Katalog

SALI CUMHURİYET SAYFA l l i J v U l ı VİİVJJ. ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 MCO'ım erteteriyor • I PARİSAA)- "pirkiye'nn de üyesi bmjiınduğı Ekonomik IşİKrliği \t Kalkınma Teşkılatı (OECD), daha önceden gJecek hafta yaplması >lanlanan Bombay'ddd toplantıyı, rlindıstan ie PaJtistan arasındaki şerginlikler, çatışma çıknası ihtimali nedeniyle trteliyor. OECD'denyapılan açıklamayz göre ABD ve îngiltere ddıil, bazı üye ûlkeler devetlerinin vatandaşlannı, Hındistan ve Pakistarf a seyahat etmemeleri oralarda bulunanlan da terk etmelerine Jair uyanlan ışıgında bukarar alındı. Bektrîğe yüzde 1.2ora«ndazam • ANXARX (ANKA) - Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ). konut ve sanayide kullanılan elektriğin fiyatlanna yüzde 1.2 oranında zam yaptı. Bakaıılar Kurulu'nun indirimli tarife uygulanmasını kararlaştırdığı okul, vakıf, dernek ve hayır kurumlan gibi kuruluşlara uygulanan fiyatlarda ise indirim yapıldı. Zamlar 1 Haziran'dan itibaren geçerli olacak. Tüko-Der: Zanriara hayır • Ekonomi Servisi - Tüketiciyi Koruma Demeği (Tüko-Der) Genel Başkanı Mehmet Sevim, "Zaırüara Hayır" kampanyası başlattıklannı belirterek "Bayındırlık Bakanı ağzından zam sözünü düşürene kadar kampanyamızı sürdüreceğiz" dedi. Sevim, Bayındırlık Bakanı Abdülkadir Akcan'ın, mahkemenin köprü ve otoyol zamlanyla ilgili yürütmeyi durdurma karannın ardından yaptığı açıklamalann Tüko-Der ve hukuku hedef aldığını savunarak "Hukuk zeminindeki mücadelemizi 'devletle restleşmek' olarak algılamak, bakan adına büyük bir talihsizliktir" dedi. Irak'tan doğalgaz projesi • BAĞDAT(AA)-Bağ- dat'ta yayımlanan haftalık "Nebzeşşebab" gazetesin- deki demeçte, Irak'ın gaz yataklannı geliştirmek için bıproje hazırladığını ve Suriye, Ürdün, Türkiye ve dıha sonra Güney A\TU- pa'ya borularla doğalgaz teşımak istediği belirtildi. Iıakb kaynak, bu projeyi uvgulamak için Irak'ın söz kjnusu devletlerle diyalog kıracağını ve yabancı şir- ktlerle de, anİaşacağını bldirirken bazı uluslarara- s- şırketlerin bu projeyi fi- nuıse etmeye hazır olduk- laını ifade etti. Iran'ın kredî notu feri çekildi • NEWYORK(AA)- Iluslararası kredi erecelendirme kurumu Noody's, ABD pnetıminin telkini üerine Iran'ın ülke kredi Dtunu geri çekti. Ioody's Yatınm üzmetleri'nin (Moodys rvestor Service) New brk'taki merkezinden ıpılan yazılı açıklamaya jre Amerikan ikümetinin, "bu tür -edi ;recelendirmelerinin BD'nin Iran'a iptınmlanyla ığdaşmadığı, tutarlı madığı"' yollu ıdişelerini bildirmesi îerine bu karar ahndı. loo(J>''s'in ,-ıklamasında, Amerikan ikümetinin endişelerine rvap verildiği bildirildi. Hasat başlıyor. TMO alımlannın sınırlanması nedeniyle üretici de tüketici de mağdur Buğdayda hep aynı oyun• TMO'nun alımının yine 2.5 milyon tonla sınırlandınlması gözleri buğdaya çevirdi. Geçen yıl üreticinin 150-160 