Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET 28 EYLÜL 2001 CUMfi
HABERLER
3UNYADA BUGUN
M SİRMEN
layal Görmeybı Beylerl
Zaman zaman bizim takımlann yabancılarla yap-
tlan maçları TV'den izlerken spikere de kulak ve-
ror ve hayrete düşüp, kendi kendime söyleniyo-
mn:
- Herhalde benim seyrettiğim ile onun anlattığı
anı maç değil...
11 Eylül'den bu yana cereyan edenter ile genel-
o, bizim medyanın anlattıklanna bakınca iki ayn
c*yı izlediğimiz kanısına kapılıyorum.
şin daha garibi, George W. Bush'un sallandır-
djı zokayı yutmada, kimi Amerıkan gazetecileri
d#ii bizimkiler kadar iştahlı davranmıyoriar.
3ush'u Evvel'in "uyan/fc'"Özarayutturduğunu,
trf Bush bizim medyaya yutturuyor.
Meymiş efendim, "Türkiye yıllardır, terörile sa-
vşıyormuş da, Batı bunu bir türfü anlamıyormuş,
bı son olaydan sonra artık bize daha anlayışla
yadaşacaklarmış, Türkiye bu olaydan kazançlı çı-
kecakmış".
•••
sterseniz sondan başlayalım, Türkiye bu olay-
da~ı kazançlı falan çıkmadı, çıkmayacak da
Xinya ekonomisinde durgunluk Türkiye'yi etki-
ler
Aynca, turizmde rezervasyon iptalleri yağmaya
başladı, bunlann bir kısmı da, Türkiye'nin "Müs-
lünan ülke" olmasından kaynaklanıyor. Zaten
AED de, hangi bandırayı taşırsa taşısın kendi li-
manlanna gelecek gemilerin karaya çıkamayacak
mirettebatı arasına Türkleri de soktu.
Ankara'nın uyansı ile artık VVashington bile bu
kadar fahiş ayıptan vazgeçme gereğini duydu.
Malum ya, bir de destek talebi var.
Bu arada Schengen vizesinin Türkler için yen-
çjen olması olasılığının da yaşama geçtiğini gös-
teren olaylara yakında tanık olacağız.
Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Bû-
yükanrt'ın Savunma Sanayii Fuan'nın açılışı dola-
yısıyla 26 Eylül günü yaptığı konuşma kesip sak-
lanacak niteliktedir ve sapına kadar doğrudur. Ger-
çekten de terör çağımızın vebasıdır ve kendisine
kucak açanı da vurmaktadır ve Batı terörü görmez-
den gelmekle, zaman zaman ona kucak açmakla
isuçludur.
. Ancak Sayın Büyükanıt, eğer, 11 Eylül olayının
ABD'ye ve kimi Batı ülkelerine ders olacağını sa-
nıyorsa, biraz iyimser bir yorum yapıyor demektir.
Bakınız Amerikalı gazeteci, VVilliam Pfaffın 24.
09. 2001 günü Herald Tribune'de ve de Los An-
geles Times da çıkan, Melih Aşık'ın da 26 Eylül
günkü "Açık Pencere'sine aldığı yazıda ne deni-
yor
"... Birçok ülke kendi teroristleriyle daha rahat
mücadele edeceğini umarak, ABD'nin yanında
yer almaktadır. Ruslara göre Çeçenler, Türklere
göre Kürt direnişçiler, Hintlere göre Keşmir ayn-
lıkçtlan, Sri Lanka'ya göre Tamilisyancılan vb. te-
röristtirier. Ama Amerika'ya göre bunlar terörist
değil, özgüriüksavaşçıJandıriar. Amerika'nın tero-
rist saydıklan yalnızca kendisine saldıranlardır."
• • •
Ingiliz Independent'in yazan Robert Fisk de,
ABD'nin kimi teröristlerle dost olduğunu, kendi çı-
kar alanı dışında kalanlan hedef aldığını söyledik-
ten sonra, şöyle diyor
, "Neticede, bizden dünya terörüne karşı savaş-
mamız değil, ABD'nin düşmanlanna karşı savaş-
mamız isteniyor. Yanlış tarafa sürüklenebilecek,
sır dolu hedeflere yönelik birsavaştır destekleme-
miz istenen."
