Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
.ÜL 2001ÇARŞAMBA CUMHURlYET SAYFA
TERORVESAYAŞ
ritemez'
SKARA(VNKA)-
sektörü, ıç
lanmanın
ilemeyecegi korkusu
ı. Yaşanan
ıtlardan hükümeti
ımlu tutan ış dünyası,
sektörün
landınlması içın vergi
nlannın
iürülmesinin faydalı
cağma inanıyor.
»BB'nin yayuı orgaru
onomik Forum
rgisi, iş dünyasının
ırüşlerini ve
klentilerini ortaya
jymak amacıylabir
ıket düzenledi. 58 oda
ışkanının katıldığı
iketin sonuçlanna göre
da başkanlannın yüzde
5'i Türkiye'nin şu
adaki faiz düzeyiyle iç
orçlanru
eviremeyeceğine
ıanıyor.
trtolenıi
• tSTANBUL(AA)-
*akistan'ınKaraçi
:entinde 3-6 Kasım
arihieri arasında
lüzenlenmesi planlanan
'LTûrkthraçÜrünleri
FuarT, önümüzdeki yılın
şubat ayına ertelendi.
Ladin Fuarcılık'tan
yapılan açıklamada, 11
Eylül'de ABD'ye yapılan
saldınyla başlayan ve
Karaçi'nin de dahil
olduğu bölgeyi etkisi
alüna alan gerginliğin ne
yönde gehşeceği
konusundakı belirsizlik
nedeniyle fiıaruv
ertelendiği bildirildi.
TTürtöye
tfîyümtf'
• ANKARA(AA)-
Türkiye'nin 3 büyük özel
bankasının genel
müdürleri, Türk
ekonomisinin yavaş
yavaş bir toparlanma
sürecinc girdiğini
belirttiler ve yeni dönem
için birinci önceligin
büyümeye verilmesini
istediler. Gümrük
vergüerinin tahsili için
Gürarûk Müsteşarlığı ile
protokol imzakyan Yapı
Kredi, Akbank ve
Garanti Bankası genel
müdürleri, imza
töreninin ardından basm
mensuplanıun genel
ekonomik duruma ilişkin
sorulannı yanıüadılar.
Enerjide
projetere devam
• ÎSTANBUL(ANKA)-
Eneni ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Zeki
Çakan, Amerika'ya
yapılan saldın sonrası
meydana gelen
gelişmelerin mevcut
enerii projelerini
etkilemeyeceğjni
bildirdi. Çakan, Gaz ve
Enerji Konferansı'ndan
aynlırken gazetecilerin
sorulannı yanıtladı.
Çakan, ABD'ye yapılan
saldın sonrasında
meydana gelen
gelişmelerin Bakû-
Geyhan-Tiflis, Mavi
Akım ve tran ile yapılan
doğalgaz projeleri dahil
olmak üzere mevcut
projelerin yürütülmesini
kesinlikle olumsuz
etkilemeyeceğini
bildirdi.
Ümvererte-
«mayuştorüğî
Ekooonn Servisi- Yıldız
Teknik Üniversitesi
Davutpaşa Yerleşim
Birimi'nde Makina
Mühendisleri Odası'nın
işbirliğiyle Üniversite-
Sanayi-Oda Ortak
Etkinliği adıyla füar
düzenleniyot. Bugün
açılması ve 30 Eylül'e
kadar sürmesi beklenen
fuar çerçevesinde çeşitli
toplantı ve panel
etkinlikleri
gerçekleştirilecek.
Birçok sanayi kuruluşu
ile üniversitenin
desteğini alan etkinliğe
Yıldız Teknik
Üniversitesi ev sahipliği
yapacak.
tki haftada yüzde 60'a ulaşan tur iptallerinin Türkiye'ye maliyeti ortalama 96 bin turist
Saldınturizmçalışanınıvurdu• Birbirini izleyen iptaller,
otellerde yüzde 50'lik kâr
kaybına yol açarken
bazüannda işçi çıkanldı.
VIP istihdamını yüzde 30
azaltacağım açıklarken
Çırağan'da yoğunluk
olduğunda işe çağnlan, part-
time çalışanlar açıkta kaldı.
Hilton'da emekliliği
gelenlerin işten çıkanlması
planlanırken Conrad'da
personel yılhk iznini
kullanmaya yönlendirildi.
