Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 EYLÖL 2001 PAZARTESİ TARİHİN EN BÜYÜK TERÖRÜ Saldırılarda rol alan iki kişinin, geçen ekim aymdan beri takip edildiği ortaya çıktı FBI elindenkaçırmışHaberMerkezi-New York ve Was- J hington'ı 11 Eylül'de kana bulayan 1 terörist saldınlarla ilgili olarak ikinci tutuklamanın da gerçekleştiği bildi- rildi. ABD'de düzenlenen terörist sal- dınlarda bizzat rol alan iki teröristin, geçen yıl ekim ayında Yemen'de USS Cole gemisinin bombalanmasıyla bağlantısı olduğu ve FBI tarafından "takibe aluıdığr belırlendi. ABD'ye düzenlenen tarihın en bü- yük terör saldınyla ilgili soruşturma, FBI tarafından tüm hızıyla sürdürü- lüyor. ABD Adalet Bakanı John Ashcroft, saldınlann ardından, FBI'ın tarihinin en geniş çaplı soruş- turmasını başlattığuu ve Suudi terö- rist Usame bin Ladin'in yanı sıra pek çok terör örgütünün son yıllarda işbir- liğı yapuklannıbildiklerini, ABD'nin bu örgütleri yok etmek için her şeyi yapacağını ifade etti. Ashcroft, Kong- re'ye, finansman ve yetkılenn arttınl- • ABD'de önceki gün saldınlarla ilgili önemli bilgiye sahip olduğu belirlenen bir şüpheli tutuklanırken dün de olayla ilgili olarak ikinci kişinin tutuklandığı bildirildi. ABD Adalet Bakanlığı Sözcüsü Mindy Tucker, daha sıklıkta tutuklama emri çıkanlacağını söyledi. ması talebinde bulunduklannı kay- detti. CNN televizyonu dün verdiği bir haberde, soruşturma kapsamında ikinci tutuklamanın gerçekleştiğini duyururken FBI yetkilileri konuyla ilgili yorum yapmadı. Adalet Bakan- hğı Sözcüsü Mindy Tucker yaptığı açıklamada, yeni tutuklama emirieri- nin çıkanlacağını söyledi. FBI, teröristlerl Izlemlş New York ve Washington'a düzen- lenen saldınlan gerçekleştiren terö- ristlerden ikısi hakkında FBI tarafın- dan soruşturma başlatıldığı belirtil- di. Newsweek dergisi, FBI'a bu bil- ginin, CIA tarafindan ulaştınldığı ve söz konusu kişilerin, Ladin ıle bağ- lantısı olduğunun tespit edildiğinı de ileri sürdü. Newsweek'e göre, Penta- gon'a çarpan uçakta bulunan Halid EHVlidhar, FBI tarafından ağustos sonundan bu yana araştınlıyordu. Dergi, El-Midhar'ın, 12 Ekim 2000 tarihinde Yemen'deki USS Cole ge- misinin bombalanması olayına kanş- tığından şüphelenilen bir kışiyle Ma- lezya'da buluştuğu ve buluşmanın gö- rüntülerle tespit edildiğini yazdı. El- Midhar'ın Malezya'da buluştuğu ki- şinin, USS Cole saldınsının mimar- lanndan biri olduğu zannediliyor ve bu kişi Yemen'de hapiste bulunuyor. Newsweek'e göre, şüphelilerin ye- rini tespit etmeye çahşan FBI, ABD' ye giriş sırasında bu iki kişinin, yanlış adres verdıklerinı belirledi. Newsweek, El-Midhar'm da içinde bulunduğu uçakta yer alan Salem El- Hamd'nin de FBI'ın şüpheli şahıslar lıstesınde izleme altında olduğunu kaydetti. Newsweek, iki teröristin Pentagon binasına, kaçu-dıklan yolcu uçağıyla dalarken FBI'ınhalenbu ki- şileri bulmaya çalıştığını savundu. New