Katalog

A^USTOS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 rak operasyonu tedirginliği C^heney konuştu petrolyükseldi EJsconomi Servisi - ABD Başkan Yardımcısı ]>»ck Cheney tarafindan yapılan "Irak'a karşı hao?kât düzenkmemek, harekât düzenlemekten ds»Jıa riskBdir" açıklamasının ardından Loncta'da brent tipi petrol fıyatlan sert bir yiücseliş yaşadı. ABD'nin Irak'a düzenleyeceği o l a s ı Dİr harekâtın tedirginliğini yaşayan piyasada alımlann artması sonucu, dün Londra Ul'uslararası Petrol Borsası'nda ekim vadeli Brenttürii petrolün varil fıyatı yüzde 2.7 artarak 27.73 dolara çıktı. New York'ta da ham petrol fiyatlan önceki gün Ingiltere bankalannın bir günlük tatil karanrun ardından yülcseliş yaşamıştı. tngiltere'de bankalar Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez' in harn petrol fıyatlannı geriye çektiğini ve diğer OPEC üyesı ûlkelerin üretim kotalannı değiştirmemeleri yönündeki açıklaması ardından bir günlük tatile gitmişlerdi. Petrol fıyatlannı yükselten bir başka gelişme de Rusya Enerji Bakanı Ivan Madashov'un petrol üretici fırmalara ülke rezervlerinin yenilenebilmesi için üretimlerinin sadece yüzde 20'sinı satmalan çağnsında bulunmasıydı. ABD'nin Irak'a yönelik saldında bulunacağı haberleri ham petrol fiyatlannı yükseltirken Avrupah petrol şirketlerinin hisselerine de değer kazandırdı. TotalFinalElf fiyatlannı yüzde 1.7, Royal Dutch Petroleum yüzde 2, Shell yüzde 0.7 ve BP de yüzde 1.3 arttırdılar. Yağmur sonrasında yüzlerce ev, işyeri ve otomobil kullanılamaz hale geldi ama sigortacılar sakin Sel sigortalıya dokunmadı • Pek çok bölgeyi etkileyen yağmur sonrasında sigorta şirketlerine, umulandan daha az hasar ihban geldi. îlk belirlemelere göre, hasar miktan 5 trilyon liraya yaklaştı. Hasarlaren çokRize veTrabzon iletstanbul'da Beşiktaş, Ümraniye, Bakırköy ve Kadıköy'de meydana geldi. OLCAYBÜYÜIOAŞ Mevsim normallerinin üzerine çıkan yağmurlar Avrupa'da can kaybının yanı sıra milyarlarca dolarhk zarara yol açarken sigor- tacılara göre, Türkiye'de zarar beklenenden daha az oldu. îki ay- n dönemde yağan yağmurlar sonrasında yüzlerce ev, işyeri ve otomobil kullanılamaz hale ge- lirken söz konusu yağmurlann neden olduğu zararlar şimdilik 5 trilyon lirayı aştı. Sigortacılar he- nüz işlemlerin tam anlamıyla so- nuçlandınlmadığını, bu nedenle zarar miktannın artabileceğine dikkat çekerken yine de zarann miktannın korkulan boyutlara varmayacağının anlaşıldığuıı di- le getirdiler. Hasann düşük mik- tarlarda kalmasını sigortalılık oranının çok düşük olmasına bağlayan sigortacılar, sigorta bi- linci ve görece gelir düzeyi yük- sek insanlann daha çok altyapısı düzgün yerlerde oturduğuna, yağmurun ise altyapısı bozuk ve düzensiz yerleşimlerin olduğu bölgelerde daha fazla zarar ver- diğine dikkat çektüer. Türkiye genelinde Karadeniz ve Marmara yağmurdan en çok etkilenen bölgelerin başında ge- lirken Rize ve Istanbul da en çok hasann meydana geldiği kentler oldu. Axa Oyak Sigorta şirketinden Melek Yılmaz, Türkiye genelin- de