FATMAKOŞAR
ABD'deki saldmlann ardından
yaşanan tur iptallen ile toplantı ve
kongre ertelemelerinin maliyet
tablosu netleşmeye başladı. Türki-
ye Seyahat Acentalan Birliği'nin
(TÜRSAB) belirlemelerine göre,
kayıp % bin turist cıvannda. TÜR-
SAB Başkanı Başaran Ulusoy,
beklenen 160 bin tunstten yüzde
60'nın gelmediğıni söyledi.
Hemen hemen bütün otelleri ta-
sarruf önlemleri almaya yönelten,
özellikle dış piyasaya çalışan seya-
hat acentelerinı de cıddi biçimde
sıkrntıya sokan gelişmeler, istihda-
ma da yansımaya başladı.
Dünya genelinde panığe yol açan
New Yorkve Washington'daki sal-
dınlann, özellikle ABDTi turistle-
rin Türkiye'ye geldiği dönemde
gerçekleşmesi Türk turizm sektö-
ründe şok gelişmelere neden oldu.
Birbirini izleyen tur. kongre ve top-
lantı iptallen, otellerde yüzde
50'likkâr kaybma yol açarken hem
burada hem de krizi atîatmak için
iç turizme ağırlık vermeye çalışan
acentelerde işten çıkarmalan gün-
deme getirdi. Söz konusu seyahat
PEŞ PEŞE tPTALLER-Tur, kongre ve toplanu iptalleri otelkrde yuzde 50'likkâr kaybınayol açarken hem bu-
rada hem de krizi atîatmak için iç turizme ağırlıkvermeye çakşan acentelerde işten çıkarmalan gûndeme getirdi
acentelerinden VIP, istihdamını
yüzde 30 oranında azaltacağım
açıklarken Çırağan Palace Kem-
pınskı'de part-time çalışan yakla-
şık 400 işçi açıkta kaldı. Hilton'da
da 80 kadar emekliliği gelen çalı-
şanın çıkanlmasınm planlandığı
belirtildi. Çonrad Oteli'nde de yıl-
lık izni olanpersonelin, bu dönem-
de izinkullanmaya yönlendirildiği
açıklandı. İşçi sendikalan yetkili-
leri, bugünlerde işçi çıkarma, üc-
retlerde indirim gibi tekliflerle gö-
rüşmeye çağnldıklannı söyledi.
Gehşmelerden yüzde 50 oranında
kâr kaybıyla etkilenen otellerden
bazılan gelecek 3 aylık dönem için
de doluluk oranırun, ancak yüzde
50'ye çıkabileceğini tahmin eder-
kenbazılan ise bir hafta sonra gel-
meyebaşlayan rezervasyonlann ip-
tallen karşıladığını ıfade etti.
Ilk iptallenn faturasının The
Marmara Otelı için 400 bm dolar
olduğunu belirten Genel Müdür
Cem Gündeş, şımdilık işçi çıkar-
mayı düşünmediklerini kaydetti.
Gündeş. yapılması gerekenin yeni
pazarlara yönelmek olduğunu be-
lirttı. CeylanOtel, Holiday lnn. yet-
kılılen de şimdilik işçi çıkarmaya-
caklannı, bölümleT arasmda yazış-
malarda kalitesiz kâğıt kullanımı,
telefon ile elektrikten kısmak gibi
tasarraf önlemlen aldıklannı ıfade
ettı. VIP tcra KuruluBaşkanı Cey-
lanPirinçcioğlu ise istihdamı azalt-
malaraun zorunluluk haline geldi-
ğıni belirtirken TÜRSAB Başkanı
Ulusoy da iptallerin sektörügüç du-
ruma düşürdüğünü ıfade etti.
Bazı işverenlerden ücret indirimi
yönünde teklıf aldıklannı belırten
OLEYİS Sendikası Başkanı Enver
Öktem, istihdam daralmasmın sa-
hil otellerine yansımasından endi-
şe edildığini ifade etti. TOLEYİS
Başkanı Cemail Bakındı da Çıra-
ğan'dakı part-time 400 çalışamn
yoğunluğa göre işe çağnlabileceği-
nı söyledi.
TURÎZM BAKANI MUSTAFA TASAR:
Yabancı sermaye şart
BAHARTANRISEVER
ANKARA - Turizm Bakanı
MustafaTaşar son yülarda
yaşanan tekeUeşme olgusu
sonucvı, Türkiye'nin turizm
gelirinin yüzde 60'ırun
yabancı tur operatörlerinin
eline geçmesine karşın
turizmde yabancı sermayenin
zorunlu olduğunu ileri sürdü.
