaylan anımsa- yarak... Sıvıl toplumun çaresızlığı ile yuklüdür çogu. Devletlenn aldıklan kararlann ulus- lararası polıtıkalann, tıcaret anlaşmalan- nın faturası daıma onlara çıkar. Fılıstınlı- nın gozlennde umut tükenmiştır, Israıllı korku dolu. Arjantinli yitık ve şaşkındır, Yemenlı aç... Afganlı silkinmeye çalış- Her Şey Daha İyi mi olacak? maktadır. Taleban'ın hantal yukünü omuzlanndan atmaya çalışarak... Pekı ya 2003?.. Dünyanın Irak savaşı beklentısı içinde 'merhaba' dediği yeni yıl. Bınlennin umudu, ötekılerin çaresiz- lıği anlamına gelıyorsa eğer, ne yapma- lı? Bu dünyanın kuralı deyıp susmalı mı? Kurulu düzen içinde "Bana dokunma- yan yılan bin yaşasın" diyen sessiz ço- ğunluğun bır parçası olmayı sürdürmeli mi? Yoksa gerçekten yeni bir beyaz say- fa açarak "haksızlıklara, adaletsizliklere karşı tepki vermeye" başlamalı mı? Görunen o ki yerkürenın mağdurlan artık o "sessiz kabulleniş" kabuğunu çat- lamak nıyetindeler. internetin sağladığı bılgıye kolay enşımın çoğu zaman gözar- dı edilen en onemlı ışlevlerinden bıri de haberleşme ağı ile hem krtlelenn daha duyarlı hale gelmesı, hem de daha ça- buk ve ucuz örgütienebılmesı. Hem de dünyadaki tüm medya kartellennin halk- lan 'manipüleetme', 'televolevanprog- ramlarla uyuşturma', 'göz boyama' he- defî doğrultusunda el bıriiği ile yürüttüğü kampanyalara karşın... Bugün insanlar Dünya Tıcaret Örgü- tu'nün sağlık ve kamusal hizmetlen ulus- lararası tıcarete açma girişimını önlemek için artık her koldan baskı yapıyoriar. Yok- sul Afrikalı ile zengın Kanadalı, devletle- nn hegemonik tutkularına karşı el ele ve- rip örgütlenmeyı öğrenmeye başladı. Ve yavaş yavaş meyveler de alınmaya baş- ladı. Meksikalı çiftçi birliklerinin yollan blo- ke etme eylemlerinde bıkmadan diren- mesı üzerine hükümet, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi Antlaşması'nı (NAFTA) yeniden müzakere etmeyi ka- bul ettı. Patronlar kulubu Davos'a altematif olarak duzenlenen Dünya Sosyal Foru- mu her geçen yıl daha güçlenıyor. Eğer küreselleşmeyi dev bir sürahi ola- rak düşünürsek, tüm bunlar yalnızca bir- kaç mavi damlacık. Birkaç damla ile yeni dünya düzenı na- sıl değışır, diye sorarsanız, haklısınız, de- ğışmez. Çoğunluğun karşı çıkmasına karşın dünyanın )andarmalığına soyunan ABD'nın Irak operasyonunda ısran bunu en güncel kanrtı. Ama ya uzun vadeli düşünecek olur- sak: Damlaya damlaya göl olmuyor mu? Ben yıne de karar veremedım... Sizce her şey daha mı iyi olacak? ALIŞANLARA 'ZORUNLU' UYARISI Dava açmak için acele etmeyin Türkiye Kamu Çalışanlan Sendikalan Konfederasyonu'na üye bir gnıp memur, zorunlu tasarruf kesintüerinin ödenmesi için Hazine Müsteşarhğı'na Uetilmek üzere PTT A\rupa Yakası Baş- müdüriüğü'ne dilekçe verdi. Sirkeci'deki Bü>ük Postane önün- de toplanan memurlar adına açıklama yapan Türkiye Kamu- Sen A\nıpa Yakası tl Başkanı Ahmet Orhan, "kimseden sada- ka istemediklerini'' sö>1edi (Fotoğraf: SERKAN YILDIZ) ANKARA (AA) - Zorunlu Tasarruf Hesabı' nın tasfiyesi konusunda hükümetin açıkladığı ödeme planına çalışanlann tepkileri sürerken, işçi ve memur sendikalannın hukukçulan, çahşanlann dava açma konusunda aceleci davranmaması gerektiğini belirtiyorlar. Kamu-Sen ve DtSK'in hukukçulan, çalışanlann, öncelikle işyerlerine dilekçe vererek, hesaba yapılan kesintilerini öğrenmeleri, aynca bunun ödenmesini talep etmeleri gerekiyor. Talep dilekçesine yanıt verilmesi için 60 gün beklenmesi gerekiyor. Bu talep dilekçesine olumsuz yanıt verilmesi veya hiç yanıt verilmemesi halinde, dilekçenin verilmesinden itibaren 60 gün sonra, dava açma hakkı doğuyor. Diğer taraftan, mahkemelerde binlerce davanın açılması halinde, bu davalann birleştirilemeyeceği, ancak bir davanın sonuçlanması halinde, diğer davalara örnek teşkil etmesi nedeniyle, diğer davalann sonuçlanmasının da hızlanacağı kaydediliyor. Hukukçular, davalann açılması için harç yatmlması gerektiğine işaret ederken, bölge idare mahkemelerinde harcın tutar üzerinden yüzde 13.5 olduğuna, aynca 45-50 milyon liradan başlayan dava masrafı alındığına, avoıkatlık ücretlerinin de pazarlığa bağlı olarak, yüzde 5- 10'dan başladığına dikkat çektiler. 2003 yılında mahkeme harçlannın daha da artacağı belirtiliyor. Örnek dava DlSK hukukçulan, çahşanlann hemen dava açmasının sakıncalanna işaret ederken, davanın açılması açısından bir zaman aşımı olmadığım vurguladı. Hukukçular, davalarla ilgili en küçük hatanın diğer da\alan da etkileyeceğini vurgularken, bu nedenle bu konuda çok sayıda dava değil, sendikalann öncülüğünde birkaç örnek dava açılmasının daha yararh olacağını, bu davanın sonucunun diğer da\ alarda örnek teşkil edebileceğini belirtiyorlar. DİSK hukukçulan, Emek Platformu olarak, sadece zorunlu tasarrufta biriken paranın geri ödenmesini değil, biriken paranın düşük nemalandınlması nedeniyle uğranan gelir kaybının da telafisinin istendiğini belirterek, dolara bağlı nemalanma halinde biriken paranın daha fazla olacağını kaydettiler. ÖNETÎM VE DENETÎM YENÎLENDÎ Türk Telekom'da AKP depremi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Telekom A.Ş.'nin yönetim kurulu ve denetim kurulu üyeleri tümüyle yenilendi. Türk Telekomünikasyon AŞ'nin dün yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı sonrasında, yeni Yönetim Kurulu üyeleri belli oldu. Türk Telekom'un Hazine Müsteşarlığf nda yapılan Olağanüstü Genel Kurulu'ndaki seçimler sonucunda yönetim kurulu üyeliklerine Erkan Akdemir, Mehmet Ekinalan. Feridun BUgin, Hanıit Boztaş, Metin Arslan, Erdem Başçı, M. Doğan Kubat, Cahit Paksoç ve Hüsamettin Kavi getirildi. Denetim kurulu üyeleri ise İbrahim Şahin, Kenan Işık ve Burhan Aktaş olarak belirlendi.