Katalog

17MART2002PAZAR CUMHURİYET J V L J L J . 1 LJ J \ kultur(ff cumhuriyet.com.tr SAYFA 15 Matematik dâhisi şizofren olursa ASLISELÇUK Oscar ödüllii Russell Crovve, son filmi "A Beautiful Mind" Akıl Oyunlan'ndaki dâhi matematikçi John F. Nash rolüyle bu yıl yeniden en iyi erkek oyuncu Oscar adayı. 24 Mart'taki Akademı Ödülleri töreninde o, ekranlanmıza konuk olacak: tin iyi kadın oyuncu Oscar'ını verirken ve belki de ikinci kez Oscar'ı alırken. Nash yorumuyla Altın Küre'yı şimdiden aldı zaten. "Nash Denklemi" teorisiylc 1994'te Nobel'i kazanan Nash yorıımu için Crovve, Nevv York Times'ın muhabiri Sylvia Nasar'ın "A Beautiful Mind" adlı biyografisinden yararlanmış. Nash'ın bulunduğu geçmış fotoğratları incelemiş, 1959'da baş gösteren şizofreni hastalığı nedeniyle yatınldığı klinikteki hastalarla olan konuşnıalannın esas bantlarını dinlemiş. Hastaları gözlemlemek için hastanelere gitmekten ıızak duran Crovve: "Değişik akıl rahatsızlıklanm gö/lemlemek için pazar günleri Nevv Vork City'de şöyle bir yürüy üşe çıkmanız gayet yeterli" diyor. Crovve, böyle bir karakteri canlandınrken bugün 74 yaşındaki Nash'in gençlık yıllarını aktarmanın güçlüğünün altını da çiziyor. "Elinıizde o yıllara ait hiçbir veri yoktu. Örneğin ilaç tedavisi öncesindeki Nash'ın ses tonunu bilmiyorduk. Bay Nash'ın çok güzcl, zarif elleri oldıığunıı fark ettim, karakterin ellerini kuüanma biçiıııi üzcrine yoğunlaştım." geles Sırlan" (1997) gelir. Hanson, Crovve'u akıllı, duyarlı bir oyuncu diyc niteler. Kısa sürede Taylor Hackford'un "Yaşam KanıtTnda (1988) görünür. Uluslararası büyük ününü Ridley Scott'un dev bütçeli yapımı "Gladyatör"le (2000) yakalar. Başrol önerısi ona Michael Mann'ın "Köstebek" (1999) filminin deneyimli oyuncusu Al Pacino ile karşılıklı oynarken gelır. Gladyatör'ün senaryosu Crovve'un eline ulaşır: "Ridley, göriintüsü gösterişli fakat aym zamanda kişisel bir yoğunluk taşıyan hiıini, yeni bir yüzü istiyordu. \laximus kurgusal bir karakter olnıasına karşın Ronıa İmparatoru Marcus Aurelius'un sadık generali konumundaydı. 'Akıl Oyunları': Yeni bin yılın Marlon Brando'su Hollywood'un gladyatörü Russell Crowe... 6SETLE Marlon Brando gibi olnıak... Diyaloglanmı yeniden elden geçirdim, gerçek bir kişilik olan Aurelius'un 'Düşüceler'inden alıntılar yaptını." diye açıklıyor. Scott'sa "Russell gerçek bir oyuncudur" dıyor, "rolünü gizemli bir yorumla derinleştirebiliyor. IJstelik çok dogal birfizikselgörünüme de sahip. Bu ikisi sonuçta başarılı bir karışım oluşturuyor." Çekimler boyunca Crovve kimi kez kendi Maximus yorumunu sunar Scott'a. Scott da ıyı bulduklarını kullanır. Aynı durum Marlon Brando ile Elia Kazanarasında 1951 de "IhtirasTramvayı"nın çekinıınde de yaşanmıştır. Kazan, Brando'nun yarattığı Kovvalski karakterine hayran kalmıştır. Crovve, nerdeyse çocuk yaşlaıda "Marlon Brando Gibi Olnıak fstiyorum" şarkısında söylediği gibi ağır ve güvenlı adımlarla saptadığı yükselme noktasına ilerlemektedir. uGladyatör'ü,eskimodafilmyapım değerlerinin yeni sinema teknolojisi ile buluştuğu görkenıli bir evliliğe beıı/etiyorum" diyor Crovve. "Tarinin çok ilginç, şaşırtıcı bir dönemi: Sosyal ve siyasal vicdan