Katalog

Cumhuriyet »<iyaz Sahibi: Berin Nadi GenelYayınYönetmenı: tbrahim Yıkbz •YazıışIenMüdürü: Safcn Alpaslan # Sorumlu Müdür. FTkret Üldz • Haber Merkezı Müdüni' Hakan Kara tstıhbarat- Cengiz Yıldırım • Ekonomı- özlem Yö- zak # Kültür Eeemen Berköz • Spor Abdülka- dir Yücelman • Makaleler Sami Karaören # Duzeltme. Abdullah Yazıcı • Bılgı-Beiee. Edibe Buğra • Yurt Haberleri Mehmet Faraç 9 Avrupa Temsılcisi Güray ö z Yayın Kunılu: tlban Selçnk (Başkan), Emre Kongar (Da- ruşman), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tb- rahim Yıldız, Orhan Bursah, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcisi Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125, Kaf4, Bakanlıklar-Ankara Tel4195020 (7 hat), Faks 4195027 • Izmu Temsılcisi Serdar Kızık, H. Zıya Blv 1352S 2/3Tel 4411220. Faks 4419117•AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğtu, Inönü Cd. 119 S No.l Kat:l. Tel: 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Müdünr Erol Erkut 0 Koordınatör Ahmet Korulsan • Mu- hasebe Bülent Yener • Idare. Hüscyin Gürer • Satış FazUetKuza REKLAM: P.M. Ltd. Şti. • Genel Müdür Gülbin Erduraı • Kooniınator Reha Işıtman • Genel MüdürYrd.. Sevda Çoban • Fmansman Mûdürü Çetio Erdıır.n Tel 0212 514 07 53- 511 84 60-61, Faks 021251384 63 e«nmla\aa >e Basan: V enj Gun Haber \|ansı, Basın ve Ya>ıncılik A Ş rtocagı Cad 39'41 Cagaloglu 34334 Istanbul PK 246 - Sukecı 34435 Istanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hatl Faks (0212)51385 95 www cumhunyet.com.tr 28 EYLÜL 2001 Imsak:5.23 Güneş: 6.50 Öğle: 13.02 Ikindi: 16.20 Akşam: 19.01 Yatsı: 20.21 Tttografa en iyi (Imodulu •Kültür Servisi- Ybımı. MKM Sinema Kdlektıfi tarafından geıçekleştirilen ve Rctierdam Film F&tıvalinde dünya pruniyerı yapılan Kazım Öz'ûn ilk uzun metrajlı film 'Fotoğraf', 22 Eyül'de başlayan ve düıyanın önemli fesivallennde Türkiye'yi tenısil edeceğı turuna, 6. Miano Film Festivali'nde aldğı "En İyi Film' ödüüyle başladı. Anronıeta De Lillo, Giovanni De Mauro ve Ugj La Pıetra gibi Italyan sinemasının saygın isünlerinden oluşan jüri Aroerika, Almanya, Fraısa gıbi dünya sınemasına yön veren ülkelenn de katıldığı yanşmada, büyük ödülü Türkıye adına yanşan "Fotoğraf a verdi. Çaflamamış yumurtalar • WASHINGTON (AA) - Bilim adamlan, uzun boyunlu, bitki yiyen dinozor türünün yuvalama alanında, yumurtadan çıkmamış dinozor yavrulan buldular. Science dergisinde konuyla ilgih araştırmayı yazan Los Angeles Doğal Tarih Müzesı Omurgalılar Paleontolojisi Bölümü Başkanı Luıs Chıappe, analız edılen 6 yumurtadaki bebek dinozorlann boylannın 30 sannmetre olduğunu, bunların büyüdüklerinde ise 15 metre uzunluğa vardıklannı bildirdi. Bu bulgunun, dinozorlar hakkında önemli bılgiler elde edılmesini sağlayacağı belirtildi. İskodar S • LONDRA(AA)- lngıltere"de yapılan bir araştırma, daha çok telev iz>'on seyreden ve yedıklerine dikkat etmeyen Iskoçlann, Ingihzler ve Gallilerden daha sağlıksız olduğunu ortaya koydu. Ulusal Istatistik Daıresi'nin araştırmasma göre, Iskoçlar daha çok kanser \ e kalp rahatsızlığına yakalanıyor. Iskoçya'da kadınlann haftanın 31 saatini, erkeklenn ise yaklaşık 28 saatini televizyonun karşısında geçirdiği, parasının çoğunu içecek, şekerleme ve pişmiş et ürünlerıne harcadığı belirtilirken en sağlıklı beslenenlenn sebze ve meyveye daha