bin liraya satmasının ardından f iyat, tüccara geçtikten hemen sonra 220-320 bin lira arasına yükseldi. Bu gelişmeleri un ve ekmek fiyatlanndaki artış izledi. FATMAKOŞAR Hükümet, siyasi faturasından çekindiği için buğday fıyatı açık- lamayacağını ilan ederken Toprak Mahsullen Ofisi'nin (TMO) alı- mının yine 2.5 milyon tonla sınır- landınlması, geçen yıl yaşandığı gibi ürünün çiftçiden çok ucuza alındıktan sonra fiyatlann yüksel- tileceği kaygılanru gündeme getir- di. TMO geçen yıl, yalnızca 2.5 milyon tonluk alım yaptıgı için pi- yasayı regüle edemedi. Üreticinin 150-160 bin liraya elinden çıkar- mak zorunda kaldığı buğdayın fi- yatı. tüccara geçtikten hemen son- ra 220-320 bin lira arasına yüksel- di. Bu gelişmeleri un ve ardından ekmek fiyatlanndaki artış izledi. Gelişmiş ülkeler tanm sübvan- siyonlannı arftınrken hatta Avru- pa Birliği (AB) ülkelerinde bütçe- nin yaklaşık yüzde 40'ının aynldı- gı bu alanda "Müdahale Kuru- mu"nun işlevi güçlendirilirken Türkiye'nin alım desteğini kaldır- masının bedeli "boştarlalar" olu- yor. TMO"nun taban fiyatının geçen yıl 160 bin lirada kalmasının ardından özel- likle Iç Anadolu'da tarlalann boş bırakıl- ması bu yılki rekoltenin 20 milyon ton- da kalmasına neden olacak. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Üretici, TMO'nun ahmının smıriandmlmasryla füccann keyflne terk ediüyor. HASAT ZAMANI Biçerdövetie Rusya'yagöç CANHACIOGLU ESKİŞEHİR - Eskişe- hirli biçer-döver sahiple- ri, hasat zamanı gelmesi- ne karşın iş bağlantısı ku- ramadıklan gerekçesiyle Rusya'ya göç etme karan aldılar. Rusya federasyonunun Krasnadar, Stavropol ve Rostov bölgelerinde tanm üretimi yapan kuruluşlar ile anlaşma imzaladıklan- nı belirten 26 Eskişehirli biçerdöver sahibi ekili alanlan biçip, karşıhğın- da para yerine buğday ala- caklannı ve bugdaylan da ülkeye getirip satacaklan- nı söylediler. Işadamı Ha- a Murat Berk. kendı şir- ketinin Rusya federasyo- nunun birkaç bölgesinde- ki tanm üretimi yapan ku- ruluşlar ile anlaşma imza- ladıklannı belirterek "Buğdayın dünya fîyatı 100 dolârdır. Üİkenüzde ise 1 ton buğday 200 dolar yapıyor'' dedi Dr. Gürol Ergin. "Yağışlar bol olduğu için rekolte ashnda 23 milyoıı ton düzeyi- ne çıkabiürdi. Türtdye'yi güzel günler beklemiyor'' dedi. Piyasada fiyatlann fi- yatlann 220-230 bin lira arasında oluşa- cağı tahmin ediliyor. Ergin, TMO'nun piyasayı regüle edebilmesi ve fiyatlann alıcılann keyfıne göre belirlenmemesi için 2.5 milyon ton yerine 4-5 milyon ton alım yapması gerektiğıni bildirdi. Ergin, Türkiye genelındeki çeşitli kuru- luşlann hesabına göre 1 kilogram buğ- dayın maliyetinin ortalama 280 bin lira olduğunu belirterek "Amıfiyaömutiaka 300 bin lira civannda, hatta üstünde ol- maİL Ancak uygulanan potitika tarlala- nn boş kalmasnia sonuçlanan oyunun yaşanacağını gösteriyor" dedi. YANKILAR Düşüş