Katalog

\S EYL.ÜL 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA TARIHIN EN BUYUK TERORU ABDdeki Türk yurttaşlan Kıiz masasına 425 basvuru SÖZÇİZGÎNİN Turhan Selçuk İSTA^VBUL/ANKA- R A (Cumhuriyet) - Dı- şişleri Bakanlığı kriz masasına, ABD'deki ya- kınlan için şimdiye ka- dar 425 başvuru geldiği, yapılan incelemeler so- nucunda bu başvurularla ilgili olarak şu ana kadar olumsuz haber ahnmadı- ğı bildirildi. Türk Ame- rikan Dernekleri Fede- rasyonu Başkanı Ege- men Bağış, Amerika'da yaşayan Türkleri, ABD'de gerçekleştirilen saldında yaralananlar için başlatılan kan bağı- şı kampanyasına katıl- raaya çağırdı. Türk Amerikan Der- nekleri Federasyonu, Amerika'daki Türk yurt- taşlann oluşturduğu "www.m-t-nLorg'' adres- li internet sitesinde bir bildiri yayımlayarak da- yanışma mesajı verdi. Bağış, ABD'nin vahşice planlanmış bir saldınya maruz kaldığuu belirte- rek New York ve civann- da pek çok Türk'ün ya- şadığını, bu saldından sonra bu yurttaşlar hak- kında kesin bir bilgi ala- madıklannı, bu durum- dan da büyük bir endişe duyduklannı belirtti. 141 m?t safl Dışişleri Bakanlı- ğı'ndan edinilen bilgiye göre ise ABD'deki ya- kınlannın akıbetini me- rak edenler, şimdiye ka- dar 425 kişi için knz ma- sasına başvurdu. Başvu- rularda verilen bilgiler ışıgında yapılan araştır- malar sonucunda, bu ki- şilerden 141 'inin sağ ol- duğu belirlendi. Geriye kalan 259 kişiye ilişkın araştırmalar sürüyor. Özel nitelikli kuvvetlergöreve çağnldı, 35 bin askerin görevlendirilmesi içinyet/d istendi ABD'de harekâthazırlığıDtş Haberfer Servisi - ABD, Was- hington ve New York'a 11 Eylül'de düzenlenen saldınlann ardından mi- silleme hazırlıklannı sürdürüyor. Sa- vunma Bakanlığı Pentagon, bütün özel nitelikli kuvvetlerini ve 35 bin yedek askeri göreve çağırdı. Kong- re'nin Başkan'a, terörist saldınlara karşılık verilmesi için gerekli yetki- yi sağlayan yasa tasansı Senato tara- findan onaylandı. Karar 98 Senatör'ün oybirlğiyle alınd). Cumhuriyetçiler de Demok- ratlar da saldınlann sorumlulanna karşı askeri operasyonlar düzenlen- mesine yönelik yasa tasansına tam destek veriyor. Senato Dış llişkiler Komitesi Başkanı Joseph Biden, "Kongre'nin böyle zamaniarda ulusal birtiği gösteren bir karann albna im- • ABD Senatosu, Başkan'a, terörist saldınlara karşılık verilmesi için gerekli yetkiyi sağlayan yasa tasansı oybirliğiyle kabul etti. Bush, 35 bin yedek askerin göreve çağnlması talebini kabul etti. za atması her zaman akuocadır" de- di. 1964 yılında, Başkan Lyndon Johnson, Kongre'den savaş karan al- ma yetkisini istemiş, Kongre de bu yetkiyi vermişti. Johnson, yetkiyi kul- lanarak ülkeyi Vietnam Savaşı'na sokmuş ve Kongre üyeleri, aldıklan karardan pişmanlık duymuşlardı. Amerikan anayasası, başkana, ordu- nun başkomutarüığı ve savaş duru- munu yönetme yetkisi veriyor, ancak savaş ilan etme karannı Kongre 'ye bırakıyor. Her iki partiden de Kong- re üyeleri, Başkan Bush'un terörist- lere karşılık verme hakkmı destekler- ken Bush'un, savaş açma konusun- da, "snırsızgüçlerle" donatılması ta- lebine sıcak bakmıyor. Pentagon kaynaklan