çok harcama yapan Londralılar olduğu kaydedildı. St. Poulus KiNsesi açılıyop • ANKARA (ANKA) - Ortaçağda inşa edilen ve 19'uncu yüzyılda Osmanlılar tarafından onanldığı bılinen Tarsus St. Poulus Kilisesinin 1998 yılında başlatılan restorasyon çahşmalan tamamlandı. Kilisenin 2 Ekim"de yapılacak açılış törenine Kültür Bakanı Istemihan Talay da katılacak. Kilisenin açılışına Türkiye'deki tüm dinlerin. temsilcileri davet edildi. Yerinde duramıyor; her şeye karışrvor, çok konuşuyor, konsantre olaımyor, sabırsız». Hersınıfta birhiperaktifFİGENATALAY Okul çağındaki çocuklann yüzde 3- 5'inin hiperaktif olduğu belirtiliyor. Yani her sınıfta ortalama 1-2 çocuk, "dikkat azhğı ve hiperaktivite bozuknığu" diye adlandırılan bu probleme sahip. Pedagog Bdgjn Temur. hiperaktivitenin mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorun olduğunu, tedavi uygulanmayan durumlarda depresyon ve başka birtakım davranış bozukluklannın görühne riskinin arttığını söyledi. Dikkatsizlik ve hareketlılığin her zaman "dikkat azfağı hiperaktivite bozukluğu" belirtisi olmadığına dikkat çeken Temur, "Kültürel ve sosyo-ekonomik nedenier, depresyon, öğrenme güçlüğüne bağh dikkatsizlik söz konusuysa tanının daha dikkatti konulması gereklidir" dedi. Dikkat azhğı ve hiperaktivite bozukluğu • Okul çağındaki çocuklarda yüzde 3-5 oranında görülen hiperaktivitenin tanısında zaman zaman güçlük çekiliyor. Uzmanlar, dikkatsizliğin zaman zaman hiperaktivite olarak tanımlanmasının yanlış olduğu görüşünde. olan çocuklann başlıca özellikleri şunlar: • Dikkatsizlik (okulda, meslekı ya da toplumsal alanlarda görülebilir) • Aynntılara karşı dikkat eksikliği, okul ve diğer ödevlennde dikkatsizce hatalar yapma. • Akıllan başka yerdeymiş gibi görünme, söylenenleri duymamış veya dinlememiş görünümü verme. • Yerinde rahat duramama, gerektiği ve beklendiği zamanlarda yerinde oturamama. • Uygunsuz biçünde ve yerlerde koşuşturma veya tırmanma. • Boş zamanlannda oyun veya benzeri etkinliklere katılamama. • Çok konuşma. • Her şeye kanşma. • Sabırsızlık, yanıtlan geciktirmede zorluk, soru tamamlanmadan yanıtın verihnesi. • Yönergeleri dinlememe, sıklıkla diğer insanlann sözlerini kesme. • Dokunmamalan gereken eşyaya veya objelere dokunma. • Çahşmalan plansız, düzensiz ve karmakanşık biçimde sürdürme. • Oyun ve benzeri etkinliklerde dikkatini uzun süre toplayamama. • Başlanan işi tamamlamakta zorlanma. • Sıklıkla bitmemiş bir etkinlikten bir diğerine geçiş yapma. • Belırli bir zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma. • Kullanılan araç-gereci hırpalama, dağınık ve düzensiz kullanma, kaybetme. • Günlük etkinliklerde sıklıkla unutkanlık. çocuğunuzun kendine güvenini pekiştirin Podyumda ölüm modası' -A • Öncelikle çocuğunuzun yaşadığı sorunun gerçekten başka soruniardan kaynakianan belirtiler olup ohnadığım bir uzman yardımıyla belirleyin. f/ Hiperaktivitenin özelliklerini öğrenin ve çocuğunuzu iyi tanıyın. v' Genel disiplin prensiplerini öğrenin. *' Çocuğunuzun sakinleşmesine yardımcı ohnaya çahşın. i/ Çocuğunuzdan beklentilerinizi onun sınırlanna göre ayarlayın. Zorlamaktan kaçının, yapabileceklerini aşmaya zorlamayın. • Çocuğunuz sizin sabırsızlığıiuzı hissedebilir ve tutumunuz onun davranışlannı daha da kötüye götürebilir. • Günlük programınızı iyi planlayın, ne zaman ne