gerçekçi değil Ekonomi Servisi-1 s- tanbul Tıcaret Odası (tTO) Yönetım Kurulu Başkanı Mehmet Yıl- dınm, enflasyon ra- kamlannın gerçekçı ol- madığını belirtti. Yıldınm, yılbaşın- dan bu yana ticaretin normal yapılmadığı, insanlarm alım gücü- nün düştüğü, üretımin artmadığı bir dönem yaşandığını ıfade ede- rek"DolannyüzdelOO artüğı bir dönemde. ih- racattaki arüş yüzde 10'da kakh. Iç piyasa- daki durgunluk, üreti- mi dudurdu. Enflasyon düşük seyrediyor" de- di . Bursa Tıcaret ve Sa- nayi Odası Başkanı CelalSönmez rakamla- nn "memnuniyet veri- d " olduğunu söyledi. Mayıs ayında, bir önceki aya göre TEFE yüzde 0.4, TÜFE 0.6 oranında arttı Enflasyon canavarı durgunluğa yenfldi • Yıllık enflasyon TEFE'de yüzde 49.3, TÜFE'de yüzde 46.2 olarak belirlendi. Rakamlar beklentilerin çok altında kaldı. ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Me\ simsel olarak gıda fiyatlannda yaşanan düşüşlerle mayıs ayında enflasyonda bek- lenen iniş eğilimi devam etti. Mayıs ayı enflasyonu tüketici fiyatlannda yüz- de 0.6, toptan eşya fiyat- lannda yüzde 0.4 gerçek- leşti. Rakamlar ortalama yüzde 1.7 rakamında bir- İeşen beklentilerin altında gerçekleşti. Ancak çekir- dek enflasyon olarak nite- lendirilen özel imalat sa- nayi endeksindeki artışın yüzde 1.5 düzeyinde ol- ması. enflasyonla ilgili iyimser beklentilerle Ayhk enflasyon •CmTmstici <O Toptan May. Haz Tem. Eyl. E.km. Kas. Ara. O t i » Şub Mart Nıs Ma> En cok artanlar Ürün adı jışım oranları (%) Tişört 20 Keten kumaş 10.4 Beledive ekmeği 9.9 Dana eti 8.6 uyuşmadı. Bir önceki yı- hn aynı ayına göre TÜFE arhşı yüzde 46.2, TEFE artışı da yüzde 49.3 oldu. DlE'nin rakamlanna göre, tüketici fiyatlannda mayıs ayında yaşanan yüzde 0.6 artışla yılbaşın- dan bugüne kadar toplam enflasyon yüzde 11.3'e ulaştı. Ma>ıs ayı enflas- yonu nedeniyle memur- lara yeni bir zam verilme- yecek. Geçen yılın aynı ayına göre. tüketici fiyat artışı yüzde 46.2 olurken yıllık ortalama oranı da nisan aymdaki yüzde 62.8'lik düzeyinden >üz- de61.7'yeindi. Enflasyon şampiyonu, yüzde 2.5'İe Samsun ili ve yüzde 1.2'yle Ege Böl- gesi oldu. En düşük artış ise yüzde 0.1 'İe Adana'da görüldü. Toptan eşya fi- yatlannda mayıs ayında yaşanan yüzde 0.4'lük ar- tışla yılbaşından itibaren toplam enflasyon yüzde 11.2'ye ulaştı. Geçen yı- lın aynı ayına göre enflas- yon yüzde 49.3 olurken yıllık ortalamada enflas- En çok düşenler Ürün adı Sıvn biber Domates Kabak Salatalık Kıvırcık Değişim oranlan (%) 48.8 45.5 39.1 29.8 19.3 Otoban geçiş ücreti 15 Gımeydoğu yüzde 50 zamlandı Ayhk Güneydogu Anadolu 52.5 Akdeniz 51.9 Karadeniz 49.9 Dogu Anadolu 49.7 Ege 47.3 Iç Anadolu 45.7 Marmara 44.2 Ciyim zam şampiyonu yon yüzde 73.6'ya indi. Mayıs ayındakı yüzde 0.4'lük TEFE artışının 0.6'sı devletten kaynak- landı. Buna karşılık özel sektör 0.2 "lik düşüş etki- sı yaratt. Özel