Katalog

2-ff AĞUSTOS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J j i J V U l ı VflfJj. ekonomi(2 cumhuriyet.com.tr 13 Upeticı ûzümde ffyatın belfrlenmesiniistiyor • tZMİR (AA) - Ege Yaş Meyve Sebze thracatçılan Birliği Yönetim KuruJu Baskanı Mustafa Türkmenoğlu, 6 Agustos'ta başlayan yaş üzüm ihracatında hedefe ulaşılabilmesi için TARİŞ'in kuru üzüm fıyatını açıklaması gerektiğini bildirdi. Türkmenoğlu, 1997'den beri Ege'deki yaş üzüm ihracaömn 13 bin tondan 33 bin tona, döviz girdisinin de 8 milyon dolardan 13.5 milyon dolara çıkanldığını bildirdi. Kadn tükeöci haktanı anyor • ANIALYA (AA) - Tüketiciyi Koruma Derneği'nden (TÜKODER) yapılan açıklamada, kadın tüketicilerin erkeklere göre daha çok haklannı aradıklannı bildirdi. Tüketicilerin daha çok kredi kartı faizleri ile kapıdan satışlar konusunda yakındıklanru söyledi. Kapıdan satışlar konusunda şikâyet edenlerin yüzde 56'sını kadûılann oJuşturduğu, şikâyetçilerin yüzde 64'ünün ilkokul mezunu olduğu bildirildi. Üretici fmd* fiyatim bekfiyor • GtRESUN (AA) - Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşh, "2002 ürünü findık hasadı eylül ayının ilk haftasında sona erecek. Fiskobirlik yönetimi bir an önce findığa kaynak bulmalı, taban fıyatı açıklamalı ve bir an önce desteldeme ahmlanna başlamahdır, yoksa üretici mağdur olacaktır" dedi. Akbaşlı, aksi takdirde, yeni ürün findık fiyatının serbest piyasada bir haftadan kısa bir sürede 1 milyon liranın alnna düşeceğini savundu. Eczacılara mternet erişûni • Ekonomi Servisi - EDAKOM AŞ'nin COMSAT işbirügiyle gerçekleştirdiği proje sayesinde kooperatiflere üye eczanelerin, internet aracılığı ile erişim sağlayarak sipariş vermeleri sağlanıyor. îstanbul, Bursa ve tzmir Edak Ecza Kooperatifi'ne bağlı 1500 üye eczanenin yararlandığı sistemJe eczacılar, ilaçlann toplam ödeme miktannı, ne zaman depodan çıkacagını ve ne zaman ellerine geçeceğini öğrenebilecek. Bestcinin gözdesi devekuşu • GILİBOLU (AA) - Devekuşu üreticlığı besicilerin yeni gözdesi oldu. Çanakkale'nin Gelibolu ilçesine bağlı Demrtepe köyünde, Adem Demiralay adındıki besicinin, iki yıl önce 3 damııiık devekuşu alarak başladığı iş, bugür 14 anaç, 50 yavru ile bir çiftliğe dönüjcû. Demiralay, www.deve- kusu.com. adresli bir de web sitesi kurdu Kutsan birleşiyor • İSTANBUL (AA) - Ege ve Marmara bölge.erinin kâğıt ve oluklu mukav\r a ürerica iki kuruluşu Tire Kutsan ile Bomsiî bırleşme karan aldı. Olker Grubı ndan yapılan açıklamaya göre, grup sıketlerinden Bomsaş'ı bünyesine dahil decek olan Tire Kutsan, kâğıt iiretirnade yıllık 100 bin ton, mukavva kutu tretiminde yıllık 85 bin ton <apaseye sahip olacak. MamarafaîPiJkten iıpacatatagı I BOSA (AA) - Marmarabirlik ^eytiıTanm Satış Kooperatifleri îirliğ ain bu yıhn ilk 7 ayındaki hraca:. geçen yılın tüm ihracatıru 5'e atlad 3irlik, 2000-2001 sezonunda 14 ta zeytin ihracatıyla 766 bin dolar elir eie ederken, bu sezon 3 bin 615 m zeın ihraç ederek gelirini 3 ıih/or?13 bin dolar düzeyine laştın ekefden fuara özel üpiin I İZMR (AA) - Tekel, 71. Izmir nten>yonal Fuan için, özel Fuar akısı; Fuar Sigarası üretti. Tekel X)l timünden üretilen sigaralar ve ıd oınk dınlendirildikten sonra şeleıarakılar, Külrürpark 26 ğusti' "Capısı'nda bulunan Tekel ındınt