yapacağuıı, ne yapmayacağını açık ve net olarak bilsin. • Özelükle iyi yaptığı şeylere daha çok vakit ayırarak ve överek kendine güvenini pekiştirin. t/ Çocuğunuzun özel yeteneklerini saptamaya çalışm; becerileri doğrultusunda ailenin katılımcı bir üyesi ohnaya teşvik edin. \/ Sürekli olumsuz eleştiriden ve söylenmekten kaçının. Küçük disiplin sorunlanru görmezden gebneye çahşın ki daha büyük sorunlar karşısında daha fazla enerjiniz olabilsin. Çeviti Servisi - Modacılann aklma gelen çılgın fıkirler dillere destandır. Ancak, geçen hafta düzenlenen Londra Moda Haftası'nda sergilenen bir tasarım vardı ki skandal niteliğindeydi. Makedonyalı modacı Marjan Djodjov Pejoski bir mankenini üzerinden kuru kafalar sarkan bir "tsketet ktyafeti" ile çıkardı. Bild gazetesinde yer alan bir habere göre, tasannıına tepki gösterenlere ünlü modacının yanıtı "Ölönıün de havabn bir parçası olduğunu göstermek istedinT oldu. Mavi bir etek ve üste aksesuvar olarak mankenin ağzına bir inci kolye iliştiren Pejoski, bunun için de "Bu inci, ölünün mücev herinin ağza konuiduğu esid bir mısır geJeneğmi snngetiyor" diyor. IDS TÜRKlYE'DE HIZLA YAYILIYOR BüançqyalO5Haber Merkezi - Türkiye'de geçen yıl 1141 olan AIDS'li sayısı, bu yılın ilk 6 ayı içinde 105 kişi artarak 1246'ya çıktı. Bu yıl 30 Haziran itibanyla, 27 yeni AIDS hastası, 78 taşıyıcı belirlendi. Böylelikle, 1985 yıluıdan bu yana toplam 391 AIDS hastası, 855 taşıyıcı olmak üzere toplam 1246 AIDS vakası saptandı. Hastalık, erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülürken hastalığa yakalananların 368'inı kadınlar, 878'ini ise erkekler oluşturuyor. Türkiye'deki ilk AIDS vakalannın saptanmasınm ardmdan 1986 yılında yalnızca 5 erkekte görülen hastalık, 1987 yılında 29 erkek ve 5 kadına yayıldı. Bu yıldan sonra artarak devam eden AIDS'li sayısında 2000 yılı, 158 kişi ile en çok görülen yıl oldu. Hastalığın yaş ve cinsiyete göre dağılımı ele aluıdığnıda, en çok 30-34 yaş grubundaki erkeklerde görüldüğü belirlendi. Hastalığın en çok görüldüğü il olan Istanbul'da 6 ay içinde sayı 94 artarak 645'e çıktı. Öte yandan, Honduras'ta AIDS yüzünden 1985'ten bu yana yaklaşık 7 bin kişinin öldüğü bildirildi. SÖYLE$I ATTİLÂİLHAN ...'VVashington'ın 'ÇıkmazTL Plansızlık yüzünden en çok hırpalanan şehirler arasındaIstanbul makyajıbozubnuşbirkculın Istanbul Haber Servisi - Mimar Sinan Üniversitesi Şehir ve Böl- ge Planlama Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Çubuk, kent- sel tasanmlarda yerel özellikle- rin göz önünde bulundurulması, halkın yaşam koşullanna uygun bir anlayışın geliştirilmesi gerek- tiğini beürtti. Istanbul Büyükşe- hir Belediye Başkanı AH Mûfit Gürtıma. "plansız şehirieşmeso- nucu tstanbuTun en çok hırpala- nan şehirler arasmda yer aldığı- m" söyledi. "KüreseDeşme Süre- cinde Kentsel Tasarım ve Yerel Özellikler" konulu uluslararası sempozyum, Mimar Sinan Üni- versitesi Oditoryumu'nda önceki gün başladı. Planlamanın ftneml Sempozyumda konuşan Prof. Dr. Çubuk, kentsel tasarım ve kent planlama tanımına açıklık getiren bir dil oluşturmak gerektiğini vur- gulayarak kentsel tasanmın ku- ramsal boşluk içinde bulunduğu- nu ifade etti. Yerel yönetimlerin kentsel tasanmlardan daha çok ya- rarlanmalan gerektiğini kaydeden Çubuk, "Planlama Hkeleri açısm- dan her ülkenin kendine özgü sis- temi