Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 EYLÜL 2001 CUMARTEÎ TARIHIN EN BUYUK TERORU ABD dışpolitikasıntn muhalifiProf. Chomsky, gelecekgünlerin dahakötü olacağınısöyledi Çifte standarteleştirisiENGtNAŞKTV TORONTO - ABD dış politikası- nın ve medyasının en sert muhalifi sayılan MIT Üniversitesi Dilbilim Profesörü Noam Chomsky, ABDde- ki terörist saldınlann şovenist sağ için bir armağan olduğunu belirtti. ABD'nin saldınlar üzerine girişe- ceği hareketin, şimdi yaşanandan da- ha korkunç boyutta tepkılere neden olacağına dikkat çeken Chomsky, "ABD'ninklasikleşmiş çıfte standart' tutumu, geleceksel olaylann, saldın • Prof. Noam Chomsky, ABD'deki dramatik terör olaylannın, şovenist sağ için armağan olduğunu söyledi. Chomsky, "ABD'nin girişeceği hareket, belki şimdi yaşanandan ya da ondan daha korkunç boyutta yepyeni tepkilerin tetiği olacaktır" diye konuştu. öncesinden daha kötü günJere tanık olacağunızı haber veriyor" dedi. Chomsky şöyle devam etti: "Kur- banlann sayısı açısmdan, ABD'deki saldın kurbanlan, birçok başka kur- banlann düzeyine ulaşrnaz. Orneğjn, Bıll Clinton yönenminin, inanıhr hiç- bir kanıt olmaksızın, Sudanda bom- ba üretiliyor savryla bir ecza fabrika- sına yapüğı fiizeti sakünda on binler- ce Sudanlı can vermiştL Gerçek sayı- yı araşurmak isteyen BM, ABD'nin vetosuyla etidsizkştirUmiştLr ' Chomsky, ABD'deki saldınnın Fi- listin halkı ile diğer yoksul ve ezilmiş uluslar için çok ezici bir darbeye ne- den olacağı iddiasında bulundu. Birçok strateji uzmanının, fiize kal- kanı projesinin gereksizliğinı ısrarla savunduğunu anımsatan Chomsky, "Eğer herhangi bir kişi ya da örgüt, ABD'de atom bombaJı saldın dahtt, yığınsal bir zarar venneyi tasarlasa, bunuABD'yefiizeyoflayarak vapma- yı düşünmeyeceknr. Son olayın orta- ya koyduğu gjbi, saldın jöntemleri- nin hepsini belirlemek ve esasta onla- n önkmek oiasıuğı yoktur" dedi. Füze kalkanı projesinin aslında uzayın militarizm girişimi olduğuna dikkati çeken Chomsky sözlerini şöy- le sürdürdü: "Bu kapsamda, korfciı- tulmuş halkı ikna için en inanılmaz nedenlerveyoğun birpropaganda ye- teıii olabilccektir. ABD'deki drama- tik terörolaylan, şovenist sağ için ger- çekten bir armağan oldu. ABD'nin gi- rişeceği hareket, belki şimdi >aşanan- dan ya daondan daha korkunç boyut- ta yepyeni tepkilerin tetiği olacakür. ABD'nin klasikleşmiş "çıfte standart' tutumu, geleceksel olaylann, saldın öncesinden daha kötü günlere tanık oiacağuıuzı haber veriyor." PROF. DR. tBRAHİM KABOĞLU Avrupa Birüği bakışun değiştirecek • Prof. Dr. Ibrahim Kaboğlu, ABD'deki saldınnın ardından AB ülkelerinin, sınırlara ilişkin güvenlik önlemlerini sertleştireceğine, özellikle uluslararası dolaşım özgürlüğünü kısıtlayabileceğine dikkat çekti. SİBEL KIZILIŞIK Marmara Üniversıtesi (MÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu. ABD'deki