Katalog

4 EYLÜL2002ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 "Povvell tecrit edfldi' • BERLİN(AA)- Almanya Savunma Bakanı Peter Struck, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın, Irak konusundaki tavn nedeniyle Başkan George Bush'un dış politika ekibınden tecrit edildiğini söyledi. Struck, '"Hıç şüpheye yer bırakmayacak şekilde, Powell'ın Bush'un üst düzey danışmanlar heyetinden tecnt edıldığı sonucuna varabiliriz" dedi. Israil'e karşı dayanışma çağrısı • TAHRAN (AA) -fran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, "Müslüman ülkelere Siyonist (Israil) rejime karşı dayanışma" çağnsında bulundu. tRNA'nın haberine göre. Harrazi, Arap Birlığı Genel Sekreteri Amr Musa'ya gönderdıği mektupta, "Siyonist rejimin, Islam ülkeleri ve Araplar arasında aynlık yaratmaya çalıştığmı" belirtti. Harrazi, Israil asken malzemesini tran'a taşıdığı iddıa edilen bir gemiye el konulmasından sonra Israil ve Iran arasında gizli ılişkiler olduğu haberlerini reddederek, "Bu, Siyonjst rejime karşı savaşta Müslüman ve Arap ülkeleri bölmek için Siyonistlenn boşa çaba göstermesidir" dedi. Saddam: Irak zaferi kazanacak • BAĞDAT (AA) - Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, İrak'ınhertürlü zorluğa karşı zaferi kazanacağını söyledi. Saddam, devlet televızyonunda yayımlanan, Irak halkı, Arap ulusu ve dünyadaki tüm özgür halklara yönelık mesajında, "Irak'ın bundan önce tüm savaşlarda zafen kazandığı gibı bu savaşta da zaferi kazanacağınT söyledi. Saddam Hüseyin, "Düşmamn elinde her türlü silah, gereç ve medya bulunduğu halde, Irak kesinlikle zafen kazanmada başanlı olacak ve düşmanı yenilgiye uğratacaktır" dedi. Batasuna için düğmeye basıldı • MADRİD(AA)- Ispanya hükümeti ve başsavcılık, Bask partisi Batasuna'nın yasaklanması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Savcı Baltazar Garzon, Batasuna'nın 3 yıl faaliyetten men edilmesi yönünde karar vermiş. parlamento da hükümetten, Batasuna'nın yasaklanması için gereken süreci başlatmasını istemişti. Sudan'a altın sevkıyatı • WASHINGTON (AA) - El Kaıde ile Taleban'ın. geçen haftalarda Sudan'a bırkaç kez altın sevkıyatı yaptığı bildirildi. Washington Post -=^=^- gazetesınin haberinde altının, Pakistan'ın Karaçi kentınden tekneyle, önce IranyadaBAE'ye, buradan da kıralanan uçaklarla Sudan'ın başkenti Hartum'a gönderildiği belirtildi. Avrupa, ABD ile insan haklan açısmdan kaygı uyandıran anlaşmayı görüşüyor Batı'dakirlipazarlıkDış Haberier Senisi - Avrupa Birh- ği (AB) üyesi ülkelerle ABD'nın, bı- reysel haklan ve özgürlüklen kısıtla- yan bir anlaşma üzennde gizli bir ça- İışma yürüttüğü öne sürüldü. îngiliz Guardian gazetesınde yer alan haber- de anlaşmanın, AB vatandaşı olma- yanlann kolaylıkla ıade edilmesi, ortak gizli operasyonlar düzenlenmesı gibi bir dizi konuyu içerdığıne dıkkat çekildi. Gazetenın, AB ıçınde bıreysel öz- gürlüklere yönelik tehditlen ınceleyen Statewatch (hükümetleri izleme komı- tesi) adlı kuruluşa sızan belgelere da- yanarak verdiği habere göre, AB 11 Eylül'ün ardından teronzmle mücade- le çerçevesinde ortak önlemler alın- ması için ABD'ye bir anlaşma önerdi. ABD ise anlaşmanm