bulunmalı" dedi. Gürtuna da amaçlannın 2023 yıhnda Istanbul'u yaşanabüir bir kent haline getirmek olduğunu vurgulayarak geüşimi hedefledik- lerini belirtti. TIME Atatürk'lü Tîme 800 ıııilyoııa satıldı tstanbul Haber Servisi - Osmanlıca yazılmış erotik yayınlar, Bizans Imparatorluğu ve Atatürk hakkında kaleme alınmış nadir parçalann da bulunduğu kitaplar önceki akşam düzenlenen "Işık Doğudan Getir" adlı müzayedede 5 milyar 600 mılyon lira ile 15 milyon lira arasmda değişen fiyatlarla alıcı buldu. Librairie de Pera'nın düzenlediği "Işık Dogudan GeBr" adh müzayedenin birinci bölümünde antika kitaplar, sanatseverleriû beğenisine sıınuldu. Müzayedede, ilk parça olarak satışa sunulan, 24 Mart 1923 yılında Atatürk'ün kalpaklı resminin "Mustapha Kemal Pasha" yazısıyla yer aldığı Time dergisinin dördüncü sayısı, 800 milyon liraya alıcı buldu. Müzayedenin en pahalı eseri, S milyar 600 milyon liraya, telefonla katılan bir müşteriye satılan, Fransız doğabilimci Pterre Bekm du Matu'ın 1555 tarihli kitabı oldu. Omüthiş olaydan sonra, P. B. -Gercourt, VVas- hington'ın 'çıkmazı'nı, aşağı yukan tek paragraf içinde, şöyte özetleyivermiş; "... Peki, savaşJAma, düşman nerede?AdıisterBin Ladin olsun, ister başka bir şey; ortada ne ordulan var.nede üsleri, varsa da, ulaşılamaz biryerde. Ota- ya uygun ve etverişli bir 'tepkı' bulabilmesi için, Ge- orge Bush'un müthiş bir hayal gücüne sahip olma- sı lazım; oysa, Başkan oldu oialı, -hele dış politika söz konusu oldu mu- tam bir hayal gücü dariığı çektiği- ni, adeta kanıtladı. llke olarak, felsefesi basit; primo, ABD 'nin, yabancı ülkelere angaje olmasını, alabildi- ğine kısıtlamak! Secundo, ülkeyi her türlü dış teca- vüzden koruyabilmek için, o ünlü füzesavar roket şe- bekesini gerçekleştirmek! 2004 yılından başlayarak 'devreye girecek' bu füzesavar ağının, kaça mal ola- cağını biliyor musunuz? Tam 1.000 milyar dolari.." (Le Nouvel Observateur, 13/19 Eylül 2001) Niye gülüp duruyorsunuz? Akıllara durgunluk ve- ren bu paranın, Anierikan savaş sanayii baronlannın, cebine gireceğinı düşündünüz de ondan mı? Yaşa- nan o 'tragedya'dan sonra, istihbarat örgütlerinin ba- şansızlığı, hattafiyaskosu üzerinde duracağına, Baş- kan Bush'un hem Amerikan hem de dünya kamuoyu- nu, 'savaş' fikrine doğru yönlendirmesı, yoksa bu se- bebe mi bağlıydı, ha? Oysa hanidir Terorizm'le mü- cadele ya da savaş uzmanlan, füzesavar roket ağı- nın, bu türden bir terörist eylemı önleyemeyeceğini, söyleyip durmaktaydılar; hatta, son facia yaşanma- dan çok kısa süre önce, bir gazete, kelimesi kelime- sine şunlan yazmıştı: "... Pentagon 'un üst düzey bir yetkilisi demiştir ki: "... uzayda seyretmekte olan, bir test fûzesini düşür- mek; gerçek boyuttakı birsaldınyı önlemek; hatta ya- bancı ülkeden ya da bir terörist örgütünden gelmek- te olanı, düşürmekanlamına gelmez!..." (Boston Glo- be, 2 Eylül 2001) Başkan Bush Jr., mâhiyeti, dolayısıyla savunma- sı değişen, saldırıya karşı; gönlünde yatan, füzesavar savunma ağını mı kurtarmak nıyetındedir; yoksa, ABD'nin hep öyle 'Dünyalar Hâkimi' kalabilmesi için; mevcut ve muhtemel rakıplennı, sürekli baskı attında tutması gerektiğini mi vurgulamak istiyor? Bu da el- bette önemli bırtartışma konusu, bulaşabıliriz de, fa- kat acaba, önce iflası kanıtlanmış istihbarat düzeni- ne çekl dü2en verilmesi icab etmiyor mu? 