var, olağanüstü buluşlar yapılryor, ama aynı anda s|Mtr saydıklan e^lenceleri de vahşel^ kan ve şiddet ii/crine kurulmuş. O günden bugüne elbette çok şey değişmiş. Iki tekeriekli savaş arabasından Kerrari'ye geçtik. Fakat insan ilişkilerinin, uitiraslannın rengi, kokusu neredeyse değişmedi, ne yazık ki, |Kk de gelişemedi. Bizler günümü/xle bence şiddet ve vahşeti evlerimize kadar sokma yollannı geliştirdik. Artık korkmak, sinmek için sokağa bile çıkmamız gcrckmiyor" diyen Crovve, Oscar'dan sonra fılm başına 20 milyon dolar alnıaya başladı. " Yıldız olnıak, başrollerde görünmek artık bir düş değiL, bir gerçek. Bcnim işim bu. Dünyamn değişik yerlerine yolculuklar yapıyorum, roller canlandınyorum. Sinema dünyasmdaki ticari çekişnıelere kesinlikle girnıiyorum, çok sayıda insan tanımıyorum, böyle bir istegim de yok. Çünkü L.A.'de vaşamıyorum..." Risk alnıaya istekli bir oyuncu Yönetmeni Ron Howard, Crovve'u şöyle tanımlıyor: "Gerçekten karunıatik bir aktör. Köstebek'teki yorumuyla derinliği, aynntıyı önemseyen, yarahcı cesareti olan bir oyuncu olduğunu da kanıtiadı. Nash rolii,riskliydi.Bu nedenle biz de risk alnıaya istekli bir oyuncu seçtik." Biyografisinin yazarı Nasar da, "Bu rolde Crovve gibi çekici bir oyuncunun varlığı, şizofreni konusunda çok sayıda kitaptan daha fazla kamuoyu bilinci oluşturabilir. Birileri bir /amanlar Nash için şunu söylüyorlardı: İnsanlar onu kötü bir çocuk olarak görüyorlar ama nitelikli bir kötü çocuk Crovve bence başarılı bir seçim" diyerek düşüncelerini belirtiyor. Russell Crovve, 7 Nisan 1964'te Yeni Zelanda'da, Wellington'un kenar mahallelerinden birinde dünyaya geldi. 16 yaşındayken Rus ve Loq takma adıyla rol aldığı müzikalde "Marlon Brando Gibi Olnıak Istiyonım" şarkısını söylerken bugünlere ulaşabileceğinin düşünü kuruyor muydu? Annesi ve babası fılm sctlerinde yemek servisi yaparak orta halli bir yaşam sürdürüyorlardı. Küçük Russell böylece onlarla sinema dünyasına erkenden girmişti. Sinemaya ya irr\ 1 he Crossing', 'Köstebek', 'Romper Stomper', 'Hızlı ve Ölü', 'Los Angeles Sırlan', 'Yaşam Kanıtr ve Gladyatör' gibi filmlerde farkli karakterleri başanyla canlandıran Crowe, 'Akıl Oyunlan'nda canlandırdığı 'John F. Nash' rolünde yine farklı bir portre çiziyor. Aktör rolüne geçmiş fotoğraflan inceleyerek, yatınldığı klinikteki hastalarla konuşmalannın kaydedildiği bantlan dinleyerek ve Nash'in vücut dilini gözlemleyerek hazırlanmış. lesine bir üne erişmek size tümüyle olanaksız görünür... Toplumun kiniilerine kolayca sunduğu bazı üstünlükleri, silahlan az olan fakat yine de dirençli, cesur olan hiri için aslında amauna ulaşmak hiç de zor değildir" diyerek önceden düşledıklerini yakaladığını ve arkasından gelecek olan genç, yeteneklı oyuncu adaylannın zor kapıları açabileceklenni belirtti. Sinemaya Avustralya yapımlannda figüran olarak başlayan Crovve, henüz 6 yaşındayken bir TV dizisinde ilk önemli rolünü alır. 1990'da Avustralya yapımı "The Crossing"de ilk belirleyici rolünü üstlenir. 