Katalog

25 TEMMUZ 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA £JJVOJ^I OJVLI / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 3 CO'ü aşkın işçi ve işveren sendikası başkanı, giderek büyüyen sorun için eylülde bir araya geliyor •şsizüge çözüm aranacak• Uzmanlardan oluşan koordinasyon kurulu, işletmelerin krizle birlikte karşılaştığı sorunlan ve ne gibi önlemler alınabileceği, işsizliğin nedenleri gibi soruların yer aldığı bir anket çahşması yapıyor. ANKARA (ANKA) - Ekonomıde yaşanan krizın ardından Türkiye'nin başlıca sorunlanndan birisi haline ge- len işsizlik için 3OO'ü aşkın işçi ve iş- veren sendikası başkanı. eylül ayın- da bir araya gelecek. Bir süre önce işçi ve işveren kon- federasyonlan. istihdam sorunu ve iş- sizliğe çözüm bulmak için bir araya gelmiştı. Bu zirvenin ardından koor- dinasyon kurullarının oluşturulması ve işsizliğin nedenlerinin ortaya çıka- nlması için çalışmalann başlatılma- sı istenmişti. İstihdama dayah teşvik Türk-Iş, DlSK, Hak-Iş ve TÎSK Ge- nel sekreterleri ile birer uzmanından oluşan "koordinasyon kurulu" gele- cek hafta içinde bir araya gelecek. Ko- ordinasyon kurulu, eylül ayında yapı- lacak büyük zirvede sonuca bağlana- cak kararlar için hazırlıklar yapacak. Kurul, işletmelerin krizle birlikte karşılaştığı sorunlan ve ne gibi ted- birler alınabileceği, işçilerin niye iş- siz kaldığı yönûnde sorulann yer al- dığı bir anket çahşması yapıyor. Bu anket çahşmasının ardından istihdam ve işsizliğe çözüm arayışlannın yanı Memur maaşıpula döndü ANKARA (ANKA) - Hükü- metin "enflasyona ezdirmeye- ceğiz** söziine rağmen memur maaşlan, dolardaki hızh yük- selişin etkisiyie tam anlamıyla pula döndü. Memur maaşlan, yapılan enflasyon ve ikinci ya- n yıl zamlarma rağmen yılba- şına göre dolar bazında yüzde 30 oranında eridi. Şubat ayında patlak veren krizle birlikte yaşanan devalü- asyonun etkisiyie, memur ma- aşlan doJar bazında erimeye devam ediyor. Memur maaşla- nnda yılbaşından bu yana dolar bazında meydana gelen toplam erime yüzde 3O'u buldu. Yüzde 30 erime 2000 yıh sonunda 220 dolar olan 15'incî kademenin l'inci derecesindeki en düşük memur maaşı, söz konusu erimeyle bir- likte 155 dolara kadar indi. Üniversite mezunu 9*un 1 'in- deki memurun maaşı da aralık 2000'de 2} l dolardan bu ay 163 dolar düzeyine kadar geriledi. Devlet memurları arasında en yüksek maaşı alan vali ve hâkimler de dolara karşı dire- nemedi. 1 'in 4'ündeki öğretmenin yılbaşmda 422 dolar olan ma- aşı 297 dolara, başkomiserin maaşı yılbaşındaki 529 dolariıJc düzeyinden 403 dolara indi. Söz konusu dönemde, 1 i 'in- ci derecenin 1 'inci kademesin- de bulunan polisin maaşı da 401 dolardan 313 dolara indi. Dolar bazında memur maaşlari(bnTi) GenelMüdür(1/4) Memur(9/1} Memur {15/1) Vali(1/4) Kayrrakam (7/1) Hakim (1/4)1 . m Pofc(11/1) Doktor(8/3) MühendJsşSrt7(î/4Jr Profesör(1/4) AraştormaGö(^7/1), AraU(2000 $=675 TL 1345 231 220 1588 575 1 5 5 0 ^ 401 462 ___517_j 9<K> 396 Temmuz2O01 $=1315TL 947 163 155 1.119 405 1092 313 326 364 666 279 ûğretmen(1/4) 422 297 sıra, sosyal partnerlerin bu ortamda nasıl bir inisiyatif üstlenebilecekleri üzerinde durulacak. Türk mahna pazar Aynca, Türkiye'de üretilen malla- nn kullanılması için nasıl bir pazar- lamanın yapılması gerektiği, Türk sermayesinin yurtdışına kaçışının na- sıl önleneceğine ilişkin tedbirler