York ve Washıngton'daki en- kaz kaldırma çalışmalan da sürüyor. FBI, Dünya Ticaret Merkezi kulele- rinin enkazı civannda teröristlerden birinin kullandığı pasaportu buldu. New York Emniyet Müdürü Bernard Kerik de enkazdan çıkanlan 159 ce- set arasında hava korsanı bulunmadı- ğını bildirdi. Saldırılarda kullanılan bıçaklann Isviçre'de satm alındığı ortaya çıktı. îsviçre'nin çok tirajlı gazetelerinden SontaggsBlick'in, "uçaklannkaçırü- ması sırasında Inıllnmjan bıçaklann Isviçre'de satm ahndığtna" ilişkin ha- beri, polis birimlerince doğrulandı. Aynı gazetede yer alan, saldınlan düzenleyen teröristler arasında göste- rilen MuhammedAtta ve Marvan EI Şeyhi'nın, saldından hemen önce ts- viçre'nin Zürih kentinde bir otelde kaldıklanna ilişkin iddialar üzerine Isviçre, konuya ilişkin soruşturma başlattı. öte yandan Ingiltere Ulaş- tırma Bakanlığı'nın uluslararası uçuşlarda terörist saldınlara karşı planJadığı yeni önJemler arasında, uçaklarda bir sivil polisin bulundurul- masının da yer aldığı bildirildi. Irak Devlet Başkanı Yardımcısı Ta- ha Yasm Ramazan ise ABD'dekı sal- dınlan Arap ya da Müslümanlann değil, Amerikah muhaliflerin düzen- lediğini ileri sürdü. ESKİKAMİKAZE PtLOTU ONUKİ: Körü körüne ölüyorlarZUŞİ (AA) - "İkinci Dünya Savaşı yıllanndaki Japon kamikazeleri ik ABD'yi vuran terörist saidınlann failleri arasında kurulan benzertik, sadece imparator için gönüflü olarak öhımü göze alan çok küçükbir azmhk için doğru olabübu." Bu sözler, Büyük Savaş'ta intihar pilotu (kamikaze) olarak görev yapan ama şansı yaver gittiği için ölümden kurtulan Japon Kenişiro Onuld'ye ait. Bugün 80 yaşuıa merdiven dayamış Onuki, savaş yıllannı AFP muhabirine anlatırken kamikazelerin ancak onda birinin canlı bomba olmayı gönüllü olarak kabul ettiğini belırtti ve "bu küçük gnnhgııt, uçaklannı New Yorktaki kulelere çarporan fanatiklerte ortak yanlan okhığunu" vurguladı. Onuki, "Kamikazeler imparator uğruna hiç düşünmeden ölüyorlardı. ABD'yi vuranlarla ortak yanlan, bu işi körü körüne yapmalan" diye konuştu. 3 Nisan 1945'te, Okinavva'da bir Amerikan gemisine intihar dalışı için 250 kiloluk bombayla havalanan, • tkind Dünya Savap'nda intihar pilotu olarak görev yapan veşanseseri ölümden kurtulan Japon Kenişâv Onuki, "Kamikazder imparator uğruna hiç düşünmeden ölüyorlanu. ABD 'yi vuranlarla ortak yanlan, bu işi körü körüne yapmalan'' diye konuştu. ancak havada isabet alan uçağını bir adacığa indirmek zorunda kaldığı ıçın ölümden kurtulan Onuki, "İkitür Müslüman van Fanatikler ve rasyonefler. Benim zamammda da, Ferguson'dan çocuklar için kampanya York Düşesi Sarah Ferguson, ABD'ye yönelik terör saldıniarmdan etkflenen çocuklar için yardun kampanyası başlatıyor. Ferguson'un söz konusu kampanyayı, kuruiuşuna ve çabşmalarma destek verdiği 'Çocuklara Bir Şans' adh vakrf aracılığıyla gerçekkştirmeye hazırlandığ] ve 911 vakfin desteğini akbğı