Katalog

•YLÜİ.2001CUMA CUMHURİYET SAYFA iJ. U İ V kultur@cumhuriyet.com.tr 15 1970'lerde Kolombiya kokainiyle Amerika'yı uçuran torbacının gerçek öyküsü argibibeyazvesafCerçek bir hayat hikâyesinden nnuştrjr' ibaresiyleve kokaın üre- rvinı ktsa, belgeselimsi bir şekilde taran Kolombiya görüntüleriyle .şlayan **Kow-BeyazŞeytan",sıra- ın bir 'ot' toıbacısıyken Kolombı- ı 'maFını bol miktarda ithal edip ttarak 1970'li yülarda bütün Kali- )rniya'yı 'beyaz'abulayan, George ıng (Johnny Depp) adındaki, aile urbaru, sorunlu bir Amerikan gen- inin drarnatik yaşamöyküsünü an- atıyor. Yeşil koka yapraklanyla ha- ır neşir olmaktan elleri çatlamış ır- ;atlann, astığı astık kestigi kestik, ırkütücü Escobar ağa (CMffCurtis) çin yetiştinp tozadönüştürdüğü saf Colombiya kokaininin, George'la ırkadaşlan aracılığıyla, genelde -Iollywood sakinleri, müzisyenler, >esteciler, oyuncular, aydınlar, jençler başta olmaküzere, dönemm MJD'sıni gerçekten 'uçurduğu' 1970'leri eksen ahyor u Btow". Sık sık evini terk eden, gözü pa- •ada, aksi bir anneyle(Rachel Grif- Fhhs) çok para kazanamayan, ınşa- ıtçı, sevecen bir babaıun (Ray liot- ta), yoksulluktan nefret eden çocu- %a George, sorunlu yuvasmdan açup şişko arkadaşıyla Kaliforraya plajlannda manhuanasataxak köşe- y\ dönüyor önce. Valizlerine doku- nulamayan hostes sevgilisi Barbie (Franka Potente) sayesinde sınır- gümrûk tanımayan George, Bar- bie'nin kanserden ölmesinden son- ra yakasını ilk kez polise kaptmyor 1972'de, annesinin ihbar etmesiyle. Hapisteki oda arkadaşı Diego (Jor- diMona)aracıhğıylataruşttğı, zaten kokamlermi ABD'ye pazarlamak içinyanıp tutuşan 'El Magico'Esco- bar'la yaptığı işbırhğı, artık parala- n koyacak yerbulamayan George'u en tepeye çıkanyor. GerçekGeorge haten hapiste Torbacılığa 'marihuana doktora- sıyia başlayıp kokain diplomasıyla çıkan 1 George, Dıego'nun evlenme töreninde göriip sevdalandığı, lüks meraklısı, cazgır latin dilberi Mirt- ha'yla(PenetopeCnız)evleniyor. Ilk görüşte aşk. Bir kız babası olunca babalık torbacılığın yerini alıyor, 5 yıl elini eteğini çekiyor George iş- ten güçten. Kızına verdiğı (ama ar- kadaşlarının onu FBI'a satmasıyla) sözünüyerine getirememesı yüzün- denkızı da onu defterden siliyor so- nunda, tıpkı artık bozuştuğu şirret kansı gibi. Yakalanıp yeniden hap- seukılan (ve halen özgürlüğüne ka- vuşacağı 2015 yılını bekleyen) ger- çek George Jung'un bütün perdeyi kaplayarak donan, kocaman bir portresiyle sona eriyor dram... Giderek günümüz Amerikan si- nemasında, kendı klişelerini, kalıp- lannv yaratarak başlıbaşına bir alt tür oluşturagelen uyuşturucu film- leri kervanına, geçen yılın "Tra- fik"inden sonra en son katüan a Bkw", Bruce Porter'm ayru adlı otobiyografik kitabından uyarlan- mış. DavidMcKenna-NickCasseve- tesikilisinin uyarladığı senaryo, dûz vekronolojik bir sıraizliyor, 'gerçek karakter' George'un yükselişi ve düşüşü arasma 30 yılı sığışrıran. "Something Wild T \"Kuzulann Sessizl@VPhfladeIphia'' gibı füm- SUNGUÇAPAN BlOW Yönetrnen: Ted Demme / Senaryo: David McKenna, Nick Cassevetes / Kamera: Ellen Kuras / Müzik: Graeme Revell / Oyuncular: Johnny Depp, Penelope Cruz, Franka Potente, Ray üotta, Rachel Griffiths, Paul Reubens, Jordi Molla, Clrff Curtis / 2001 ABD (Umut Sanat) TORBACIİŞ BAŞINDA- Marihuanayla doktorasını yapıp kokainden diplomasını alanTorbacı GeorgeJung rolün- deki Johnny Depp, Kaliforniya plajlannda eğlenen genç kızları zebirierken başanlı bir oyun çıkanyor. İZLEYİCİ ERDAL ATABEK Kokain Amerika pazarmda ESCOBARTN ADAMI - Serseri mi- zaca Georgetehukeyive lüksü sever. 