Katalog

24EYLÜL2002SALJ CUMHURİYET SAYFA D I Ş H A o E I l L E l \ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Meclis'te Türk kökenli vekttler FRANKFURT (Cumhuriyet Bürosu) - Seçimierde Türk kökenli seçmenler ağırlıkh olarak Sosyal Demokrat Parti'ye (SPD) oy verdi. SPD'den Lak Akgün parlamentoya girerkm Yeşiller Partisinden Cem Özdemir ve Ekin Deiigöz yeniden seçildüer. Dr. Lale Akgün Parlamentoya Sosyal Demokratlann Köln lıstestnden giren Lale Akgün. 1953'te Istanbul'da doğdu. Akgün ailesi 1962'de Almanya'ya yerleşti. 1981'deMarburg Üniversitesi'nden psikolog olarak mezun olan Akgün, 1987'dede Köln Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Bir süre üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapan Akgün, daha sonra Köln Belediyesi'nde danışmanlık üstlendı. 1997'deiseKuzeyRen Vestfalya Eyaleti Göç Merkezi'nin müdürlüğüne atandı. 1981 'de Alman vatandaşhğını alan Akgün, 1982'deSPD'ye üye oldu. Uzun yıllar boyunca parti içinde göç ve entegrasyon politikalan konusunda görevler üstlenen Akgün, 1994'ten beri iki dönem milletvekili seçilen Türk kökenli milletvekili Leyb Onur'un bu kez aday olmaması nedeniyle, önümüzdeki dönem Federal Meclis'teki Türk kökenli tek sosyal demokrat politikacı olacak. Cem özdemir 1965'teBad Urach'ta doğan Cem Özdemir, üniversitede pedagoji okudu ve parlamentoya girinceye kadar eğitmen, serbest gazeteci olarak çalıştı. 198 l'de Yeşiller Partisi'ne üye oldu. Özdemir, 1994'te Federal Meclis'e giren, anne ve babası Türk ilk milletvekili oldu. Yaz aylannda Frankfurt merkezli bir lobi şirketinden piyasadan daha düşük faizle borç para aldığı gerekçesiyle hakkında çıkan söylentiler sonrasında milletvekili seçilse bile bu görevi kabul etmeyecegini bildirmiş ve aktif siyasete bu anlamda ara verdiğini duyurmuştu. Ekln Dellgöz 1998'de Federal Meclis'e girmesiyle de herkesi şaşırtan genç Yeşil milletvekili, 1971 Tokat doğumlu. 1979'danbu yana Almanya'da yaşıyor. Konstanz Üniversitesi'nde Idari Bilimler Bölümü'nü bitiren Ekin Deiigöz, uyum ile özellikle göçmenler ve Türk toplumu konusundaki aynntılı çahşmalanyla dikkat çekti. 1989'da Yeşiller Partisi'ne üye oldu. Almanca ve Türkçe dışında Ingilizce, Fransızca da bilen Ekin Deiigöz, kadın ve gençlik sorunlanyla ilgili gerek ulusal, gerekse uluslararası birçok komisyonda görev aldı. Deiigöz, artık göçmenliğin Türk toplumunu tanımlamaya yetmediğini, bundan böyle gerçek bir uyum için aile, işsizlik, eğitim gibi konulan ağırlıkla işleyeceğini söylüyor. Almanya seçimlerinin asıl galibi Yeşillerin aldığı oylar hükümeti garantiledi Schröder'leyoladevam SAYDAM FRANKFUKT (Cumhuriyet Büro- su) - Federal Almanya'da başa baş ge- çen ve önce muhalefetin zafer ilan et- tiği genel seçimlerin sonucunda, Baş- bakan Gerhard Schröder liderliğin- deki Kırmızı-Yeşil koalisyonu iktida- n 4 yıllık bir süre için daha garanti- ledi. Dün sabaha karşı kesinleşen so- nuçlara göre Sosyal Demokrat Parti yüzde 38.5, muhafazakâr CDU- CSU bloku yüzde 38.5, Bırlik 90-Yeşiller yüzde 8.6, Hür Demokrat Parti FDP yüzde 7.4 oranında oy aldılar. Barajı aşamayan Demokratik Sosyalizm Par- tısi PDS doğrudan seçilen iki adayı ile parlamentoda temsil edilecek. Sosyal Demokrat Parti'nin dört adayı doğrudan seçildi. Bu oranlar- la parlamentodaki sandalye dağılımı şöyle olacak: SPD: 251, CDU-CSU: 248, Yeşil- ler: 55, FDP: 47, PDS: 2. 