Katalog

CUMHURİYET 12 HAZİRAN 2002 ÇARŞAMBA KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr HOL LYTVOOD'UN GİŞE GARANTİLÎ DEVAM FİLMLERİ -1 Bu pastayemeklebitmezASLJSEIÇUK Holhvood, yüksek gişesi olan filnlern devamlaruru çekmeyi ner- de}sebrjelenekhaline getirdi. Mat- rix.Ternbator.Batman, Superman, Göreviıık Tehlike. IX-Men, Conan, Çaü'nmVlelekleri, Şeytan,Indiana Jores, Vaş YoJıu. T ü m ü de büyük büçeli,yftkm özel efektlı. kapsam- lı proırDsvonlar. çok geniş tanıtım kanparyılanyla ol"uşturulan film- ler. Hcliyvood'un ünlü yönetmenle- rinden "korge Lucats'ın Yıldtaz Sa- vaşjan efsanesinin s o n halkası "Yıl- «hzSavsşUn Bölüm 2 - Klonlann Sa- vaşT shemalanmızda gösterimde. ÖnnmÜKfcki günlerdke yine bır de\3m filrai oluı BarrySormenfdd'in VVill SmithvîTomniyLeeJones'lu "Men inBlack2''sigeliyor. Senaryo sıkın- tısı çebn eski filmlerin yeni versı- yorunu (Maymnnlar Cehennemi, Ölûm Pateni, Ocean's Eleven, Za- man Mikinesi vb.) çekmeyi yeğle- yen Ho'Jyvvood baloşıyla bu proje- ler rican açıdan eskimeyen. çekicı- ligini koruyan sonsuz bir kaynak. Larn ve Andy VVachovvski kar- deşler ""Matrix"i (1 999) çekerken filmlerinh tüm dünyada 456.4 mıl- yon dolar gişegetirisi sağlayabilece- giiiiöngörmüşlerdi. Bugişehızıya- pımcı şirket Warner " ı bile şaşırtmış- tı. Mart 2001 "den beri Wachowski'ler Matrix'in iki devam filmini "The Matrn Reloaded" v e "The Matrix Re\olutions r 'u çekiyorlar. Çalışma- larağustos sonubitecek, ikinci Mat- rix'se 2OO3'ün Mayıs" ında gösterim- de olacak Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss'lu oyuncu kadrosuna b u kez ikı Avru- pah. Monica Bellucci ve Lambert WUsoneklendi. 1973 te VVilliamPe- ter Blatty'nin romamndan VVTlliam Friedkin'ın yönetmenliğini yaptığı "TheExorcist" (Şeytan) 1974'te tüm dünyada 104.6 milyon dolarhk bir gi- şe getirisine ulaştı. 1977'de JohnBo- orman, "Exordst 2: The Heretic"i aynı ana oyuncularla, LindaBlair ve Max Von Sydovvla çekti. Eserin ya- ratıcısı W.P. Blatty, "The Exorcist 3"ü kendi yönetmeye (1980) karar verdi. Korku sinemasının klasikleri içinde yerini alan Friedkin'ın "Şey- tan"ı eklenmiş sahneleriyle yenilen- miş olarak geçen yıl yeniden göste- rime girdı. 284 milyon dolarhk ge- tırisı oldu. Bu yoğun gışe Warner Bros'un çok hoşuna gıtmiş olmalı ki gerilim sinemasının ünlü ustası John Frankenheimer a bir dördün- cü Şeytan önerdıler. îkincı Dünya Steven Spielberg, George Lucas ve oyuncu Harrison Ford'dan oluşan yapuncılar, dördüncü İndiana Jones'a hazırlık yaparken yönetmen Jonathan Mostovv ise sinema tarihinin en yüksek bütçeli fılmine aday olan 'Terminator 3: Rise of The Machines'i çekmeye başladı. Savaşı'nın bitiminde, Afrika'da pa- paz Merrin'le kötülüğün karşılaştı- ğı bölümde, cizvit papazda izlediği- miz Max Von Sydow'un gençliğini Irlanda kökenli Liam Neeson oyna- yacak. 80"lerde Steven Spielberg'in kah- ramanı Indıana Jones'un soluk kesen serih enlenni anlatan 3 film 1.2 mil- yar dolar getirmişti. Spielberg, Ge- orge Lucas ve oyuncu Har- rison Ford'dan oluşan ya- pımcılar bir dördüncü indi- ana Jones gerçekleştirmeyi elbette ki düşünüyorlar. Ya- pım yönetmeni Kathleen Kennedy böyle bir projeyi hazırda tuttuklarını, fakat olaylan zorlamanın anlamsız olduğunu da belirtiyor. Lu- cas, 2005 'e dek Yıldız Savaş- lan'nın devamlanyla ilgileni- yor, Jones'u oynayan Ford 60. yaşını kutluyor, Spielberg