'Beyaz Şeytan' gerçek hayattan ahnmış bir öyküye dayanıyor. Kokainin Amerika pazanna girişi, yaygmlaşması. bu pazarda yükselen bir kokain satıcısı, George Jung. Orta sınıftan bir işçi aüesinin çocuğu olan Jung, Kaliforniya'ya gidiyor, orada tath hayaün içinde "*uyn$turucu ofla tanışıyor. Güzel kadınlann içinde geçen tatlı hayat, çabuk kazanılan paranm yolunu bu otun satışı olarak gösterirken Amerika da yeni bir belaya bulaşıyor. George Jung, arkadaşıyla birlıkte bu tıcaretın "hızlı ve çokkazanılan para" demek olduğunu öğrenıyor. Gerisi hırsırt, gözû karalığın, uyanıklığın bilinen öyküsü. George çok dikkate değer bir şey söylüyor. "Bunu (kokaini) müztsyetüerte snıema oyunculannın kulianması yeter, arkadan herkes kuUanır* Doğra bir saptamadır bu. Toplumun kendine örnek aldığı kişilerin kokain kullanması, bu maddenin kullanımmı hızla yaygınlaştıracaktır. Böyle de olur. Artık kokaini kaynağmdan alinak, böylece de hem çok miktarda almak hem de daha ucuza almak gerekmektedir. George Jung, böylece Kolombiya uyuşturucu mafyası ile tanışacaktır. Pablo Escobar, Medelline mafyasraın bu efsane adı. Amerika'daki uyuşturucu trafiğini dikkatle ızlemekte ve yönetmektedir. 601ı yıllar, 701i yıllardan sonra 80'ler ve 90'lar artık Amenka'nm uyuşturucu batağına saplandığı dönemleT olacakür. George Jung ve arkadaşlan kazandıklan çuvaüa parayı koyacak yer bulamamaktadır. Bu kara para berabeıinde güzel kadınlan, ultra lüks bir hayatı ve belalan getırecektir. Bu para aynı zamanda arkadaşlar arasındaki ihaneti, birbuinı satmayı» cinayetleri de doğuracaktır. Jung, ğüzel ve çekici b'ır kadın olan Mirtiıa ile evlenir. Bırlıkte lüks içinde, kokain partilerinde çılgınca yaşamaya başlarlar, bir kızları olur. Ama arük FB1 ve DEA tarafindan izlenmeler, tutuklanmatar, hapse girmeler başlamışür. Para da artık ise yaramaz. George Jung yakalanır ve uzun bir hapis cezasına çarptınlır, halen hapistediı ve 2015 yılına kadar da orada kalacaktır. Film, gerçek bir öyküyü anlatmaktadır. George Jung rolünde Johnny Depp bûyûk bir oyun sergilemektedir. Serseri mizaçlı, zeki. yaşamaktan zevk alan, tehlikeyi seven bir adam rolünde çok başanlı. Mirtha rolünde Penelope Cruz çok iyi bir seçim. Bütün rol dağıümı başanlı. Filmin zayıf görünen yanı, uyuşturucu ticaretinjn belalannm gereken ağırlıkta verümemesidir. Sanki böyle bir hayat uzun süreler sorunsuz gidebilir gibi görunmektedir. Oysa gerçek pek de öyle değıldir. Konusu da, karakterleri de fılmi izlenir kılmaktadır. Görûlür ve öğreniîir. lerin tanınmış yönetmeni Jonathan Denune'ın yeğenı olan. "The RefVRoundenr, "Soding Doors" gibi filmleriyle anımsadığımız, 37 yaşındaki yönetmen (£dward) Ted Denvme''ın imzaladığı "Blow",Rol- ling Stones'un ünlü 'Stickj'Fingers' (1971) albümünden, kokain üstüne 'Can't You HearMe Knocking' şar- kısıyla açılıyor ve fonda dönemin rock sounduyla sürüyor. Heyecanın hiç düşmediğı, 'be- yaz' çekmekten, polis takip-kova- lamacalanndan, ihanetlerden, ha- pis cezalanndan ve aile yaşamının nimetlerinden geçilmeyen bu acı(k)h 'torbacı-baba' hikâyesi, 1970'lerden 90'lara uzanan, büyük birbaşanya erişemese de