Şu anda dezenformasyonun da yardımıyla, te-
röre karşı mücadelenin bayrağını kuzey Irak'taTa-
labani ile Barzani çekiyor, yakında onlara Ameri-
Icalılar da katılır. Sonra Türkiye'den de destek is-
tenir.
Türkiye de bu desteği vererek, kendi kuyusunu
kazarsa, buna özalvari salaklık denir.
. Hayal görmeyin beyler!
Sema Piskinsüt:
Solda seçün
ittifakı zoraiîlu
TÜREYKÖSE
.- ANKARA-DSP'den
.İstifa ederek yeni bir
parti kurmaya hazırla-
' nan Aydın Bağımsız
Milletvekili Scma Piş-
idnsüt, öncelikle üç
ayaklı bir toplum proje-
"5İ ortaya koyacağını
açıkladı. "Sol için orta-
mm çok verimlP oldu-
ğunu vurgulayan Piş-
kinsüt, yeni parti kur-
mak için büyük bir kay-
nakbulduğu söylentile-
-nne "Bunu söyleyenle-
Jrin dUleri sol beyinleri
sağdır'' diye tepkı gös-
terdi. Pişkınsüt, soldaki
•iiğer parti oluşumlan
ile ilişkileri konusunda
ise "Ddohışumlada iBş-
ki kurmadınr dedi
~> Pişkinsüt'e sorulan-
mız ve yanıtlan şöyle:
• • "Gerekirse yeni bir
-parti kuranm" dediniz.
Bu sözteri açar nusınız?
-. • Solu aynştıncı de-
-gil, birleştirici, sol du-
."yarhhğı besleyici bir
yaklaşım içinde olmak
-fcorundayız. Tabanın is-
lekleri iyi değerlendiril-
•fliedi. Halkın istekleri-
jiin sol bir dinamizm
İçinde birleştirilmesin-
.de sorun var.
., • Birleştiricioimage-
.jeği üzerinde duruyor-
şunuz, yeni bir parti bu
amaca hizmet eder mi?
• Sayın tnönü'nün
kuracağı belirtilen par-
tiyle ilgili olarak Alman
modeli gibi görüşler ba-
sına yansıdı. Bizim baş-
ka modelleri de tartış-
mamız lazım. Bu da sol
ittifaklardır. Ortak se-
çim programlan hazır-
lanması gerekir..
• Soldaki iki yeni oJu-
şumla herhangibir bağ-
iantınız okhı mu?
• Ben iki oluşumla
da, DSP üyesi olarak,
etik anlamda doğru ol-
mayan hiçbir ilişki kur-
madım. Kimse de beni
aramadı.
• Bundan sonra nasıl
birçahşma yüriiteceksi-
niz?
• istifa tarihinden iti-
baren DSP içindeki hiç-
bir konuyu dile getir-
mem, parti iç işlerine
kanşmam. Bundan son-
ra üç ayaklı bir toplum
projesi hazırlayacağun
ve kamuoyu önünde sa-
vunacağım.
• Yeni bir parti kur-
mak çokkküâh bir giri-
şimdeğflmi?
• DSP'de zamanımı
ve enerjimi harcama
yönünden çok büyük
güç kaybettim. 6 sene-
dır gece gündüz çalışı-
yorum. Parti yüzde
22'lerden yüzde 2'lere
düşmüşse ve bunu sor-
gulamıyorsa yapılacak
bir şey yok demektir.