ise "Catch Me If You Can"i ta- mamlamakla meşgul. Son fil- mi "Panik Odası" sinemalan- mızda gösterimde olan David Rncher, Brian dePabna ve John VVoo'dan sonra "Görevimiz Teh- like 3"te oyuncu Tom Cruise'u yönetmeye hazırlanıyor. Fincher'ın kuşağından Bryan Singer da bir çizgi roman uyar- laması olan, dünya gösterimle- rinden 300 milyon dolar getiri sağlayan "X-Men"in devamı X-2"yi çekiyor. Temelİçgüdü,GeteceğeÇag- n ve Rambo filmlennın yapımcı şir- keti Caralco da ilk iki Terminatör'den sağladığı 597 milyon dolar sonucun- da "Terminator 3: Rise ofThe Mac- hines"i çekmeye gırişti. llki 1984'te, ikıncısini de 1991 'de James Came- ron'un çektiği T3'ü Jonathan Mos- tovv gerçekleştiriyor. Sinema tarihi- nin en yüksek bütçeli filmine aday olan T3'ün harcamalan 170 milyon dolan aştı. ABD'de dağıtım hakkını T3'e 50 milyon dolar yatıran War- ner. dünya haklarını ise 75 milyon do- larla Columbia şirketi aldı. En kârh çıkansa başroldeki Arnold Schvvar- zenegger oldu: Oyuncu 25 milyon dolan filmden, 10 milyon dolan da pazarlamadan alıyor. TAHSİN YÜCELİN ROMANI CAN YAYINUKRI'NDAN ÇIKTI Çok katmanh bir 'Yalan y Kültür Servisi - 'Peygamberin Son Beş Günü' adlı son romanıyla 1993 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü alan Tahsin Yücel'in yeni romanı 'Yalan' Can Yaymlan'ndan çıktı. Hsrkesin "Tıpkı senin benim gibi bir insan" diye nitelediği Yusuf Aksu adlı karakter dilin ve yazının kökenlerine ilişkin çok özgün bir kuram geliştirdiğini söyler. Aslında bu aykın kuramı, on yedi yaşında saçma bir aşk ilışkisi yuzünden bileklenni kesen bir delikanhhk arkadaşı, kekemehğiyle alay edenlere karşı geliştirmiştir ve ölümünden sonra bu arkadaşının babası kuramı ona miras bırakmıştır. Yusuf Aksu insanlann eksiksiz ve doğal bir biçimde anlaşmasını sağlayan fakat yazının bulunmasından sonra oluşan eklemlenimlı diller yuzünden unutulan ilk dilin özlemiyle ve ölen arkadaşının anısıyla beraber Maçka'daki dairesinde kapalı bir hayat yaşar ve çok nadir dışan çıkar. Onun dil alanmda yayılan ününü duyan ve ondan yaşamın sırnnı öğrenmeyi düşleyen bir sayman. Ba\Tam Beyaz, apartman kapıcısı aracılıgıyla onunla tanışır ve tüm beceriksızliğine karşm onun toparlanmasını ve canlanmasını sağlar, çevresini genişletır. Yusuf Aksu kuramıyla beraber, kendisi ıstemese de yavaş yavaş günün gözde insanı halıne gelir. Fakat çeşitli etkilerle yaşamını ve kuramını sorgulamaya başladığında öhnüş dostunun babasından aldığı büyük servet olan kuramın yanlış olduğunu anlar. Başta kendi kimliği olmak üzere her şey yalan üstüne kuruludur... Yusuf Aksu'nun öyküsü çe\Tesinde daha pek çok öykünün geliştiği 'Yalan' biçemiyle ve içeriğiyle özgün, çok yönlü ve katmanh bir yapıt, aynca içinde yaşadığımız yalan ve çöküş ortamının da romanı olarak nitelendirilebilecek bir kitap. Tahsin Yücel'in, 'Peygamberin Son Beş Günü'nden önce de 'Mutfak Çıkman'(1960) ve 'Bryık Söylencesi' (1995) adlı romanlan yayımlanmıştı. VLET OPERA VE 8ALESİ GENa MÜDÜRLÜĞÜ AMTHffl DEVUIT OPERA ve Antalya'damevsiminson konseriKültür Servisi - Antalya Devlet Opera ve Balesi 2001-2002 sanat sezonunu yann saat 20.30'da AKM Aspendos Salonunda verilecek olan 'Antalya Devlet Opera ve Balesi Orkestrası Solistleri Konseri' ile kapatıyor. Topluluğun vereceği bu ilk konserin şefliğini Alexandnı Samolia yapıyor. \Veberden VTvaldi'ye, Hummel'den Kusevitski'ye zengin bir programla Antalya halkının karşısına çıkan topluluğun solistleri Ceyhun Haydaroğlu (trompet), Taylan Aygar (viyolonsel), Bekir Dinçer (vıyolonsel), Nila>' Kanca (trompet) ve Mehmet Sonmez (kontrbas). Antalya Devlet Opera ve Balesi, yoğun bir sezonun ardından. yaşadıklan tüm sıkıntılara ve özellikle de mekân sorununa rağmen büyük bir özveriyle yeni eserler ortaya koyarak, gösterilere büyük ilgi gösteren Antalya halkının karşısına çıkmaya devam ediyor. 