ilginç sa- >ılabilecek bir çalışma sonuçta. Aslında uyuşturucu değıl, keyif venci, sıkı bir uyancı olan, bedenin vitesini bırden beşe yükselten koka ve kültürü üstüne yapılmış bu fılm, genelde dönemin atmosferini yansı- tan, başanlı dekor-mekân-kostüm çahşması ve müzikleriyle. doyuru- cu oyuncukadrosuyla da göz alıyor. kanzmatikJohnny Depp'ten Franka 'Lola' Potente'ye, Rachel Grif- fıths'ten Paul Reubens'e dek. HeleKaliforniyah ciciberber-da- ğıtıcı rolündeki Reubens'ın, Easy Rider klasığinin Phil Spector'unu çağnştıran kompozisyonu nefıs. A- ma George-Depp'in yaşlanmış, (yastıkla) göbeklenmiş hali, yete- nnce özenilmemişmakyajlar, biraz uyduruk ve zorlama kaçmış doğru- su. AntitTUSt / Yönetmen: Peter Howitt / Senaryo: Howard FrankHn / Karrera: John Bailey/ Oyıncular Ryan Phiüppe.THt» Robbins, Claire Forlani, Rachael Leiçh Cook / ABD 2000 (A&P) Zaman ve uzay kimin emrinde? Davud Golyat'a karşı Tün dünyaya yayılmış, ievasi. bir yazılım şİTketi- oin Bll Gates'ı akla getiren güçlt patronu Gary Wins- ton'k (Tim Robbins) ölü- tnüne mücadeleye tutuşan, Miloıdındakibilgisayar da- lusi bir idealist gencin (IbyaıPhflBppe)tehlikeli ve gerilmli çekişmesi çevre- sindf gehşen "Antitrust- K»ntol Thşf bugün göste- rimegiren yeni fılmlerden biri. Bıgısayar-internet üstü- ne giderek çoğalacağa ben- zeyen fılmlerden "Antit- rust" sinır bozucu ve sıkın- tı verici bir dizı olay üstüne gelışiyor ve idealist Davud rolündeki genc dâhmın pı- yasanın kurdu olan Makya- velci patron Golyat'ı fınal- de alt etmesiyle sonuçlanı- yor. Genelde 'tekel karşıtı' yaklaşımına karşın sıradan izlenimı veren fümin tek çe- kicıliğı bizce Tim Rob- bins'in performansı. Son dönemde gördüğüm, bilgısayaT oyunundan beyazperdeye taşınanen tınş- kadan film: "'Lara Croft". Siyah taytını çekmış, süahlannı kuşanmış, atletik dişi kovboy Lara rolündeki Angetina JoBe'de boy pos. dudak bacak o biçim. Anstokrat bir maceraperest dilber, adetaIndy'nin dı- şisi. Filmin başında, be>Tiinin kablolannı sökeceği, dev. metal bir robotla dövüşür antrenmen niyetıne. Ölmüş lord babasını Yönetmen: Simon West / Senaryo. Patrick Massett, John Zinman / Kamera. Peter Menzies / Müzik: Graeme Revell / Oyuncular. Angelina Jolie, lain Glen, Jon Voight, Daniel Craig, Chris Barry / 2001 ABD (UIP) (Jon Voight) özler, te- leskopla göğü, yıl- dızlan gözler. Bilgisayar oyunundan uyar- lanan. fantastık öğeler ıçeren bu abuksabuk aksiyon- macerabir zamanla- nn Barbarella'sının, yüksek teknoloji kat- kılı, bilimkurgusalımsı, özel efektlı. 2001 versı- yonugibi. Ama tamamen ruhsuz. yapay ve uyduruk tarafindan Sanal âlemin * güçlû, seksı stannm, 5 bin yılda bir olan gezegenlerin aynı hizaya gelmesiyle zama- ru denetleme gücü \eren tılsı- mın peşme düşmüş gızlı bir ör- gütle mücadeleye giriştiğibuevle- re şenlik filmin ılgınç >anı, her zaman görülemeyecek Kampuçya'dakı Ang- korWattapınağındaçekilmış sahnelen. KEDt GOZU VECDİ SAYAR Sonsuz Özgüplük 'O, yalnız ağaran tanyerini görüyor, ben, geceyi de. Sen, yalnız geceyi görüyorsun, ben ağaran tanyerini de..' Nâzım ustanın sözüne kulak vermenin tam sıra- sıdır. Savaş tamtamlarının kapımızda çaldığı şu günlerde... Teröre karşı durmak adına, bir başka şiddet dalgasına kapılmak üzere iken... Yalnızca 'gece'yi görmek yetmıyor, 'ağaran tanyerini' de görmek gerekiyor... ••• 'Asil kartallann' başlattığı 