dün, ülke ça- pında bütün özel eğitimli birliklerin tam kapasite göreve çağnldıklarını açıkladı. En yüksek düzeyde alarma geçen Amerikan ordusunda bu çağn- nın yapılması, yakın bir zamanda ABD'nin saldınlara karşılık vermeye hazırlandığı yorumlanna neden oldu. Pakistan'la yakın temas Dışişleri Bakanı Cotin Povvett, sal- dınlann bir numaralı şüphelisinin, bütün dünyada Amerikan hedeflerine saldınlar düzenleyen terörist El Ka- ide örgütünün lideri, Suudi asıllı Usa- me bin Ladin olduğunu açıklanuştı. Başkan George Bush da önceki gün Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilile- riyle, saldınlara askeri karşılık veril- mesi konusunu görüştü. Özellikle Pa- kistan hükümetiyle yakın temasta bu- lunan ABD'nin, Bin Ladin'i bann- dırdığma inanan Afganistan'ı vurma- yı planladığı yorumlan yapılıyor. Bush, Pentagon'un istediği 35 binci- vanndaki bütün silahlı muhafizlar, özel kuvvetler ve yedek birlikleri gö- reve çağırma yetkisini onayladı. Pen- tagon, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'ın 35 bin yedek Amerikan Saldından sonra Amerika'da bayrak satışlan artn. Evierine, grvsilerüıe, araçlarma bayrak asan Amerikalılar, enkazlara da Amerikan bayrağı dikti. Diinya basını, olası operasyonu ve Usame bin Ladin bağlantısmı öne çıkardı Savaş psikolojisi yaşamyor DışHaberfcrServfei- ABD'deki kat- liama geniş yer venneye devam eden gazeteler, dün genel olarak Usamebin Ladiı bağlantısı ve olası misilleme üzeriıde durdu. AH> - The New YorkTimes: Gaze- te, sadınnın ardındanhedefteki adam Bin ladin'in, ilk kez resmi ağızlarca baş anlı ilan edildiğini duyuruyor. Gazee, ABD Başkanı George Bush'un "Bu olay 21. yüzyıhn ilk sava- şıdır" yorumuna da yer veriyor. VVshington Posfc Gazete, Bush'un "7\. fûzydm ilk savaşT açıklamasını cne çkanyor. Başkan'ın saldınya kar- şı dinya lıderlennin destegini alarak hareıet etmek istediğini yazan Was- kingon Post, ülkenin bir savaş psiko- bj is yaşadığı yorumunda bulunuyor. INff YorkPosfcGazete, Dışişleri Ba- kanı Colin Pöweü'ın açıklamalanna yer veriyor. Bin Ladin'in artık resmi kanallarda da baş zanlı ilan edildiğini belirten gazete. Washington yönetimi- nin Pakistanh yetkililerle bilgi alışve- rişinde bulunduğunu ifade ediyor. New York Post, Bin Ladin'e olası bir operasyon için konuşlanılacak en uy- gun ülkenin, komşu Pakistan olduğu- na değiniyor. Almanya - Frankfurter Algeme- ine Zettung: Gazete, Alman partileri- nin NATO'nun, saldınnın tüm ittifak üyelerine karşı girişildiğine yönelik karanna tam destek verdigini yazıyor. Gazete aranan zanlılann Ahnanya bağlantısına dikkat çekiyor. Die Welt: Gazete, Pentagon'un uzun dönemli bir askeri operasyon üzenn- de çalıştığını duyuruyor. Olası hede- fin Afganistan olduğuna dikkat çeken gazete, ülkenin coğrafi konumunun askeri bir harekâtı son derece riskli kıldığına da dikkat çekiyor. Fransa • LeMonde: Gazete, ABD Başkanı Bush'un sözlerini manşete ta- şıyor. Bush'un "Madem ki savaş ilan edikli, biz de dünyaya zaferimizi ilan edeceğiz" açıklamasını ileten gazete, kurtarma çahşmalannın zorlukla yü- rütüldüğünü ve