Katalog

« S EYLÜL 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA • • • • • • TARIHIN EN BUYUK TERORU ROBOTEK TURHAN SELÇUK ÎMMJST[1 I I I EFENDİSİ I ABDÜLCANBA2 HARİKULÂDE MACERALARI EIS1M ÎEKMİLİ BİRDEN Amerikan saldırısının olası sonuçlanna göre askeri ve siyasi hazırlıklar sürüyor TürkiyedengeanyorSERKAN DEMtRTAŞ ANKARA-Tûrkiye, terörist saldınlara geniş bir kampanyayla yanıt vermeye hazırlanan ABD'nin Afganistan, Irak ya da Lübnan'a yö- nelik olası operasyonunun askeri ve sivil sonuç- lanna göre önlem ahyor. Yaptlan toplantılarda hem NATO hem de bölge ülkesi olan Türki- ye'nin "dengepolitikasınT sürdürmesi, artante- rorizm tehdidine karşı hava sahasında, karasu- lannda ve özellikle de boğazlarda güvenlik ön- lemi alması kararlaştınldı. Olası bir saldında In- cirlik Ossü'nün kullanılma olasıhğını da değer- lendiren komuta kademesi, lojistik hazırhklan sürdürüyor. Edinilen bilgilere göre Kızılay, Ku- zey Irak'tan kaynaklanabilecek olası bir göçe hazırlık olarak çadırkent kurulması çalışmalan- nı başlattı. Toplantıda alınan kararlar arasmda şunlar bulunuyor: Kltleselterörtehdldl: Türkiye önlem- lerini, büyük şehirlerde kıtlelere yönelık yapı- lacak saldınlara karşı genışletmelı. Bu kapsam- da Türkiye, hava sahasını, karasulannı, deniz trafığini yakından denetlemelı. ABD'den antl-terör kampanyasi: Afganıstan'a vapılacak harekât Türkiye'yi ya- kından etkilemeyecekken özellikle, Irak ve Lüb- nan gıbi ülkelere yapılabilecek operasyonlara Türkiye'nin katılımı da gündemde olacaktır. Türklye'den denge politlkasi: Türki- ye, hem NATO ülkesi hem de bölge ülkesi ol- masının gerektığı sorumluluklar kapsamında dengeli politıka izleyecektir. 5. madde ve askeri hazırlıklar: Tür- kiye, 5. madde gereğince ABD'ye destek olaca- ğını açıkladı. Ancak bu desteğin niteliği konu- sunda henüz netlik bulunmuyor. Incirlik Üs- sü'nün kullanımı konusunda karar siyasilere bı- rakıldı. Askeri yetkililenn, her türlü senaryoya göre güvenlik önJemlerini aldıklan belirtiliyor. Ortak bildiri yayımlanacak TBMM, kınama yaparak açılacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'yi hedef alan terör, TBMM'nin gündemini de değiştirdi. TBMM Başkanı Omer Izgi, pazartesi günü anayasa değişikliği için olağanüstü toplanacak olan TBMM Genel Kurulu'nu, terörist saldınyı kınayarak açacak. TBMM'deki siyasi parti gruplaruıın da terörü kınayan ortak bildiri yayımlaması bekleniyor. AKP Grup Başkanı Bülent Annç, "Sakhnyı Ladin'in yapüğmı kabul etsek büe, Afganistan halkuun cezalandınbnası insanal ve hukuka uygun değüdir" dedi.TBMM, pazartesi günü Ömer Izgi'nin başkanlığmda olağanüstü toplanacak. Hükümet ortaklannın daha önceden anayasa değişikliği paketini görüşmek üzere Anayasa Komisyonu'na üye seçimi ile sınırlı olarak planlanan programı da, terör saldınsı ve "savaş olasıhğT nedeniyle değişecek. Buna göre TBMM Başkanı terörü kınayan bir konuşma yapacak. Acil tartışma isteği Siyasi parti