Katalog

2 3 AĞUSTOS 2001 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HıJVf_/l1V/İTİJ. / ekonomik cumhuriyet.com.tr 13 Enerji Bakanı Çakan, TEDAŞ'ın 1 katrilyon 226 trilyon liralık borcu için çözüm arayışında Hektrik borcmıa taksit geliyor Enerji Bakanı Zeki Çakan. BANU SALMAN ANKARA-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeld Ça- kan. TEDAŞın 1 katrilyon 226 trilyon liralık alacağına yönelik taksitlendirmeye gi- dileceğini açıkladı. Çakan, Elektrik Enerjisi Fonu'nun kaldınlacağını, ancak bakan- lık bünyesinde bütçeden pay aynlarak fonun sürdürülece- ğini bildirdi. Medya kuruluşlannm iş- letme hakkı devir ihalelerine giremeyeceğine ılışkin yar- gıdan çıkan karar doğrultu- sunda hareket etme noktasın- da olduklannı kaydeden Ça- • Medya kuruluşlannm işletme hakkı devir ihalelerine giremeyeceğine ilişkin yargıdan çıkan karar doğrultusunda hareket etme noktasında olduklannı kaydeden Çakan, 29 yap- işlet-devret projesinin garanti anlaşmasıyla ilgili şirketlerle görüşme yapıldıktan sonra kararlann kesinleşeceğini bildirdi. kan, 29 yap-işlet-devret (YİD) projesine ihtiyaç bu- lunduğunu, garanti ve fon an- laşmasıyla ilgili koşullar ko- nusunda şirketlerle görüşme yapıldıktan sonra kararlann kesinleşeceğini bildirdi. Özelleştirme çahşmalan Enerji özelleştirmeleri ve enerji KlT'lerinin finans- man sıkıntısıyla ilgili yapı- lan çalışmalar hakkında Cumhuriyefin sorularını yanıtlayan Enerji Bakanı Ça- kan, teknik heyetin çalışma- larını sürdüreceğini. daha sonra bakanlann yeniden bir araya geleceğini belirtir- ken "Onümüzdeki hafta, 8- 10 gün içerisinde Bakanlar Kurulu'na brifing \erece- ğim; Türkiye'nin enerji poli- tikalan ne durumda, iiretim. ilerim ve tüketim..." dedi. Çakan, yüzde 100 alım ga- rantili olan YİD modeliyle yapılacak 29 projeye uygula- nacak garantinin TEAŞ'ın ihtiyacına göre sınırlandın- lacağına ilişkin soru üzerine, şöyle konuştu: Enerji ihtiyacı "O konuda henüz netlik kazanan bir durum yok. Medya kuruluşlanndapayı olanlarlayapılan enerji sözleşmelerigeçerliliğiniyitirdi Gözler yeniden ihalelerdeFATMA KOŞAR Danıştay Içtihatlan Birleştirme Kurulu'nun medya kuruluşlannda payı olan şirketlerin sözleşmesine dayanak olan Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesi gözleri yeniden enerji ihalelerine çevirdi. Ekim ayının sonuna kadar yapılması planlanan enerji santrallan ile dagıtım tesislerinin işletme haklannm devirlerinde Hazine garantisiyle ilgili arayış sürerken Danıştay*ın ihaieiere dayanak oluşturan Bakanlar Kurulu karannı iptal etmesiyle Enerji Bakanlığı'nm şirketlerle görüşmeye ve herhangi bir işlem yapmaya yetkisi kalmadığına dikkat çekildi. Danıştay Içtihatlan Birleştirme Kurulu'nun enerjide dengeleri altüst eden karan, ortaklannm medya kuruluşlannda payı bulunduğu tespit edilen şirketlerin bakanhkla yapüğı sözleşmeleri geçersiz kılıyor. lstanbul'un Avrupa yakasının