terorizmle müca- • Hükümetlerle Washington yönetimi arasında yürütülen anlaşma, suçlulann daha kolay iadesini, ortak operasyonlar düzenlenmesini öngörüyor. Yetkililer, 11 Eylül'den iki gün sonra, Kopenhag'da ABD ile taslak metni görüşecek. delenin yanı sıra genel olarak "suçla- n" da kapsamasını istedi. Statewatch"a sızan belgeler, öngörülen anlaşmanın ortak polis operasyonlannı, iletişim araçlanna müdahale edilmesini ve ban- ka hesaplannın ıncelenerek hesaplara el konmasını içerdığını göstenyor. ABD aynca Avrupa hükümetleri- nin AB vatandaşı olan ve olmayan kı- şıleri daha kolay ıade etmelerinı sağ- layacak önlemler almasını da istiyor. Bu önlemler, siyasi sığınma için ya- pılacak başvurulan zorlaştırmayı, hu- kuki sürecın hızlandınlmasım kapsı- yor. Belgelere göre AB hükümetlen de suçlulann iadesı önündeki engeller- den kurtulmaya hazır. AB hükümetlerınin, ölüm cezası- na çarptınlabilecek kişileri ABD"ye vennek konusunda kaygılan var. An- cak ABD'ye, gelecekte ıade edilebi- lecek ve ölüm cezasıyla karşı karşıya kalabilecek kişilerle ilgili bilgı verme olasılığını dışlamıyorlar. Belgeler ay- nca, AB'nin "güvenceler ve önlem- ler" başlığı altında ABD'yle yürüttü- ğü pazarlıkta Avrupa insan haklan sözleşmesinde yer alan adil yargılan- ma hakkı, özel yaşamın korunması gi- bi ılkelere atıfta bulunmadığını da or- taya koyuyor. Belgeleri göstermediler ABD Adalet Bakanı John Ash- wort'un, önerilen anlaşmayı 13 Ey- lül'de AB içışleri bakanlan ve adalet bakanlannın Kopenhag'da yapacak- lan toplantıda tartışması bekleniyor. AB Bakanlar Konseyi. Statevvatch'ın editörü Tony Bunyan'ın anlaşmayla ilgili belgelen görme ısteğını, "sami- mi bir iç tartişma" ihtiyacının "pa- zarhk süreci üzerindeld demokratik denetim" ihtiyacına ağır bastığı ge- rekçesiyle reddettiler. Anayasa Mahkemesî, militan ailelerinin sürgüne gönderilmesi uygulamasını onayladı îsrail Filistinlîleri sürüyor • Filistin topraklannda şiddet sürerken Anayasa Mahkemesi'nin karan, insan haklan örgütleri ve Filistin yetkilileri tarafından topa tutuluyor. Dış Haberler Servisi - îsrail Anaya- sa Mahkemesi, Filishnh militanlann aı- lelerinm sürgün edilmesiyle ilgili bir karan onaylarken Filistin bölgelerin- de uygulanan şiddet can almaya devam ediyor. Dokuz üyeli Anayasa Mahkemesi, Is- rail ordusunun, 3 Filıstinlinın Batı Şe- ria'dan Gazze Şeridi'ne sürgün edilme- si talimatıyla ilgili olarak yaptığı otu- rumda, Fihstınli militanlann akraba- larmın ikisinin sürgün edilmesini, oy birliğıyle karara bağladı. Anayasa Mahkemesi, çok sayıda in- tihar eyleminı organize etmekle suçla- nan ve 6 Ağustos'ta Israil ordusu tara- fından öldürülen El Aksa Şehıtleri Tu- gayı'nın Batı Şeria lıderlerinden Ali Acuri'nın kardeşlen İntizar ve Kifah ın sürgün edilmesini kabul ettı. Mah- keme, Batı Şeria'da 9 kışinin öldü- ğü otobüs saldınlannı düzenleyen Hamas eylemcısinin kardeşı Abdul- nasır Asidi'nın de benzer biçimde cezalandınlması için yeterlı kamt bulunmadığını belirtti. Filistinli yetkili Saib Erakat, ka- rarla ilgili yaptığı açıklamada "în- san haklan açısuıdan kara gün" ifadesini kullandı. Erakat, "Bugün insan haklan açısuıdan kara bir gün. tsrail