gruplannın, ABD'ye dönük saldınya ilişkin bir bildiri yayımlaması bekleniyor. Hükümet ortağı ANAP ise Dışişleri Bakanı tsmail Cem'in, gelişmelere ilişkin genel kurula bilgi vermesini istiyor. ANAP yönetimi, olası bir savaşın, Türkiye'nin çevTesinde yaşanacağına işaret ederek böylesi önemli bir dönemde, TBMM'nin, konuyu acil olarak tarhşması gerektiği görüşünde. AKP Grup Başkanı Bülent Annç dün düzenlediği basın toplantısında ABD'deki saldınyı kınarken "fauTerm ABD'nin zaaflannı ve meayederini çok iyi biktiğuie" dikkat çekti. Annç, "CMay bütün gönülkri yaraladı. Ancak baa ülkeler üzerinde kamuoyu oluşturma gayrederi doğru değiL Teröre karşı intikam çözüm değÜdir" dedi. Suçlann şahsiliği prensibinin altını çizen Annç, şu görüşleri dıle getirdi: "Terörden > TBMM Başkanı Ömer îzgi, anayasa değişikliği için pazartesi günü olağanüstü toplanacak olan Meclis'i, ABD'ye yönelik terör saldınsını kınayarak açacak. halklan sorumlu rutmak doğru değil. Ladin'in yapöğmı kabul etsek bile, Afganistan halkuun cezalandınlması insancıl ve hukuka uygun değildir. Sakunyı kim gerçekleştirdiyse onlar yakalanmah. Terörle Müslümanhğm yan yana getirümesi de doğru değil. Terörün dini, millheti, mezhebi yoktur. Peşin hükümk bir çılguıhk yaptlmamah. 20 PKK'ii gidip bu saldınyı gerçeldeştirseydi bu durumda Türkiye'nin hedef ahnması ile Afganistan'm hedef abnması arasında fark yoktur." Kutan: Benimle ne alakası var? SP Genel Başkanı Recai Kutan, kapatılan RP ile Usame bin Ladin arasında geçmişte diyalog bulunduğu iddialanna tepki gösterdi. Kutan, genel merkezden aynlırken bir gazetecinin "Çok ciddi bir iddia var. Usame bin Ladin'in Tahran'da 19%'da düzenlediği toplanoya, FUistinli örgütierin yanı sıra kapatılan RP'den bir temsücinin de kaaknğı. Yusuf Bodanski'nin 1999 yılındaki kitabında yer akn" diyerek soru yöneltmek istemesi üzerine, "Benimle ne alakası var. Ben FFnin ve SP'nin genel başkanıyun. Bu husus da olsa olsa uvdurma bir kkliadır" dedi. Au,.urtarma çanşmalan şiddetli rüzgâra rağmen sürdûrülüyor. Körfez depreminde enkaz ahindabir haftadan fazla canhkalarak kurtanlan Nurcan Hemşire, New York'taki gökdelen enkazmda yakuılanm bekleyenlere de umut ışığı oldu. (REUTERS) Enkaz altındakilerin kurtanlması için Türkiye'deki deprem örnek gösterildi Nurcan Hemsire umut olduHaber Merkezi - Körfez depreminde enkaz altmda bir haftadan fazla canlı ka- larak kurtanlan Nurcan Hemşire New York'taki gökdelen enkazmda yakınlan- m bekleyenlere de umut ışığı oldu. Dün- ya Ticaret Merkezi'ne saplanan uçağın kokpit bölümünden ceset- ler çıkanldı. Cesetlerden birinin teröristlerden birine ait olduğu be- lirtilirken uçuş görevlilerinden bi- rinin de elleri bağlı şekilde bulun- duğu bildirildi. Kurtarma çahşmalan şiddetli rüzgâra rağmen sürdûrülüyor. Manhattan adasında şiddetli rüzgânn yam sıra za- man zaman sağanak yağış da etkili olu- yor. Ancak kurtarma ekipleri umutlannı kaybetmeden enkaz kaldırma