Erdoğan'a unıut ışığı; Erbakan kurtıılamadı. M illetvekilleri, 'kıyakemeküliğe
9
rekor oy verdi
Erdoğan'a kapıANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Anayasa değişikliîc pake-
tinin dünkü görüşmeleri, AKP
Genel Başkanı Recep Tayyip Er-
doğan ile yasaklı Necmettin Er-
bakan'ın siyasi geleceğını ılgı-
lendiren iki maddede çekişmeye
sahne oldu. SP'liler, Necmettin
Erbakan'ın siyaset yasağuı
2002 bahannda sona erdirme gi-
rişiminde, AKP'lilerin zoraki
desteğine karşın sonuç alamadı-
lar. Tartışmah genel başkanlığı
ve siyaset yasağında Recep Tay-
yip Erdoğan lehine yorumlanan
76. maddedeki değişiklikte de
DYP, DSP ve SP'lilerin tepkisi
nedeniyle kabul oylan düştü.
TBMM Genel Kurulu'nun
dünkü orurumlannda, anayasa
değişiklik önerisinin 12 madde-
si daha kabul edilerek pakette ilk
tur için 31. maddeye gelindi.
Siyasi partilerin uyacaklan il-
kelerle ilgili 69. madde değişik-
liği görüşülûrken SP, Erbakan'ın
siyaset yasağını 1 yıl erken kal-
dırmayı amaçlayan önerge verdi.
özkan ve
Bahçell
çok sık
Oörüştiiler
TBMM'de
görüşülen
anayasa
değişiktigi paketi
adnn adnn
flernyor. Ortaya
çıkan görüş
aynhklannda,
Başbakan Ecevit
adma Başbakan
Yardımcısı
Hüsamettin
Özkan zaman
zaman devreye
girerekorta
yohuı
bulunmasuiı
sağladı.
(FotoğrafAA)
• Tartışmalı genel başkanlığı kmıusunda Erdoğan
lehine yorumlanan 76. madde değişikliği 369 kabul
oyu aldı. Paketin geneli üzerinde 6 partinin imza
attığı uzlaşmaya karşın 106 milletvekili oylamaya
katılmadı, 54 milletvekili de ret oyu kullandı.
Milletvekilleri, dokunulmazlık dosyalannda süreci
hızlandıran sınırlamaya bile olumlu yaklaşmadı.
Partinin kapatılmasma neden
olanlann yasak süresinin 5 yıl-
dan 4 yıla indirilmesine ilişkin
önerge DSP, MHP, ANAP ve
DYP'lilerin oylanyla reddedildi.
AKP'den Erbakan'a destek
Aynı girişime komisyonda çe-
kimser kalan AKP'liler. Tayyip
Erdoğan'ın "KişiseJhareketedil-
mesine karşıyız" demesüıe kar-
şın genel kurulda Erbakan öner-
gesini destekledi. SP'li Mustafa
Kamalak, "Bu paketin en kay-
pak maddesi budur" diyerek
önergeye destek isterken SP yö-
neticileri de Erbakan'ı 1 yıl er-
ken genel başkan yapmak için
kuliste büyük çaba gösterdi. Er-
bakan'ın siyaset yasağı 2003 Şu-
bat ayında sona erecek.
Erdoğan'a tepki oylan
Tartışma konusu olan diğer
düzenleme. milletvekili seçilme
yeterliliğini düzenleyen 76. mad-
deyi değiştiriyor. Bu maddede
"milletvekili seçilmeye engel suç-
lar" arasında sayılan "ideolojik
veya anarşik e>1emlere kanlma,
tahrik ve teşvîk" hükmündeki
kavramlar "terör eylemlerine''
şeklinde değiştiriliyor. Bu esnek-
liğin, Turk Ceza Yasası 'nm 312.
maddesinden hüküm giydiği için
milletvekili seçilme yeterliliği
taşımayan Tayyip Erdoğan lehi-
ne yorumlanabileceği savunulu-
yor. Bu konu, Anayasa Mahke-
mesi'ndeki ihtar davasında ka-
rara bağlanacak.
Bazı DSP'liler ile DYP'lile-
rin karşı çıktığı bu maddede tep-
ki oylan görüldü. 435 milletve-
kilinin katıldığı oylamada, 369
kabul, 54 ret, 6 çekimser, 5 boş
ve 1 geçersiz oy çıktı. Uzlaşma
metnine 6 partinin de imza koy-
masına karşm, 106 milletvekili-
nin oylamaya katılmaması dik-
kat çekti. Destek olduklanru be-
lirtmekle birlikte bazı SP'lilerin
de oylamaya katılmaması dik-
kat çekti. DYP'Ii Kamer
Genç'in, maddenin metinden
çıkanlması için verdiği önerge
reddedildi.