kendi sigorta şirketlerine top- lam 141 hasar ihban geldiği bil- gisini verdi. Söz konusu hasarla- nn 100'ünüevveişyeri,4rinisel ve sulann zarar verdiği araçlar oluşturdu. Yılmaz, ev ve işyeri hasarlannın da tamamının sel basmasından kaynaklanmadığı- nı, dış cephe ve çatı akmasından oluşan hasarlann da önemli bir yer tuttuğunu dile getirdi. Muhtemel hasar miktannın 3 trilyon lira civannda olduğu- nu söyleyen Yılmaz, bunun 1 triryonluk kısmımn Rize"de za- rar gören bir çay fabrikasma ait Avrupa'da zarar 8 milyar dolar Ekonomi Servisi - Commercial Union Sigorta Genel Müdürü Cemal ErenB, 1997 yılına oranla Avrupa'nın çok daha ciddi kayıplarla karşüaştığmı dile getirerek zarann boyutlannın 6 ile 8 milyar dolar civannda olduğunu söyledi. Çek Cumhuriyeti'ndeki kaybın 2 milyar dolar olduğuna değinen Ererdi, Avusturya'daki kaybın 3 milyar; 1.5'izirai, 1.5'ide diğer olmak üzere toplam 3 milyar dolar da Almanya'nın kaybı olduğunu ifade etti. olduğunu söyledi. Istanbul'da büyük çapta ihbar almadıklannı söyleyen Garanti Sigorta Hasar Müdürü Erhan Tuncay, uzmanlık çalışmalan ta- mamlanmadığı için tam bir ra- kam telefruz etmenin zor olduğu- nubelirtti. Sonyağmurlann, Tür- kiye'de selin doğal afet kapsa- mından çıkanlmasmın sakınca- lannı gündeme getirdiğinı söyle- yen Tuncay, Istanbul'da en çok Beşiktaş'tan ihbar aldıklannı di- le getirdi. Yağmurlardan dolayı en çok hasar dosyası açan şirket, 350 dosya ile Isviçre Sigorta oldu. Şirketin ilk tahmini ödeyeceği hasar bedeli ise 1 trilyon 500 mil- yar lira. 200' e yakın hasar dosyası açan Yapı Kredi Sigorta'nın ödeyece- ği tahmini miktar 1 trilyon liranın üzerinde. 60-65 hasar ihban alan Güneş Sigorta'nın belirlediği tah- mini hasar miktan 250 milyar li- ra civannda. Türkiye Garanti Bankası Anonim Şirketi Aynntılı Bilançosu 4389 Sayılı Bankalar Kanunu'nun Gcçıcı 4. Maddesı uvarınca BDDK tarafindan >apılan degerlendırmeler sonucunda Bankamıza bıldınlen paranın can satınalma gucune gore duzenlenmış BıUnço/Aktıt Aynntılı Bılanço - Aktıflcr (Enflasjona gore duzeltılmış Milyar TL) Nakıt Degerler Kasa Efektiı Deposu Dıger Bankalar T C. Merkez Bankası Dıger Bankalar -Yurtıç] Bankalar -Yundışı Bankalar Diğer Malı Kuruluşlar Bankalararası Para Pnasası Menkul Degerler Cuzdaru (Net) Devlet \ç Borçlanma Senetlerı Dıger Borçlanma Senetierı Hısse Seneden Dıger Menkul Degerler Krediler Kısa Vadeli Orta ve Uzun Yadelı Takıptekı Alacaklar (Net) Bagımsız Denerım'den Geçmış 31.12.2001 359.067 22.305 325.414 11.348 1.653.136 561.631 1 091.505 57.761 1.033.-44 - 405.000 1.832.881 492.034 5.502 1.335.345 3.968.973 1.837.495 2.131.478 286.181 Tahsıl Imkânı Sımrh Kre<i\ler \e Dıger Alacaklar (Net) 100.494 -Brot Alacak Bakıyesı -Ayrılan Ozel Karşılık <-< Tahsılı Şuphelı Kredıler ve Dığer Alacaklar (Net) -Brut Alacak Bakıvesı -Ayrılan O2el Karşılık ı-ı 109.972 9.478 134.635 251.945 117.310 Zarar Nırehgındekı Kredıler \e Dıger Alacaklar Net) 51.052 •Brur Alacak Baknesı -Aynlan Karşıhk (-) Faız ve Gefir Tahakkuk ve Recskondan