ve kurtar- ma çalışmalannı sürdürüyor. ABD'de yayımlanan "Boston Globc" gazetesinde yer alan habere göre, Ame- rikan Federal hükümet yetkilileri, Türki- ye'deki deprem sonucu enkaz altında ka- • Dünya Ticaret Merkezi'ne saplanan uçağın kokpit bölümünden cesetler çıkanldı. Cesetlerden birinin teröristlerden birine ait olduğu belirtilirken uçuş görevlilerinden birinin de elleri bağlı şekilde bulunduğu öğrenildi. lanlar için yapılan kurtarma çalışmalan- nı örnek gösterdiler ve Nevv York'taki kurtarma çahşmalanıun da sonuna kadar sürdürülmesi gerektiğini belirttiler. Gazete, ABD hükümet yetkililerinin Türkiye'deki deprem enkazı altından 11 gün sonra bile canlı insan çıkanldığı ör- neğini dile getirdiklerini belirtti. Dünya Ticaret Merkezi'ne düzenlenen saldından sonra enkaz kaldırma çahşma- lan devam ederken yıkıntılar ara- sından çıkanlan ölü sayısımn 154 olduğu resmen açıklandı. Afetlerle federal kurumun açıklamasına göre, New York'ta 3 bin 800 kişinin yaralandığı kesin- lik kazandı. Nevv York Belediye- si, federal makamlardan talep et- tikleri ceset torbalannın sayısını 30 bine çıkardı. New York Belediyesi yetkilileri, enka- zın altından çıkanlan cesetler için "geçi- d morglar" oluşturulduğunu bildirdiler. Sezer, Türkiye'nin terör deneyimleriniABD ilepaylaşabileceğini söyledi Sadece örgütleri hedef alınANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Cumhurbaşkanı AhmetNecdetSe- zer, topraklanndaki büyük terör ey- lemine karşı intikam yeminı eden ABD yönetiminin 'Herör örgütleri- ni hedef ataıası" uyansmda bulun- du. Sezer. NATO Daımi Konseyi'nin uygulamaya koyduğu 5. maddesinin, yalnızca ABD için değil, di- ğer ülkeler için de ge- çerli olması gerektiği- ni bildirdi. Cumhurbaşkanı Sezer, Madagas- kar'ın Türkiye'ye akredıte Roma Bü- yükelçisi George Ruphin'in güven mektubunu sunma- sı öncesi gazeteci- lenn sorulannı yanıtladı. NATO Daimı Konseyi'nin 5. maddeye ışlerlik kazan- dırmasmdan sonra Türkiye'den şu ana kadar somut bir istemde bulunup bulun- madığının sorulması üzerine Sezer, he- nüz herhangı bir istemin gelmediğini sö>ledi. Türkiye'nin terör sebebiyle büyük acılar çektığine işaret eden Sezer, terör nedeniyle Türkiye'de 30 bini aşkın insa- nın yaşamını kaybettiğini ve büyük maddı ka>ıplarolduğunuanımsath. Se- zer, "ABD'de 11 Eylül'de yaşanan olay- lann acısuu ve büyüklüğünü Türki- ye'den daha iyi anlayacak bu- d«let ol- duğunu sanmıyorum. 15 yüdır terörden edindiğuniz deneyimleri dostlarunızla paylaşmaya hazmz" dedi. Türkiye'nin 1999 NATO zirvesinde terorizmin yal- nızca terorizme muhatap olan ülkelerin savaşıyla önlenemeyeceğini, bunun dünyayı tehdit eden en büyük silah ol- duğunu belirttiğini anlatan Sezer, "Urnarun 5. maddenin bu tür salduılar- da uygulanması sadece ABDiçin kalma- >ıp diğer ülkeler için de geçerİi olur" di- ye konuştu. 