istihbarat birimlerinin sıkı bir şekilde çalıştığını belirtiyor. İnglltere • Independent: Gaze- tenin manşeti, "Amerikan rüyası gö- mükhV.. The Daily Telegraph: Gazete, "Bush, terör cennetlerine karşı savaş açıyor" başlığını kullanıyor. The Guardian: Gazete başyazısın- da, ABD'nin öngördüğü yeni dünya düzeninın " Ya yanmuzdaya karşımız- da olacaksnuz" şeklinde algılanabile- ceğini gösterdığıni belirtiyor. RllSya - Moskovski Komsomo- lets: Gazete yeni bir Afgan savaşmın kaçmılmaz olduğunu savunuyor. ISrall - Ha'aretz: Gazete, Was- hington yönetiminin Afganistan'daki terörist kamplanna büyük bir saldın gerçekleştirmeyi tarhştığını yazıyor. Gazete, Amerikan ordusunun, Afga- nistan'a kara harekâtı yapabileceğini, operasyonun Bın Ladin'e suikastı da kapsayacağını iddıa ediyor. Iran - TehranTimes: Gazete, sal- dınyla ilgili uzman yorumlannı öne çıkanyor. Bir uzman, saldından derin üzüntü duyduğunu belirtirken ABD'nin geçmişte yaptığı hatalan dü- şünmesi gerektiğıni vurguluyor. askerini göreve çağırmak üzere hare- kete geçtiğini açıkladı. Pentagon'dan yapılan açıklamada, ilk aşamada 13 bin hava, 10 bin kara, 7 bin 500 deniz kuvvetlerinden, 3 bin donanma ve 2 bin de sahil korumadan olmak üzere toplam 35 bin 500 yedek askerin gö- reve çağnlacağı bildirildi. Bunun 1991 'deki Körfez Savaşı'ndanbu ya- na yapılan en önemli çağn olduğu be- Urtildi. Acfl yardanfonuonaylandı Kongre, Washington yönetimine 40 milyar dolar acıl yardım fonu ak- tanlmasını da onayladı. Kongre, tra- jik saldınlann ardından, Bush'a, talep ettiği 20 milyar dolarlık fonun iki ka- tuıı vermeyi kabul etti. Yönetime ve- rilecek para, saldınlann kurbanlan ve ailelerine yardımda kullanımının ya- nı sıra kurtarma, temizleme ve yeni- den inşa çahşmalanna harcanacak ve havayollan sistemlerinde güvenliği artnrmayı hedefleyen federal ve yerel hükümetlere sevk edilecek. Para ay- nca, yerel ve uluslararası terorizm ko- nulannın araşnnknası, ulusal güven- liğin desteklenmesi ve saldınlann so- nunlulanna yönelik operasyonlarda kullanılacak. Öte yandan, Rusya Savunma Baka- nı Sergey tvanov, Afganistan'a yöne- lik ABD öncülüğünde düzenlenecek olası bir operasyonun, eski Sovyet cumhuriyetleri olan Orta Asya cum- huriyetleri üzerinden düzenlenebile- ceği yönündeki spekülasyonlan ya- lanladı. îvanov, Ennenistan'ın baş- kenti Erivan'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Bağımsız DevletlerTop- luluğu'na (BDT) dahil olan Orta As- ya cumhuriyetlerinden NATO operas- yonu düzenlenebileceğine ilişkın var- sayıma dayah olarak yapılan tahmin- lerin temeli olmadığuıı söyledi. Ser- gey tvanov, BDT üyesi 12 ülkenin ge- nelkunnay başkanlanrun, terorizmle mücadelede atılacak askeri adımlann koordinasyonuna ilişkin olarak 26 Eylül'de Moskova'da toplanacağını da açıkladı. Îvanov, olası bir misille- me saldınsına askeri destek vermeye- ceklerini, ancak Çeçenistan'daki dıre- nişçilere 2 destek veren Bin Ladin'in yakalanıp cezalandmhnası konusun- da hemfikir olduklannı söyledi. ' Misilleme tehdidi yok etmez' Rusya Dışişleri Bakanı tgor tvanov ise ABD'nin saldınlara