terörün ardından Avrupa Bırlıği (AB) ülkelerinin, sınırlara ilişkin güvenlik önlemlerini sertleştireceğıne dikkat çekerken. Avrupa Topluluğu Enstitüsü Başkanı Doç. Dr. Muzaffer Dardan da Almanya'daki tüm parti temsilcilerinin. uluslararası işbirliği yapılmazsa terörün önünün alınamayacağı konusunda mutabakata vardıklannı söyledi. Dartan, AB'nin de uluslararası alanda işbirliğine başlamak için Amerika'nın şoku ,, ,-..-tlt atlatmasını beklediğini beürtti. Polaşım özgürlüğü KısıtlanacaK Prof. Dr. Jbrahim Kaboğlu yaptığı değerlendirmede, ABD'nin dolaşun özgürlüğünü kısıtlayabileceğine dikkat çekti. Prof. Kaboğlu. AB'nin. Ortadoğu topraklanndaki teröre bakışıyla ABD'ye yöneltilen teröre bakışmın farklı olduğunu belirterek, "Büyük olasıhkla AB, Amerika ile dayamşma içerisine girecek, terörün, geleceğin A\ rupa'sına yöneltilmesi varsayımryla kendi suıuian dışmda kalan ülkelere eskisinden daha katı güvenlik ÖnJemleri uygulayacak" dedi. Ancak bu durumun kişi özgürlüklerini olumsuz etkileyeceğini vurgulayan Kaboğlu, şunlan söyledi: "Bu durum, AB dışında kalan Türkiye'yi de olumsuz etkUeyecek." İlk tepkl Almanya'dan geldl' MÜ Avrupa Topluluğu (AT) Enstitüsü Başkanı Iktisatçı Doç. Dr. Muzaffer Dardan da Amerika'daki terörün ardından ilk reaksiyonu Almanya'mn gösterdiğini söyleyerek, olaydan bir gün sonra Federal Meclis'teki (Bundestag) tüm parti temsilcilerinin bir toplantı düzenlediklerini anlattı. Bu toplantıya katıldığmı belirten Dardan, "Tüm temsilcikrin yaptığı ortak çağn, terörün tüm ülkeler için Batı'daki yaşam biçimi, parlamenter sistem, özgürlükler. piyasa ekonomisi konusunda büyük bir tehlike okhığuydu" dedi. 'Lütfen onu bulun' ABD'deki saldınlar sonrasında yakınJanndan haber alamayanlar "belki yaşıyordur" ümidiyk araytşlannı sürdürüyoriar. Ülke tarihinin en karanlık gûnlerinden biri olarak tarîhe kazman 11 EylüTün ûzerinden gecen dört gün içinde hastane ve morglan arşmlayan ve yakınlannı ölü ya da diri olarak bulamayanlar son çare olarak dört bir yana el ilanlan asn. Pentagon'da ölenJerin künlikierinin beliıieıımesi daha kolay gibi görünürken, binlerce kişinin öldüğü ve cesederinin bile yok olduğu New York'un ikiz kulelerinde çalışan yakınlannı kaybedenler ağaçlan, telefon kabinlerini, metro istasvonlannın ve hastanelerin duvarlannı ilanlarta donattı. Kaybolanlann fotoğrafiannın da yer aldığı el îianlanna, çalışüğı şirket, ikiz kulenin kaçmcı katuida olduğu gibi aynnülann yanı sıra "Seni sevryonız", "Lütfen onu bulun", "Dualanrnız sizinJe" şeklinde dokunakb notiar da îlave edilmişti. Kimilerinin ilanlanndan ölmüş olsa bile sevdiklerini son kez görenlerle konuşma isteği görülüyordu. Bir umut ışığı arayarj bazılan ilanlan sırtlanna asmış kent sokaldannı arşınlarken ilanlann birkısnunın fizerinde ise yakınlannı manevi güçle koruma ahma aimak istercesine "dualar duvan" diye başhk atılmıştı. (REUTERS, AP) ROF.DR. ÖZKAN TOPLUMSAL DURUMUDEĞERLENDİRDİ: Insanlarda iııtikam tepkisi gelişecek İSTANBUL (AA) - "Binyıhn terörü" olarak nitelendirilen saldınlann ardından ABD halkını yoğun psikolojik problemlerin beklediğı, toplumsal anlamda ise "terörün miDiyetçi-muhafazakâr değerlerde birieştirici rol oynayacağT bıldınldi. Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Özkan, "ABD, tarihinin bireysel ve toplumsal psikoioji açısından en ciddi psikolojik tepküerini gösterme riski taşıyor. Insanlarda kin ve intikam tepkisi de gelişebilir" dedi. Stres bozuklugu ABD halkının önümüzdeki aylarda ve yıllarda, fürkı>e'de 17 Ağustos depremı sonrasında geniş halk kitlelerinin yaşadığı travma sonrası stres bozuklugu ile karşı karşıya kalacağını belirten Özkan, 'İktişim çağuun yaşanması ve görüntülerin durmadan izlenmesi bunda en büyük etken olacak" diye konuştu. Pslkolojlk sorunlar ortaya çıkacak ilk aşamada hem ABD'nin hem de dünyanın diğer ülkelerinin yaşanan vahşet karşısında şoke olduklannı vurgulayan Özkan, "Bu nedenle ilk anda anla>amadılar. afalladılar. Şimdi ymaş ya>aş önümüzdeki dönemde psikolojik sorun belirtileri gösterecekler" dedi. Özkan. "Kajgı, sıkınh. uykusuziuk, kâbus görme, temel dürtü ve işjevlerde bozulma, normal vaşama dönememe, buna bağfa böyle bir sendrom.» Bunun etkisi haftalar. aylar sürebüir. psikologlann işi yoğun olacak, özellikk New York'ta" şekJınde konuştu. UALKIPANÎĞEDÜŞÜRECEKGÖRÜNTÜLERGÖSTERILMED! ABD televizyonları yayımcılık dersi verdi tstanbul Haber Servisi - ABD'deki terör saldınsıyla ilgili Türkiye'deki ve ABD'deki televizyon yayımlannı karşılaştıran Televizyon Yayıncılan Demeği üyesi TV yöneticileri, "Genç arkadaşlanmız için çok önemli derslerle dolu olduğu kanısındayız" dediler. Televizyon Yaymcılan Derneği tarafından yapılan yazılı açıklamada, halkı korkutacak, paniğe düşürecek görüntülerin ekrana gelmediği belirtilerek şöyle devam edildi: Cörüntüler "Binlerce üısanın parçalanıp öldüğü bu ola> da kan, kopmuş kol, ezilmiş cesede rasüamadık. On binlerce ölü ve yarahdan birisi bile ekranlarda hiçbir şekilde açık veya örtülü olarak gösterilmedi. Kurtarma çahşmalanm riske atacak biçimde ola> yerine dahp oradan canh ya\ın yapma gayretinde olanlan görnıedik- Görevliler kimseyi enkaz bölgesine yakJaştırmadığı gibi lüzumsuz ve bflinçsiz yardıma koşan kimse de görüntülerde yoktu. Ölenlerin fenahk geçiren yakmlaruu, acıklı sahneleri getirmediler ekranlara.'" Terör yüceltllmedl Bu şekilde terörün yüceltilmediği anlatılan açıklamada, "Böylece halkm korkuya kapıhp tcröristin istediği sonucu elde etmesinin önune geçildL Bunun hepimiz için önemli bir ders. olumlu bir örnek olduğunu düşünüyor, bütün arkadaşlanmızın da benzer davranış içinde bulunacakJannı umuyoruz" denıldi. CUMARTESİ YAZILARI ATAOL