'Yapnnmlar sağduyulu olmah' ABD'nin, saldınnın kaynağı hakkın- da edindiği bilgileri müttefıkleriyle pay- laşabıleceğine dikkat çeken Sezer, bu bılgıler geldıkten sonra bir değerlendir- me yapılabileceğıni söyledi. Saldınlann ardından Müslümanlara karşı verilen tepkilerin anımsatılması üzerine Sezer, "Bunu doğru bulmuyorum. ABD yapo- nmlannm terör örgütkrine ve destekk- yenlere karşı ve sağduyuyla yapılmasuu bekliyor ve düiyoruz" diye konuştu. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHANERİNÇ Anayasayı Değiştirirken... Pazartesi, Türkiye'nin geleceği için önemli bir gi- rişimin başlangıç günü olacak. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Partilerarası Uzlaş- ma Komisyonu'nun hazırladığı ve 37 maddeden olu- şan anayasa degişikliğini görüşmek üzere olağa- nüstü toplantısını gerçekleştirecek. TBMM'nin tatil sürecinde Fazilet Partisi'nin kapa- tılmış olması, değişiklik önerisinin doğrudan Anaya- sa Komisyonu'nda ele alınmasını engelliyor. Çünkü Fazilet Partisi'nin kapatılması sonrasında kurulan Saadet Partisi ile Adalet ve Kalkınma Parti- si gruplannın milletvekili sayılan oranmda komisyon- larda temsil edilmesi gerekiyor. Bu nedenle de ön- ce bu partilerin, adaylannı belirleyerek Başkanlık Di- vanı'na sunmalan, ardından da seçimlerin yapılma- sı zorunluğu var. ANAP kontenjanından boşalan başkanvekilliği seçimi de gündemdeki bir başka konu. Uzlaşma Komisyonu'nun hazırladığı ortak metin konusunda çeşitli çekinceler ve Saadet Partisi'nin pek de açık olmayan tutumu gözleniyor. AKP'nin, öneriyı destekledığıni açıklamasma kar- şın SP henüz net açıklama yapmadı. önerinin, özgürlükler ve haklar konusunda geniş- leme öngören çeşitli maddelerinin, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan küresel terör gerekçe gös- terilerek yeniden ele aiınıp alınmayacağı da bilinme- yenler arasında. önerinin bir diğer özelliğini de siyasal parti grup- lannın ortak çalışmalan sonucunda oluşturulmasına karşın kamuoyunda yeterince tartışılmamış olması oluşturuyor. • • • Geçen günlerde, Türkiye Barolar Birliği'nin öncü- lüğünde hazırlanan anayasa önensi, bir toplantı ile kamuoyuna sunuldu. Barolar Biıiiği Başkanı Özdemir Özok'un verdiği bilgiye göre, uzun ve ciddi bir süreçte hazırlanan öneriyi, anayasa konusunda uzman bilim ınsanlan ile uygulayıcılar hazırlamış. _ Eski Anayasa Mahkemesı Başkanı Yekta Güngör Özden, Prof. Dr. Yılmaz Aliefendioğlu, Prof. Dr. Rona Aybay, Prof. Dr. Ülkü Azrak, Prof. Dr. Ibra- him Kaboğlu, Prof. Dr. Yavuz Sabuncu, Prof. Dr. Fazıl Sağlam, eski TBB Başkanı Atila Sav, Prof. Dr. Zafer Üskül ve Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu'nun katkıda bulunduğu, altı bölümde 188 esas, 7 de ge- çici maddeden meydana gelıyor. "Genel Gerekçe "deki şu bölüm, hazırlanıştaki amacı da yansıtıyor "Gerçekten anayasa tekniği açısından, örneğin, 'Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlü- ğü'nün korunmasının 1982 Anayasası'nca sık sık yinelenen bir yasaklar manzumesı ile sağlanacağı varsayılmıştır. Bu taslakta ise