'irtlhbarat'ın 'İflası' mı. yoksa?.. Fransa Savunma ve Diplomasi Enstitüsü Direktö- rü, François Q*rt, Vincent Jauvert'in konuyla il- gfll sorulanna cevap venrken, doğrusunu isterseniz. sözünü hiç sakınmamış; bakınız ne kadar açık, bir o kadar acı konuşuyor; "... Amerlka n/n savunmasını düzenleme bahsin- Ğ9, Bafkan Bush'un, tepeden tırnağa, herşeyi de- ğlştirmesi zorunlu görünmektedir. Gerceklestlrilen uldınlar, yurtdiftndan yönetilmiş olabilirier ama, ABD'nin içinde örgütlendiklerinden. hiç kuşku yokj bu işi, itotoHk dûnyanm en güçlü istihbarat ör- gütlerinin burnunun dibinde, onlann ruhu duy- maksızın başardılar. Ne FBI, ne NSA (muazzam, dinleme servisi) ne de herkesi dehşete düşüren CIA, Amerika'nın topraklan üzerinde onlarca ki- şinin, bilinmez kaç aydır hazıriadığı ve düzene koyduğu bu eyiemleri öğrenip, gerekli yerlere du- yuramadı. Bundan dolayıdırkı George Bush, bütün koruma sisteminiyerle bıretme, görevde bulunanla- nn, hem de hepsini değiştirmek; ve Amerikan halkı- na, yeni ve başka, bir ülkeyi koruma şekli önermek zorundadır..." (a.g.d.) Hepsi bu kadarla kalmıyor, aynca füzesavar savun- ma agı üzerine de konuşmuş; hoş şeyler de söyleme- miş pek, diyor ki: "... Son saldınlar göstermiştir ki, her tühü saldınyı bu savunma düzenine bağlayıp çözmek, anlamsızdır, Amerika'yı dehşete düşürmek için, kıtalararası füzelerefilanihtiyaç yok; iyice fanatik, adamakıl- lı örgütlenrniş kamikazeler de, en az onlar kadar etkili olabiliyor. Onlaria nasıl mücadele edilecek, asıl mesele bu! Beyaz Saray, Amerika'nın birden anlaşılan 'kmlganlığım'elealıp, baştan aşağıyenibaş- tan düşûnmelidir..." (a.g.d.) ABD istihbaratının üyaskosu', Bat Avrupa da 'if- las' şeklinde tartışılıyor; bu katianılması zor sonuç- tan, CIA, FBI ve NSA'nın kendilerini kurtarabilme- teri, ancak-bazı çevreterde kJdia ecfkfği gibi- o mu- azzam tradgedya'da, kendi tuzlannın da bulun- ması sayesinde mümkün olabilir. Bu varsayımın tartışılmasına da, isterseniz, bir göz atanz. Kendi yalanlanna kendileri mi inandılar? Washington yönetimi, dünyaya egemen otdu- ğundan o mertebe emin; teknolojik üstün- lügüyîe o mertebe müftehir idi ki; tarih boyunca, daima ve her alanda, 'tayin edici' faktör olabilmiş önemli bir nedeni, es geçiyordu: 'Beşeri faktör'.' Bazı ahvalde, üstün ve gelişmiş teknolojinin, bü- yük ateş gücünün, 'cihangir' bir devtet olmanın; insanlann özverisi, inancı ve azmi karşısında, ça- resiz kalabileceğini: hiç olmazsa, Vietnam'dan öğrenmiş olmalrydılan her şeye rağmen, Iran'da, Ubya'da, Irak'ta başansızdırlar, Sovyetter'e karşı ka- zandıklan 'Soğuk Savaş'm, sahip olduklan teknik ay- ncahklardan değil; totaliter düzenin, bürokratik yoz- laşmanın, Rusya'yı ıçinden çürütmesinden ileri ge\- diğini de, anlayamadılar. Hâl böyle Iken, yaşadıklan bu tarih gerçeklerinden değil de; yeryüzü halklannı bü- yülemek için, yüzlercesinı yazıp, çekip, dünyanın bü- tün ekranlannda oynattıklan filmlerin, galiba kendile- ri etkisi altında kalmışlar; film, her zamanki gibi 'ya'" nız kovboy'un inanılmaz zaferiyle bitmeyince, basba- yağı bozuluyoriar. Oysa, 'XXI. yy Güvenlik StrateJİ- sl'ne, ek olarak, yeni başkan için yeniden hazırladık- lan, Irend 2015'te, tam tamına değilse de, benzer bozgunları öngörmemişler miydi? e-mail:tilahan(« isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88