1922'de "Romper Stomper"dakj dazlak neonazi rolüyle Amerika'nın seksi oyuncusu Sharon Stone'un dikkatinı çeker. "Ben korkusu/luğu, gözüpekliği her zaman çok çekici bulunım" dıyen Stone, Crovve'u destekleyerek onu Hollyvvood'un özel ortamına sokar. Crovve ise açıklamalarında şöyle der: "Stone, Hollyvvood'a girmemde kesin bir katalizör oldu. Sinema dünyasmdaki insanların beni ciddiye almalanm o sağladı. Onıın karan ve isteğiyle ABD'de 5 fılm yapum." Crovve, Sam Raimi'nın feminıst vvesterni "Hızlı ve ÖlüTlde Stone ile oynar. Ardından Curtis Hanson'un "l,os An kınlığı asıl büyükbabasından kaynaklanıyordu. Stan VVemyss, 2. Dünya Savaşı yıllaıında kameramanlık yapmıştı. Hatta Çanakkale'ye gelip Gelibolu'da savaşa katılan Anzak askerlerini pcliküle geçırerck görüntülemişti. 73. Akadenıi Ödülleri töreninde ünlü "Gladyatör" fılmındeki Maximus yorumuyla en iyi erkek oyuncu Oscar'ını alan Crovve, dedesının savaş madalyasını frakının yakasına takmayı da ihmal etmemışti. Gerçek bir şaşkınlıkla, heykelciğini almak için sahneye çıkan Crowe: "Sydney'iıı, Auckland'ın ya da Nevv Castle'ın kıyı mahallelerindc büyümüşseniz, böy '2002 İlkbahar Müzayedesi' Kültür Servisi Portakal Kültür ve Sanat Evi tarafından düzenlenen '2002 İlkbahar Müzayedesi', bugün lstanbul Conrad International'da gcrçekleştırilecek. Saat 15.00'te başlayacak müzayedede, özel koleksiyonlardan derlenen 265 eser katılımcıların ilgisine sunulacak. Müzayede, hat sanatı ve cam sanatından örnekler, gümüşler, Osmanlı tombakları ile klasik ve çağdaş Türk ressamların farklı tekniklerdeki yapıtlarını buluşturuyor. Yurtdışından antika örneklerinden porselen, kristal ve gümüş eşyalar da müzayede de sunulacak. Hoca Ali Rıza, Nazmi Ziya, fbrahim Çallı, liikmet Oııat, Mahnıul Cuda, Bedri Katımi Eyüboğlu, Şeref Akdik, Agop Arad ve Avni Arbaş müzayede de yapıtları yer alan ressamlardan. Müzayede de sunulan eserler arasında hat sanatından başyapıtlar da yer alıyor. Şeyh Hamdullah, Hafız Osman, Mahmud Celaleddin, Kazasker Mustafa İzzet, Mehmet Şefık ve Hulusi Efendi'nin levhaları, Derviş Ali, tmamzade ve Mustafa Vasıf Efendi'nin Kuranıkerim, Cüz, En'am ve murakkaları; Sultan II. Mustafa, Sultan II. Ahmed ve Sultan III. Ahmed'in tuğralı ferman ve beratları da müzayede de sunulan örneklerden. Cam sanatı örneklerinden Beykoz, gülabdan, ibrik ve laledanlar, gümüşlerden divitler, buhurdan ve gülabdanlar, leğenler, Avrupa ve mineli Rus eserler ve Fransız gümüş mangal müzayedede sunulacak eserlerden bazılan. (0 212 225 46 73) Nicolc Kidnıan, VVill Smith, Julia Roberts. jürinin nelere prim verdiginin farkında üç genç oyuncu. (,'ocuklu dulu oynayan Kidınaıı Akademi'nin acımayla karışık ilgisini çekcrken, Smith'se Mııhammcd Ali'yi canlandınrken göreceği ilginin farkındaydı. Aksiliğiyle tanınan Roberts Oscar'ını alırken sevimli kız portresini de profesyonclce çizmişti. SINEIVIA ve tiyatro oyuncusu Sadri Alışık, ölümünün yedinci yıldönümünde anılıyor. 