tar-, tışılacak. Alınan kararlar, eylül ayın- da yapılacak büyük zirvede sonuca bağlanarak çözüm önerileri hüküme- te sunulacak. TİSKGenel Sekreteri Bülent Pirler. kesimler olarak her şeyi hükümete yüklemek yerine üzerlerine düşeni yapmaya karar verdiklerini söyledi. Bülent Pirler, hükümetten para- sal teşvik değil, istihdama dayalı teşvik istediklerini kaydederken "Girmeye çaüştığımız AB ülkeleri bunu sık yapıyor. Devlet, SSK prim- leri ve vergi indirimleriyle bize yar- dımcı olabilir. Bu kısa vadede eko- nomiye yük gibi gelebilir, ancak or- ta ve uzun vadede kcsin çözüm ola- caktır. Hükümet 'Ey işverenler ka- yıtdışına gidin' der gibi üzerimize üzerimize geliyor" diye konuştu. Otomotivci eylülde canlanma bekliyorEkonomi Servisi-Ekonomik krizın Türk otomotiv üretici firmalannı oldukça olumsuz etkilediğine dıkkat çeken Koç Holding Tofaş Grubu Başkanı Bülend Ozaydınk, dığer şırket- lenn satışlan geçen yıla oran- la yüzde 91 düşerken Tofaş Grubu satışlannın yüzde 34 arttığını dile getirdı. Kısa süre içinde istikrar sağla- nacağına ınandığını anlatan Özaydınh. "Eğeryakm bir tarihte gfiven ortamı oluşturulursa eylülden iti- baren yavaş yavaş toparlanma başlavacaknr" dedi. Tofaş olarak doğru zamanda doğru strateji belir- lediklerini ve ona uygun davrandıklannı anlatan Özaydınlı. bu yılki ihracatın 800 milyon dolar, ge- lecek yıl da 1 milyar dolar cıvarında gerçekleşece- ğini söyledi. Tofaş 'ta değişim sürecinin üriin yelpa- zesınde başladığını anlatan Özaydınlı. "2001 sonba- han ile 2OÜ2'de yeni ürünlerimiz müşterileritnizle kucaklaşacakür. Palio ile başlayan. Marea ve Brava ile güçlenen, DoMo ile süren üriin yenileme çabşma- • Doğru zamanda doğru hareket ederek krizi aştıklannı söyleyen Tofaş Grubu Başkanı Bülend Özaydınlı, Türk otomotiv üreticilerinin satışları yüzde 91 düşerken Tofaş'ın satışlannın yüzde 34 arttığını dile getirdi. lannua yeni Fiat ürünleri, Al- fa Romeo gibi yeni markalar zenginleştirecekrir" dedi. Koç Topluluğu'na bağlı 11 il- deki 11 şirketın Koç Holding ile birleşmesinden sonra olu- şan Tofaş-Fıat Otoyol-Iveco ürünlerinin satış, satış sonrası hizmetleri ve Alfa Romeo sa- tış sonrası hizmetlerini sunan Birmot (Bırleşik Mo- tor Sanayı ve Tıcaret AŞ), Koç Holding Nakkeşte- pe Tesislen "nde düzenlenen basın toplantısıyla ta- nıtıldı. Özaydınlı. üriin yelpazesınde yapılan deği- şim çalışmalanna paralel olarak şimdi de yapısal de- ğişım sürecıni gerçekleştirmekte olduklannı söyle- di. Bu sürecin ilk aşamasının Tofaş Fabrika ve To- faş Oto'nun birleştinlmesi olduğunu bildiren Özay- dınlı, ikinci yapısal değişim sürecinin de Birmot ile oluştuğunu kaydettı. 11 ilde 30 şube ile hızmet verecek Birmot, 800 ça- lışanına ek 60 kışıden oluşan gezıcı satış ekibıyle de şirketin etkinliğini arttırmaya yönelik çalışacak. Birmot çatısı alhndaki şirketler, geçen yıl Ibfaş'ın \ urtiçi satışlarındaki pavının j ü/de 60'uu, Otoyol grubu satışlannda da yüzde 70'ini gerçekleştirdi. Geçen yıl 700 milyon dolarlık ciro yapan 11 şirket, bu yıi bu cironun yüzde 60'ını gerçekleştirmeyi hedefliyor. ILGt TOPLUMUNA DOGRU/ ÖZLEM YÜZAK ozlemyuto yahoo.com Mahmutpaşa yokuşundan aşağıya, Eminönü'ne doğru yürüyoruz. Geçen hafta para piyasalarını allak bullak eden ve Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün is- tifası ile son bulan krizın ertesi