Dokunnlmayhğa sanldılar
En tartışmalı yasama konula-
nndan olan dokunulmazhğı ye-
niden düzenleyen madde, gizli
bir muhalefetle karşılaştı. Ge-
nel kuruldaki 435 milletvekilin-
den 355'i kabul, 78'i ret, 1 'i çe-
kimser, 1 'i boş oy kullandı. Ka-
bul oylan, referandum barajını
düzenleyen 367 çoğunluğunun
altına düşmesine karşın, paketin
tümü 367 oy alırsa, 367 oyun al-
tında kalan maddeler için halk
oylamasına gidilmeyecek. Ikin-
ci turda kabul oylan 330'un al-
tına düşen madde metinden çı-
kanlacak.
Odak koşulu ağuiaşü
Yeniden düzenlenen 69. mad-
de, parti kapatma davalannda
"suçun \t)ğunlukla ve kararhok-
laişlenmesi" koşulunugetiriyor.
Buna göre, parti kapatmaya ne-
den olan eylemler; o partinin
üyelerince yoğun şekilde işlen-
diği ve bu durum o partinin bü-
yük kongre veya yönetim or-
ganlannca "zımnen veya açıkça
benimsendiğinden
veya doğru-
dan doğruya o parti organlarm-
ca M
kararhuklan
işlendiğinde
"o friUerin odağı hah'ne getaıe"
yargısı konulacak.
ERDAL INÖNÜ:
AB'yebiranönce
girmek zorundayızHaber Merkezi - Prof. Dr.
Erdal Inönû, Türkiye'nin bir-
çok alanda olduğu gibi Avrupa
Birliği'ne (AB) giriş konusun-
da da dünyayı gerilerden takip
ettiğini savunurken anayasa
değişikliği çalışmalanm da ye-
terli bulmadığmı söyledi.
Erdal Inönü, Adana Tabip
Odası Kültür Merkezi'nin açı-
lış töreninden sonra yaptığı
söyleşide, Türkiye'nin Avru-
pa'yı geriden takip etmesinin
kader olmaması gerektiğini be-
lirtti. Inönü, "AB'ye bir an ön-
cegirmek zorundayız.Aksitak-
dirdefleridetşimiz daha da zor-
laşacak" diye konuştu.
Anayasa değişikliği çalışma-
lanna da değinen Inönü, sözle-
rini şöyle sürdürdü: "Bu çok
önemü bir adım ama yeteıü
bubnuyonım.Her şeye rağmen
bir başlangıç ohnası açısından
büyük önem taşryor."
Kadın Araşörmalan Derne-
ği Başkanı Prof. Dr. Necla
Arat da TBMM'de görüşül-
mekte olan anayasa değişikli-
ği paketinde yapılması bekle-
nen "kadın-erkek eşitliğT dü-
zenlemesininyeterli obnadığı-
nı belirterek düzenlememn
yalnızca "eşlerarası eşitlik"
ifadesiyle geçiştirildiğini vur-
guladı.
Yeni parti hanrhklan
TBMM'nin açıhşıyla birlik-
te siyasetin hareketlenmesi ve
erken seçim olasıhğınm siyaset
kulislerinde daha yoğun birbi-
çimde dile getirilmesinin, za-
ten hazırhklan tamamlanma
aşamasma gelen yeni partinin
ilannun daha da geciktirilme-
mesi görüşünü etkinleştirdiği
kaydedildi. Partinin kuruluş ta-
rirıi olarak 'ekün sonu'nun dü-
şünülmesüıe karşm, kesin tari-
hin înönü'nün kafasmda oldu-
ğu belirtildi.
