Katalog

g i AĞÜSTOS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur« cumhuriyet.com.tr 15 ALLEGRO EVİN İLYASOĞLU ÎDSO'nun tematik programlanIstanbul Devlet Senfoni Orkestra- sı'nın 2002-2003 konser mevsimi programı ana hatlanyla belli olmuş. Genelde tematik \e çekici konulara özen göstenlmiş. 11 Ekimdeki açı- lış konseriru ünlü tran asıllı şef Ale- xander Rahbari yapıyor. Ibrahim Vancı yönetimindeki Kültür Bakan- lığı korosunun katılımı ve seçkin so- listlerle Beethoven'in 9. Senfonisi seslendirilecek. Gerçek bir uluslara- rası banş simgesi olacak bu konser: Sloven soprano Gabriella Lechner, son yıllann ünlü Alman mezzosop- ranosu Barbara Hölzl, Norveçli te- nor Tom Martinsen ve Alman bas Andreas Jankovvitsch. Türk orkest- ra ve korosuyla Iran asıllı bir şef yö- netiminde, kardeşhğe ve banşa çağ- n senfonisıni yorumlayacaklar. Ar- dından gelen konser de bir o kadar id- dialı: Yine Rahbari yönetiminde Mahler'in 9Senfonisi! Rahbari da- ha sonra yeni yıl konserlerini ve bir bahar konserini de yönetmek üzere yine ÎDSO'nun konuğu olacak. 10 11 Ocak konserlerinde Fransız bestecilerine yer vermiş. Bizim genç kemancımız Atilla Aldemir de Sa- int Saens'in Rondo Capriciosso ad- lı yapıtıyla solist olacak. Tematik programlara göz atınca Galati yönetimindeki 'cellisimo' başlıklı programda ünlü bir Romen çellisti, Marin Cazacu'yu diğer üç çellistle birlıkte dinleyeceğiz. Ra- vel'in Bolerosu'nun uyarlaması ve Nikhifor adlı bestecinin özel olarak dört çello solo ve orkestra için ÎD- SO'ya bestelediği Türk Bolerosu ça- Iınacak. Bu konsere aslında Ilhan Usmanbaşın 'tşte, Sevgili Vryolon- sellerimiz' başlıklı yapırı ne kadar yakışırdı! 'Aryalardan' başlıklı programı Antonio PiroIIi yönetecek. Solist ise Amerikalı dramatik soprano Karen Notare. özellikle, 'Salome' rolüyle ve VV'agner operalanyla seçkinleşen sanatçı tüm Amerikada, Güney Af- rika'da, Çin'de sesini duyurmuş; çe- şitli ödüller kazanmış ünlü bir isim. Programında Wagner ve R.Strauss'a yer verecek. Baba-oğul Galati'lerin yorumlaya- cağı 'Bach' konserine özel olarak Romanya'dan iki 'viyola da gamba' sanatçısı geliyor. Kimi konserlerde bestecilerin ülke birliği, kıminde söy- lem birliği gözetilmiş. Kiminde de aynı dönemi değişik ülkelerde yaşa- mış bestecilere yer verilmiş. Orne- ğin ünlü Koreli şef Jung-Ho Pak yö- netimindeki konserde Gershmn'in 'Pariste bir Amerikalı'sı, Milha- ud'nun 'Damdaki Öküz' adlı bale süiti ve Copland ın "Apalaş Baha- rı'nın yanı sıra Gülsin Onay da Ra- vel'in sol majör konçertosunu çalı- yor. Aynı dönemin değişik ülkelerin- den bir renk tayfı. Bir başka ilginç temalı konser de Rahbari yönetiminde. 