imalat sanayii endeksindeki ay- lık artış yüzde 1.5 oldu. Harcama grubu Giyim ve ayakkabı Enlence ^'e kültür Ulaştırraa E\ eşyası Çeşitli mal ve hizmet Saghk tütün Avhk artiî {%> 6.4 3.8 1.6 1.2 1.3 0.5 -3.3 Fiyatı benzin ya da LPG'den üçte bir düşük olan doğalgazı kullanmak isteyen taksiciler dert yandı Doğalgazlı taksiye petrolcüden baskı geliyor • Benzinin 1 milyon 350 bin, LPG'nin 910 bin lira olan birim fiyatnıa karşın 284 bin lira olan doğalgaz kullanmak isteyen taksiciler, doğalgaz istasyonlannın artmamasını petrol lobisine bağlıyor. LPC zamına tepki gösteren taksiciler Ankara'da e> lem yapnuşlardı. Ekonomi Servisi - Yüzde 9O'ı LPG kullanan ticari taksi- lerin doğalgaza geçmek iste- mesi yeni bir tartışmayı günde- me getirdı. Türk Standartlan Enstitüsü'nün, (TSE) doğalgaz satış istasyonlannuı sahip ol- ması gereken standartlan 1997 yılında yayunlamasma karşuı istasyon sayısının sımrh sayıda kalmasmın, yüksek maliyetten olduğu kadar petrol lobisinden kaynaklandığı ileri sürüldü. Benzinin 1 milyon 350 bin, LPG'nin 910 bin lira olan birim fiyatına karşın doğalgazın yal- nız 284 bin lira olduğunu ve bu nedenle doğalgaza geçmek is- tediklerini söyleyen Istanbul Taksiciler Derneği Başkanı Güneş Taş, bu işi mümkün ol- duğu kadar sessiz halletmek is- tediklerini dile getirerek "Çün- kü ne zaman alternaöf bir ya- krt arayışına girsek, petrol lobi- si çahşnıa yapıyor" dedi. Istanbul'da halen 300 civa- nnda aracın doğalgazla çalıştı- ğmı dile getiren Taş, dönüşüm için 900-1200 dolar arasında bir yatınm gerektiğini ancak, taksicilerin bu harcamayı en geç üç ay içinde amorti edece- ğini belirtti. Bu arada tstanbul Gaz Dağıtım Şirketi (ÎGDAŞ) yetkilileri son dönemlerde ken- dilerine 10 istasyon başvıırusu yapıldığuıı ancak, başvurular- dan birisinin 10 istasyon açmak üzere ruhsat istediğine dikkat çektiler. Istanbul'da halen hizmet ve- ren tek doğalgaz istasyonunun Teknik sorumlusu Nurettin Bı- çak,bir doğalgaz istasyonu için en az 500 milyar lira gerektiği- ni ve en az bin metrekarelik bir alana da ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Esnaf Odası uyardi: Yürüyen bomba olmasın Halen 139 tane LPG istas- yonu olduğunu, ancak bunla- nn yalnız 12'sinin nıhsat sahi- bi olduğunu hatırlatan Istan- bul Otomobilciler Esnaf Oda- sı Başkanı Semih Kaçanoğhı, LPG ilk kullanılmaya başladı- ğında gösterdikleri hassasiye- tin aynısını şimdi göstermek durumunda olduklannı dile getirdı. u Eğerbuişyapdacak- sa mudaka Sana>i ve Tıcaret Bakanhğı taranndan ahnmış yetki belgesi olan istasyonlar tarafindan yapılması gerekir" diyen Kaçanoğlu, halk sağlığı- nın göz ardı edilmemesi ge- rektiğini vurguladı. tŞÇİNİN EVRENtNDEN ŞUKRAN SONER Koşullandırma Futbol kültürüm yetersiz. Ulusal Takımımızın gerçekten tarihinin en önemlı maçına çıkıp çık- madığını bilemiyorum. Zaten önemli de