ziyaretçılere satılacak. ABD Eximbank'mın vermeyi reddettiği teknoloji yenileme kredisini kendi kaynaklanndan karşılayacak ErdemirhodrimeydandediGÜLŞAH KARADAĞ Erdemir, kaliteli çelik ürefi- mi için yapılacak altyapı yeni- leme projesınin ABD Exim- bank'ı tarafindan engellenmesine "hod- rimeydan" dedi. Erdemir îletişim Koor- dinatörü Hüseyin AkgüL projeyi yürüte- cek Delta Brands şırketine verilmeyen 18.9 milyon dolarlık krediyi şirkete ken- dilerüıin sağlayacağını açıkladı. Akgül, -Geçen vılki ihracaümızla ABD'de ara- nan marka haline geidik. Teknoloji yeni- lememiz Amerikalı üretidleri korkıittu" diye konuştu. Amerikan Kongresi'nin iki üyesi geçen hafta. Ereğli Demir-Çelik Fabrikası'nda • Hüseyin Akgül, ABD'de aranan bir marka haline geldiklerini belirterek Amerikalılann Erdemir'den korktuklannı söyledi. (Erdemir), asıtleme hattını yenileyecek olan ABD'li Delta Brands şırketınin, pro- jeyi yürütmek için ABD Exımbankı'ndan istediği kredinın verilmemesını istemiş- ti. Milletvekillen, isteklerine gerekçe ola- rak "projeninABD'li üreticilerezararve- receğmi" söylemişlerdi. Yapılan incele- menın ardından Eximbank da kredi tale- bini reddetmıştı. Erdemir Iletişim Koordinatörü Hüse- yin Akgül, ABD'hlerin bu konudaki "çe- kinceli vaklaşımınr değerlendirdi. Erde- mir'in geçen yıl ABD'ye 400 bin tonluk ihracat yaptı- ğını belirten Akgül. "Bu, Tûrldye'nin ve Erdemir'in tarihindeki en büyük ihra- catu. ABD pazanna böylesine ginnenıiz onlan korkuttu" dedi. Erdemir'in "ABD'de aranan bir marka haline geldi- ğmi" söyleyen Akgül, "Teknolojnniziye- nilememize ve daha kaliteli ürün yapma- nııza da korkuyla yaklasülar" diye ko- nuştu. 18.9 milyon dolarlık kredinin çok büyük bir rakam olmadığını kaydeden Akgül, "Delta Brandsın bankadan ala- cağıkrahyi biz kendimizsağlayacağız,ya- ünmısürdürecegiz.ABD'yeyönelikihra- catunızyiikselerekdevanıedecekrjrr dedı Çelikte kota endişesi Avnıpa Birliği'nin (AB) çelik ihracatına getirdiği kota uygulaması nedeniyle nisan-mayıs döneminde bölgeye yönelik ihracatta yüzde 40 düşüş yaşandı. Uygulamanın 5. ayında ihracatın ana ürünü olan nervürlü demirde kotalar tamamen doldu. Demır Çelik Üreticileri Derneği Başkanı Veysel Yayan, Türkiye'nin geçen yıl 2 milyon 674 bin torüa Avrupa'ya inracat yapan en büyük ülke olduğunu belirterek kota uygulamasının ihracatta belırsizlikler ortaya çıkardığını belırtti. Eylül ayında sona erecek uygulamanın gelecek 2 buçuk yıl için yenıden başlaması bekleniyor. Yayan, bu yıl çelik üreticısınin ihracatla ayakta kaldığını hatırlatarak "Kota uygulamasmın 2.5 yıl daha sürmesi, ikriki dönem için çelik sektörünü olumsuz etkilevebfiir'' dedi. Endonezya'da Nike devri bitiyor Endonezya'da ayakkabı işçileri başkentCakarta'nuı merkezinde uluslararası bir spor markası olan Nike'ı protesto amacıyia dün yürüyüşe başladılar. Nike'ın eyhîl ayında Endonezya'daki ayakkabı üretimini durduracağını bildirmesi üzerine 3 bin işçi başkent Cakarta sokaklanna döküldii. tşçiler karardan dolayı 7 bin kişinin işsiz kalacağını bildirdiler. (Fotoğraf: REUTERS) Turizmciler, Vakıfbank'ı bloksatış ve değer tespitiyaptırmadığı için eleştirdi Böyle ahcı zor bulunur İrlanda Naylon vergisi amacına ulaştı DUBLIN (AA) - irlanda'da hükümetin çevre kirliliğini