18 Mart Pa/artesi günü saat 12.00 13.00 arası, Ahşık'ın kabri başında, dostlannın katıldığı bir tören gerçekleştirilecek. Her yıl düzenlenen 'Gelenekscl Sadri Alışık Sinema Tiyatro ve Onur Ödülleri', bu yıl 10 Nisan Çarşanıba günü yapılan bir törenle sahiplerini bulacak. (Kültür Servisi) • ÇAĞDAŞ Yaşamı Destekleme Derneği yararına bugün Büyük Kulüp'te 17.00 19.30 saatleri arasında bir konser gerçeklcijtirilecek.Konser sonrası, Prof. Dr. Tiirkân Saylan ve gazeteci yazar Zeynep Oral, konuklarla, 'Sanat ve Yaşam' üzerine bir söyleşi gerçekleştirecekler. (Kültür Servisi) • NÂZIM liikmet 100. yıl Etkinlikleri Kıırulu, etkinlikler dizisinin beşincisi olan 'Nâzım Hikmet'in Oyun Yazaıiıgı' konulu semineri, 23 Mart'ta Devlet Opera ve Bale Sanatçılan Vakfı Afife Jale Sahnesi'nde gerçekleştirecek. Seminere, Coşkun Biikten, I\ıncer Cücenoğlu, Erenı Melike Roman, Yücel Erten, Süreyya Karacabey ve Ayşegül Yüksel kaulacaklar. (Kültür Servisi) • TERAKKt Vakfı '2. Şiir Festivali', yarın Terraki Vakfı Kültür Merkezi'nde saat 17.00'de gerçekleştirilecek. Fesivalin 'Onur Ödülü'nü Nâzım Hikmet adına Refik Rrduran alırken, 100. yıl pastasını Şükran Kurdakul ile birlikte kesecekler. Nâzım Hikmet'in şiirlerinden oluşan dramatik gösteri ve dans gösterisinin yer aldığı festival, fstanbul çapında düzenlenen ve teması 'Scvgi' olarak belirlenen şiir yanşması ödül töreniyle son bulacak. (Kültür Servisi) • TÜRKİYE Cumhuriyeti Merkez Bankası Rcsinı Koleksiyonu'ndan secilen yapıtlann yer aldığı sergi, 18 Mart 3 Nisan tarihleri arasında İzmit Büyükşehir Belediyesi Sanat Galerisi'ndc yer alacak. İbrahim Çalh, Ilalil Paşa, İbrahim Safı, Refik Epikman, sergide eserleri yer alan sanatçılardan bazılan. (0 262 322 05 00) (Kültür Senüsi) • THE British Council ve Ankara Sinema Derneği tarafından düzenlenen 'lngiliz İMİtn Günleri' 2 1 2 3 Mart tarihleri arasında Izmir'de gerçekleştirilecek Kültürpark Izmir Sanat'taki gösterimler, 16.3019.00 saatleri arasında ücretsiz izlenebilecek. Film Günleri'ndc, üç grup halinde 27 kısa film gösterilecek. (tzmirAA) Oscar kazanmanın 10 püf noktası Oscar'ı almak için en iyi olmak yetmiyor. Bunun kendine özgü kurallan var. Işte bu yıl da Oscar' ın verileceği gün yaklaşmakta. California's Academy of Motion Picture Arts and Sciences yakında toplanıp yılın en iyi film ve oyıınculannı değerlendirerekOscar'lan dağıtacak. Peki, kazananlar hangi ölçütlere göre belırleniyor'? Bu soruyu yanıtlanıak için, bir bilgisayara son yirmi yılda kazanan ve kaybeden filmleri yükledik ve Oscar'ı almanın püf noktalarını araştırdık. işte sonuçlar! 1 Hollyvvood'un gücünü değiL, zayıflıklannı oynayın. Hollyvvood'un en iyi yaptığı şey eğlendırmek. Bu nedenle bazı konulara ışık tutan ve bilgilendiren filmlere ödül veriliyor. Bu ölçüt de 'Yüzüklerin Efendisi'nın ışini zorlaştınyor. Çünkü film tümüyle hayal ürünü. 2 Veteneğinizi saklamayın. Eğer film başka bir çağda geçmiyorsa 'En iyi kostüm' dalında ödül almayı aklınızdan bile geçirmeyin. Günümüzde geçen fılmlerin kostümleri göz de kamaştırsa işe yarayacağı kuşkulu. Bu kural, en iyi film dalında iddialı olan 'Gosford Park' ve 'Moulin Rouge' için de geçerli. 3 Sakatları oynayın. Sakat karakterleri oynamak Akademf yi etkılemenin en güvenilir yolu. Bu yıl bu özellikte üç aday var: 'I Am Sam' adlı filmde zekâ özürlü bir babayı oynayan Sean Penn. iris' filminde alzheimer hastası Iris Murcoch'u canlandıran Judi Dench ve 'A Beautiful Mind' filmindeki şizofrenik matematik dehası John Nash' ı oynayan Russell Crovve. 