beürtüiyor. Çocuklara Bir Şans Vakfi'mn, sakünya uğniyan Dünya Ticaret Merked'nin kuzey knlesinin 101. katmda, bir finans kuruluşu tarafindan tahsb edSen bürosunun buhınduğu, vakıf çahşanlannm saldmdan kurtukhıklan bikürildL Saklın gûnü New Yorkta buhınan düşesin hâlâ yaşadığı şokun etkisinde okiuğunu yazan Ingfliz gazetderi, Ferguson'un kampanyasına Uk bûyûk bağışın Amerikak modaa TonunyHMgertaraniMİanyapıidığınıbadirdL >™ -- - > -• •'-•'-•' ~> bazüan imparatora fanatik bir şekilde bağhydL Allah ya da imparator; değişen bir şey yok»" ıfadesıni kullandı. Kutsal çocuMar... 23 yaşında kamikaze olduğunu söyleyen Onuki, şunlan anlattı: "O yaşa geünceye kadar bana öğretüen, biderin Imparator Hiro Hito'nun kutsal çocuklan olduğumuzdu. O vakitier imparator, Japonlar için Tann idL. Ordu da, başındald imparatona devasa bir örgüttü ve her asker yaşammı feda etmeye hazır ofanabydL Bu yüzden kamikazelerin hepsinin gönüllü olduklanndan söz etmek doğru değU." ABD'yi vuran eyleme katıldıklan bildirilen iki Suudi teröristin babası: Onları 10 aydır görtnedim • Dünya Ticaret Merkezı'ne çarpan uçaklardan binnı kaçıranlar arasında bulunan iki Suudi teröristin babası, oğullannın 10 ay önce Medine'ye gitmek üzere evden aynldığını, bir daha da kendilerinden haber alamadığım söyledi. RİYAD(AA)- ABD'yi kalbinden vuran terörist eyleme katıldıklan bildirilen iki Suudinin babası, oğullannı 10 aydır görmediğini söyledi. Rıyad'da yayımlanan El Iktisadiye gazetesinin haberine göre, Muhammed Ali Şehri adlı baba, Veyi ve Velid adlı oğullannın 10 ay önce Medine'ye gitmek üzere evden aynldıklannı, bir daha kendilerinden haber almadığını anJattı. Baba, "OğlumVeyLbana söylediklerine göre, bir din adamından psikiv atrik tedavi görecekü. Bunun için ücretsiz izne avnlnuşü" dedi. Amenkan Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) açıklamasına göre, Veyl ve Velid kardeşler Dünya Ticaret Merkezi'ne çarpan uçaklardan birini kaçıran beş hava korsarumn arasında bulunuyor. [{SfiFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] Uçağa binip yüzlerce insanı büro- lannda otururken öldürmek terördür. Beline bomba bağlayıp nöbetteki pc- lisi, sokaktaki insanı öldürmek terör- dür. Savaş uçaklanyla Yugoslavya'yı günlerce bombalayıp yüzlerce insanı öldürmek terördür. Filistinlilerin üzeri- ne bomba yağdınp gencecik çocuk- lann canına kıymak terördür. Terörü devlet de yapar, örgüt de ya- par, kişi de yapar. Bütün bu eylemle- rin hepsinin hedef aldığı ve canını al- dığı insandır. Çifte standartlı olma- mak, tutariı olmak gerekirse, hiçbirte- rörün bahanesı onu haklı çıkarmaz. Yann ABD ve Batılı ülkeler, daha ön- celeri olduğu gıbi Afganistan'a bom- ba yağdınp insanlan öldürürlerse, bu "terörü" gerekçeleri nedeniyle hoş göremeyiz. ABD'nin, "Yüzlerce ABD'linin canına kıyan Usame bin Ladin7 yakalamak için" yüzlerce sivil ve masum Afganlının canına