değil. Önemli olan kitlelerı bu maça odaklayabilmiş ol- maktı. Kimsenin planlı programlı böyle birşeyi or- ganize ettiğini de düşünmüyorum. Ama kendiliğin- den, medyanın yönlendirme gücünü gösteren bir olayı yaşadık. Ecevit'in sağlığına odaklanmış siyasi gündem çok ıç karartıcı. Ekonomi gündemi. işsizlik daha da ağır umutsuzluk saçıcı. Tnsanın yaşama güdü- sü sanlacak bir şeyler arıyor. Oysa para ödeme- den bizi oyalayan, eğlendiren tek araç televizyon- larda ucuz maliyet kaygısı ile kalite hızla düşüyor. Haberlerçoktan haberolmaktan çıkmış, magazin- leşmişti. Şimdi onlarda birbirinin kopyası olayları ne kadar büyük bir çığırtkanlıkla pazarlasalar, çe- kilmez, ızlenemez haldeler. Binlerce gazetecinın iş- ten atılıp kalanlan ile içı dolu haber programları ya- pılması, gazete çıkarılması zaten beklenemezdi. Filmler ucuz olsun diye, aynca en kalitesizleri ve kötü kopyalan seçilmiş olarak kim bilir kaçıncı kez oynatılıyor, baygınlık getirıyorlar. Diziler hem tek- rar hem de birbirinin kötü kopyası. Televoleler te- levızyonların en çok izlenen saatlerinde, sözde sosyetenin, sanatçıların ulaşılamayan yaşamına pencere açarlarken, kalitesizliğin kalitesizliğinde yanşıyorlar. Ayağa düşürülen manken ve sanatçı kimliğinde, eskitilen yüzler ve esprileıie, bir baya- ğılık yanşıdır gidiyor. Spor, daha doğrusu futbol herkesı kurtarıyor. Elinizde haber saatini dolduracak haber mi yok? Gelsın futbol görüntulen, ilgili, ilgisiz haberleri... Za- ten kitleler, kendileri taraf olmadan, içinde olma- dan en kolay sporu, o pazarlandığı için de futbo- lu benimsıyorlar. Birbirinin kopyası çıplaklıktaki mankenlere, televolelerdeki tatlı yaşamlara ulaşa- mayan ve için için öfkelenen her yaştan, her ke- simden, her kültürden insanlar en kolay futbolla özdeşleşiyorlar. Bir tek futbol vefutbolcu üzerine herkes kendini yetkın, söz sahibi görebiliyor. Bir tek futbol gündeminde, zengınlik, sınıf, kültür, bilgi farklılıklan ortadan kalkıyor. Herkesin söyleyebile- ceği bir şeyler oluyor.. IMF, Dünya Bankası reçeteleri, AB üyeliği.. gün- deme gelen her konuda ezilen toplumsal, ulusal kimliğimizi, açılan yaraları Dünya Kupası'ndaki Ulusal Takımımızın başanlan ile kapatmak ne de güzel olur? Dünya Kupası'nı medya gündeminde büyütebildiğiniz kadar büyütün. Medyada bir ya- rıştır gidiyor. Tabii toplumun koşullanması da o öl- çüde güçlü, etkili oluyor. Ulusal Takımımızın maç günleri ve saatlerinde üretimin durması herkes için çok parlak, olağan bir düşünce haline geliyor. Ge- liyoru fazla. Resmen tatil ilan etmenin gerekçesi- ni kimseler bulamadıysa da fiilen tatıl gerçekleş- miş bulunuyor. Dün daha sabah saatlerinde okullarda çocuklar medyanın yarattığı rüzgârla sınıfları boşaltmışlar, okul bahçelerinde gösterilerle, medyanın ezberlet- tiği marş yerine geçırilen şarkılarla, dersleri kay- natmanın yolunu