4 Gerçek yaşamda da yetenekli olan birini oynayın. Bir dâhiyı oynamak size önceden seyirci desteği sağlar ve veriminizi sanal olarak arttınr. Örneğin Crovve'a oy verdiğinizde, aynı zamanda başarılı bir matematıkçiye oy veriyorsunuz. Yani bir anlamda Oscar, Nobel'i izliyor. 5 Ciddi olun. Crovve'un gerçek rakibi aslında Michael Mann'ın filminde Muhammet AH'yi canlandıran WiU Smith. Smith geçen yıllarda çok para kazandı. (Bu Akademi'nin çok önemsedıği bir şey.) Ama bugüne kadar yalnızca güldürülerde oynamıştı. Akademı genellikle güldürülere şans tanımıyor, ama giildürüyle başlayıp bir süre sonra eğyin. Bu yüzden, tarihi kişilikleri işlemek filmın şansını arttırabilir, ama tarihe bağlı olmalısınız. Örneğin, Jerry Bnıckheimer'in 'Pearl Harbor' filmı bu açıdan bile başarısız sayılıyor. 'A Beautiful Mind'ı da aynı tehlike bekliyor, çünkü filmin kahramanı John Nash; gerçckte bir sürü homoseksüel arkadaşı olduğu halde, filmde safça dünyada eşi olmadığını ileri sürdüğü bir kadına iltifatlar yağdırmakla kalıyor. 7 Miramax'ın bir filminde oynayın. Miramax'ın başı Harvey VVeinstein, Oscar'ı kazanma sanatında iyice ustalaştı. Bu şırketin başka bir özelliğiyse her yıl, önceki yılın Oscarlı oyuncularıyla çalışmak. Bunun amacıysa, şöyle bir izlenim yaratmak: "Onlar zaten kazandılar, başka bir ödüle gereksinimleri yok." 8 Gerçek yaşamda da ekrandaki kadar cesur olun. Bu konuda Nicole Kidnıan, bu yıhn en başanlı kadın oyuncusu dalında çok şanslı. Ama bu yalnızca 'Moulin Rouge' filmindeki oyunuyla değil, Tom Cruise'dan boşanmasıyla da ilgili. Acıma duygusu Akademi'de çok puan kazandınyor. 9 Kazamrsanız ne kadar minnettar olacağım/.ı önceden gösterin. Julia Roberts'ın geçen yıl Golden Globe'u aldığında yaptığı konuşma buna en güzel örnek. Ustaca Oscar'sız yıllarından söz etti. Bu yıl aynı durum Kidnıan için geçerli. 10 FUminizi seyirci ayakta aUaşlamalı. Bu, Akademi'yi çok etkiler. özellikle de kararsız olanları. Oscar töreni bu yıl 24 Mart'ta. (The Daily Telegraph 'ten çeviren: Yılmaz Giiney) • Son yirmi yılda Oscar kazanan ve kaybeden filmlerden yola çıkarak hazırlanan listenin başında 'Hollyvvood'un gücünü değil, zayıflıklarını oynayın' maddesi yer alıyor. lendirme içgüdüsünü yitirmiş oyunculan seviyor. Bu da Smith'ın şansı. FJarkinson hastası ('Sakatları oynayın' şıkkına bakın) Ali'nin toplayacağı alkışı da unutmayın. Özetle: Russell Crovve ve Jennifer C onnelly 'A Beautiful Mind'da, Will Smith 'Ali'de, Kevin Spacey 'The Shipping Nevvs'te bu yılın ıddialıları. 6 Gerçeklerc ulaşmak için doğru yolu seçin. Kalitenin, gözle görülen ama elle tutulamayan bir şey olduğunu biliyoruz, bunun için oy kazanmak istiyorsanız daha elle tutulur konulan işle • MOULİN Rouge Kabaresi, Fransız Ticaret DerncğiMars Entertainmeııt Group işbirliğiyle tek bir gösteri için 15 Mart'ta Türkiye'ye geldi. Fransız Ticaret Derneği'nin geleneksel gala geccsinin onur konuğu olarak geldikleri tstanbul'da aynı gece saat 23.00'te llilton Convensional Centre'da ilk kez buluştukları Türk izleyicilere renkli bir gösteri sergilcyen 'Moulin Rouge Kabaresi', trapezcilcr, akrobatlar, şarkıcılar ve Fransız Kaııkan dansçılarından oluşan 60 kişilik bir kadrodan oluşuyor. (Kültür Servisi)