603 mıllet- vekilinden oluşan Federal Parlamen- to'da SPD-Yeşiller kanadı 306 mil- letvekili ile çoğunluğu elinde bulun- duruyor. Muhalefeti oluşturan CDU- CSU-FDP kanadının ise toplam mil- letvekili sayısı 295. Fark 9 sandalye Bu rakamlarla, Schröder parla- mentoda yalnızca 9 sandalyelik bir üstünlüğe sahip olmuş oluyor. Geçen seçimierde ise 21 sandalyelik bir fark vardı. Uzmanlar, bu sonuçlarla baş- bakanın dünyanın üçüncü büyük eko- nomisinde verdiği reform sözlerini yerine getirmesinin zorluğuna işaret ediyorlar. Schröder, dün yaptığı basın top- lantısında SPD- Yeşil koalisyonunun devam edeceğini açıkladı. Schröder, ÜRKOYLARI Yeşillerden Türkçe teşekkür • Partinin yayımladığı bildiride, "Bu muhteşem başanda Türk kökenli seçmenlerin payının büyük olduğuna inanıyoruz. Bizi destekJeyen tüm Türk kökenli vatandaşlanmıza teşekkür ediyoruz" denildi. BERLfcV (AA) - Almanya 'dakı genel seçimlerden başanyla çıkan Birlik 90/Yeşiller Partisi, Türkçe olarak yayımladığı basın bildirisinde, Türk kökenli seçmenlere desteklerinden dolayı teşekkür etti.Parti Eş Başkanı Claudia Roth, partiden ilk kez doğrudan milletvekili seçilen Hans- Christian Ströbele ve Berlin Eyalet Meclisi üyesi Ozcan Mutiu'nun imzasıyla yayımlanan bildiride. partinin oy oranını 1998 yılındaki genel seçimlere göre yüzde 1.9 oranında arttırdığına ve üçüncü parti olmayı başardığına dikkat çekildı. -Kırmızı-Yeşü hükümet, bizim başanmız sonucu devam edecektir" denilen bildiride şu ıfadeler kullanıldı: "Bu muhteşem başanda Türk kökenli seçmenlerin payının büyûk olduğuna inanıyoruz. Bizi destekleyen tüm Türk kökenli vatandaşlanmıza teşekkür eder, eşit haklar mücadtlemizi sizkrin destekleriyle kesintisiz sürdüreceğimiri beKrtiriz.'' Bıldinde, özellikle binncı kuşak yabancılara çifte vatandaşlık verilmesi, Göç Yasası'nın uygulamaya geçirümesi, uyumu destekleyen projelerin geliştirilmesi ve aynmcılığın önlenmesi gibi konularda "daha yapdacak çok iş olduğu" kaydedildi. Alman basınında genel seçimler Öte yandan Alman gazeteleri, genel seçimlere geniş yer verdi. Berliner Kurier gazetesi, birinci sayfadan verdiği haberde, Başbakan Schröder"in seçimleri çok az bir farkla kazandığına dikkati çekerek seçimlerin mağluplannın Hür Demokrat Parti (FDP) ile Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) olduğumı yazdı. Die Welt gazetesi, "BerBn'de dramatik seçim gecesi" başlığıyla verdiği haberde, Birlik partilerinin çok az bir farkla SPD'nin önünde olduklannı, ancak güçlenen