önlemek için naylon torba kullanımına koyduğu vergi, istenen sonucu getirdi. konuyla ilgili yapılan açıklamada, mart ayından beri uygulanan verginin doğaya atılan naylon torba sayısını yüzde 95 azaltırken Hazine'ye de 3.4 milyon dolar gelir sağladığı bildirildi. Alınan her naylon torba için 15 sent (yaklaşık 250 bin lira) olarak uygulanan verginin, mağazalan ve tükericiJeri "kuflan-at" türii ince torbalar yerine, daha dayanıkh ve birçok kez kullanılabilen torbalara yÖnelttiği belirtildi. Naylon torba vergisinin uygulandığı ilk 5 ay içinde, îrlanda'da tek kullarumlık "kuBan-at" poşet tüketiminin 25 milyon adede düştüğu kaydedildi. Uzmanlar, vergi uygulanmadığı takdirde çevre kirliliğine yol açan bu tür torbalardan aynı sürede 500 milyon adet kullandmış olacağuu tahmin ediyor. trlanda'da başanlı \ olan uygulamanın Ingiltere ve ABD'de de yaygınlaşması "^' *' bekleniyor. ,' Üretim hatası Zoraki otel işletmecisi değil Aralannda Ceylan Intercontinental, Abant Palace, Kuşadası ve Side Tatil Köyû'nün de bulunduğu Taksim Otelcilik, pek çok bankanın verdiği kredileri alamaymca, zoruniu olarak iştirakler arasuıa katılan otellerden değil. Zoruniu değil, gönüllü bir şekilde işletmeci olmayı seçen Vakıflar Bankası 1966 yılında Taksim Otelciliği kuruyor. Yüzde 51 'lik hisseyle büyük ortağı Vakıflar Bankası olan Taksim Otelcilik'in diğer ortağı ise Vafiklar Genel Müdürlüğü. Kendilerine ait ~ hissenin tamamını satmayı planladıklannı anlatan banka yetkilileri, otelleri alanlann otellerde söz sahibi olacağuu ısrarla belirtivorlar. tr. tki gündür, bazı günlük gazeteler- de yanm sayfaya yakın bir ilanJa "Türkiye'nin en gözde otellerine sa- hip olun" sloganıyla satışa çıkanlan Taksim Otelcilik'e kolay kolay ahcı çıkmayacağı ileri sürüldü. Satışın zor gerçekieşmesınde bir ay tutulan tek- lif verme süresınin kısa bulunması ka- dar uluslararası bazı koşulla- nn yerine getirilmemesinin de etkin olacağı belirtildi. Turizm yatınmcılan, geç ilan edilen \e alelacele teklif verihnesi istenen bu işin sa- mimiyetinden bile endışe ederken turizmciler de otelle- rin konsept aynmı yapılmak- kiye'ye gehnesi için de bazı önkoşul- lann olduğunu, bağımsız bir kurulu- şun yapacağı değerlendirmenin bu önkoşulun en önetnli parçasım oluş- turduğunu dile getirdi. Vakıflar Bankasfıun lOotelinyüz- de 51 'ini blok olarak satmak istediği- ni hatırlatan Köletavitoğlu, "Söz ko- nusu oteüerin yüzde 100'ünün ne ka- dar para ettiğine dair hiçbir flkrimiz • Bir aylık teklif verme süresini kısa bulan turizm yatırımcılan, otellerin konseptlerine göre aynlmadan satılmasınm doğru olmadığını düşünüyor. sızın hepsinin birden satılmak isten- mesinin yatınmcıyı zorlayacağını öne sürdü. Konsorsiyum olugamaz Tek bir kişi ya da grubun ahnasının zor olacağını söyleyen Türkiye Tu- rizm Yatırımcılan Derneği Başkanı TavitKöletavitoğlu, yabancılann Tür- yx)k. Yabancı yannmcu oteflerin mev- cut ve potansiyel verilerini bilnıek is- ter. Bu nedenleyannm bankacılığı ya- pan kuruluşlar tarafindan ciddi bir değeıiendirme yapıunaü ve söz konu- su raporlar isteyenlere v'erihnehydi''' dedi. Ancak, gerçek manada kelepir olur- sa ahcı çıkacağını da belirten Köleta- vitoğlu, teklifverme süresinin kısa tu- tuhnasının birkaç kuruluşun konsor- siyum