Çokuluslu şirket olgusunun
yaygınlaşması gerektiğini
savunan Taşar,
bunun turizmde
eldeedilecek
katma değeri
artıracağım
söyledi. Taşar,
ABD'deki saldın
nedeniyle panığe
gerek ohnadığuu
söyledi. Taşar,
Cumhuriyet'in
sorulannı
yanıtladı.
-Krizdençüaşta
turizm nasdbir rol
oynayacak?
- 2000 yılv sonunda 7.6 milyar
dolar olan turizm gelirinin bu
yû 10 milyar dolar civannda
gerçekleşmesi
beklenmektedir. Söz konusu
gelirin yaratacağı katma
değer ve istihdam dikkate
alındığında 2001 yılı sonunda
turizm sektöriinün ulusal
ekonomiye yaklaşık 20
milyar dolanık bir toplam
katkısı olacağım söylemek
mümkün görübnektedir.
- Türiâye'nin turizm gefirinin
yaklaşıkyûzde 60'ınm
yabancdartarahndan
aunmastkonusunda ne
düşünüyorsunuz?
Operatöıter
• Bakan Taşar
Türkiye'nin
turizm gelirinin
yüzde 60'ının
yabancı tur
operatörlerinin
eline geçmesine
karşm turizmde
yabancı
sermayenin
zorunlu olduğunu
ileri sürdü.
- Avrupa ülkelerinden gelen
turistlerin büyük tur
operatörleri vasıtasıyla
geldiği bir gerçektir.
Ancak seyahat
acentelerimizin bu pazardan
gittikçe artan
ölçüde pay aldığı
dayadsınamazbir
gelişmedir. Bunun
yeterü oknadtğı
açıktır. Yabancı
sermayenin ve
çokuluslu şirket
olgusunun turizm
alamndadaha
yaygın ölçüde
gerçekleştiriknföi
zorunludur. Bu
suretle ülkemizin
turizm alanmda
elde ettiği katma
değer önemli ölçüde
artacaktır.
-\BDdckisaWınlürk
turizrnini oasd etkSeyecek?
- Türkiye açısından sorun
yoktur. Şok havası kalktığında
'ABD vatandaşlan açısından
bu olumsuz hava da ortadan
kalkacaktır. Avrupa'da
tereddütler azalıyor. 14 Eylül
tarihi itibanyla tekrar tur
bağlantılan yapıhnaya
başlandı.
Fueloilinperakende satış fiyatına dünden itibarenyüzde 3.51 oranında zam yapıldı
Dünyabaşka, Türkiye başka
• ABD'ye yapılan terörist saldmlann
ardından artan küresel durgunluk endişeleri
nedeniyle bütün dünyada düşen petrol
fiyatlan gerilemeye devam ederken
Türkiye'de tueloile zam yapıldı.
Haber Merkezi - Dünyada petrol fiyatlannda düşüş
yaşanırken Türkiye'de fueloilin perakende satış
f iyatına dünden ıtıbaren geçerli olmak üzere yüzde
3.51 oramnda zam yapıldı. Akaryakıt Ana Dağıtım
Şirketleri Derneği'nden (ADER) yapılan
açıklamaya göre. Istanbul'un Avrupa yakasında 6
NoTu fueloilin perakende satış fiyatı 313 bin
liradan 324 bin hraya çıkanldı. ABD'ye yapılan
terörist saldmlann ardından artan küresel
durgunluk endişeleri nedeniyle bütün dünyada
düşen petrol fiyatlan gerilemeye devam ediyor.
Spot piyasada Brent petrolü 4 dolara yakın bir
düşüşle 22.72 dolar düzeyinde bulunuyor.
Aym şekilde New York'ta (NYMEX) petrolün
varili 3 dolann üzerinde gerileyerek 23.70 dolara
indi. Bu, petrolün son 18 ayki en düşük değeri
oldu. Ekonomistler, petrol talebinin sonraki yıl
artacağı yönündeki tahminlerin ABD'ye yapılan
saldınlar sonrası tekrar gözden geçiriknesi
gerektiği görüşünü savunuyorlar. Bu yıl üçüncü
kez petrol üretimim azaltan Petrol îhraç Eden
Ülkeler Örgütü (OPEC), düşen talebin ardından
fıyatlann dengelenmesı amacıyla bu hafta
Viyana'da toplanıyor. OPEC'e yakın kaynaklar,
üretim miktannda herhangi bir değişiklik
yapıknayacağım öngörüyorlar. Öte yandan
opeTasyona Türkiye'nin destek vermesi, Bakû-
Ceyhan hattına karşı çıkan ABDTi petrol
şirketlerinin de bu hatta sıcak bakmasma neden
oluyor. Yetkililer, bu yılm başmdan itibaren başım
Exxon Mobıl Corporation, Conoco ve Chevron
şirketlerinin çektiği bir grubun ABD yönetımine
Kafkas petroîlerinin ihracı için Iran seçeneğini
dikte ettinneye çalıştıklarmı hatırlatarak söz
konusu şirketlerin yaşanan bu olaydan sonra
bundan vazgeçeceiderini kaydediyorlar.