MUHALEFET BAŞLAMADAN BİTTİ
Deklarasyon basına
sızınca askıya alındı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - ANAP İ2mir Milletveki-
li Işm Çefebi'nin kaleme aldığı
deklarasyonun basına erken sız-
ması üzerine girişim askıya alı-
nırken, Diyalog Grubu'nun da
bir deklarasyon hazırladığı ha-
berleri tartışma yarattı. Diyalog
Grubu Başkanı Kamran tnan
bu haberlerin doğru olmadığım,
henüz toplanmadıklannı söyle-
di. Inan, Çelebi'nin deklarasyo-
nu konusunda da, "Benim aya-
simücadeleyaşun geçti" demek-
le yetindi.
Çelebi'nin hazırladığı dekla-
rasyonun "ham" olarak basına
sızması nedeniyle şu aşamada
imza toplanmasından vazgeçil-
di. Çelebi'nin TBMM'deki çe-
şitli partilerden 81 milletvekili-
nin destek verdiğini söylemesi-
ne karşın, DSP'li birkaç millet-
vekili dışında kimse deklaras-
yona sahip çıkmadı.
DSP'lilerde 'içeriğme'' katıl-
dıklannı, ancak imza vermedik-
lerini söylediler. Çelebi, çalış-
malanm anayasa değişikliği pa-
keti sonrasma erteledi. Çele-
bi'nin deklarasyonu tartışılırken
Diyalog Grubu'nun da benzer
bir girişimde bulunacağı haber-
leri yayıldı.
İnan'dan yalanlama
Diyalog Grubu Başkanı Kam-
ran lnan, bu haberleri doğrula-
madı. lnan, "Arkadaşlanmız
Amerikan senaryolannı bitirdi-
ler, şimdi Türkrve senaryolany-
la uğraşıyorlar. Diyalaog Grubu
olarak daha toplanmadık. Be-
nim kafamda 15 Eldm'den son-
ra toplanma fîkri var" dedi.
lnan, "Çelebi'nin kaleme aldı-
ğımetninasıl değerlendim'orsu-
nuz" sorusuna da, "Arkadaşlar
gösterdi, okudum. Benim si\asi
mücadeleyaşun geçti.Aruk dev-
letmücadeksiylemeşgutüm'' ya-
mtmı verdi.
Cecen maddeler
Komulaştırma
bedelleripeşin
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM
Genel Kurulu'nda kabul edilen değişiküklerle
anayasada yapılan yeni düzenlemeler şöyle:
Başjang^ bötumü, 13 ve 14. maddeler: Temel
hak ve özgürlüJdere yapılan sınırlamalann
alanı daraltıldı.
19. madde: Topiu suçlarda gözaltı süresi 4
güne indirildi.
28,21,22 ve 23. maddeler Özel hayatın
gizliliği, konut dokunulmazlıgı, haberleşme
ve seyahat özgürlüğünün önündekı engeller
sınırlandınldı.
26. madde: Düşünceyi açıklama ve yayma
özgürlüğünün kullanılmasında "kanunla
yasaldannuş dfl kuDandamayacağt" hükmü
kaldınldı.
28. madde: Anadilde yayın hakkı getirildi.
31. madde: Kitle iletişimin ancak "mflB
güvenKk,kannıdüzeni. genel ahlakvesağbğm
korunması'" koşullanna bağlı olarak
sınırlandınlması koşulu getirildi.
33. madde: Dernek ve sendika kurmanın
önündeki engeller kaldınldı.
34. madde: Toplantı ve gösteri yürüyüşü
düzenleme hakkı ve sınırlan A\Tupa tnsan
Haklan Sözleşmesi'ne uygun olarak
değiştirildi.
36. madde: Herkesin "adfl varguanma"
hakkına sahip olduğu ifadesi anayasaya
eklendi.
38. madde: Ölûm cezası. terör suçlan ile çok
yakın savaş tehdidi ve savaş hali dışında
kaldınldı.
40. madde: Devletin, işlemlerinde
vatandaşlara hangi yasa yollanna
başvuracagını bildirme zorunluluğu getirildi.
41. madde: Ailenin eşler arasında eşitliğe
dayandığı ilkesi kabul edildi.