Yeşiller Partisi'nin Schröder'i kurtardığını yazdı. Frankfurter Rundschau gazetesi de, Birlik partilen ile SPD'nin başa baş bir mücadele verdiğini, Yeşiller güçlenirken PDS'nin yüzde 5"in altında kaldığını belirtti. seçimler öncesinde ABD Başkanı George Bush'u Hhier'le kıyaslayan Adalet Bakanı Herta Daeubler- Gmelin'in, mevcut şartlar altında yeni bir kabinede yer almak isteme- diğini, kendisinin de bu görüşe say- gı duyduğunu belirtti. Bu nedenle bozulan Almanya-ABD ilişkilerinin sağlam bir temele da- yandığını belirten Schröder, "Ara- ımzda görüş aynhklan oka da dost ülkeleriz" diye konuştu. Irak sorunu konusunda ABD'den farklı düşündüklerini vurgulayan Schröder, görüşünü koruduğunu da vurguladı. Birlik partilerinin de (CDU/CSU) erken sevindiklerini ifa- . ırmızı-Yeşil koalisyonun 4 yıllık bir süre için daha iktidarda kalacağı, başa baş geçen bir yanşın ardından dün sabah kesinleşti. Ancak parlamentoda az bir çoğunluğa sahip olan Schröder'in işinin zor olduğu yorumu yapılıyor. Yeşillerin elde ettiği başanda ise Fischer'in payı büyük. (Fotoğraf. AP) de eden Gerhard Schröder, "Birlik partfleri efsanesi bitti. Bu partiler en güçlü parti olnıak istiyoriardı olama- dılar, iktidara gelmek istiyorlardı, ge- lemedfler" dedı. Seçimlerin asıl galibi Schröder, Birlik 90 Yeşiller Parti- si'nin seçim zaferini de Dışişleri Ba- kanı Joschka Fischer'e borçlu oldu- ğunu söyledi ve koalisyon görüşme- lerine bir an önce başlayacaklannı be- lirtti. Seçimlerin açık galibi olan Ye- şillerin başansrnda Fischer' in büyük rolü olduğu belirtiliyor. Alman Birlik 90/Yeşiller Partisi Eş- başkanı Claudia Roth, seçimierde is- tedikleri tüm sonuçlara ulaştıklannı söyledi. Roth, "Federal MecHs'e ye- niden girmekve ülkedeki üçüncü güç- lü parti konumuna gehnek istiyorduk. Bunlan başardık. Aynca koalisyonu sürdürmek istiyorduk. Bunu da başar- dık" dedı Muhafazakârlar memnun Muhafazakâr kanadın başbakan adayı Edmund Stoiber, seçim sonuç- lannın kesınleşmesinden sonra yap- tığı basın toplantısında aldıklan so- nucun bir başan olduğunu öne sür- dü. Oylannı arttırdıklarını belirten Stoiber, hükümetin en fazla bir yıl dayanabileceğini öne sürdü. Stoiber, Schröder'i de Irak konu- sunu kullanmakla suçladı. CDU'nun önde gelen liderlerinden Hessen Eya- leti Başbakanı Roland Koch ise hü- kümetin uzun süre ayakta kalamaya- cağını iddia etti. Partilerde sonuçlann sorumlulan da tartışılmaya başlandı. CDU-CSU Par- lamento Grup Başkanı Friedrich Merz'in görevinden aynlacağı ve grup başkanlığını parti başkam An- gela Merkel'in üstleneceği belirtildi. SPD Parlamento Grup Başkanlığı- na Genel Sekreter Franz Müntefe- ring'in getirileceği de kesinleşti. FDP yönetimi, seçim yenilgisinin nedeni olarak, FDP Başkan Yardım- cısı Jürgen Mööemann'ı sonımlu tut- tu. Önceki hafta İsraıl Başbakanı Şa- ron ve Almanya Yahudi Cemaati Mer- kez Konseyi Başkan Yardımcısf nı eleştiren bir broşür yayımlayarak par- tinin