BEHRAMOĞLU Bip Rüyanın Sonu Trajedinin haberi bir süredir "Avrupa Şiiri Üçün- cü Yuvarlak Masa" toplantısının katılımcılanndan biri olarak bulunduğum Letonya'da, tam da Ri- ga'dakı şiir şöleni başlamak üzereyken ulaştı. Otuzdan fazla ülkenin şairi Letonya'nın Sigulda kentinde birkaç gündür şiir sorunları üstüne ko- nuşmuştuk. Günümüz dünyasında şiirin giderek gerileyen yeri, telif sorunlan, şiir çevirisine ilişkin sorunlar başlıca konulanmızdı... 8 Eylül günü baş- layan oturumlar 10 Eylül'de sonuçlanmış, 11 Ey- lül sabahı topluca Riga'ya gidilerek Letonya'nın ulusal şairi Yânis Raynis'in anıtı önünde şiirier okunmuş, konuşmalar yapılmıştı... Az sonra da Riga'nın görkemli kültür sarayında büyük şiir şö- leni başlayacaktı ve trajedinin haberi ulaştı. Kuzey ülkesinin yağmurla kararmış havasında, kendimi Ikinci Dünya Savaşı öncesinde yabancı bir ülke- nin tren istasyonunda gibi hissettim... Otuzdan fazla ülkenin şairi, anlaşabildiğimiz bütün dillerde, az önce ulaşan inanılmaz haberi yorumlamaya ça- lışıyorduk... Planlanan şölen yine de gerçekleşti, ama rengi uçmuş, sevinci yitip gitmiş olarak... He- pimizin istegi bir an önce (başkent Riga'dan bırsa- at kadar uzaktaki) Sigulda'ya dönerek otel odala- nmızdaki TV'lerden olup biteni tam olarak, aracı- sız ögrenebilmekti... Şiirie ilgili kaygılar, duygular, coşkular gerilere çekilmiş, bir kez daha silah ve şiddet konuşunca sanat susmuştu... ••• Bütün bir geceyi CNBC'nin haberterini izteyerek geçirdim. Amerikancanın labirentlerinde heraynn- tıyı yakalayabilmek için dikkatimi olabildiğince yo- ğunlaştırdım. Dev yapının bir ucundan girip birkaç saniye sonra öteki ucundan bir enkaz olarak dö- külen uçağın görüntüsü inanılmazdı. Amerika için- deki yolculuğundan Beyaz Saray'a dönen başka- nın görüntüleri bende garip izlenimler uyandırdı. Uçağın kapısında göründügü an, "saray'ına doğ- ru tek başına yürürkenki yalnızlığı, sanki günümü- zün dünyasına değil, yüzlerce yıl önceye ilişkin gö- rüntülerdi... G.W. Bush o yalnızlığında ve belki şaşkınlığında, çağdaş bir dünya ülkesinin liderin- den çok, ülkesinden uzaktayken sarayı saldtnya uğramış ve ne yapacağına henüz karar vereme- miş bir geçmiş zaman ülkesi hükümdanna benzi- yordu... Bu izlenimin ne ölçüde öznel olduğunu bil- miyorum... Bende böyle bir izlenimi uyandıran duygu, belki de söz konusu akıl almaz olayda da görüldüğü gibi, yaşadığımız çağda teknolojik ge- lişimin ulaştığı başdöndürücü düzeyle ancak geç- miş yüzyıllarda görülebilecek bir ilkellik ve vahşe- tin böylesine bir arada bulunuşudur... • • • Amerika başkanı ilk ya da bir sonraki demecin- de, sadece saldırganlann değil onlara "yatakfık" edenlerin de cezasız kalmayacağını söyledi. Bu tek bir sözcükte, insanlığı bundan önceki dünya sa- vaşlanndan da daha büyük felaketlere sürükteye- bilecek bir yangın potansiyelinin