2001-2002 sezonu bu anlamda Antalya da opera ve bale sanatlan içüı çok önemli ve verimli bir yıl oldu. Yayın dünyasında yeni bir dergi: Aries Kültür Servisi - Koç Kültür Sanat Tanı- üm'tn 'Aries' adlı üç aylık "edebiyat-sanat-du- şünce' dergisı haziran ayında ilk sayısıyla ya- yın dünyasına katılıyor. Her sayısmda bir dosya kapsamında belir- li bir 'tema' işleyecek; dosya dışı söyleşile- re. yazın, sanat, düşünce ürünlerine %e gün- cel konulan ele alan denemelere yer verecek olan derginin genel yayın yönetmenliğini Sa- mih Rıfat. tasanmını ise Hakkı MısnDglu üst- leniyor. Derginin yayın kurulunda bu iki isim dışında Serhan Ada, Ferda Keskin. Mehmet Liusel, Celal Üster gibi isimler yer alıyor. Aries'in ilk sayısında Türk resminin usta- lanndan Mehmet Gülerjüz'le onun yaşamöy- küsünden resme ve resim sanatının güncel sorunlanna uzanan geniş bir söyleşi ve eşli- ğinde Ahmet Elhan'ın 'bir Güleryüz deseni- nin yaratüış aşamalan'nı sergileyen fotoğra- lan yer alıyor. İlk sayıdaki dosya konusu ise •Kitaplık'. Dosyada ünlü yazar Alberto Man- guel'den çıkış sayısı için alınan Robinson Cru- soe'nun Kitaphğı yazısının yanı sıra Enis Ba- tur'la Alberto Manguel'in gerçekleştirdiği Kitap, Kitaplık. Okuma Üstüne- Bir Kitaplık- ta Yanyana Konuşma başlıklı söyleşi; Ferit Ed- gü, Faruk ITav. MünirGöle, İsmafl Ertürk,Arif Çağlar, ÖnıerArakon, Cem Akaş, Cem Mum- cu, Elif Şafak gibi imzalardan çeşitli metin- ler; ReneChar'ın Samih Rıfat'ın çe\irisiyle Kitaplıkta Yangın Var adlı uzun bir şiiri; Pe- ter Greenavvay'ın Celal Üster'in çevirisiyle Prospero'nun Kitaplan filminin 'kitaplar'ını konu alan kurgusal metni; Ara Güler, Faruk Ulay ve Ahmet Elhan'ın fotoğraflan; çağdaş Fransız gra\ürcü Eric Desmazieres'in bir öz- gün baskısı. Mehmet Ulusel'in Gülün Aa\Ki- taplık. Labirent, Ortaçağ Üstüne Karalama- lar'ı yer alıyor. İlk sayıdaki dosya dışında ise mimar Nev- zatSayuı'ın bir kroki-resim defterinden alın- tüanan sayfalar; Serhan Ada'nın, Lorca'nın Aya Yokuluk adlı senaryosu üstüne yazısı; Ümit Hassanın Dünya Kupası vesilesiyle ka- leme aldığı Beni de Ahn Ne Olur başlıklı ya- zısı ve Ceyda Akaş'ın hazırladığı Yazın, Sa- nat, Düşünce Dünyalanndan Zaman Dışı Ha- berler bölümlen yer alıyor. (0 212 274 77 77) DEFNE GÖLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Efsane Romanlar Evrensel Basım Yayın, ilginç bir yayın etkin- liği içinde: "Toplumcu Dünya Klasikleri" adı- nı verdikleri bu dizide 20. yüzyılın pek çok ku- şağını derinden etkilemiş, neredeyse efsane- ieşmiş romanlarını yeniden yayımiıyor. Gerçekten de kimi edebiyat yapıtları kimi dö- nemlerle öylesine özdeşleşiyor ki birini anma- dan ötekinden söz edemiyorsunuz. llya Ehrenburg'un 1930'ların ikinci yarısın- dan başlayarak Soğuk Savaş'ın dünyayı sars- tığı 1950'lere dek uzanan, yirminci yüzyılın en hareketli dönemini tüm tarafları ve çeşitli yön- leriyle anlattığı Paris Düşerken (Çeviren: At- tila Tokatiı), Fırtına (Çeviren: Aydın Emeç) Dip- ten Gelen Dalga (Çevirenler. Mazlum Beyhan, Mete Ergin) üçlemesi böylesi yapıtların en tanınmışlarından. Ehrenburg'un yaşamı neredeyse Rusya ile Batı Avrupa arasında ikiye bölünmüş: Sık sık birınden ötekine yer değiştirmiş, iki yandaki ge- lişmeleri de, mücadeleleri de yakından izlemiş. Doğumu 1891, Kiev. Daha 14 yaşında Bolşe- vik yeraltı örgütüne girmiş, 17 yaşında tutuk- lanmış. 