seçimleri kaybetmesine yol aç- tığı öne sürülen Möllemann, başkan yardımcılığı görevinden istifa etti. Sosyal Demokratlann kıl payı farkla da olsa zafer kazanması yandaşlarını sokağa döktü. (Fotoğraf: AP) Partinin içerde ve dışarda ağırlığını hissettirmesi bekleniyor Siyasetin rengî Yeşil olacak GÜRSELKÖKSAL FRANKFURT - Federal Almanya Cumhuriyeti' nin kuruluşundan bu ya- na gerçekleştirilen 15'inci genel se- çimlerin asıl galibi olarak Joschka Fisc- her önderliğinde "gerçekçi" bir çizgi izleyen Birlik 90»Yeşiller Partisi gös- teriliyor. 1998'deki seçimlere göre oy- lannı yüzde 2'ye yakın oranda arttıra- rak Federal Meclis'te üçüncü büyük güç olmayı başaran Yeşiller Partisi, ciddi bir oy kaybıyla karşılaşan sosyal demokratlar için de kurtancı oldu. Bu dummun koalisyon hükümetiıun iç ve dış politikalanna yansıması, iç ve dış politikalarda "yeşiT ağırlığın art- ması bekleniyor. Nitekim, gerek Sos- yal Demokıat Başbakan Gerhard Schröder, gerekse yeşil Dışişleri Baka- nı Joschka Fischer, ABD'ninlrak'aas- ken müdahale girişimlerine karşı çık- mayı sürdüreceklerini açıkladılar. Yeşil ağırlıklı hükümetin göç ve göçmenler açısından da "daha cesur" adımlar atması kimseyi şaşırtmayacak. Işsizlik başta ekonomik sorun- lan gündemde ustahkla tutmayı başaran Hıristiyan Birlik partile- n (CDU CSU) de aslında kendi- leri açısından başanh bir sonuç aldı. Oy oranını yüzde 3.4 arttı- ran CDU/CSU, potansiyel orta- ğı liberallerin (FDP) başansızlı- ğı yüzünden yenilgiyi kabullen- mek zorunda kaldı. Ama seç- menden en büyük darbeyi sosya- listleraldı. Parlamentoya girmek • Türkiye'nin AB üyeliğini engellemeye çalışan sağ devre dışı. Bu nedenle Türkiye-Batı ilişkilerinde bir rahatlama bekleniyor. Ancak demokratikleşme konusunda kimi kesimleri rahatsız edecek bazı gerilimler yaşanabilir. için gerekli olan yüzde 5'lik barajı aşa- mayan ve yüzde 4'te kalan Demokra- tik Sosyalizm Partisi PDS, meclise sa- dece 2 milletvekili sokabildi. Sol muhalefet yok Sosyalizmin çözühnesiyle ortadan kalkan Demokratik Almanya Cumhu- riyeti'ndeki iktidar partisi SED'nin de- vamı olan PDS, iki Almanya'nın bir- leştiği 1990'dan bu yana tüm seçimler- de Meclis'e girmiş ve Alman demok- rasisindeki "solmuhakfef boşluğunu doldurmaya aday olmuştu. Seçimler, Türkıye'nin Batı ile ilişki- leri açısından yeni bir dönemin açılma- sı olarak da kabul edilebilir. Sonuçla- nn öncelikle AB'ye üyelik konusunda Türkiye'nin önüne tarihsel. dinsel ya da coğrafi engeller koymaya çalışan sağın itirazlannı de\Te dışı bırakacağı açık. Bu nedenle Türkiye-Batı ilişki- lerinde bir rahatlama bekleniyor. An- cak diğer taraftan demokratikleşme re- formlannı ve bu konudaki samimiye- ti izlerken kimi kesimleri rahatsız ede- cek bazı gerilimler de gündeme gele- bilecek. Özetle, Berlin'deki seçim sonuçla- n, Türkiye'nin işinin kolaylaştığmı düşünenler için de bazı soru işaretle- rini beraberinde getirdi. RUMSFELD: SCHRÖDER