Ana- yasa Mahkemesi'nin toplu ceza- İandıraıayıonayiamasıçoktehliketiadınr dedi. Era- kat, özerk Filistin yönetiminin konuyu inceleyerek Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi ve Ulus- lararası Adalet Divanı gibi uluslararası kunımlara başvuracağını belirtti. Israil ordusu, intihar saldınlannı engellemek için eylemlere katılan militanlann ailelerini sürgün et- me niyetıni temmuz ayında açıklamıştı. Ordunun bu niyeti, Cene\Te Sözleşmesi'ne aykın olduğu ve "tophı cezalandrnna" anlamına geldiği için insan haklan örgütleri tarafından eleştiriliyordu. Karann Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmesinin ardından, îsrail askeri savcısı Şay Nit- zan, Batı Şeria'dan Gazze'ye sürgünün "toplu ce- Saldmlardurmyor SAYDAM İsrail Anayasa Mahkemesi'nin militanlann ailelerini sürgün kararının \ankilan sürerken şiddet can almava de\anı ediyor. Batı Şeria'da 2, Gazze'de de 1 Filistinli dün tsrail ordusu tarafindan öldürüldü. Batı Şeria'da öldürülen gençlerin hiçbir örgütle ilişkisi olmadığı belirtUirken Gazze Şeridi'nde öldürülen Filistinlinin. bir militan olduğu kaydedildi. tsrail ordusu. hakkında sürgün karan verilen Ali Acuri'nin kardeşi tntizar Acuri'nin (sol). intihar eylemleri sırasında patlayıcılan yerlestirmek için kullaıuîan kemerteri diktiğini iddia edhordu. Acuri ise dikiş dikmeyi bilmedigini söylüyor. (Fotoğraflar: AP REUTERS)" zalandn-ma" anlamına gelmedığini savundu ve "Bi- zim durumumuzçokfarkh vebu uluslararası hukuk çerçevesinde yasal ve meşru bir adımdır. Biz masum insanlan Gazze'ye göndermiyoruz" dıye konuştu. İnsan haklan örgütleri karşı çıkryor İnsan haklan örgütleri ise suçlanan kişilerin mah- keme önüne çıkması ve hapis cezasıyla cezalandı- nlması gerektiğini savunuyor ve sürgün uygulama- sına karşı çıkıyorlar. Anayasa Mahkemesi'nin sürgün karannın yankı- lan sürerken dün Batı Şeria'da 2, Gazze de de 1 Fi- listinli tsrail ordusu tarafından öldürüldü. Israil tanklanmn açtığı ateşte ölen kişilerin Bu- nnköyünden21 ve23yaşlanndakiBahirtdileHü- se>in Nacar olduğu ve hiçbir örgütle ılışkıli olma- dıîdan belirtildi. Gazze Şeridı'nde de Israil asker- lerinin. sılahlı bu- Fılistinliyı öldürdüğü bildirildi. Is- rail askeri kaynaklan, öldürülen Filistinlinin asker- lere el bombası attığını ıleri sürdü. Öldürülen Filistinlinin Filistin Demokratik Kur- tuluş Cephesi'nin (FDKC) sılahlı kanadı Ulusal Di- remş Tugaylan üyesi olan 20 yaşındaki Süyelman el Darma olduğu bıldınldı. Israıl ordusu, askerlerinin Yahudi yerleşim biri- mi Netzarim yakınnıdaki ana kavşaktan çekildiği- ni, böylece Gazze'ye doğru Filistin trafiğinin açıl- dığını bildirdi. EURO ZAMLARINA KARŞI GENEL GREV Yunanistan hak aramasını biliyor MURAT İLEM ATÎNA- Yunanistan 'da hükü- metin ekonomi politikalan ile Avrupa Bırlıği (AB) ortak para birimi Euro'ya geçişin fiyatlara zam olarak yansımasına kamu- oyunun tepkısi sert oldu. Tüke- ticıyi Koruma Derneği ile işçi sendikalannın önderliğinde dün yapılan "birgünlükahşverişyap- mama" boykotu, tüm ülke gene- linde uygulandı. Yunan basını- na göre, katılım oranı yüzde 8O'i buldu. Boykot çerçevesinde Yu- nanistan'daki küçük ve büyük alışveriş