kıvılcımlannı his- settim. Bu duygumda yanılmış olmayı diliyorum. Açıkça söylemek gerekirse, bugünkü Amerika, başkanın silik ve sinik görüntüsü beni ürkütüyor. Dünyayı kana ve ateşe sürükleyen felaketlerin bir- den değil, tırmanarak büyüdüğünü, bir orman yan- gını gibi giderek bütün dünyayı sardığını biliyoruz. Başkanın demecindeki "harbor ya da harbour" (liman, barınak, sığınak banndırmak, beslemek) sözcüğünün hedefi hangi ülke olursa olsun ve böyle bir suçlamadaki doğruluk payı ne olursa ol- sun, herhangi bir ülkeye bir saldınnın o ülkenin sı- nıriarı içinde kalacağı çok kuşkuludur. Bugünkü Amerika Birleşik Devletleri'nde adalet ve polis sis- teminin (ve medyanın) gerçeği bulup çıkaracak ve açıklayacak bir yansızlık ve bağımsızlığa sahip ol- duğuna da inanmıyorum. Bundan başka, izlediğim TVkanalında FBI yöneticileriyle yapılan görüşme- lerde söylenenler, Amerika Birieşik Devletleri'nde her türiü "yabancı unsur"a karşı geçen yüzyıl or- talannda yaşananın da çok ötesine geçecek bir "cadı kazam"n\n kaynatılacağının işaretlerini veri- yor... • • • Ingiltere başbakanı demecinde, terörden "yeni iblis" olarak söz ediyordu... Terörün tarihi insanlık tarihi kadar eski olsa da çağımızdaki kimliöinin "/D//S"liğinden kuşku yok. Bu yeni tarihin ise Ikin- ci Dünya Savaşı'nın toplama kamplan ve gaz oda- lanndan ya da Hiroşima ve Nagazaki'deki kitlesel katliamlardan başlatılabileceğini sanıyorum... "Kı- yamet" gibi bir filmde, VVagner müziği eşliğinde, savaş uçaklannın saldınsındaki "estetik" tadı ya- kalamaya çalışan, daha sıradan filmlerinde ise şid- det ve vahşeti günlük yaşamın sıradan bir "sanat- salgtda"sı durumuna getiren bir kültürün, 11 Ey- lül gününün görüntülerindeki gerçekliği kendi ço- cuklarına nasıl duyumsatabileceğini aynca merak ediyorum... Sözü edilen "iblis"\ yaratıp besleyen kaynaklann hiç değilse bir bölümü bugün onun he- defi olanlann ahlâkında, yarattıklan dünyadadır. • • • 11 Eylül 2001 'i "Amerikan rüyas/°nın sona erdi- ği tarih sayabiliriz. TV kanalında genç bir Ameri- kalı, "Bu benim savaşım değil, savaşı buraya ta- şımasınlar" diye öfkeyle yakınıyordu. Dünyadaki bütün savaşlar, bütün acılarya da bütün mutluluk- lar hepimizin ortak yaşantılandır. Ya da öyle olma- lıdır... Şimdilik bu, uzak, ama görülmeye gerçek- ten değer bir rüya da olsa... e-posta: ataolb(§ cumhurtyetcom.tr Fax: 0212 513 85 95/513 90 98 Fransızca, Fen, Matematik, Fransızca Matematik dersleri verilir. O 533 575 56 95 TÜRKtYE TEKSTÎL SANAYİt İŞVERENLERf SENDİKASI'NDAN DUYURU Sendıkamız. 6 Eylul 2001 tanhınde (TİSK) Tür- kiye Işveren Sendıkalan Konfederasyonu'na üye ol- ma karan venniştır Duyurulur. TÜRKİYE TEKSTİL SANAYT1 IŞVERENLERl SENDİKASI Basın 52318 Nüfus cüzdanımı kaybettim Hûkümsüzdür. ÖMERABACI Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hûkümsüzdür. HAŞİM ESAT EKİNCİ