46ı madde: Kamulaştırmanın gerçek bedel
üzerinden yapılması ve taksiderde kamu < <M n
alacaklanndakı en yüksek faizin ödeomesi
ilkesi getirildi.
49. madde: Devlete ışsızlen de koruma
yükümlülüğu verildi.
51. madde: Sendika kurma hakkırun
sınırlandınlmasında Avrupa Insan Haklan
Sözleşmesi kriterleri öngörüldü.
55. madde: Asgan ücretın belirlenmesinde
"çahşanlanıı geçim koşuUan" kriteri getirildi.
65. madde: Devletin ekonomik ve sosyal
ödevlerinin sınınnda "bu görevlerinin
amaçlanna uygun önceHkleri gözetme"
yükümlülüğu getirildi.
66. madde: Yabancı babadan olan
çocuklann Türk vatandaşhğmın yasayla
düzenlenmesi hükmü kaldınldı.
67. madde: Taksirli suçlardan hüküm
giyerüere oy kullanma hakkı getiriliyor.
69. madde: Bir partinin, kapatılmaya
neden olan eylemlerin odağı haline
gelmesi konusunda "suçun işlenişinde
yoğunluk ve kararünk" ilkesi eklendi.
74 madde: Türkiye'de yaşayan
yabancılara dilekçe hakkı veriliyor.
76. madde: Milletvekili seçibneye engel
suçlarda "ideolojik ve>ia anarşik eylem"
hükmü "terör eylemkri" olarak
değiştirildi.
83. madde: Milletvekillerinin
dokunulmazlık dosyalanyla ilgili süreç
hızlandınhyor. Milletvekilleri hakkındaki
ceza davalan Yargıtay'da görülecek.
86. madde: Milletvekillerine ayncalıklı
emeklilik için anayasal temel oluşturuldu.
87. madde: Genel ve özel af çıkarma
koşulu, TBMM üye tam sayısının 5'te 3
çoğunluğunun (330 oy) karanna
bağlanıyor.
ÎFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
Istanbul'da sonbaharı en güzel
yaşayan yerlerin arasında Adalar
başta gelir. Büyükada iskelesinden
Dilbumuna doğru bir hafta sonu yü-
rüyüşüyle ciğerlerinize oksijen de-
polayabilirsiniz. Nefesinizeveayak-
lannıza güveniniz varsa Aya Yorgi
tepesine tırmanıp, güneşin batışını
izlerken Bozcaada şarabından yu-
dumlayabilirsiniz. Akşam yemeğini-
zi sahil lokantalanndan birinde ye-
dikten sonra, kahvenizi iskeledeki
Kafe Turing'de içebilirsiniz.
Bütün bunlan Heybeliada, Burga-
zada veya Kınalıada'da da yapabi-
lirsiniz. Adalann içinde yer aldığı
Marmara Denizi dünyanın en zengin
balık çeşrtlerinin olduğu denizlerden
birisiydi. özellikle mevsim değişik-
liklerinde Karadeniz'den Marma-
ra'ya, Marmara'dan Karadeniz'e
balık akınlan olurdu.
196O'lı yıllarda Boğaz'dan Mar-
mara'ya akan lüfer ve palamutlar Is-
tanbullulansevinceboğardı. Üniver-
site yıllarımızda palamut en ucuz
balıktı. öğrenci lokantalannda kuru
Adalar Balığa Kavuşacak mı?
fasulye ile palamut yahninin aynı fi-
yatasatıldığını anımsıyorum. Kış bo-
yu, ucuz balık dar gelirli Istanbullu-
nun temel gıda maddelerinden biri-
si olurdu. Karadeniz'den gelen ham-
siyi de unutmamak gerekir.
Yıllar yıllan kovaladı. Önce Istan-
bul'un kumsallannda denize girmek
olanaksızlaştı. Denizlerin kirlenme-
si plajlann kapanmasına neden ol-
du. Haydarpaşa'dan Pendik'e giden
banliyö treninin duraklarının yanın-
da yazan plaj işareti yıllarca bir anı
olarak kaldı. Süreyya Plaji durağının
yerinde şimdi ne plaj var ne de de-
niz.