19'unda Paris'e kaçmış, orada ilk şi- ır kitabını yayımlamış. Birinci Dünya Sava- şı'nda savaş muhabiri olarak çalışmış. 1917- 21 arası devrim Rusya'sında yaşadıktan son- ra yeniden Fransa'yadönmüş. Ispanya Iç Sa- vaşı'na savaş muhabiri olarak katılmış. 1941 'de ülkesine dönerek ünlü üçlemesini yazmaya başlamış. Ehrenburg'un bu kitaplarında yazarın zen- gin yaşam deneytminin izleri açıkça görülür. Başta çok zengin bir kişiler albümüyle karşı- laşınz romanlarda. Hemen her ulustan, her kestmden, her sınıftan insanlar. Üstelik bu ki- şiler hiç de romanda belli görevi ya da işlevi olan kişiler gibi çıkmazlar karşımıza. Anlatılan dönemin, ülkenin, kentin sokaklarında dola- şırken karşılaşmışsınız gibi tanışırsınız onlar- la. Ancak her biri insana özgü trajik unsurlar taşıyan bu canlı kişilikler, Ehrenburg'un anla- tılarına inanılmaz bir gerçeklik duygusu katar. Tanıklıklarıyla 20. yüzyılın önde gelen kişi- liklerınden biri de olan Ehrenburg'un, bu üç ro- manı ülkemizde yaygın bir okur sayısına ulaş- tı, daha da ulaşacaktır. Benim dileğim, onun sekiz ciltlik anılar kitabının da dilimize çevri- lip okurlarımıza sunulabilmesi. Yüzyılın bir başka efsane yazan da Anna Seg- hers (1900-1983). Bu dizide onun da dört ro- manı yayımlanmış: Karar (Çeviren: Ahmet Ar- pad), Ölüler Genç Kalır (Çeviren: Burhan Ar- pad), Transit (Çeviren: Burhan Arpad), Yedin- ci Şafak (Çeviren: Ahmet Cemal). Anna Seghers'in romanlan en başta Nazi yö- netimiyle bir hesaplaşmadır. Daha da ötesin- de ülkesi Almanya'nın Birinci Dünya Savaşı yıl- larından başlayarak yaşadığı siyasal ve top- lumsal gelişmelerin geniş bir tarihsel bakış açısıyla anlatımıdır. Anna Seghers, ülkesini öyle anlatır ki, onu okurken sayfalarının ara- sından Alman toprağının, Ren esintilerinin, "most" şaraplarının kokusunu duyarsınız. ölü- ler Genç Kalır'ın sürgündeki Elizabeth'i de ay- nı duygu içindedir: "Ormanlarım, göllerim ve bulutlarımla yine kucaklaşsam, ancak o za- man rahatlayacağım." Yüzyılın bir başka efsane yazarı ise 1965'te "Rus halkının yaşamındaki tarihsel bir döne- mi, gerçeklere bağlı kalarak ve büyük bir sa- nat gücüyle anlattığı" için kendisine Nobel Edebiyat Ödülü verilen Şolohov'dur. Dört cilt- lik Ve Durgun Akardı Don (Çeviren: Tektaş Ağaoğlu), Don Irmağı kıyısında yaşayan Ka- zakların, Bolşevıklere karşı giriştikleri bağım- sızlık mücadelesini büyük bir romancının ge- niş görüşlülüğü içinde anlatmasıyla hayranlık uyandırıcı bir dönem romanıdır. Dimitır Dimov'un Tütün'ü de (Çeviren: Bur- han Arpad), böylesi dönem romanlan içinde önemli bir yer tutar. Tütün'de, komşumuzBul- garistan'ın, hiçbir tarih ya da toplumbilim ki- tabında bulamayacağımız geniş bir insani gö- rünümüyle karşılaşınz. Edebiyatın okuriar için böyle bir yaranda var: Bir dönemi edebiyat yapıtlarından okuyabil- mek, onu çok yönlü, çok boyutlu kavrayabil- mek için önemli bir olanak. K Ü L T Ü R + Ç İ Z İ K K Â M İ L M A S A R A C I