kıymaya hakkı yoktur. • • • 1 Terör eylemine girişen devletlerin de, örgütlerin de, kişilerin de kendile- 'Benim Terörüm îyidir' rince haklı gerekçeleri olabifir. Örne- ğin Filistin halkı, yıllardır Israil devleti- nin uyguladığı siyasetlerin kurbanıdır. Yersiz yurtsuz, evsiz barksız yaşıyor- lar. Son yıllarda, zar zor elde ettikleri ve özgürce yaşamayı umduklan top- raklarda yine bombalara maruz kalı- yorlar. Onlarda biriken öfkeyi anlama- mak mümkün mü? Dünyada, özellikle Batı dünyasın- da, "terör" daha çok kişilerin ve örgüt- lerin yaptıklanyla sınırlı olarak anlaşı- lıyor. Bu nedenle özellikle "devlet te- rörü "görmezlikten geliniyor. ABD'nin Şili'de darbe planlayıp Başbakan Al- lende'yi ve binlerce Şililiyi öldürmesi ya da öldürenlere destek vermesı te- rör değil miydi? Stalin'in muhalifleri- ni sahte mahkemelerde yargılayıp i- dam etmesi terör değil miydi? 12 Eylül'de darbe yapan generalle- rin, ülkenin dört biryanında giriştikle- ri baskınlar, idamlar ve bombalama- lar terör değil miydi? New York'ta ikiz kulelere ve VVashington'da Pen- tagon'a yapılan saldırı da terördür, ABD'nin dünyanın birçok bölgesinde yaptıklan da... Bu terör eylemlerinin hiçbir ideoloji adına hoşgörülmesi ve kabul edilmesi de mümkün değildir. New York ve VVashington'a yapılan saldın aynı zamanda çılgınlıktır. Ken- di yaşamını ortaya koyan eylemcinin, büyük bir fedakârlık ve öfkeyle bu ey- leme giriştiği söylenebilir. Bunun arka- sında yatan nedenleri tartışabiliriz. Bu öfkeye neden olan dengesizlikleri ve baskılan tartışabiliriz. Ancak bunlann hiçbiri bu eylemi haklı göstermez. Günlerdir Afganistan'ı TV kamera- lanndan izliyoruz. Bu ülkenin yoksul- luğu ve çaresizliğini biliyoruz. Orada- ki yoksulluk ve aşın baskıcı Taleban rejimi, bu ülkeyi bir barut fıçısı haline de getınyor. Afganıstan, çok kolay te- rörist yetiştirecek özelliklere sahıp. In- sanlaryoksul ve çaresız. Onlan öfkey- le bir yere kanalize etmek mümkün. Usame bin Ladin bu nedenle buraya karargâh kurmuş durumda. Kuzey ülkeleriyle güney ülkeleri arasında büyük bir gelir uçurumu söz konusu. Bu uçurumun küreselleş- meyle birlikte daha da derinleştiği saptanıyor. Yani dünya bir yandan kü- çük bir köye dönüşürken bir yandan da bu köyün yoksullaşan yoksullany- la zenginleşen zenginleri birbirlerini daha yakından görür hale geliyorlar. Bu dengesizlik bu tempoyla sürdürü- lürse, yoksul ülkelerde "ferör" eğilimi daha da artacaktır. ••• Uçak eylemlerinden sonra ABD'nin yüz yüze geldiği durum, dünyada te- rör konusunu da tartışma gündemine getirdi. Terörie mücadele ve demok- rasi, terörie mücadele ve insan hak- lanarasındaki çelişmeye dikkat çekil- di. Özellikle Türkiye'de konu tam an- lamıyla çarpık şekilde tartışılıyor. Türkiye'de demokrasi ve insan hak- lan sorunu yok mu? Tabii ki var. Bu alanda Türkiye'ye içeriden ve dışan- dan yapılan eleştiriler doğru mu değil mi? Tabii ki