oluşturmasına olanak tanıma- dığı gibi işletme gruplaması ya da ya- tınm gruplaması gibi oluşurnlara da izin vermediğini kaydetti. Tek tek satılsa... Yurdışında ve Türkiye'de zincir otelleri bulunan turizm şirketi Magic Life YÖnetim Kurulu Başkanı Cem Kmaj 7 , satışa çıkanlan otelle- rin bazılannın konseptlerine uymadığını, bu nedenle ilgı- lenmediklerini söyledi. "Oteüer içinde Marmariste apartoteldevar,Ceylan Inter- continental de. O> sa biz şehir otekSiğjileflgilennuyoruz. As- lında otellerin böyle miks edilerek de- ğil belki teker teker sabşa çıkanhna- sıyia saöşı daha kolay olabihr" diyen Kınay, blok satışın işi zorlaştıracağı görüşünde. Yatırım ortaklığı şirketle- rinin konuyla ilgilenebileceğini söy- leyen Iş Gayrimenkul Yatınm Ortak- lığı Proje Müdürü Aydan Ormancı da otellerin tek tek sanJmasının daha ko- lay olacağını düşünenlerden. Ford, Ka'lan servise çağırdı Ekonomi Senisi - Dünyanın ikinci büyük otomobil üreticisi Ford, "Ka" modeli otomobillerinde üretim hatası saptandığını belirterek dünya genehnde 78 bin 500 otomobilini servise geri çağırdı. "Ka" modeli otomobülerden 12 Ocak-29 Haziran 2001 tarihlen arasında üretilen 78 bin 500 otomobilin önfrenlerindeüretim hatası olduğunu belirten yetkililer, araç sahiplerine servise başvurmalan çağnsında bulundular. Yetkililer, fren sistemindeki üretim hatasının can güvenliğini tehJikeye sokacak boyutta ohnadığını belirtti. "Ka" modeli otomobil sahiplerinin Başvurmalan halinde fren sisteminin kontrol edileceği ve hatannı ücretsiz olarak giderileceği bildirildi. 4.1 MİLYON DOLAR KREDÎ VERECEK ABD Eximbank'ından Türk turizmine destek \VASHINGTON (AA) - ABD Eximbank'ı, Istanbul merkezli Asyafin Turizm şir- ketinin Kızılcahamam'da in- şa edeceği termal turizm te- sislerinin kuruunasmda yer alacak Amerikan şirketlerine toplam 4.1 milyon dolar kre- di açılmasına karar verdi. Eximbank Başkan Yardun- cısı Eduardo Aguirre açıkla- masında, "Evimbank, Türki- ye'de ekonominin bütün sek- törlerinde faaliyetlerimizin genişletibnesi çabalannı sür- dürüyor. Yakın zamanlarda Amerikah ihracatçılaruı Türk turizm endüstrisine U- grâninartüguugördük" dedi. Söz konusu 4.1 milyon do- larlık kredi, Kızılcaha- mam'daki tesise elektrik je- neratörü, çeşitli cihaz xe mo- bilyalann satışının finansma- nında kullanılacak. Kredi bu amaçla, World Brands ve Caterpillar'ın da dahil olduğu bazı Amerikan şirketlerine sağlanacak. Ban- ka verilerine göre ABD Eximbank'ının Türkiye ile ti- caret için açtığı kredilerin toplamı 3 milyar dolan aşı- yor. Eximbank, 2001 yılında enerji, ulaştırma, tekstil, in- şaat ve turizm sektörlerinde Amerikan firmalannın Tür- kiye'ye yaptığı mal ve hizmet ihracatı için 115 milyon dolar kredi açmıştı. r LGITOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÜZAK [email protected] Küreselleşme, bir açıdan baktığı- mızda aslında ekonomi ve sıyasetın iç ıçe geçtiğı bir mekanızma. Dış pa- zariara ye/ken açmak ıstıyorsan ken- dı pazannı da açmak zorundasın. An- cak bir yandan kendi üretıcıni de ko- rumaklayükümlüsündür. İşin içinesi- yaset de gınnce, kıyasıya pazarlıklar ve karşılıklı tavizlerle tam bir küresel oyuna donüşür. Oyunun büyük aktörleri pastadan en büyük lokmayı kapmak, küçük aktörler ise dilımlerini genişletmek