misilleme yapmasınnı uzun dönemli terör teh- didini ortadan kaldu-amayacağını söyledi. Îvanov, CNN'e verdiği de- meçte "Bu tûr insanhk trajedilerinin uzundönemliişbtrüği 3e aşüabfleceğj- ni, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de bu konuda her tûrlü desteğe hazır oMuğunu" ifade etti. Ispanyol El Pais ile ABC gazetele- ri, ABD'nin Ispanya'nın güneyinde- ki Rota hava üssünde bulunan uçak- larda "kısa sûre içinde" kullanılmak üzere, Yunanistan'a 28 bin ton yakıt sipariş ettiğini ileri sûrdü. Haberler- de, ABD'nin cumartesi gününden bu yana Yunanistan'a verdiği 28 bin ton- luk yakıt siparişini taşıyacak bir kar- go arayışuıda olduğu belirtilirken Is- panya Savunma Bakanhğı sözcüsü- nün söz konusu haberi doğrulamadı- ğı gıbı yalanlamada da bulunmadığı kaydedildi. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ Şaşırtıcıd) Gelişmeler ve Bir Mektup Bugün canım biraz "kara mizah" yapmak istiyor. Rahmetli Üzeyir Garih'in aramızdan aynlması- nı izleyen günlerde, çok şaşırtıcı(!) şeyler yaşadık. örneğin; bu cinayetle ilgili olarak, suçlu ilan edi- len bazı çocuklann ve zanlılann cinayetlerinin is- pat edilememesi, beni çok şaşırtıyor. Zira bizim po- lis böyle bir cinayeti birkaç günde çözerdi... "Medya" olarak kısaca isimlendirilen kitle ileti- şim araçlannın tutumlan da çok şaşırtıcı oldu. Zi- ra, Tü/^r medyası" ve özellikle görüntülü kitle ile- tişim araçlannın tutumu, alışılmışın dışındaydı. Va- tandaşı "rencide etmemek" için, ne mümkünse yapan televizyon kanallanmızın tutumlan, anlaşı- lırgibi degildi... Rekabetçi ortama girmek istemeyen ve birbir- lerine karşı, çok saygı ve sevgi dolu olan televiz- yon kanallanmızın, rekabete girişmeleri ve sokak ortasında düpedüz adam kaçırma çabalan da ay- nı biçimde çok şaşırtıcı idi. Böyle şeyi hiç görme- miştik... Olayla ilgili olarak; birkaç bakanın ve üstelikfark- lı açıklamalar yapmalan da çok şaşırtıcı idi. Hükü- metimiz, bütün dünyanın hayranlıkla izlediği bir uyum içinde çalışırken böylesine farklı açıklama- lan anlayabilmemiz mümkün olmadı. Herhalde Sa- yın Başbakan'ımız da (eğer duyduysa), çok üzül- müştür. Sayın bakanların, sayın Başbakan'ımızı üzebilecek bir şeyler yapmalan da ayrıca şaşırtıcı bir şey idi... "Zanlılan", "suçlu" ilan eden ve daha sonra bu kişileri kendi kanallanna götürebilmek için, par- mak ısırtıcı bir mücadeleye giren televizyoncula- nmızın; daha sonra başkalannı, "basın etiği" açı- sından eleştirmelerı de çok ilginç bir tutum idi. Doğrusu, televizyon habercilerimize bu yakışırdı... Ama bunlardan hiçbirinin aklına, bir "özeleştiri" yapmak gelmedi. Bu da çok ilginç bir şey idi. Oy- sa ki bizim televizyonculanmız, böyle durumlarda hemen özeleştiri yaparlardı... Ve bu arada, (en azından bu satıriann yazıldığı güne dek) cinayet çözülememişti, daha doğrusu herkesi rahatlatan ve tatmin eden bir açıklama ya- pılmamıştı. Umalım kısa bir süre içinde kesin so- nuca ulaşılır. (Ben asıl o zaman şaşıracağım...) ••• Sayın Rıfat Bali'den konuya değgin bir mektup aldım. Korktuğum başıma geliyor. Fakat mektubu gene de yayımlıyorum: "Muhterem Hocam 1 Eylûl tarihli yazınızı ûzülerek okudum. Benim amacım, ne polemik yaratmak ne de size karşı saygısız davranmaktı. Kitap okuma ile ilgili yoru- mumun maksadını aştığını kabul ediyorum, bun- dan dolayı da sizden özür dilerim. Ancak bir iki noktaya açıklık getirmek istiyorum. 