• • •
Adalar, denizin ve balığın en bol
olduğu yerlerdi. Küçücük sandallar-
la denize açılan Adalılar çok yakın
zamana kadartenekeler dolusu ba-
lık tutarlardı. Şimdi bunlann yerinde
yeller esiyor. Ancak Adalılar son yıl-
larda Adalar çevresinde yeniden ba-
lık cinslerinin çoğaldığını sevinçle di-
le getiriyoriar. Kanalizasyonlann ar-
tık sahile akmaması da Adalar'da
denize girmeyi yeniden keyifli hale
getirdi.
Adalı balıkçılar, balık cinsinin ve
miktannın artmasını sevinçle karşı-
larken, balıkçılık alanında yürütülen
bir mücadeleye de dikkat çekiyor-
lar. Adalar Kaymakamı Mustafa
Farsakoğlu, cesur ve yerinde bir
kararla bu yılın nisan ayının başında
Adalar çevresinde gırgır vetrolle ba-
lık avını yasakladı. Kaymakam Far-
sakoğlu, bu karannın gerekçesini
şöyle açıklamıştı: "Kartal-Kadıköy
kıyı şeridi ile Adalar arasında bulu-
nan deniz kesiminde balıkavlanma-
sı yapıldığı, buralardaki su derinlik-
lerinin avlanma İçin yeterli olmadtğı
ve buralann balıklann üreme bölge-
si olduğu, ilçedeki Su Ürünleri Ko-
operatifleri yetkililerince ifade edil-
miş ve bölgede trolle ve gırgıria av-
lanmanın doğal çevreye zarar ver-
diği, bu bölgede deniz trafiğinin yo-
ğun olması nedeniyle seyir güven-
liğiniriskesokarak kamu düzenini ve
genel sağlığı olumsuz etkileyeceği
anlaşıldığından bu bölgede gırgır ve
trol ile balık avlanması Kaymakam-
lıkça yasaklanmıştır."
•••
Adalar Kaymakamlığı'nın aldığı bu
karara Adalar Belediye Başkanlığı,
Heybeliada Deniz Lisesi Komutan-
lığı, Büyükada Su Ürünleri Koope-
ratifleri destek verdiler. Bu karar en
çok da Adalar'da yaşayan, Adalar'ı
ziyarete gelen yurttaşlan sevindirdi.
Artan balık çeşidi onlar için bir mut-
luluk kaynağı oluyordu. Ancak, bu
karar bu türden avlanma yapan çev-
relerin detepkilerine neden oldu. Is-
tanbul Balık Müstahsilleri Derneği
Başkanı Ismet Yalçın, Idare Mah-
kemesi Başkanlığı'na başvuruda
bulunarak Kaymakamlığın bu kara-
nnın iptalini veyürütmenin durdurul-
masını talep etti. Konu şimdi idari
yargının önünde. Ancak Adalar'da
yaşayanlar, balıkçılar, denizciler,
Adalar'ı sevenler, artan balık çeşit-
lerinden, artan balık sayısından çok
memnunlar. Kaymakamlığın aldığı
karara desteklerini sürdürüyorlar.
•••
Istanbul'un ve Adalar'ın çevreyle
ilgili derdi çok. Güzelim doğanın gi-
derekyok olması Istanbulluları üzü-
yor. Ancak son yıllarda alınan küçük
küçük önlemler, iyi niyetli ve gayret-
li bir yöneticinin aldığı bir karar, bu
kötü gidişe dur diyecek bir umut ışı-
ğına dönüşüyor. Yıllardır Haliç çev-
resinde sürdürülen çabalar seme-
resini vermeye başladı. Unkapanı
köprüsü üzerinde balık tutanlar, atı-
lan adımlann ne kadar önemli oldu-
ğu ortaya koyuyor.
Adalar ve balık, Adalar ve deniz,
Adalar ve onman. Hafta sonu Ada-
lar'da bir orman yürüyüşüne ne der-
siniz. Üstelik, lokantalardataze balık
da var.