elektrik dağıtım üıalesıni kazanan Doğan Holding'e ait İSEDAŞ üe Zigana Elektrik'in. ÇEDAŞ'm, TGRT ve İHA'ya sahip thlas Holding'e ait BuryaFın ve TEKAŞ AŞ'nin sözleşmelerine dayanak oluşturan Bakanlar Kurulu karannı iptal etti. Kurul karan, aynca, yine Hazine garantisi arayışlan süren Erol Aksoy'un işletmesini kazandığı Çatalağzı Termik Santralı ile Sûzer Soma Elektrik'in ihale kararlannı kapsıyor. Danıştay Içtihatlan Birleştirme Kurulu'nun * 3 antral ve dağıtım tesislerinin işletme haklannın de\'irlerinde Hazine garantisiyle ilgili aravış sürerken Danıştay 'ın ihaieiere dayanak oluşturan Bakanlar Kurulu karanm iptal etmesivle Enerji Bakanhğı 'nın şirketlerle görüşmeye yetkisi kalmadığına dikkat çekildi. karan, ihalelerin yapılmasına ve kazanan şirketlerle sözleşme imzalanmasuıa dayanak oluşturan Bakanlar Kurulu karannı iptal ettiği için Enerji Bakanhğı'nın şirketlerie yeniden görüşme. yeni sözleşme yapma ya da bu şirketlerin girebileceği yeni ihale düzenleme yetkisi kalmadı. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) avukatı Gökhan Candogan, Enerji Bakanlığı'nm herhangi bir işlem yapmaya yetkisi kalmadığını belirterek Danıştay'ın karanyla birlikte yapılan ihalelerin geçerliliğini yitirdiğini ifade etti. Gandoğan, karardan sonraki her türlü işlemden dolayı doğacak kamu zaranyla ilgili olarak Enerji Bakanı da dahil kişilerden tazminat istenebileceğini vurguladı. Danıştay Içtihatlan Birleştirme Kurulu karanna göre, sözleşmesi iptal edilmesi gereken şirketler, ihalesini kazandıklan bölgeler ve ortağı olduklan medya kuruluşlan şöyle: • İstanbul Elektrik Dağrtım Sanayi ve Ticaret AŞ (İSEDAŞ)- İstanbul Avrupa yakası - Kanal D, Radyo D. • Buryal - Bursa ve Yalova - TGRT, İHA, Huzur Radyo. • TEKAŞ - Tekirdağ, KırklareB ve Edirne- Show TV • CEDAŞ - KocaeB, Gebze - Çeylan Holding, TV. • Zigana Elektrik - Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Giresun - Kanal D, Radyo D. • Çatalağzı Termik Santrah; korona. Avrupa Amerika Hokling. - ÇINE 5, SHOW TV. Erdem Radyo. Dengeleri ait üst eden kararia, santral devirierinin geleceği dc belirsiz. İSO'nun sıralamasmda ikinci 500'ün ulusal gelire katkısı 1999'da olduğu gibi yüzde 1.2 Orta ölçeklişirkeûergeçenyûyerinde saydı Ekonomi Servisi - İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) ikinci 500 büyük sa- nayi kuruluşu çalışmasına göre. ge- çen yıl üretimden satışlarda ve ihracat- ta ilk sırayı Poyraz Karlıbel Fındık En- tegre Sanayi kuruluşu aldı.Vergi önce- si dönem kârlanna göre en çok kâr eden kuruluş 9 trilyon 325.5 milyar li- rayla Kepez Elektrik oldu. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşu- nun, 2000 yılı Türkiye Gayri Safi Milli Hasılasfna katkısı 1999'da ol- duğu gibi yine yüzde 1.2 olarak be- lirlendi. Böylece Türkıye"nın ilk bin sanayi kuruluşunun GSMH'ye top- lam katkısının ise yüzde 11.8 oldu- ğuna dikkat çekildi. Temmuzda açıklanan Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu çalışma- sını izleyen "İSO İkinci 500 Büyük 1 İSO İKİNCİ 500'DE İLK 10 KURULUŞ 1 KURULUŞ AOI Üretimden satışlar (milyon TL.) 1- POYRAZ KARLIBEL FINDIK SAN. 2- İGS İSTANBUL GİYİM SAN. 3- BİOFARMA İLAÇ SAN. 4- İTALTEKS EKSPO GRUP TEKSTİL 5- SANKO HAVLU SAN. 6- FEZA GAZETECİÜK 7- İSTANBUL HALK EKMEK 8- TUKAŞ TURGUTLU KONSERVECİÜK 9- VALF SANAYİI A.Ş. 10- PARSAN MAKJNA PARÇALARI 16.824.583 16.820.245 16.811.021 16.757.246 16.733.421 16.678.582 16.488.057 16.477.489 16.348.207 16.343.636 Sanayi Kuruluşu Raporu" dün açık- landı. Rapora göre, Türkiye'nin ikin- ci 500 büyük sanayi kuruluşu, ilk 500 büyük kuruluşun perfbrmansına ben- • İSO'nun raporuna göre, Türkiye'nin ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu arasına giren 474 özel şirket girdi. ikinci 500 şirketlerin 406'sı geçen yılki faaliyetlerine ilişkin olarak kâr açıkladı. zer bir izlenim sergiledi. Rapora 474 özel şirket girerken şirketlerin 406'sı kâr bildirdi. İSO Başkanı Hüsamet- tin Kavi. İSO meclis toplantısında, önceki gün hükümet yetkilileriyle yapılan Finans ve Üretim Danışma Kurulu toplantısını değerlendirdi. Toplantının geleceğe ilişkin önemli bir fırsat olduğunu belirten Kavi, "İs- tanbulyaklaşımr eliyle mali sistem ve reel sektör arasındaki sorunlara ortak bir zeminde çözüm bulmak için önemli bir adım atıldığını söyledi. Kavi, bankalann yarattığı tahribatın giderileceğine inandığını belirtti. Raporda, ikinci 500 büyük kurulu- şun Türkiye'nin toplam sanayi katma değerinin yüzde 5.2'sini. imalat sana- yii katma değerinin de yüzde 6'sını oluşturduğu belirtildi. Rapora göre. 2000 yıhnda Türkiye'nin 1000 büyük sanayi kuruluşunun, Türkiye sanayi sektörü toplam katma değerinin yüz- de 51.3'ünü oluşturduğu bildirildi. Türkiye çelîk üretiminde dünya 15'incisi ANKARA (ANKA) - Ekonomik krizin etki- siyle demir-çelikte yaşa- nan ıç talep daralmasını ihracatla aşmaya çalışan Türkiye, dünya çelik üretiminde 15'inci sıra- dayeraldı. Demir-Çelik Üretici- leri Derneği'nden edini- len verilere göre 63 ülke- nın yılın ilk altı ayında- ki toplam ham çelik üre- timi 413.1 milyon ton olarak gerçekleşti. Top- lam üretımde, geçen yıla göre yüzde 0.3'lük geri- leme meydana geldi. Türkiye'nin yılın ilk yarısındaki ham çelik üretımi ise yüzde 6.3 lük artış göstererek geçen yılki 7 milyon tonluk dü- zeyinden 7.4 milyon to- na çıktı. Bu dönemde Türkiye, yüzde 1.8'lik üretim payı ile dünya sı- ralamasmda 15'inci sı- rada yer aldı. Sıralamada birinci sı- rada yer alan Çin'in üre- timi yüzde 8.4 artarak 66.3 milyon tona çıktı. ERDEMIR Romanya'da fabrika aldı İSTANBUL (AA) - Ereğlı Demir ve Çelik Fabrikalan AŞ'nin (ERDEMlR). Romanya'da özelleştinne kapsammdaki COST S.A. şirketinin yıllık 100 bin ton kapasiteli LBE Yassı Silisyumlu Çelik Üretim Tesisleri'nin satışı ihalesini kazandığı bildirildi. Şirketin Erdemir'e 