Kredılerın Menkul Degerlerın Dıger Fİnansal Kıralama AJacaklan (Net) Fınansal Kıralama Alacaklan Kazanümamış Faız Gelırlen H Mevduat Munzam KarşıUkları Muhtclif Alacaklar tştırakler (Net) Malı Iştırakler Malı Olmayan tşnrakler Baglı Onaklıklar (Net) Mah Ortakhklar Malı Olmayan Ortakhklar Baglı Menkul Kıymetler (Net) Hısse Senetlerı Dıger Menkul Ktvcneder Sabtt Kıymetler [Net) Defter Degerı Bırtkrmş Amornsmanlar l-ı Dıger Akuflcr TOPLAM AKTIFIER 4389 Sayılı Bankalar Kanunu"nun Geçıcı 4. Maddesı uyarın 169.036 1H.984 628.780 284.176 326.435 18.169 - 777.639 344.471 117.451 7.069 110.382 724.972 339.946 385.026 3.742.480 8.637 3.733 843 791.823 1.269.2-4 4^7.451 511.071 16.143.925 ca BDDK tarafından yapılan degerlendirmeler sonucunda Bankamıza bıldırıîen paranın can satınalma gucune gore duzenienmış Kâr/Zarar Tablosu •\\nntı!ı Gelır Tabtosu (Enflasvona gore dıızettümiş Milyar TL) İ-FAIZ GELÎRLERİ Kredılerden Alınan Faızler TP Kredılerden Alınan Faızler -Kısa Vadeli Kredılerden -Orta ve Uzun Vadeh Kredılerden YP Kredılerden Alınan Faızler -Kısa Vadeli Kredılerden -Orta ve Uzun Vadeli Kredılerden Takıptekı AlacakSardan Alınan Faızler Kaynak Kui. Destekleme Fonundan Alınan Prımler Me\duat Munzam Kar^ıhklanndan Alınan Faızler Bankalardan Alınan Faızler T.C. Merkez Bankası'ndan Yurtıçı Bankalardan \ urtdışı Bankalardan Bankalararası Para Piyasası tşlemlerindea Alınan Faızler Menkul Degerler Cuzdamndan Alınan Faızler De\!et \s Borçİanma Senetlermden Dığer Menkul Kı\metlerden Dıger Faız Gelırlen II-FAtZ GlDERLERİ Mevduata Venlen Faızler Tasarrut Mevduanna Resmı Kuruiuşlac Mevduanna Tıcan Kuruluşlar Mevduanna Dıger Kuruluşlar Me\duatma Bankalar Mevduanna Dovız Tevdıat Hesaplanna Altın Depo Hesaplanna 1 Bankalararası Para Pıyasası Işlcmlerine Verilen Faizler 1 Kullanılan Kredılere Verilen Faızler T.C. Merkez Bankası'na Yurtıçt Bankalara Yurrdışı Bankalara Dıger Kuruluşlara Çıkanlan Menkul Knmetlere Venlen Faızler Diger Faız Gıderleri f Bagımsız Denenm'den Geçmış 31.12.2001 2.850.080 1.252.254 821.571 645.908 175.663 423.581 180.504 243.077 7.102 8.065 346.989 6.497 259.512 80.980 74.605 1.119.149 1.024.266 94.883 49.018 2.179.620 1.801.112 615.183 2.781 146.502 21.-23 "»14.730 300.003 190 86.858 288.166 30.733 209.471 48.012 - 3.484 4389 Sa\ıh Bankalar Kanunu'nun Gevicı 4. Maddesı uyarınca BDDK tarafindan yapılan degerlendirmeler sonucunda Bankamıza bıldırılen paranın can sarmalma gucune gore duzenlenmış Bılanço/Pasıf A)nntıh BıUnço - Pasıfler tEnflas>ona gore duzelrılmıs Mıhar TL) Mev duat Tasarrut Mevduatı Resmı Kuruluşlar Me\duarı Tıcan Kuruluşlar Mevduatı Dıger Kuruluşlar Mevduatı Bankaiar Mevduatı Dovız Tevdıat Hesabı Altın Depo Hesaplan Bankalararası Para Pıyasası Alınan Kredüçr T.C. Merkez Bankası Kredılerı Alınan Dıger Kredıler -Yurtıçı Banka ve Kuruluşlardan -Yurtdışı Banka, Kuruluş \e Fonlardan -Serma\e Benzerı Kredıler Fonlar Çıkanlan Menkul Kıymetler (Net) Bonolar Vartıga Da\alı Menkul Kıymetler TahMİIer Faiz ve Gıder Reeskontlan Mevduatın