aynı ilkeyi 'ülke, insan ve siyasal iktidar' olarak devletin kurucu öğelerinin dengeli bıryapılanmasıyla güvenceleme tekniği öne çıkmıştır. Yine öneri metninin dokusunu oluşturan katılım, saydamlık ve kurul halinde yönetim ilkeleri; paylaşımcı bireylerden oluşan toplumda sorumlu- luk bilincine sahip yurttaş yaratma, yönetenleri ay- ncalıklı statûden çıkarma ve hukuku etkili kılma iş- levlerine de katkıda bulunacaktır." TBB önerisinin yanı sıra anayasanın, "Meclis So~ rvşturması" konusunu düzenleyen 100'üncü mad- desiyle ilgili bir öneri de dün Cumhuriyet'in "Olaylar ve Görüşler" sayfasında yer aldı. Yargrtay Cumhu- riyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, yürürlükteki maddenin uygulamada yarattığı aksaklıklara dikkat çekerek bir madde önerisini aktardı. Elimizde daha iyi ve tutaıiı bir anayasa yapılabilmesi için tartışılması gereken üç metin var. Dileriz doğru yolu buluruz. oerinc@cumhuriyetcom.tr. incirlik Üssü Bk kez Awacs uçakları havalandı YurtHaberleriServi- si - ABD'deki saldınla- nn ardından üst düzey güvenlik önlemleri alı- nan İncirlik Üssü'nden dün ilk kez, bir erken uyan uçağı Awacs ar- dindan üç jet havalandı. Harb-lş Sendikası üye- leri de "terörü lanette- mek" amacıyla kollan- na siyah bant takarak üsse girdiler. încirlik Üssü'nde ABD'deki saldınlann ardından savaş zaman- lannda uygulanan "Delta alarmı"nın ar- dından önceki gün bir ait seviyedeki "CharBe alarmına" geçildi. Üste olağanüstü bir hareket- lilik yaşanmazken dün sabah saatlerinde bir nakliye uçağı indi. Öğ- len saatlerinde de bir tanker ve kargo uçağı- nın indiği, bir tanker uçağının da kalktığı tn- cirlik Üssü'nde saldın- lann ardından ilk kez saat 14.05 sıralannda bir erken uyan uçağı Awacs, ardından da 3 jet havalandı. Üste sivil Türk personel dünden itibaren işbaşı yaptı. Yetkililer, üsteki Amerikahlann olaym şokunu henüz atlatama- dıklannı ve çok üzgün olduklannı anlattılar. tlk saldın sonrası eği- tim-öğretime ara veri- len ABDTi ailelerin ço- cuklannın devam ettiği üs içindeki okul da ye- niden açıldı. Harb-tş Sendikası üyeleri de dün "terörü laneüemek" amacıyla kollanna sıyah bant ta- karak üsse girdiler. Harb-lş Sendikası Ada- na Şube Başkanı Orhan Şener, üsse girişte yap- tığı açıklamada, insan- hk dışı saldınlann ya- şattığı acılann sona er- dirilmesinin herkesin sorumluluğunda oldu- ğunu ıfade ederek "Te- rörü lanetiiyor ve yaşa- nan acılan pa> laşıyo- ruz" dedi. Bursa'da alarm paniği Sivil Savunma Genel Müdürlüğü'nün olası savaş, olağanüstü hal ve benzeri durumlarda halkı uyarmak için dev- reye sokulacak sirenle- ri denemeye yönelik ta- limatının dün Bursa Va- liliği'nce uygulanması kentte büyük panik ya- rattı. Kentin 17 ayn noktasında kunılu si- renlerin bakım. onanm ve bilgisayar yazılım program çahşmalan arahklarla test edildi. 155Polislmdattelefo- nunasaat 15.45'ekadar yaklaşık 1200 kişinin başvurduğu ve "Savaş mı çıkü" diye sorduğu öğrenildi.