8 milyon dolara mal olduğu, aynca 15 milyon dolarlık bir yatınmm planlandığı kaydedildi. Ama 29 YİD'ye olumlu bakı- nyor. Bu 29 YİD projesiyle 1379 megavat bir gücün dev- reye girmesi söz konusu. Şu anda Türkiye'de enerjivle il- gili olarak yedek gücüm ol- madığı için, bunlara ihtiyacı- mız var. Onun çakşmalannı teknik arkadaşlar, Hazine, Maliye müşterek yapıyorlar. Firmalarla bir görüşme söz- konusu olacak. Bakanlık ola- rak da olumlu bakıyoruz. Bir an önce neticelendirilmesi konusunda artık taraf değil, Maliye, Hazine, Enerji Ba- kanhğı tek yumruk olarak hareket edecek, çözüm bula- bilme ve enerji ihtiyacunızı karşılama yönünden değer- lendirilecek." Garanti smırlaması olursa şirketlerin projelerin gerçek- leşmeyeceğine ilişkin savla- nnın anımsatılması üzerine Çakan, "Beffibirnoktadabu- luşulacağmı zannediyorum" dedi. Hazine, Elektrik Ener- jisi Fonu'nun kaldınlacak ol- ması nedeniyle 29 YİD pro- jesinde fon anlaşması yapıl- masına karşı çıkıyor. Çakan ise fon anlaşması- nın teknik heyetlerin karşı- lıklı görüşmesine bağlı ola- rak anlaşmaya gireceğini, daha önce yapılmış sözleş- meleri de göz önünde bulun- durarak çözüm bulmaya gay- ret ettiklerini söyledi. Enerji Bakanı, işletme hakkı devirlerinde öngörülen fon anlaşmalannın ne olaca- ğına ilişkin soruya, Tonun kaldınlması gündemde, ama fon Enerji Bakanhğı bünye- sinde bütçede gösterilecek" açıklamasıyla yanıt verdi. Devir sorunu İşletme hakkı devirlerinde 31 Ekim 2001 'e kadar olum- lu olumsuz bir sonuç alınma- sını planladıklannı belirten Çakan, olumsuz sonuçlan- ması durumunda santral ve dağıtım şebekelerinin mülki- yet satışıyla özelleştirilmesi- nin gündeme gelebileceğini, ancak bunun için de mutlaka rehabilitasyon gerektiğine dikkat çekti. Zeki Çakan, mülkiyet satışının yapılması durumunda yabancılann hâ- kim olacağı kaygılarının anımsatılması üzerine, "Şu anda varhk satşlanyla ilgili ortaya çıknuş herhangi bir- şey yok" dedi. Çakan, medya kuruluşlan- nm ihaleleri alamayacağına ilişkin yargı karannm anım- satılması üzerine de "Yargı- dan çıkan karar doğrultu- sunda hareketetme noktasın- dayız" açıklamasını yaptı. YİD projeleri 29 şirketle yeniden görüşülecek ANKARA (ANKA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanhğı, 29 yap- işlet- devret projesinden "verim- li" nitelikte olduğu belirle- neceklere garanti verilmesi konusunda Hazine'yle gö- rüş birliğine vardı. Bakanlık, projenin yapı- mını üstlenen 29 şirketle gö- rüşerek vazgeçilebilecek projeleri belirleyecek. Enerji politikalannı yeni- den belirlemek için yapılan enerji zirvelerinde, Türki- ye'nin enerji sıkmtısmı aş- ması için gerçekleştirilecek projeler ele almıyor. Hazine'de yapılan son toplantının ardmdan Enerji Bakanhğı ile Hazine, garan- tiler konusunda görüş birli- ğine vardı. Enerji Bakanlı- ğı'mn, 2002 yılı sonuna ka- dar tamamlanması amaçla- nan ve Hazine garantisi bek- lenen 