'Âşıklariçin' başlığını taşıyor: Doğal ki Romeo Jüliyet'ler ve Batı Yakası Hikâyesi bu konserin başyapıtlan. Epeydir dinleyemediğimiz solist- lerden Verda Erman, Beethoven'in 4. piyano konçertosuyla; Gülşen Ta- tu da Ibert'in flüt konçertosuyla bu yılki programlara katılacaklar. Hüse- yin Sermet, Brahms'ın ikinci kon- çertosuyla solist oluyor. Orkestrayı bu yıl yönetecek şefler- den, Rahbari beş; Pijarowski dört konser, Ionescu Galati üç, Antonio Pirolli iki, Erol Erdinç iki konser yönetecek. Norbert N'ozy, Jung-Ho Pak, Andrew Greenwood, Charles- Olivier Munroe, Emin Güven Yaş- lıçam, Ankara operasının yeni şefi Ivo Lipanovic, Viyana'da büyük ün yapan Kanadalı Peter Bergamin de birer konser yönetecekler. Genç Türk şeflerden Alpaslan Er- tüngealp, tbrahim Yazıcı, Nezih peydir dinleyemediğimiz solistlerden Verda Erman, Beethoven 'in 4. piyano konçertosuyla; Gülşen Tatu da Ibert'in flüt konçertosuyla bu yılki ÎDSO programlarına katılacaklar. Hüseyin Sermet, Brahms 'ın ikinci konçertosuyla da solist oluyor. - - Seçkin ve ilk kez tanışacağımız Ke- mal Akçağ göze çarpıyor. Tangolardan seçmeler ÎDSO bu yıl -belli kı daha çok gençlik çekmek için- yer yer baştan sona daha hafif ve alımlı programla- n da gözetmiş. Örneğin 'Tango' baş- lıkh programda besteci-şef Passarel- la kendi grubu ile ünlü tangolardan seçmeler sunacak. Swinglesingers, ÎDSO eşliğinde bir başka programda söyleyecek. Ve Piazolla'nın ölümünden sonra en etkin tango bestecisi olarak seç- kinleşen, ünlü akordeoncu Richard Galliano. kendi grubuyla Tiazzola için' bir konserde yer alacak. Sevilen yapıtlardan oluşan Rahbari'nin yeni yıl programı ve Carmina Burana da popüler konserlerden. Carmina Buranada gencecik iki solist var: Kontr-tenor ve bariton partisini bir arada seslendirecek olan Güvenç Dağüstün ve soprano Bur- cu Uyar. Diğer genç solistlenmiz arasında. kemancı Atilla Alde- mir'in yanı sıra, kemancı Jülide Yalçın Dittgen, çellist Efe Baltacı- gil, Bahar Biricik göze çarpıyor. Genç piyanistlerimizden hiçbirinin yer almaması şaşırtıcı! Henüz ta- mamlanmamış programlara Özgür Aydın, Emre Elivar, Toros Can, Zeynep Üçbaşaran, gibi şu sıralar- da sınırlanmız dışında kendilerin- den söz ettiren solistlerimizin yer- leştirilmesini umanz. Konuk solistler arasmda çok ilginç isimler de var. örneğin Osmanlı ha- nedanından Monakolu piyanist Ca- roline (Murat) Haffner gibi. Ayn- ca Haçaturyan'ın keman konçerto- sunu çalacak olan harika çocuk Ka- nadalı Catherine Manukyan; Bar- tok'un ikinci konçertosuyla katılan ünlü Italyan kemancı Marco Rizzi; geçen yıl yitirdiğimiz başkemancı Gülden Turalı'yı anma konserine Sibelius konçertosu ile katılan Ha- gai Shaham gibi isimler, birbirinden değerli solistler. [email protected] İZDSO İZMİR'İN YASAMINI DECİSTİRDİ Geçmişten anılar ÖNDER KÜTAHYALI Son yazılanmda haziran ve tem- muz aylannda tzmir'de tanık oldu- ğumuz güzelliklerden söz ettim. Olaylan yorumlarken duyduğum mutluluk, beni zaman zaman gençlik yıllanmın tzmiri'ne gö- türdü ve nereden nereye gelindiği- ni düşündürdü. 