bulmuşlardı. Medyanın estirdiği rüzgâr kitleler üzerinde öylesine etkiliydi ki, işyer- lerınde fiilen çalışılmamasına en göz açtırmayan patronlar bile bir şey diyemediler. İş hanlarının ara koridorlanna televizyonlar yer- leştirilmiş, işyeri çalışma hiyerarşisi altüst edilip astlar, üstler, müdürier, odacılar bir arada maç sey- redilmişti. Güç; ilk kez en güzel slogan atan, en gür bağıran, duyulmasa da ekran karşısından Ulusal Takım'a en içten destek verebilecek kadar maç seyretmeyi bilenlere geçmişti. Tabii sınırsız küfür özgüriüğü, bu anlamdakı tabuların kalkması caba- sı. Hele birde Ulusal Takım maçı kazanacaktı ya.. Sonrasında siz nasıl iş yerlerinin terk edilip sokak- lara taşılacağını.. bir bayram, bir cümbüşün yaşa- nabileceğini vann düşünün.. Olmadı.. sabahtan akşama ağlayan Türkiye'de bayram olamadı. İş yerlerinden bütün içimizdeki ezikliklerin, öfkenin, çaresızliğin acılarını haykır- mak üzere, evlere kapanmış milyonlarla işsizler olarak kesilmiş sesimiz, soluğumuzla kendimizi, yaşadığımızı duyurmak üzere sokaklara taşama- dık. Yine de olup bitenler az şey mi? Ulusal Takım'ın dünyanın en güçlü futbol takım- larından birisi karşısında ezilmemesini kastetmi- yorum. Bu ülkedeki milyonların bir futbol maçı üzerinden böylesine etkili buluşmalarından, ke- netlenmelerinden, medyanın yönlendirme gücün- den söz edıyorum. Bilimsel, teknolojik devrim çağında, medyanın bu yönlendirici gücüyle bir de demokratik, gaze- tecilik ilkeleri içinde işleyen medyamız olsa... Bu ülkedeyaşayan milyonlariçin gerçekyaşam alan- larında, konularda, gerçek bilgilenme, örgütlenme haklarını kullanacaklan ortam yaratılsa... Siyaset gündemimızde Ecevit'in sağlığına, ekonomik kur- tuluşta IMF. Dünya Bankası reçetelerine, üretimin olmadığı, milyonlarla insanın birden işini kaybet- tiği bir kitlenme, umutsuzluk süreci yaşar mıydık? soner@cumhuriyet.com.tr Yabancı kuruluşlar Işyok, terapi yapalım!ÎSTAJVBUL (AA) - General Electric, Uni- lever, JP Morgan Cha- se Bank, Gillette ve Nestle'nin de aralann- da bulunduğu çoğun- luğu yabancı olan ba- zı kuruluşlar, işten çı- karmak zorunda kaldı- ğı üst düzey yönetici ve işçilerine yeni bir iş bulmalannda yardnn- cı olmak üzere ücreti- ni tamamen kendisi karşılayarak "işsizlik terapisi" hizmeti sağlı- yor. Dünyanın en büyük danışmanlık şirketle- rinden Amerikalı Dra- ke Beam Morin 'in (DBM) Türkiye tem- silciliğini yapan E&E Group'un genel mü- dürü Kn'anç Ersöz, Türkiye'de işsiz kalan- lann iş arama yöntem- lerini bilemediklerini söyledi. Iş bulma ve iş kurma danışmanlığı (Outpla- cement) tekniğini altı yıldır Türkiye'de uy- guladıklannı belirten ErsÖz, Outplace- ment'in iş gücünün azaltılması, perfor- mans, fabrika kapanı- şı. yeniden yapılanma gibi değişik nedenlerle işlerinden aynlmak zo- runda kalan kişilere verilen bir hizmet ol- duğunu ifade etti.