29 yap-işlet- devret projesinin yapımını üstle- nen şirketlerle görüşerek ba- zı projelerden vazgeçeceği bildirildi. Projeler, kısa sürede yapı- larak verim alınabilecekler ve vazgeçilecekler şeklinde aynlacak. Bu nedenle rüzgâr santrallannın büyük bölü- münün elenmesi bekleniyor. İŞÇİNİN EYRENİNDEN ŞÜKRAN SONER t Ayaklarını i Bastıracağım... jj Dışişleri Bakanhğı, Brezilya Dışişleri Bakanhğı Genel Sekreteri, aynı zamanda Brezilya'nın türf) uluslararası ekonomi ve ticaret müzakerelerini yüt rütmekten sorumlu, IMF, Dünya Bankası, küresel1 leşme, VVTO ve benzeri alanlarda yetkin Seixas Correa'yı önceki gün Istanbul'da bir grup gazete- ci ile yemekte buluşturdu. Son kriz giderek işirj içinden çıkılmaz bir hal aldıkça, başka ülkelenn, he^ le de benzer konumda olanların ne yaptıkları, ne. durumda olduklannı öğrenmek giderek önem vâ anlam kazanıyor. \ Brezilya ile ilk kez bu ölçekte gerçekleştirilmiş bir ilişkide, Ankara ve Istanbul'da ekonomi ile ilişkil) siyaset, bürokrasi ve iş dünyası temsilcileri ile gö-t rüşmelerini tamamladıktan sonra karşılaştığımıi Genel Sekreter, arkadaşlanmızın sorulanna yanıt verirken bir ölçüde bilgi sahibi olsa da Türkiye üze-1 rinde konuşmaya yetkin olmadığını söyledi. Ancak kendi ülkesinin deneyimlerinden istenen konular-j da bilgi vererek yarariı olmaya çalışabileceğinin a)ı tını çizdi. Brezilya şu sıralarda sıcak bir krizin içinde değil. Dengelerini koruyabilenler arasında sayıhyor. An- cak iki yakası bir araya gelmeyen, kibarca "geliş- mekte olan" diye tanımlanananlar arasında. Yakm geçmişte ağır kriz dönemleri de yaşadı. Hatta ik| dışişlerinin yetkin uzmanları ön bilgileri verirlerker)ıi Brezilya ve Türkiye'nin durumları için, "turnuso( kâğıdı ile kopyalan çıkanlabilir" vurgulaması ile önemli benzerliklere, ortak sorunlara işaret ettiler. 1980'li yıllarda tıkanan Brezilya ekonomisi ser- best piyasaya geçiş sürecini başlatmış, yabancı sermayenin girişini teşvik için gümruk kısıtlamala- n, vergi engelleri azaltılırken, özelleştirmeler hızlann dırılırken uzun yıllar kronikleşmiş enflasyonun dü- şürülmesine yönelik programlar uygulanmıştır. , Brezilya dünyanın 10 büyük ekonomisınden biJ rine sahiptir ve 2000 yılında toplam ihracat ve it-j halat rakamları 55 ve 56 milyar dolardır. Nüfus 170 milyon, sanayi altyapısı çok geniş ölçekli ve geliş-j miş seviyededir. Eğitim ve sosyal hizmet harcamai lannın yetersizliğine karşın, sosyal güvenlik sis-j temlerinin ekonomisi üzerinde yük olması, yabani cı ülke ekonomilerine karşı korumacı düzenlemç-j lere gereksinim duyulması sorunları arasında sırai lanmış. Bize göre göreceli iyi birtablonun sunuşu-j nun ardından Sayın Büyükelçi ve uzman arkadaşi lannın yöneltilen sorulara verdikleri bilgilerden çı-j kan sonçların bütününe gelince... ] ı Şu günlerde kurulabilmiş dengelerde en önerri- 1 li belirleyicinin bankalar sistemi ile sanayinin ilişkh lerinde