Alinan Kredilerın Dıger Finansal Kıralama Borçlan (Net) Fınansa! Kıralama Borçları Ertelenmış Fınansal Kıraiama Gıderleri \-\ Odenccek Vergı, Resım, Harç ve Pnmler Ithalat Transfer Emırlen Muhechf Borclar Karşılıklar Kıdem Tazmınatı Karşılıgı Genel Kredl Karşılıgı Vergı Karşıltgı Dıger Karşılıklar Dıger Pasıfler Ozka«naklar Ödenmış S<rma\e -Nommal Serma>e -Odenmemış Scrmavç \-\ Kanunı Yedek Akçeler -I \e II Tertıp Kanunı Yedek Akçeler -Emısyon (Hısse Senedı Ihraç' Pnmlen -Dıger Kanunı Yedek Akçeler Ihtıjarı Yedek .\kçeler Ozkaynak Kalemlerının Enflas\on Muhasebesıne Gore Duzeltılmesınden Ka\naklanan Sermave Yedeklen Degerleme Farklan Zarar -Donem Zararı -Geçmış \ ıl Zararlan vxr Donem Kân G«cmış Yıl Kârları TOPLAM PAStFLER Bilanço Dıfı Yükumlülukler Garann \e Kefaletler Taahhutler Dov ız v e Faız Haddı ile tlgılı Işlemler TOPLAM ffl-NET FAtZ GEIİRt [ I - n ] I\-FAtZ DIŞI GELtRLER Alınan Ucret ve Komısyonlar Nakdı Kredılerden Gayrı Nakdı Kredılerden Dıger Sermaye Piyasası Işlem Kârları Kambiyo Kârian tstirakler ve Baglı Ortaklıklardan Alınan Kâr Pavlan Olaganusru Gelırler Diger Faız Dışı Gelirler V-F.\İZ DIŞI GİDERLER Venlen Ocret ve Komısyonlar Nakdı Krçdılere Venlen Gayrı Nakdı Kredılere Venlen Dıger Sermaye Pıyasası lşlem Zajarlan Kambiyo Zararlan Personel Gıderlen Kıdem Tazrainao Provizyonu Kira Gıderleri Amortismajı Gıderleri Vergı ve Harçlar Olağanustıi Gıderler Takıptekı Alacaklar Provızyonu Dıger Provizyonlar Diger Faiz Dışı Giderler Vl-NET FAİZ DIŞI GİDERLER [ W - V 1 Vn-VERGt ONCESI ZARAR [ m + VI ] Vm-VERGl PRO\1ZYONU K-NET PARASAL POZİSYON ZARARI X-NET ZARAR $(Garanti Bagımsız Denetım'den Geçmış 31.12.2001 10.085.354 1 345.826 10.984 1 193.163 74.175 -63.536 6.660.544 3-.126 4^5.809 3.325.-'60 15~.O8T 3.168.673 128.983 3.039.690 136.89^ 79.441 44.501 12.955 - ^0.164 433.873 31.442 274.721 9.570 34.024 231.127 112.787 U17.118 750.000 750.000 224.614 192.142 32.472 3 1.180.623 1.455 939 5"7 226 ^05 712.872 16.143.925 4.631.536 148.153 3 841.04- 8 620."'36 670.460 10.999.179 296.647 15.295 42.320 239.032 658.111 9.807.722 123.245 113.454 11.909.624 196.289 19.695 43- 1-6.15' 406.628 10.191.273 176.453 1.311 36.796 S9.059 4^.661 27.739 161.942 250.318 354.155 -910.445 -239.985 -113.000 -99.720 -226.705 ISOİKÎNCÎ 500 BÜYÜĞÜ AÇIKLADI Sanayi varlıklannı satarak üretim yaptıEkonomi Servisi - Şubat krizinin reel sektörü dunna noktasına getirdiği 2001 yılında ihracat artışına rağmen şirketle- rin satışlannın azaldığı ve borç ve faız ödemelerinin arttığı belirlendi. tlk kez özel sektör kuruluşlannuı satış kârlılığı negatife dönüştü. tSO, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nu izleyen îkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporunu yayımladı. Sıralamada birinciliği, 2000 yılı sırala- masında ilk 500 büyük içerisinde yer alan tstanbul Çorap Sanayii, ikinciliği Yörsan Gıda Mamullen, üçüncülüğü Durak Fındık aldı. Raporu değerlendiren ÎSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük. "Tfirki- ye'nin 1000 