merkezleri, halkın bü- yük ilgi gösterdiği pazar yerleri bomboş bir görüntü sergiledi. Yılbaşında uygulamaya baş- lanan drahmıden Euro'ya ge- çiş sırasında para birimleri ara- sındaki küsuratlar halka zam olarak yansıtılmıştı. Bu çerçe- vede Yunanistan'da yılbaşı ön- cesi enflasyon ile yılın ilk 8 ayındaki farkın yüzde 1.9'lara çıkması tüm ülkede tepkilere yol açıyordu. Yunanistan'da kamuoyunun "hak arama" anlamındaki alış- venş boykotuna katılımının yük- sek olması, "Demokrasinin be- şiği olan bu ülke örnek abnmab- dır" görüşlerini haklı çıkardı. Başta sıvil toplum kuruluşlan olmak üzere, tüm sendikalar ve tüketiciyi koruma kuruluşlan- nın Yunanistan'daki gücü, son boykot eylemi ile bir kez daha or- taya çıktı. Hükümetin de son dö- nemdeki fıyat artışlanndan rahat- sız olduğunu açıklaması ile bo- yut kazanan eylemler, dün gece de sürdü. Dün gece saat 22.00'de iki dakika süreyle elektnkleri ka- patan Yunanlar, aynı süreçte te- lefonlan da kullancnadı. YALÇIN DOĞAN GÜNEY KORE SELLE BOĞUŞUYOR - Güney KoreHler sel felaketinin olumsuz sonuçlaruu gidermeye çahşryoriar. Seul'ün 190 km. doğusundaki Donghae'de giysi ve diğer eşyalanm yıkayarak temizlemeje çahşan felaketzedeler kendilerini yine de talihli sayıyoriar. Son 40 yılın en körü tayfünunu yaşayan ülkede ölü sayısınm 113'e çıknğı beİirtilrvor. (Fotoğraf: REUTERS) •"» - Son (Sol) Arayıı HADEP, SHP ve ÖDPHareket noktası, ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras'ın sözleriyle şu: "Şimdiye kadar uygulanmış aynı ekonomik programın devamıyla sol bir çıkış olmaz. Biz kü- reselleşmeci ve millryetçilik karşısında duracak sol bir çıkış arıyoruz. Bunun politkik zeminini oluşturmaya çalışıyoruz." Bu amaçla, son birkaç gündür HADEP, SHP ve ÖDP yetkilileri bir araya gelıyor. SHP Genel Baş- kanı Murat Karayalçın , HADEP Genel Başkanı Murat Bozlak ve ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras ile görüşüyor. Bu üç parti ittifak yaparak seçime aynı çatı altında girebılir mi?.. Özellikle Derviş'in CHP'ye katılmasından son- ra, yanıtı aranan bu soruyu ortaya ilk atan Kara- yalçın. Sol ittifak söylemiyle. Cem'den geri dönünce... Yaklaşık on gün kadar önce, Karayalçın Ismail Cem'le bir araya geliyor. Cem'e aktardığı gorüşü şöyle: "Sağlanabilecek en geniş sol ittifak artık yok. Ama, şimdi sizinle birlikte HADEP, ÖDP ve biz, sol bireksen oluşturabiliriz. Klasik olmayan, sa- dece belli projelere öncelik veren sol bir prog- ramla seçmenin karşısına çıkabiliriz. Hatta, başbakan adayımız siz olun ve bunu da bugün- den açıklayalım." Ismail Cem bu öneriye uzak duruyor. Yanıtını da, yakın birarkadaşı kanalıyla Karayalçın'a ıletıyor. Iş- te, bundan sonra SHP'nin bu kez HADEP ve ÖDP ile birlikte seçim ittifakı arayışı hızlanıyor. Arada Saadet Partisi'nin HADEP ile ittifak çaba- sı suya düşüyor. HADEP tabanı SP ile ittifaka bü- yük tepki gösterince SHP, HADEP ve ÖDP seçe- neği daha somut hale donuşüyor. Zor dostum zor Dün bu uç partinin yetkilileriyle konuşuyorum. Üç partı arasında gorüşmeler halen sürüyor; bugün, en geç yann bir sonuç çıkabilir. Olumlu ya da olum- suz. Ancak, şu an için biraz güç görünüyor. Tıpkı şarkılardakı