1) İlk yazmızın kaleme alınış tarzından dolayı okurda (ve dolaynsıyla bende) uyanan izlenim 'yir- rni kur'a ihtiyatlar' olayını sanki hiç duymadığınız- ve bunu öğrenciniz tarafından (o da yanlış birşe-^ kilde) size ilk kez aktanldığıydı. 2) Bu nedenle bazı olgulan düzeltme amacıyla size mesajımı yolladım. Amacım kendimden söz ettirmek değildi. Aynca herhangi bir vehme kapıl- madım ve alınmadım. Amacım sadece ve sade- ce bazı olgulan dûzeltmekti. 3) Yazınızda yer alan Cumhuriyet döneminin ba- zı talihsiz olaylannın Cumhuriyet 'in temel ilkeleri- ne karşı olan bazı kesimler tarafından polemik ve tartışma konusuyapılması endişenize katılıyorum. Bu 'tehlike'n/n de bilincinde ve farkındayım. An- cak benim kişisel araştırma ilkelerim bir araştırma yaparken bu araştırmanın sonucunun gerek Ya- hudi cemaatine ve gerekse sağlamlığından zerre kadar kuşkum olmayan Cumhuriyet'in temel ilke- lerine 'fayda' ve/veya 'zarar' getireceği hesabı de- ğildir. Benim için tek dûrtû nesnel, doğru ve özgün bir araştırma yapmak ve Türk tarih yazımına naçiza- ne katkıda bulunmaktır. Beni bağlayan, kendi yo- rumlanmdır. Başka kişilerin bu araştırmalanmdan yola çıkıp başka amaçlar uğruna bunlan kullanma- lan beni pek ilgilendinniyor zira o kişileri denetle- yemem. Bu açıklamayı sütununuzda yayımlayıp yayım- lamayacağınızı bilmiyorum. Takdir sizındir. Ver- menizi arzu ettiğımi bildirmem herhalde gerek- sizdir. Saygılanmla. Rıfat Bali..." Rusya endiseli îvanov: Tehdît kalkmayacak DışHaberler Servisi - Rusya Savunma Baka- ru Sergey tvanov, Afga- nistan'a yönelik ABD öncülüğünde düzenle- necek olası bir operas- yonun, eski Sovyet cumhuriyetleri olan Or- ta Asya cumhuriyetleri üzerinden düzenlenebi- leceği yönündeki spe- külasyonlan yalanladı. Îvanov, Ermenis- tan'ın başkenti Eri- van'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Bağımsız Devletler Topluluğu'na (BDT) dahil olan Orta Asya cumhuriyetlerinden NATO operasyonu dü- zenlenebileceğine iliş- kin varsayıma dayah olarak yapılan tahmin- lerin temeli olmadığını söyledi. Sergey Îvanov, BDT üyesi 12 ülkenin genelkurmay başkanla- nnın, terorizmle müca- delede atılacak askeri adımlann koordinasyo- nuna ilişkin olarak 26 Eylül'de Moskova'da toplanacağını da açık- ladı. Rusya Dışişleri Bakanı İgor Îvanov, ABD'nin New York ve Washington'daki saldı- nlara misilleme yap- masının uzun dönemli terör tehdidini ortadan kaldıramayacağını söy- ledi. Îvanov, CNN'e ver- diği demeçte "Bu tûr insanhk trajedilerinin uzun dönemli işbirliği ile aşüabileceğini, Dev- let Başkanı Vladimir Putin'in de bu konuda her türlü desteğe hazır olduğunu" ifade etti. Hiçbir devletin tek başına bu sorunun üste- sinden gelemeyeceğini belirten Îvanov, "Tehli- kelerin önlenmesi için bütün Baülı devietierin ortak hareketetmesige- rekir" dedi.