Bü\ük Sanayi Kurulu- şu'nun üretim faaüyetkrini olumsuz et- kile>en temel faktörter, fuıansman gider- krinin yüksekfiği, iç takbin çöküşü ve kur farklan obnuştur" dedi. Küçük, ku- ruluşlann ödedikleri faizin net katma değer içindeki payının yüzde 28.1'den yüzde 78.2'ye, ücretlerin payının da yüzde 69.9'dan 86.2'ye çıktığını belir- terek "Milli geHr anlamındaki kâr yüz- de 67.7 oranmda negatif olmuş ve işlet- meler varlıklannı satarak üretimlerini devam ettirmeye çalışnnşlardır" dedi. 2001 yılı sonuçlannda, ilk kez özel sek- törkuruluşlannın satış kârlılığının nega- tif olduğunu vurgulayan Küçük, 200 l'de tlk 500 Kuruluş'un satış kârhhğının yüzde 1.3'e indiğini; tkinci 500 Kuru- luş için negatif bazda yüzde 1.55 oldu- ğunu ifade etti. 2000 yılı sonuçlannda yer alan 474 özel kuruluşta zarar bildi- ren kuruluşlann sayısının 75 olduğunu anunsatan Küçük, 2001 yılında ise tkin- ci 500 Kuruluş kapsamındaki 485 özel sektör işletmesinden 145' inin zarar bü- dirdiğini açıkladı. Küçük, 2001 yılında tkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için- deki özel kuruluşlann net zaranmn 151.1 trilyon lira olduğunu bildirdi. unıcef UNICEF zan amnaaEkonomi Servisi - Birleşmiş Millet- ler Çocuk Fonu UNICEF, sağhksız be- sinleri destekleyerek "obezite lobisine ajanlık yapmakla" ve çocuklan kul- lanmakla suçlanıyor. Sağlıklı Beslenme için Küresel Gi- rişim (GAIN), UNICEF'in Mc Do- nald's firmasıyla yaptığı ortak kam- panyanın bitirilmesi yönündeki teklifi reddetmesi üzerine, fon'a bir açık mektup yazdı. Mektupta. 58 sivil toplum örgütü- nün talebine karşın UNICEF'in kam- panyayı bitinnedığı belirtilerek "UN1- CEF'in çerçöp gıda endüstrisine verdi- ği destek, sizin çocuklara yönelik paza- nn bedeüni önemsememe yönündeki poütikanızın bir parçasıdır" denıldi. Kraft Foods, Procter and Gamble ve H. J. Heinz firmalannın içinde bulun- duğu GAIN Grubu, "Mc Donald'sPa ortaklığnuz UNICEF'in iyi ismini, dü- rüstlüğünü ve uzun vadeli fon planlan- nı zedeleyecektir'' denildi. 6 KATRİLYON LtRA EK ÖDEME YAPILDI Sosyal güvenlikte açık çığ gibi ANKARA(AA)-Sosyal güvenlik fi- nansmanındaki sıkıntı devam ederken kuruluşlar arasında açığı en çok artan kurum olan Emekli Sandığı paraya doymuyor. Açıklan çığ gibi büyüyen Emekli Sandığı'na, yedi aylık dönemde bütçe- den yaklaşık 3 katrilyon liralık para ak- tanlırken Bağ-Kur ve SSK'ye, bütçe- den yapılan toplam transfer ise Emek- li Sandığı'na yapılan transferle eşit dü- zeyde kaldı. Bağ-Kur ve SSK'ye, aynı dönemde yalnızca 1.5'er katrilyon li- ralık para transfer edildi. Bu yıl, yedi aylık dönemde, bütçeden, sosyal gü- venlik kuruluşlanna 6 katrilyon 38 tril- yon liralık ödeme yapıldı. Temmuz ayında, SSK'ye 190 trilyon, Bağ-Kur'a 188 trilyon ve Emekli San- dığı'na da 400 trilyon lira bütçeden ak- tanldı. Uzmanlar. sosyal güvenlik reformu çerçevesinde alınan tedbirlerle, daha önce en büyük kara delik kaynağı olan SSK'nin düzelme yoluna girmesine rağmen Emekli Sandığı için aynı şeyi söylemenin mümkün olmadıgım belir- tiyorlar.