gibi, zor dostum zor!.. Zorluk, pratikten kaynaklanıyor. Sol ittifak düşün- cesinde, her üç partı de anlaşıyor. Ne var kı kut- sal pratik on plana çıkıyor. Nedir o?.. Temel soru, hangi çatı altında?.. SHP seçım- lere gıremediğine gore, HADEP çatısı altında mı, ÖDP çatısı altında mı?.. Ayrıca, adaylann kimlik- leri. örneğın Ufuk Uras dün bu sorumu şöyle ya- nıtlıyor: "Türkiye profili verecek, ayrıca emekçi ve yoksulların temsilcisi olmaya denk düşen kim- likler..." Ne demek bu?.. Belki çeşıtli sivil toplum örgüt- lerinın temsilcileri, sendıka temsılcıleri, sol aydın- lar ve Kürt kökenli yurttaşlarımız... Sürpriz çatı: DEHAPL Şu anda aday kımliklerinden çok, çatı sorunu yaşanıyor. ÖDP "bizde olsun" derken HADEP "Bizde ol- sun, biz olmazsak, DEHAP'ta olsun" tezını sa- vunuyor.. DEHAP mı?.. Evet, seçime gırecek 23 parti arasında, Demok- rat Halk Partısı (DEHAP) de var. Emekli bir astsu- bayın başkanlığında bir parti. SHP ve ÖDP bu se- çenekte duraklıyor. Sonuçta, gorüşmeler pratiği hayli güç görünen bu seçenekte tıkanıyor. Ama, nihai karar bugün, en geç yann. E-mail: ydogan@cumhuriyetcom.tr Faks:0-212 51390 98 Almanlarla ABD'liler birbirine girdi Aydınlar arası bildiri savaşı FtKRET DOĞAN FRANKFURT-Son zamanlarda ABD'li ve Alman entelektüeller arasında ateşli bir bildi- ri savaşı yaşanıyor. Ta- rafsız gözlemciler, bil- diri savaşını u kayıkçı dövüşÜDe" benzetirken. Amerikahlan slogan at- makla, Almanlan da va- az vermekle suçluyor. Şubatta 60 Amerika- lı entelektüel, Afganis- tan Savaşı'nı eksen alan bir bildiri yayımladı. "Ne Uğruna Savaşıyo- ruz?" adlı bildiriyi hiç- bir büyük gazete basa- cak kadar önemli bul- madı. Oysa imzacıla- rın arasında Samuel Huntington, Francis Fukuyama, Amitai Et- zioni, \lichael YYalzer gibi ünlü düşünürler vardı. Bildiride teröre karşı yapıldığı ileri sü- rülen savaşa haklı ge- rekçeler aranıyordu. lümsenin Tann adına cinayet işlemeye hakkı olmadığına dikkat çe- kiliyordu. ABD'h ente- lektüellere göre dünya zorlu bir dönemden ge- çiyordu: "Şiddete, nef- rete yanrt olarak sava- şın yalnız ahlaki yönden hakb değü. aynı zaman- da zorunlu olduğu anlar vardır. Işte böyle bir za- nıan içindeyiz. Geniş bir zemineyaydan 'haklı sa- vaş' düşüncesinin kök- leri birçok dine ve laik ahlakçı geleneğe kadar uzanı\'or. 130 enteüektüel Mayıstaysa 103 Al- man entelektüel bir kar- şı bildiri kaleme aldı. "Adaletin ve Banşın Dünvası Aynı Görüşte Değfl" başlıklı bildiri, Frankfurter Rundsc- hau'da yayımlandı. Bil- diriyi imzalayanlar, ede- bıyat profesörü Walter Jens, ılahiyatçı Fried- rich Schoıiemmer, ya- zar Christoph Hein, ga- zeteci Günter VVaDraff gibi tanınmış isimlerdi. Alman entelektüeller, 11 Eylül saldınlannı kı- nadıktan sonra "bir kit- le katliamını bir başka kitle katliamry la gerek- çelendinneye izin veren bir evrensel değer var mı" diye soruyorlardı. "Sa\aşın haldısı hak- sdohnaz" demeye ge- tiriliyordu. Almanlar, savaşa destek verme- nin entelektüel sorum- lulukla bağdaşmadığı- nı imliyorlardı. Kızgın Amerikahlar karşı bir bildiri hazırladı. Bu kez onlar, Almanlan so- rumluluktan kaçmak- la, ABD karşıtı olmak- la, ahlaki bir konum al- mamakla suçluyorlar.