doğru. Türkiye'de devlet terörü de var, örgüt terörü de. Örgüt terörünü eleştirip devletin terörünü hoş mu göreceğiz? Uçaklar ikiz kulelere çarpıp yüzler- ce insanı öldürünce, Türkiye'de insan haklan mücadelesinden, özgürlükler- den vaz mı geçmemiz gerekiyor? Tür- kiye'nin demokrasi standartlan dü- şük, son saldınlar bu düşük standart- larda yaşamamız için bir bahane ola- rak kabul edilebilir mi? Saldın, işken- ceyi haklı gösterebilir mi? Saldın ba- hane edilerek her türiü insan haklan ihlal edilebilir mi? Batı, bu olaydan sonra demokrasiden mi vazgeçiyor? ••• Şu noktada anlaşmamız gerekiyor. Hiç kimsenin terörü iyi değildir. Hiçbir terörün haklı olması mümkün değildir. Hiç kimsenin teröristi de iyi değildir. Terörün nedenlerini tartışalım, an- lamaya çalışalım, ama terörü hoş gör- meyelim. 2000'Lİ YILLARDA ERDAL ATABEK Kuşku ve Korku Çağı 2000 yılı nasıl büyük bir coşkuyla karşılanmıştı. Yeni biryüzyıldı, yeni bir binyıldı. Artık anlaşılmazlıklar, uzlaşmazlıklar tarihe kanşı- yordu. Insanlar intemet üzerinden her türiü bilgiye ulaşacaklardı, e-mail'ler dünyanın heryerinde gidip getecek, insan zekâsının ürünlerini, yeni buluşlan, in- sanlığın yararına yapılan çalışmalan hızla aktara- caktı. Bilişim teknolojisi dünyayı bırbırıne yaklaştı- racaktı. Biyoteknoloji de başka harikalaryaratacak, kalıtsal hastalıklar ortadan kalkacaktı, yedek organ- lar yaratılacak, insan sağlığı kitleler adına sağlana- caktı. Daha iki yıl geçmeden "2000'liyıllar" yeni bir "kuş- ku ve korku çağı"nın simgesi oluverdi. Kuşku ve korku çağı. Amerika, ikiz kuleler yıkılırken "huzur ve güven duygulannın da dumanlaria birlikte uzaklaşıp kay- bolduğunu" gördü. Amerikalı artık kimseye güvenmeyecektir (her- kesten önce de kendisine). Amerikalı artık kuşku ve korku içinde yaşamayı öğrenecektir. Amerikalı, neden kuşku ve korku içinde yaşadı- ğını da anlamayacaktır. Çözümü de başkalannın kuşku ve korku içinde yaşatmakta arayacaktır. Afganlılar da, Araplar da, Israilliler de, Japonlar da, Italyanlar da, Yunanlılar da, Ruslar da, Arjantinliler de, Türkler de 'kuşku ve korku içinde" yaşayacak- lardır. Bütün dünya kuşku ve korku içinde yaşayacak- tır. Bu yeni "siber-savaş "ın tarafı da belli değildir, si- lahlan da bellı değildir, zamanı da, yeri de, yöntemi de, hedefleri de belli değildir. Herkes bu savaşın tarafı da olabilir, hedefi de. Artık kimse hiçbir şeyden güven duyamayacak- tır. "Güven duygusu", geçmiş yüzyıllann tarihsel bir olgusu olarak anılarda yaşayacaktır. "Güven duygusu" bırkaç yüzyıldan sonra yenkjen uygarlığın elinden alınmış, geçmişın güven adacık- lan olan dinlerin, milliyetlerin, etnik kökenlerin ait ol- ma bağlanna geri verilmiştir. 