günü. Sıcak. yapış yapış bir hava. Yanımız sırayurüyen iki kişinin konuşmalan- na kulak misafin oluyoruz: - Bugün düştü diyorlar. ama hiçbir şey fark edilmiyor. Sahi kaça düş- müş? - Dün 75'ti. Bugün 71 olmuş. Bu nem adamı öldürüyor kardeşim. Ne- fes bile alamıyoruz. - Biliyormusun? Bizim Selami dün 50 bin mark bozdurdu, bugün yine satırı aldı. Adam bir günde 13 milyar lıra kazandı. Halkın Ekonomisi, Dolap ve Nem... - Helal olsun adama. Şu gurbetçi- ler işi iyi biliyor. Biz hâlâ olduğumuz yerde sayıyoruz... Mısır Çarşısı'nın karşı köşesinde- ki döviz büfesinin önü. 10-12 kişilik bir kalabalık. Gözler kur tabelasın- da, ama işlem yapan yok denecek kadar az. Az ötede duran seyyar köf- teci, gözü döviz tabelasındaki orta yaşlı adama soruyor: - Amca, cebimde 15 dolar var. Bozdurmak daha mı iyi sence? Seyyar satıcısından esnafına, ev hanımrna herkesin üç kuruşluk bile olsa birikimini dolaria değerlendirdi- ği, bitpazarlarında ikinci el eşyaların bile dolaria alıcı-satıcı bulduğu Tür- kiye'den insan manzaraları bunlar. Sürdürelim... Birkaç gün sonra... Eminönü'nden Adalar'a giden tekne. Yanımızda oturan gayrimüs- lim iki tüccar, aralarında konuşu- yorlar. Kulak kabarttığımız sohbet- ten, birinin dokuma boyacısı, diğe- rinin ise düğmeci olduğunu öğreni- yoruz. Düğmeci, "Bu cuma dükkâ- nı 3 haftalığına kapatacağım, Ço- cuğa da izin verdim. En azından yol parası masrafından kurtulu- rum" diye anlatıyor. Dokuma boya- ları satan kişi daha dertli. Hammad- desini ithal ettiği boyaların parası, dolardaki artışla ikiye katlanmış. Çalıştığı tekstilcilerin verdikleri çek- ler en az 3 ay sonrasına. Çaresiz. Evini satılığa çıkarmış, alıcı yok... Gazetedeyim. Telefon çalıyor. Me- mur emeklisi olduğunu söyleyen yaşlı bir okur, "Hükümet, enflasyon oranındaki artışın yansıtılacağını söylemişti. Haziran ayında artış 1ar- kıyüzde 2.5 idi. Bu unutuldu. Yalnız- ca temmuz ayında programa göre söz verilen yüzde 5'lik zam yapıldı. Televizyon ekranlanndan 'Bize güve- nin' diye demeçler veren hükümet üyelerinin yüzüne tükürmek geliyor içimden" diye isyan ediyor. Okullarda kayıt için son günler. Sı- caktan bunalmış bir halde masasının başında oturan, biryandan veliye bir şeyler anlatırken biryandan dışanda bekleyen kalabalığı yorgun gözlerle süzen kişi, kayıt görevlisi değil, oku- lun avukatı. Birönceki sene okul tak- sitlerini ödeyemedikleri için katlanan faizleri dondurmaya, bu yılın taksit- lendirmesini uzattırmaya çalışan ve- lilerle bir "çıkış" yolu arıyor. 30'lu yaş- larında işsiz kalan ya da her an kapı- nın önüne konma endişesi ile yaşa- yan anne-babaların bir yandan ço- cuklannın eğitimlerini sürdürebilme çabalanna tanık oluyoruz. Bunlar da Türkiye'den insan man- zaraları... Öte yandan iktidar ortakları, Ece- vit, Bahçeli, Yılmaz, ekonominin teslim edildiği Derviş, "donuk gü- lümseyen" yüzleri ile televizyon ekranlarında boy gösterip pembe tablolar çiziyor, umut ışıkları saçtık- lannı zannediyorlar. Artık inanan kaldı mı sizce de?.. Motorlu TaşıtlarVergisi 2.taksit ödemesi için • Temmuz ayı içerisinde yatırmanız gereken Motorlu Taşıttar Vergisinin 2. taksidini, • Süresi içerîsinde yatınlamayan Motorlu Taşıttar Vergisi taksitlerinizi dilediğiniz zaman gecikme zammıyla birlikte, • Aynca, trafik para cezalarını "trafik ceza tutanağım" ibraz ederek Akbank şubelerinden ya da Akbank