ya da hıç olmazsa azaltmamak için ça- balarlar. Emekyoğun sektöıier, küre- sel ticaretsavaşının mağdurlandır her zaman. Hele yoKsul ya da gelişmek- te olan ülkelerin sektörferi ise. Bir anımsayalım: Avrupa Birliği ile ABD arasındaki bir dönem yaşanan muz ve et savaşlan... Avrupa'nın çiftçisini korumak için, tanm desteklerini uluslararası anlaş- malara karşın tersyüz ederek uygu- lama kararlılığı... ABD'nın yine uluslararası anlaş- malara uymasa da kendi çelik üreti- cisi korumak ıçın uyguladığı kotalar... Küresel Satrançta Tekstil Piyonu Zengin ülkelerde kahve tüketimi- nin azalması ile bir anda dıbe vuran fiyatlarla açlık sınınna gelen Latın Amerika çrftçıleri.... Küresef ttcaretin büyük aktörler tarafindan konulan kurallan ile süreryaşamlar. Kuçük ak- törler ise var gücüyle değiştirmeye çabalar... Gelin, üzerinde neredeyse yüzier- ce cilt kitap yazılmış olan bu denn konuyu somut ve Turkiye'yi yakın- dan ilgilendiren bir alana ındırgele- yım. Küresel satranç oyununu pıyon- lanndan birine, tekstil sektörünepro- jektör tutalım. Hatııiarsınız, uzun görüşmeler so- nucu ABD ile Türkiye arasında oluş- turulması karartaştınlan Niteliklı En- düstrı Bölgelen (Öualified Industriel Zones-QIZ) kapsamına tekstil sek- törünün de alınması konusunda yo- ğun gırişimler olmuştu. Bu konuda TOBB, TİM ve Türkiye Giyim Sana- yicılen Derneği gerek Türkiye gerek- se ABD'de sürekli bir lobı faaliyetin- de bulunmuşlardı. Ancak ABD yöne- timi "Nuh dedi, peygamber deme- di". Kendi tekstil üreticisınin zarar gö- receği gerekçesiyle Türktekstilini QIZ kapsamına almadı. Ne 11 Eylul'den sonra Türkiye'nin ABD'nin gözünde artan önemi, ne olası bir Irak operas- yonu VVashington'ı ikna edemedi. Oysa sonuç o\um\u ofsaydı srfırgüm- rükle ABD'ye tekstil ihracatı yapılmış olacaktı. Satraçta hamleler başarısız kalmıştı. Ancak oyun henüz bitmedi. ABD geçenlerde öne bir piyon daha sür- dü, " Tekstil QIZ kapsamında olmaz ama başka bir platformda görûşme- ye hazınz" dıyerek. Şimdi Türk teks- til lobtsr araya Avrupa Birfıği'ni (AB) koyma gayretı içinde. Yeni piyon da GümrükBırlığı. Ustelikgerekçeleride son derece haklı. TGSD Başkanı Umut Oran'la ko- nuşuyoruz. Türkiye'nin AB ile yürüt- tüğü Gümrük Birliği yüzünden ABD ile haksız bir rekabetin söz konusu ol- duğunu açıklıyor. ABD ile AB arasın- da anlaşma gereği kota uygulanmaz- ken Türkiye kapsam dışı. Görüten o kı Türkiye derdini Avrupa Komisyo- nu'na anlatıp ABD'yı ikna konusun- da yardım istemiş. Avrupa Komısyo- nu bu konuda VVashington'a bir mek- tup bile ıletmiş. Dolayısı ile "Tekstili başka bir platformda konuşalım" di- yen ABD yetkilılerine açılan bir "ko- fa"kapısımevcut. Ancak iş kota ile de bitmiyor. Birin- cisi zaten 2005'ten itibaren kotalar onemlı olçude kalkmış olacak. ikinci nokta ise Türk tekstilinın ABD paza- n önündekı en büyük engelinın gum- ruk vergüeri olmas*. Tekstitete uygu- lanan gümrük vergilerinde ABD ve Türkiye arasında en küçük bir asi- metri bile yok. Bugün Türkiye. ABD menşeli tekstil ve konfeksiyona yüz- de 6 Gümrük Vergisi uyguluyor. ABD'nın Turkiye'ye uyguladığı Gümrük Vergisi ise yüzde 16'dan başlıyor, yüzde 28'lere kadar çıkıyor. Stratejık pazarfıkta piyonlar teker teker ortaya çıkıyor. Satranç ise tüm hızıylasürüyor....