McDonald's satmaktan vazgeçmiyorl
Dünya Tîcaret Merkezi'nin yıkılmasından
birkaç saat sonra çekilen soldaki fotoğrafta
kapitalizmm simge restoranlanndan
McDonald's kahn bir toz tabakasıyla örtülmüş
ve tahrip olmuş durumda. Ancak sağdaki
fotoğrafta \ıkılan ikiz kulelerin sadece bir blok
ötesinde McDonald's yeniden açıtanış
durumda tüketkikrine hvzmet veriyor. Dünya
TkaretMerkezi'ne yönelik saldınlann mafi
yükünün 40 müy ar dolan
bulduğuve artmaya devam etti^belirtînyor.
Yapılan hesaplamaya göre, yaralılann tedavi
giderleri. çahşamamaktan kaynaklanan ücret
kaybı ve ticari kuruluşlann zaraıian 15
mûyan aşıyor. Yıkuan binalar, kaybolan
malzeme ve kira kaybının ise 14 miryarı
bulduğu hesaplandı. New York kenti ise tahsil
edüemeyen vergier ve yapüamayan
harcamalar yüzünden 11 milyar dolar zarara
uğrannş durumda.
CENAJANS/GREY
Müşteribaskısı
yolları ayırdı
• Grey International'm 2. başkanı John
Shannon, uluslararası müşterilerinin
baskısı ile Cenajans/Grey'den ayn bir
şirket kurduklarını söyledi.
Ekooomi Servisi -
Türkiye'ye uzun süre
önce yönetim kurulu
başkanhğuu Naffl Kec>
li'nm yaptığı Cena-
jans'la ortak olarak gi-
ren Grey Worldwide 2.
Başkanı JohnShannon,
Keçili'nin tutuklanma-
smın ardından bir süre
beklediklerini, ancak
durumun netleşmemesi
üzerine ayn bir ofis aç-
maya karar verdiklerini
söyledi.
Asıl olarak baskının
Türkiye'de de faaliyette
bulunan çokuluslu
müşterilerinden geldi-
ğini anlatan Shannon,
belirsizliğin daha fazla
sürmemesi amacıyla
Grey Worldwide tstan-
bul'u hizmete sokmaya
kararverdiklerini anlat-
tı. Cenajans/Grey'inbir
süre daha hizmet ver-
meye devam edeceğini
belirten Shannon, bir-
likteliğin devammm
Keçili'nin mahkemesi-
nin sonucuna bağlı ol-
duğunu dile getirdi.
tt
Biz» göresamkiçeride
deobamahkemesonuç-
laıuncayakadarsuçsuz-
dur. Cenajans/Grev'de
yüzde 30 oranında his-
semiz var. Ancak voöa-
nmızayrtlsabüe bunun
kavgasız gurühüsüz oW
masuuıstivonız" dedi.
Çin, Brezüya ve Tür-
kiye gibiyüksek nüfusa
sahip ülkeleri bir yatı-
nm alanı olarak gör-
düklerinı dıle getiren
Shannon, şimdi ekono-
mik kriz olsa da ileride
pek çok şirketin bu ül-
kelere geleceğinı ve o
şirketlerle iş yapmak
için de oralarda olmak
gerektiğini vurguladı.
ABD'deki saldınnm
medyadaki yatınmlan
durdurduğunu belirten
Shannon, bu yılm son
çeyreğinin kayıp sayıla-
cağını. hıçbir grubun
yılı hedeflediği gibi ta-
mamlayamayacağını ve
gelecek yılın da medya
yatınmlan açısmdan
kötübiryıl olacağım sa-
vundu.
Türkiye'de 7 ofisle
hizmet vereceklerini
anlatan )ohn Shannon,
90 ülkede 13 bin çalı-
şan ile faaliyette bulun-
duklannı anlattı. Shan-
non, ABD'nin birinci,
dünyanın sekizinci bü-
yük ajansı olduklannı
belinti.
GEÎOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK ozkmyu@yahoo.com
Bizler terörün ve sa-
vaşın soluğunu en-
semizde hissederek
yaşamaya alışmıştık. Batı'dadozu giderek
yükseten panik, 'ora/arda' da bu iki sözcü-
ğün günlük yaşamlar "ıçınde en azından
'uzunca bir süre' sürekli telaffuz edilece-
ğini ortaya koyuyor. Dolayısıyla, doğru bil-
giye, küresel, şeffaf iletişımeherzamankin-
den çokdahafazlagereksinimin olduğu bir
dönemın içındeyiz.
Peki, haberler gerçekten taratsız ve de-
rinliğine işlenmiş mi? Hangi sesler daha
yüksek çıkıyor? Sansasyon ve propagan-
dadan ne kadar uzaklar? Bütün dünyada
bu sorularadürüstlükleyanıtverecek med-
ya organı sayısı kuşkusuz çok az. Buna
ÇocuğaTeröpü Anlatabrtmek...
karşın dünyanın her köşesinde bütün te-
tevizyon kanallan her gün yaytn program-
lannın önemli zaman dilimlerini kaçıntlmaz
olarak bu konuya ayınyoriar.
Sonuçta, "savaş, terör, misilleme, Af-
gan, Taleban, ABD, Usame bin Ladia.."
sözcükJeri Çinli, Pakistanlı, Alman, Türk,
Amerikalı tüm dünya çocuklannm lügatla-
nna çoktan girdi bile. Bunlar zor sözcük-
ler. Minnacık beyinlerin içinde evrilip çev-
ritip kulaktan dolma bilgilerie beslenerek
ilerikiyaşlarda tamiri zorhasarayol açabi-
lecek sözcükler. Ne yazık ki artik yaşamın
bir parçası haline geldikleri için çocuklan
bu sözcüklerden koruma olanağı yok.
Özellikle de eğ'ttim politikalannda 'eleştirel
düşünmeyi öğretme' gibi birdertleri olma-
yan ülkelerde...
Ancakyaprtabilecekfarklı şeylerde mev-
cut. Bu gözle ınternetsitelerinde bîr gezin-
ti yapıldığı zaman karsımıza ilginç uygula-
malar çıkıyor. Buntardan birini örnek ver-
mek istiyorum. Yazılı ve görsel basına iliş-
kin eleştirilerinyer aldığıw\N\N.mediachan-
nel.org sttesinde, eğitimcilere ve ailelere
yönelik çok hoş bilgiter var. Site bir Arne-
rikan sitesi, dolayısıyla kullanılan lisan In-
gilizce. "Çocuğunuza Terörû NasılAnlatır-
sıntz?" başlığı altında, 11 Eylül'de ABD'de
DünyaTıcaretMerkezi'nedüzenlenen sal-
dın ve ardından yaşanan gelişmelerin ço-
cuklara nasıl anlatılabilecegi hususunda
bilgileryer alryor. ABD'nin ç'rfte standartla-
nnı, kendi çıkarlan dogruttusundakimi za-
man teröre verdigi destegi ve terörtanımı-
nı nasıl kullanabileceğıni bikjigım için ön-
ce kuşku ileyaklaşsam da kısa surede ya-
nıldığımı aniadım. "Diğert&iniABD'ye yö-
nelik bir saldın için motive eden faktörter
ne?", "Müslüman ve Arap komşulanmız-
/a, arkadaşlanmızia iyi ilişkilerim'ai sürdür-
mekten vazgeçmemeliyiz", "Kişisel gü-
venlik için ne tür önlemler almalıyız?" gi-
bi bilgilerin ve önerilerin yer aldığı siteter
de yetişkinlere "Çocuklardan saldın ile il
gîli sorulargelmiyorsa, asla doğrudan so
ru sormadan, onlan bu konuda kendiler
ni ifade etmeye yöneltmelisiniz" türünde
tavsiyelerdede bulunuluyor. Dikkatiçek«
bir diğer husus da The New York Time
The VVashington Post gibi gazetelerin i
ternet sitelerinin eğitim bölümlerinde ı
konulara geniş yer aynlıyor olması. 19 E
lül'de The New YorkTımes'te yer alan
makalede "Saldın sonrasında çok az e
timci, çocuk/ara terörve savaş konulaı
da eleştirel düşünmeyi öğretmeye ha
diye özeleştiri yapılıyor ve yararlanıln
gereken kaynaklar belirtiliyor.