IÜŞKİLERİ ZEHİRLEDİ Rumsfekl, Schröder'in tarzuu vararsız olarak nitelendirdi. Dış Haberier Senisi - ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Alman Başbakanı Gerhard Schröder'i seçim kampanyasında ABD- Almanya ilişkilerini zehirlemekle suçladı. Varşova'da Polonya Devlet Başkanı Aleksander Kwasniewski ile görüşen Rumsfeld, gazetecilerle konuşurken "Schröder'in tarzı yararsız. Beyaz Saray'ın da beurttiği gibi bu yaktaşım ihşkileri ancak zehirledL..'' dedi. Schröder, ABD'nin olası Irak saldınsına karşı çıkmıştı. Rumsfeld, NATO savunma bakanlan toplantısı için Polonya'da bulunuyor. YALÇIN DOGAN YSK'yeBirSor Bin Dent Dinle!.. 99 seçimlerinden sonra, Başbakan Ecevit, Yük- sek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Tufan Algan'ı ve YSK heyetini kabul ediyor. Düzgun bir seçim ya- pılmış olmasından dolayı, onlara teşekkür ediyor. Başkan Algan ise çarpıcı bir karşılık veriyor: "Hukuka uygun, ama eksik ve hatalan bulunan bir seçim oldu. Gerçi, geçmiş seçimlere göre, ha- ta ve eksik daha azdı, ancak bundan sonra bu ka- dar başanlı olmayabılir. Bunun için önlem almak gerek." Ecevit söz venyor. Algan, daha sonra Ecevit'i uzun süre göremiyor. Gördüğünde, Algan YSK'nin dert- lerini anımsatıyor. Ecevit yine "Gereğini yapanz" diyor, ama o söz orada kalıyor. Çünkü, Ecevit ra- hatsız, unutuyor!.. '6-7 trilyon gerek' Algan' ın sözünu ettiği önlemler neler?.. YSK'de eksik ve hatalar nerede?.. Dün başka bir nedenle aradığım Algan, çok dertli ve çok haklı: "Başbakan 'a anlattım, Içişleri ve Adalet bakan- larına iki kez gittim, defalarca yazı yazdım. Kesin emir verdiler, ama hiçbirşey çıkmadı. Şu anda bi- zim bütçemiz bir trilyon lira. Bu ancak memuria- nn aylığına yetiyor. Oysa, en az altı, yedi trilyon li- ralık yatınma ihtiyaç var." Ne gibi bir yatınma?.. Algan: "Şu anda bizde ne internet var ne de bilgisayar. Onun için, örneğin adaylan ve seçmenleri bilgi- sayara kaydedemiyoruz. Seçmen hareketlerini iz- leyemiyoruz. Kim on sekizyaşında, nerede oykul- lanacak, bunu bilmiyoruz. Kim, nereden aday, bu- nu anında çıkaramıyoruz. llçe seçim kurvllanyla bağ- lantımız kopuk. Bu eksiklikler seçimde hatalara yol açıyor. Mükerrer oy taraması yapmak gerek, yapamıyoruz. Çünkü, teknoloji yetersiz ve para- mız yok." Başkanın feryadı çok haklı!.. Haklı olması yetmi- yor, seçimde hatalı sonuçlar yaratabilecek boyut- la uzanabıliyor!.. Kimin umurunda!.. Jet Fadıl ve Oral Çelik Oysa, dun YSK Başkanı'nı başka sorular için arıyorum. Sıra sonra o yanıtlara geliyor. Algan'ın verdiği bilgıye göre, milletvekili adaylı- ğı dört koşula bağlı. TC vatandaşı olmak, yaşı tut- mak, sabıka kaydı ve okur yazar olmak. örneğin, yaş küçüklüğünden dolayı üç, okurya- zarlıktan dolayı bir kişınin adaylığı askıya alınıyor. Sabıka kaydına gelince 312, Terörie Mücadele, yüz kızartıcı suçlardan hüküm giyenler aday ola- mıyor. On beş, yirmi kişi var bu durumda olan. Soruyorum, "Jef Fadıl ve Oral Çelik?.." Algan'ın yanıtı: Fadıl Akgündüz hakkında çok davavar, ama hü- küm giymemiş. Yasa, hüküm giymışlerın adaylığı- nı gerı çeviriyor. Oral Çelik'in adaylığı ise henüz kesin değil, Adalet Bakanlığı'na sorduk, inceliyo- ruz." Incelemenin bu kadar uzun sürmesi, ığneyle ku- yu kazmak gibi. Çünkü, teknik donanım yok. Do- layısıyta, yazı yaz, sor, yanıtgelsin, incele, kararver!.. 