194O'lı ve 50'li yıllarda tzmir'de yalnızca amatör müzikçilerin et- kinlikleri vardı. Oda Müziği ile Salon Orkestrası arasmda kalan topluluklarla dinleti verirlerdi. Macar kemancı Marta Amati ise Halkevi'nde, Izmir Kız Lisesi'nde ve Alsancak "Halk Odası"nda resital verir, bazen de bir amatör orkestraya katılırdı. 1943'te kurulan Belediye Şehir Bandûsu, önceleri Fuat Türkoğ- lu, 1^50'lerin sonunda da Şahap Ruhselman yönetiminde her pa- zar Kültür Park'ta çalardı. îzmir- liler.bu dinletilere bü- yük Jgi gösterir, ban- dodan istekte bulunur- du. E|itimci ve piya- nist Selahattin Gök- tepe 1952-72 arasın- da kendi adıyla amlan dinlederi düzenlemiş- ti. Hatay semtinde yaptrdığı binada. son- raki yıllarda da El- harrn Sineması'nda verikn dinletiler, îz- mırLere birçok yerli ve yıbancı sanatçıyı taaıc 195 8 'de Devlet "- — ' " Konervatuvan açıldı. Bu olayın getinği yenilik olarak, kentteki yabfficı kültür merkezlerinin kat- kılaryla konservaruvar salonun- da /Tupa'dan gelen değerli sa- natçurı ve Oda Müziği topluluk- lanniinlemeye başladık. tznr'de amatör müzikçilerle serıfni orkestrası oluşturulması, 189' iı yıllara dek uzanan bir ge- lenear. Cumhuriyet döneminde —de zsıan zaman kentte bu tür et- kuıliler olmuştu. Konservaruvar önccJide, 1954'te açılan "Mü- zik )kulu"nun başına rahmetli hocsuz Orhan Barlas getirilin- ce, ccrestra çalışmalan canlandı. 195-Ja Filarmoni Derneği de ku- ruLmştu. Ctestra yılda on dolaymda din- • 1975'te kurulan IZDSO ilk dinletisini 15Eylül 1975'te Hikmet Şimşek yönetiminde konservatuvar salonunda verdi. Orkestranın varlığı ile birlikte tzmir'in müzik yaşamı canlandı; güzellikler arttı. leti verirdi. Provalar akşamlan ya- pılır, Izmir Belediyesi, orkestra üyelerine küçük bir para yardı- mında bulunurdu. 1964'te belediye yardımı kesti ve etkinlikler durdu. Olay, müzik- çiler arasında üzüntü yarattı; çün- kü herkesin beklentisi, bu toplulu- ğun günün birinde gerçek bir sen- foni orkestrasına dönüşmesiydi. Rahmetli Hikmet Şimşek'in ya- zısından bazı satırlan okuyalım: "Kafanız, ruhunuz yok mu si- zin? Hiç olmazsa biraz olsun görgünüz, sağduyunuz da mı yok? tzmir Orkestrasf na yaktı- ğım ağıt, gerçekte köhne zihni- yetin cenaze marşıdır. Izmir Or- kestrası tekrar kurulacak ve ça- lacağı her akor, ilkel zihniyetin ve oportünist kötü davranışın yüzüne inen bir şamar olacak- tır." Hocamız geleceği doğru gör- müştü. 1975'te İZDSO kuruldu. ilk dinleti 15 Eylül 1975'te Hikmet Şım- şek yönetiminde ve konservaruvar salo- nunda verildi. Solocu, Devlet Sanatçısı Su- na Kan'dı. Konserva- ruvar öğretmenleriyle Ankara'dan gelen 25 sanatçı, orkestrayı desteklemişti. Prog- ramda, Mozart'ın "Saraydan Kız Ka- çırma" operası uver- türü ile la majör ke- " man konçertosu, F. Tüzün'ün "Esintiler"i, Beetho- ven'in 8. Senfonisi ve yine Beet- hoven'in "Atina Harabeleri" sahne müziğinden "Türk Mar- şı" vardı. Konçertonun üçüncü bölümüne gelindiğinde, hafif şid- dette bir deprem yaşadık. tnsanoğ- lunu her zaman korkutmuş olan deprem, bu kez kılık değiştirmiş, Doğa Ana'nın güzel şeyler muş- tulayan ecesi olmuş gibiydi. Orkestranın kurulmasındaa^ sonra îzmir'in müzik yaşamı can- landı; güzellikler arttı. Önümüz- deki yıllarda müziğin ve öbür sa- nat dallannın Izmir'i daha da ay- dınlatacağı ve daha kalabahk kıt- lelerin sanatın güzelliklerinden yararlanabileceği umudunu taşı- yoruz. Fernando Alonso deneyimlerini Kanadalı gençlerlepaylaşıyor Ünlü dansçı bale dünyasına binlerce yetenek kazandırdı ve Küba balesinin yaratılmasında önemli rol oynadı. Küba balesinin ustasıENGtN AŞKIN TORONTO - Küba balesinin söylence adı Fernando Alonso, To- ronto'daki "Kanada Ulusal Bale Okulu"nun yaz kurslannda, Kana- dalı yeteneklere bale dersleri veri- yor. 1950'lerde, devrim sırasında Batista diktası yerine Fidel Cast- ro'ya katılmayı seçen zengin Alon- so ailesinin, Alicia Alonso ile bir- likte yaşayan en kıdemli üyesi olan 88 yaşındaki bale hocası, Toron- to'da coşku yarattı. Nevv York'ta "American Ballett Theatre" adlı saygm bale okulunun birçok elema- nını yetiştirmiş olan emek- tar öğretmen, Küba'da ya- tınm yapan "Sherritt In- ternational" adlı Kanada madencilik firmasının ve "Kanada Ulusal Bale Okulu"nun ortak çabala- nyla geçici olarak Toron- to'ya geldi. 1997'de "Sherritt" madencilik firmasının büyük para kat- duğunu" belirtiyor. Küba balesi- nin çağcıl serüvenini, şöylece ta- nımlıyor büyük usta: "YUlarcaön- ce okulumuza gelen Fidel, gerek- sinimleriniz nelerdir diye sorun- ca, ben hemen yanıtladım kendi- sini. 'Piyanolar,piyanistlerve dok- torlarüç önemli gereksinim." Erte- si gün, bize biri genel doktor, bi- ri travma uznıanı, biri diyet uz- manı üç doktor göndermiş, elde olmadığı için piyano ve piyanist- leri daha sonra yollayacağını bil- dirmişti. 1959'da bizim eve uğra- mıştı, eşim Alicia, Amerika'da bir dans programındaydı. Yanında, sta dansçı, öğretmen ve yönetmen Fernando Alonso Toronta'daki"'Kanada Ulusal Bale Okulu"nun yaz kurslannda. Kanadalı yeteneklere bale dersleri veriyor. 1997"de "Sherritt" madencilik firmasının büyük para katkısıyla Küba'daki bale okullariyla bağlantı lcuran Kanada balesi, her yıl Küba'ya özel dans papuçlan ve malzeme yollamaya devam ediyor. ma, kuracağınız bale kuruluşu büyük bir kuruluş olmalı. Bu ko- nuşmayı izleyen yıllar, Küba'yı mambo gibi saran bale tutkusu- nu yeni doruklara çıkarmış- tık."Alicia Alonsodan aynlmış olan usta, kardeşi dansçı ve koreog- rafi ustası Alberto Alonso'nun da, Küba da öğretmenlik yaptığmı be- lirtiyor. Yıllarca, Fransız, Rus ve Italyan balesiyle işbirliği yapan ba- le ustası "Bu özgün sanat dalında büyük değerler yetiştirdik" diyor. Alonso'nun sanat geçmişi 1914 doğumlu olan Fernando - ^ ^ _ Alonso, dansçı, öğretmen ve yönetmen kimliğiyle, ay- nldığı eşi balerin Alicia Alonso ve koreografi ustası ve dansçı kardeşi Alberto ile birlikte, Küba balesinin yaratılmasında başrolü oy- nadı. Önce Havana'da, daha sonra Nevv York'ta "Scholl of American Ballett" adlı kısıyla Küba'daki bale okullanyla bağlantı kuran Kanada balesi, her yıl Küba'ya özel dans papuçlan ve malzeme yollamaya devam ediyor. Toronto"ya gelmeden önce, Hava- na'da "Küba Ulusal Bale Oku- lu"nun yeni yapısıyla ilgili törene katılan Alonso, "Fidel Cast- ro'nun kişisel ilgisiyle yapılan ye- ni okulun bir görkem örneği ol- Küba Bilimler Akademisi Başka- nı vardı. Yatağımın kenarında uzun uzun devrimi konuştuk. Ayılmak için ayağa kalkınca, Ey- vah diyecek oldum, baleyi konuş- maya zaman olmadı.' Uütfen ko- nuşun, zaman var dedi ve yine ge- reksinim listesi istedi. 100 bin do- lar çok zorunlu dedim. Fidel, si- ze 200 bin dolar verdirteceğim a- kurumda Mordkin ve Vilzak gibi ustaların öğrencisi oldu. Sahneye ilk kez "Mordkik Balesi"yle çık- mıştı. Fernando Alonso, devrim sonrası "Küba Ulusal Balesi" ve "Ballet de Camagüey'M yöneten usta yönetmen, Fidel'in önerisiyle dev bir bale kurumu olan "Küba Ulusal Balesi"nin kuruluşuna ön- cülük etmişti. KazDağı'nda sanatşöleni Kültür Servisi - Edremit'in Çamlıbel kö>ünde her yıl düzenlenen "Çamhbel Köyü Hayırı ve ŞenliğJ" aktör Tuncel Kurtiz'ın katkılanyla bir sanat şölenine dönüşüyor. Yann başlayacak ve üç gün sürecek olan etkinlık kapsamında resim, heykel, tiyatro ve müzık gösterileri yer alacak. Bir süre önce ailesi ile birlikte Edremıt'e yerleşen aktör Kurtiz, Kaz Dağı'nın özgün mekânlanndan biri olan Çamlıbel köyünde, sahibi olduğu Zeytinbağı Otel'de konuklannı ağırhyor. Yıllardu- ağustos ayının son günlerinde Edremit'in Çamlıbel köyünde, kökleri çok eskilere, belki de Dionisos bağbozumu şenliklerine dayanan bir hayır yemeği yapılıyor. Çamlıbel köyü geleneksel hayır yemeği, bu yıl 3 gün sürecek olan etkinlik bir şenliğe dönüştürülüyor. Kurtiz ve Zeytinbağı ekibinin katkılanyla renklenecek şenlik suasında ressam,' heykeltıraş Ysvuz Tanyeli 3 metrelik bir meşe ağacını heykele dönüştürecek, ressam Muzaffer Ak)r ol ve Bediş köyün duvarlanna çocuklarla birlikte resimler yapacaklar. Şölene katılanlann sanatla buluşacağı köy meydanında, Tuncel Kurtiz oyunlannı o>ııayacak, Cihat Aşkın keman ile Reyent Bölükbaşı çello ile Bach'tan Vivaldi'ye Refık Fersan'a doğru dolaşacaklar, Sema taş plak sesi ile tangolannı söyleyecek, Ali Perret, caz piyanosu ile eserlerini seslendirecek. 'IBMA' adayları açıklandı • LONDRA (BBC) - International Bluegrass Music Association (IBMA) Ödülleri adaylan açıklandı. Kuruluşun aday listesinde, müziğin iki dev ismi, Sting ve Elton John da yer alıyor. Sanatçılar, 'Earl Scruggs & Friends' adlı albüm için yaptıklan çalışmayla ödüle aday gösteriliyorlar. Bu yıl iki Grammy Ödülü'nün sahibi olan country şarkıcısı Alison Krauss ve topluluğu 'Union Station', aralannda 'Lucky One'la 'En lyi Şarkı' ve 'Büyük Ödül'ün de olduğu yedi dalda, Rhonda Vincent altı dalda aday gösteriliyorlar. 