sağlanabilmiş uyum olduğu gibi açıklandİJ Daha anlaşılır bir vurgulama ile, sanayi ile banka-j cılık sistemi, araya sık sık hükümetlerin müdaha- lesini zorunlu kılmayacak, sorunlannı kendi arala- nnda çözebilecek bir yapıya ulaşabilmişler. Türk-ı çesi batan bankalar, hortumlanan bankalar, bede-j li bizim kesemizden kamulaştınlan bankalar taö-ı losu yok. Bunun devamı olarak da çöken bir sa-j nayi tablosu en azından şu dönemde gündemde değil. Sorunlann tümünün bankalar ile sanayiciler arasında çözümlenmek zorunda bulunulduğu bir sistem kurulmuş gibi. Yani sanayiyi ayakta tutacak| kadar finanse edebilen bir bankacılık sistemi, bann kacılığı kurtarmaya çahşırken bu kez sanayiyi çö-j kerten kamu müdahalesi en azından şu dönemde gündemde değil. Onlan en azından ekonomik dengeler anlamın-i da bize göre başarılı kılan madalyonun diğer yü-j züne, yani turnusol kâğıdı gibi benzeşmeyen du-< rumlara gelince... Brezilya'nın gerek ABD, gerekse Kanada ve AB ülkeleri için, hem de aynı önemde ve büyüklüklerrj de, vazgeçilemeyecek güçlü tarım üretımi, ihraca-* tı var. Muz, et, şeker, kahve.. diye bir liste ile baş- layan çok büyük rakamlara ulaşan, batmamak için ayaklannı sağlam zemine bastıklan bir temel du^ rum. Tanm üretimi, sanayileşmeye de basamak,] kaynak oluşturuyor. Elbette öncelikle ülke insanı-i nın karnını doyuruyor. | Tanmda ülkesinin karnını doyurduktan sonra, irH racat için önemli artılar verme potansiyelini, dina-j miğini yok etmiş, dünyada 2. olduğu hayvan var-i lığını tüketmiş, insanının karnını doyurmak için bi-[ le dövizle tarım ürünü ithal etmek konumuna dü-l şürülmüş Türkiye için belki de ilk önemli ders o^! malı değil mi? Brezilya'da çok büyük çoğunluğun ait sınıflar olarak aynlıp çok çok yoksul, her tür eği- tim, sağlık, sosyal güvenlik haklarının dışında, ka-i yıt dışı, bize göre bile çok çok ucuz, çocuk, kadın,} ağır emek sömürü aracı olmaları.. gerçeğine da-ı yalı bir kaynak aktarımından beslenen Brezilyaj ekonomisindeki dengeler elbette bir başka yaçıj konusu olmalı. -' sukransoner(« yahoo.com Ay-cellhizmetegirdiı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Türki- ye'nin 4. GSM opera- törü olan Ay-cell tek- nik olarak hizmete gir- di. Ay-cell şebekesin- den ilk telefon görüş- mesi Ulaştırma Bakanı Oktay Viıral ile Başba- kan Bülent Ecevit ara- sında gerçekleştirildi. İlk etapta 7 ilde hiz- met verecek olan Ay- cell 'in. Turkcell ve Telsim ile dolaşım (ro- aiming) konusunda anlaşmaya varamasa bile kendi şebekesini oluşturabilecek du^-j rumda olduğu belirtiljj di. Türk Telekom Gej-j nel Müdürü İbrahim Hakkı Alptürk, aynı yere 4 tane baz istas^i yonu kurulması kadar israfa dönük bir şey olamayacağını belirtir» 1 ken anlaşma girişimle-^ j rinin bu hedefe dönük' olduğunu kaydetti. . J Ay-cell'in 800 biıij hat kapasitesi olduğu j söylenirken Mari J 2002'de de tüm Tür^j kiye'ye yayılacağıj belirtildi. j