'Sonsuz özgürlük' operasyonunadestekverenler, savaşın gerçek ne- denlerini görmezlikten geliyorlar. (Biz kediler, bu 'asil karta/'ları çok iyi tanınz. Vıetnam'dan ve baş- ka yerlerden...) Uluslararası tekellerin çıkaıiannı, dünyadaki gelir dağılımında yoksul ülkelerin payı- na yüzde kaç düştüğünü (dünya nüfusunun yüz- de 80'inin, yüzde 15'le yetinmek zorunda kalma- sının yarattığı gerilimi), dünyadaki zengın enerji kaynaklannın paylaşım savaşını ve de teröristleri kimlerin besleyip büyüttüğünü sorgutamıyorlar. Oysa, gecenin karanlığının içinde ağaran tan- yenni görmek gerekiyor. 'Derin dünya devtet/'nin kurmayı hedeflediği 'Yeni Dünya Düzeni'nm jan- darmalığına soyunmak yerine, 'banş' savaşımının neferleri olmak gibı bir seçenegımiz var. Savaş çıl- gınlığı tüm dünyayı sarmadan, banş çağnlanna ku- lak vermenin ve banş meşalesınin en geniş kitle- leri aydınlatması için BİRUKTE çaba göstermenin zamanıdır... Bizesunulan 'görüntüter'i sorgulama- mız, bu görüntülerin ardındaki 'gerçeWer'i görme- miz gerekiyor. Bunun yolu da, ögrenmeye açık ol- maktan geçiyor. Bertolt Brecht'in dediği gibi... "öğren en basiti. Zamanıdır. Sakın geç deme. öğren abeceyi, çok bir şey değil gerçi öğren ama, başla. Konı kendini yılgınlıktan Her şeyi öğrenmelisin Çünkü sensin artık yönetecek olan. Köpnjaltındaki, öğren! Öğren, demirpamıaklıktar ardındaki! Ev kadını, öğren! öğren, altmış yaşındaki! Kimsesiz çocuk, okui ara kendine Bılim ara, soğuktan kıkırdayan. Sanl kitaba, aç insan. Silahtır o, Çünkü sensin artık yönetecek olan." Çevin: Ataol Behramoglu, "Kardeş Törküter'den. vecdisayar@yahoo.com Başol'a Avustratya'dan ödü • Kültur Servisi - Avustralya'da Rotary National Cartoon Avvards Club tarafindan her yıl yapılan ve bu yıl değişık dallarda ohnak üzere 13.'sü düzenlenen uluslararası karikatür yanşması sonuçlandı. Konusu aile hayatı olarak saptanan yanşmanın seçici kurulu büinciliği Aİmanya'dan katılan Winfried Besslich'e verirken, tekbaşan ödülünü ise Türkiye'den katılan karikatürist Erdoğan Başol aldı.l952'den itibaren yurtiçinde ve dışında çeşitli basın organlannda karikatür çizen Başol'un 'Karmakanşık' ve 'Kelamsız' isimli iki karikatür albümü bulunuyor. Semah Doğu Balkan1 • Kümlr Servisi - 1995 yılından bu yana dans- müzik formunda, 'Karola', 'Göçmen', 'Horevo', 'Düş Yollannda', 'Günebakan' ve 'Şehrin Esmerleri' adlannda yedi gösteri sergileyen BÜFK (Boğaziçi Universitesi Folklor Kulübü), bu yıl da 'Semah Doğu Balkan' dans-müzik gösterisiyle seyirci karşısına çıkıyor. BÜFK'nin gösterisi Semah, Doğu ve Balkan ohnak üzere üç öbekten oluşuyor. ÖbekleT, BÜFK'nin daha önceki yıllarda hazırladığı gösterilerden seçilen sahnelerden oluşan bir kolaj çahşması olarak sunuluyor. Gösterinin ilk bölümü olan Semah öbeğinin çıkış noktası 'Karola' ve 'Seyran' gösterilerinde ele ahnan Kürt ve Türk semahlan oldu. Doğu öbeğinde Kürt, Türk ve Ermeni; Balkan öbeğinde ise Bulgar, Arnavut ve Roman külrürlerinin dans ve müziklerinden ömeklere yer verildi. Gösteri, Boğaziçi Universitesi Kuzey Kampus, Murat Dikmen Salonu'nda 3-4-6-7-9 Ekim tarihlerinde izlenebilir. (0 535 567 99 57). BUGÜ1S • BABYLON'da saat 23.00'te De-Phazz'm konseri gerçekleşecek. (0 212 292 73 68) Wk FRANSIZKÜLTÜRMERKEZt'nde saat 19.30'da Albert Kaminski yapımı 'Dûnya Bûyûk Bir Chelm' adlı çızgi film izlenebilir. (0 212 252 61 55)