'En lyi Kadın Yorumcu' dalında, Krauss'la birlikte aday gösterilen sanatçılar ise Dale Anıi Bradley, Patty Loveless, Lynn Morris ve Vincent. 'En lyi Sahne Performansı' dalında 'Union Station'la birlikte aday gösterilen diğer topluluklar da 'Doyle Lavvson & Quicksilver', 'The Del McCoury Band', 'Ricky Skaggs & Kentucky Thunder' ve 'Rhonda Vincent & the Rage'. Kuruluşun 2500 üyesinin oylanyla belirlenecek olan ödüller, 17 Ekım'de sahiplerini bulacak. Zeytin Atölyesi'nden Sanat Evi'ne • KARABURUN(AA) - Bornova Belediyesi Şehir Tiyatrosu ile çalışmalar yapan ve tiyatro yaşamını Londra'da sürdüren yönetmen ve oyuncu Şıhali Yalçıner, tzmir'in Karaburun ilçesi Ambarseki köyünde kullanıhnayan zeytinyağı imalathanesini restore ederek sanat evi haline getirdi. Yalçmer'in 'Kavimler Kapısf adını verdiği sanatevinde 'Bisiklet' adlı oyunun prömiyeri Bornova Belediyesi Şehir Tiyatrosu kadrosuyla gerçekleştirildi. Dekorunu zeytin sıkma makinelerinin oluşturduğu oyunda kostüm olarak bisiklet yanşçısı formalan kullanıldı. Oyunun müzikleri ise bisiklet akşamlan olan 'zil, pompa, tekerlek' ile yapıldı. Ambarsekililer, oyun ile Kübalı ve Galli sanatçılann dans gösterisini büyük beğeniyle izlediler. Yalçıner, oyunun aralık aymda Hollanda Amsterdam Uluslararası Tiyatro Festivali'nin ardından 2003 yılının ilk aylannda Çin'in başkenti Pekin'de de sahneleneceğini açıkladı. Sanatevinde aynca. Zeynel Abidin Fidan 'Replik' adlı tiyatro fotoğraflanndan oluşan üçüncü kişisel sergisini açtı. Serginin onbeş gün açık kalacağı bildirildi. Nâzım'a Armağan Kıbns'ta • Kültür Servisi -13. Uluslararası Istanbul Tiyatro Festivali'nin açılışını gerçekleştiren Nâzım'a Armağan oyunu bugün saat 21 .OO'de 2002 Mağosa Kültür ve Sanat Günleri kapsamında Kıbns Salamis Antik Tiyatro'da sahnelenecek. Genco Erkal'ın Nâzım Hikmet'in 100. doğum yıhnda özel bir armağan olarak tasarladığı bu oyunda Ayla Algan, Zeliha Berksoy, Yıldız Kenter, Jülide Kural, Tilbe Saran, Işık Yenersu, Zeynep Tanbay ve Sema rol alıyor. Oyunun müzikleri Selim Atakan'a sahne tasanmı da Metin Deniz'e ait. BLGUN • BEKSAV'da saat 15.00'te 'Gerizekâlılar', saat 17.OO'de 'Full Metal Jacket' ve saat 19.00'da 'Mutluluk' adlı filmlerin gösterimi. (216 349 91 55) • IŞSANAT'ta 12.00, 14.15. 16.30 ve 19.00 seanslannda Wong Kar-Wai'nin 'Aşk Zamanı' adlı filminin gösterimi. (212 31610 83) = ~ • NÂZIM KÜLTÜREVİ'nde saat 18.30'da John Houstonın yönettiği 'Malta Şahini' adh film izlenebilir. (212 245 04 81) • BEYOĞLU SİNEMASI'nda 12.15, 14.30, 16.45, 19.00 ve 21.15 saatlerinde Richard Eyre'nin yönettiği 'Iris' adlı filmin gösterimi. (212 251 32 40)