2000 Türkiye'sinde seçime bak!.. 'Binden fazla istifa var' Hangi partiden, kimlerin, hangi suçtan dolayı adaylığı askıda?.. Algan: "Anlattığım nedenlerden dolayı, bunu size şu an- da veremem. Birkaç günlük çalışma gerek. Işte, liste şudur diyemem. Ama, birkaç gün içinde ha- zıriar ve size verebiliriz!.." öte yandan aday listeleri henüz kesin değil. Çün- kü, "tüm partilerde binin üzerinde aday istifa et- ti. "Kimin, hangi ilden ve hangi partiden istifa etti- ğinin de listesi yok!.. Şimdi, bunlar tek tek taranı- yor, partilere bildiritiyor ve partiler o eksiklikleri ta- mamlıyor!.. Ölme seçimim ölme!.. Ayıptırayıp!.. Partiler bin- dikleri dalı kesiyor!.. Bu kadar duyarsızlığı anlamak güç!.. Birkaç milyon dolan da mı yok bu ülkenin?.. Başta iktidar partilen olmak üzere, hiçbirinin yüzü kızarmıyor mu?.. E-mail: ydogan@cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 ALMANYA SEÇİMLERİ UMUTLANDIRDI Gürel Avrupa'da destek anyor ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Alman- ya'daki seçimleri SPD- Yeşiller ittifakının önde bitirmesi Türkiye'de mennunlukla karşılandı. Sonuçlardan umutlanan Türkiye, Kopenhag için önde gelen AB ülkelerin- den destek istiyor. Dı- şişleri Bakanı Şükrü Si- na Gürel, tngiltere, Fran- sa ve dönem başkanı Da- nimarka'yı kapsayan tu- runa dün başladı. Rakiplerine oranla Türkiye'ye daha ılımlı mesajlar veren ve AB üyeliğini cesaretlendi- ren Gerhard Schröder- Joschka Fischer iktida- n, tam üyelik müzakere- leri için açık çek verme- mesine karşın, engelle- yici obnayacak gibi gö- rünüyor. Diplomatik kaynaklar. Helsinki Zir- vesi sırasrnda Türkiye'ye adaylık statüsü verilme- sinde Schröder'in bü- yük rol oynadığını anım- satıyorlar. Gürel'in Av- rupa ziyaretlerinde şu konulan masaya getir- mesi bekleniyor: • Türkiye, Helsinki Zirvesi' nin ardından çı- kartılan Ulusal Program kapsamında önemli ya- salan çıkarttı. 3 Ağus- tos'taki paket, siyasi kri- terlerin tamamen karşı- lanması yönünde önem- li bir adım oldu. "Önce uygulanıayı göreJhn" de- mek uygun değildir. •Türkiye, 2003'teAB ile tam üyelik müzake- relerine geçmek istiyor. Kopenhag Zirvesi'nin ardîndan ara formül ola- rak "tarama" sürecinin başlatıhnası gibi öneri- leri kabul edemeyiz. • Bu kapsamda AB Komisyonu'nun 9 Ekim'de yayımlayacağı tlerleme Raporu büyük önem kazanıyor. Bu ra- porun Türkiye'nin is- temlerine uygun şekilde hazırlanmasında destek- lerinizi bekliyoruz. • AB Komisyonu'nun Türkiye'nin üyeliği ile Kıbrıs sorununu ayn ay- n değerlendirmesi doğ- ru bir yaklaşım.