11 Eylül 2001 tarihinden sonra insanlar daha şo- yenist, daha ırRçı, daha dinlerine bağlı, daha yerel, daha kapalı topluluklar oluşturacaklardır. Özgürlükler, insan haklan, açık toplum olma ide- ali, çoklu kültüriü toplumlar, hoşgorü ve karşılıklı an- layış ısteklen genleyecektir. Insanlık tanhı ne yazık ki acılaria, savaşlarta, dö- külen kanlaria, yıkıntılaria yazılıyor. Oysa insanlık tarihinde ne başanlar, ne buluşlar, ne güzel adımlar, ne üretiler, ne yaratıiar da var. A- matarihi bu buluşlarla, bu icatlaria, bu üretilerle, bu yaratılaria yazamıyoruz. Artık hiçbir banş görüşmesi anlaşmayla sonuçla- namıyor. Ama savaslar hiç durmadan, yöntem değiştirerek, silah değiştirerek sürup gidiyor. Neden mi? Insanoğlunun neden yaşadığını anlayamamasın- dan. Insanoğlu, yaşamayı doğaya egemen olmak san- dı ve yanıldı. Yaşamak, doğayla uyum sağlayarak olmalıydı. Ama insan, doğayı yağmaladı ve cezası- nı gün geçtikçe daha yüksek bedel ödeyerek çeki- yor. Insanoğlu, mutlu olmayı başkasından daha çok para ve mal sahibi olmakta aradı. Bunun için baş- kalannı sömürmeyi icat etti. Sömürdüklerinin malı- nı, emeğini kendıne aktardı ve düşmanlannı kazan- dı. Insanoğlu kendi dışındakileri yağmalayarak yaşa- mını sürdürürken kendi hayatını da yağmaladığını anlayamadı. Amerika düşmanını mı anyor? Bunun için ayna- ya bakmalıdır. Amerika'nın düşmanı kendisidir. Amerika'ya bu biçimde savaş açanlar, kazana- caktannı mı sanıyortar? Onlar da kendi variıklannın, kendi geleceklerinin düşmanıdıriar. Insanlığın düşmanı "uygaraklın inkâredilmesi'dv. Dünyayı kurtaracak olan da yeni savaşçılar ve ye- ni silahlar değil, "uygarlığın aklına sahip çıkanlann birieşerek oluşturacağı sağduyu gücü "dur. "Kuşku ve korku çağı'ru "yeniden uygartık ça- ğı"na dönüştürmenin başka yolu görünmüyor. e-mail: [email protected] Faks:0212-513 90 98 Bin Ladin'in adamları hisse satmış Saldınnın parası borsadan geldi • Bin Ladin'in adamlannın, saldınlardan bir hafta önce Almanya, îtalya, Fransa ve tsviçre borsalannda hisse satarak eylemlerine finans sağladığı ihtimali araştınlıyor. WASHINGTON ihban üzerine hareke- (AA) - ABD Federal te geçen FBI, Bin La- Soruşturma Bürosu din'in adamlannın, FBI, Avrupa'daki yatı- Münih'te borsada, bel- nmcılann yardımıyla, li miktarda hisseleri Suudi asıllı terörist önce satın alıp sonra Usame bin Ladin'in, hemen satarak fiyatla- Avrupa'da borsadan nn düşmesini sağladı- kazandığıparaylaterö- ğı ve sonra tekrar rist faaliyetleri finanse aynı hisseleri daha edip etmediğini sorgu- ucuza alarak büyük luyor. kârlar sağladığı iddi- Bin Ladin'in adam- asmı araştınyor. lannın, Almanya'mn Bin Ladin'in adam- Münih kentinde borsa- lannın elde ettiği kâ- da bazı hisseleri sata- nn, Amerikan banka- rak Dünya Ticaret lannda tutuluyor ola- Merkezi ve Amerikan bileceğidebelirtiliyor. Savunma Bakanlığı Salı günü gerçekle- Pentagon'un bomba- şen terörist saldınnın lanması için finans bir hafta öncesinde, sağlamış olabileceği aynı oyunun, Îtalya, ihtimali üzerinde du- Fransa ve îsviçre'de ruluyor. oynanmış olabileceği Alman yetkililerin de araştınlıyor.