İnternet şubesinden ödeyebilirsiniz. Siz de Akbank'tn sunduğu bu kolaylıktan yararlanın. AKBANK ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ Tariş'i Yaşatmak Milli Bir Görevdir Bravo Tarış'e, bravo Tariş yöneticilerine... Tariş, yöneticilerine güven duyduğu her dönemde hareketli olmuştur. Yöneticileri haksızlığa boyun eğ- memiştir. Gerektiği zaman direnmesıni bılmiştir... Tariş, öncekı gün gene birtarihi direnişteydi. Tariş- bank'ı çiftçinin elinden almak isteyenlere karşı bay- rak açtı... Izmir'dekı Çiğli iplik Fabrikası'nın önünde son yılla- rın en görkemli mitingi yapıldı. Binlerce Tariş ortağı, hükümeti, IMF'yi ve Dünya Bankası'nı protesto etti... Ancak, ne yazık ki bu görkemli protesto mitingi ga- zetelerin sadece Ege baskılarında yayımlandı... Örneğin, Antalya, Adana, Trakya, Marmara, Kara- deniz, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yaşayan 50 milyondan fazla insanımızın bu görkemli toplantılar- dan gereğı kadar haberi olmadı... Halbukı, Tariş'ın düzenlediği mitıngde yapılan ko- nuşmaların hemen hepsi Türk tanmını yakından ilgi- lendiren konulardı. Türk kooperatifçiliğinin, pamuğu- nun, zeytınyağının, ıncirinin, üzümünün kaderi tartı- şıldı... Bu ürünler Türkiye'nin hemen her bölgesinde var- dı. Hele, pamuk ve zeytinyağı geniş bölgeleri kapsı- yordu... • • • IMFve Dünya Bankası'nın izleyeceği politikalar da- ha yıllarca önce belli olmuştu.. Amerika ve Batılı çevreler önce Türk ekonomisini bir köşeye sıkıştıracaklar, sonra da istedikleri siste- mi uygulamaya zorlayacaklardı... Asıl amaçları Türk tarımrnı yok etmekti. Bu politi- kanın uygulanmasını isteyenler sadece yabancı ülke- lerdeğildi. Türk işadamlarının bir kısmı da yabancı şir- ketlerden farksız düşünüyordu... Nitekim Dünya Bankası daha Kemal Derviş'in adı sanı ortada yokken Türk tanmını yıkabilmek için pro- jelerüretiyordu... 1980 yılından önce, 87 milyon baş hayvanımız var- dı. Amerika 117 milyon baş hayvanla birinci, Türkiye ise 87 milyon baş hayvanla ikinci sırada idi. Bütün dünyaya meydan okuyorduk... Özal dönemınde arka arkaya yediğimız darbeler- le hayvan sayımız 40 milyonlara kadar geriledi. So- nuçta hayvan ihraç eden ülke olmaktan çıktık. Hay- van ithal eden ülke haline geldik. Artık, ne cins et ol- duğuna bakmadan yiyoruz. Sokak aralannda, bazı pazar yerlerinde satılan etleri görseniz mideniz bula- nır, kusarsınız... • • • Türkiye heryıl mılyonlarca ton buğday ithal etmekzo- runda. Âksi halde bir dilim ekmeğe muhtaç olacağız...' Her yıl yüz binlerce ton ayçiçeğı ithal ediyoruz. Et- mezsek yemeklerimize koyacakyağ bulamayacağız... \ Her yıl bir milyon tondan fazla mısır ithal ediyoruz. eğer, etmezsek tavuklanmız ve hayvanlanmız açlık-' tan kırılacak. Halbuki elimizle avuç avuç sallasak mil- yonlarca ton mıSır elde ederiz... Ya pamuk... Ege Bölgesi'nde dünyanın en kaliteli pamukları ye- tişiyor. Dığer bölgelerdeki pamuklanmız da son de- rece cazip... Buna rağmen pamuk politikalarımızı bir türlü yeri- j ne oturtamıyoruz. Pamuk ekenler de pişman ekeme- yenlerdepişman... Tarımdan geçimini sağlayan insanlarımızın hiçbiri • hayatından memnun değil. Çünkü para kazanmıyor. Bankalara olan kredi borçlarını, esnafa olan taksitle- rini ödeyemiyor... Hükümetlerin izlediği politikalar, tüccara ve sana- yiciye yarıyor. Arada çiftçi eziliyor ve soyuluyor... Çıftçiyı ezilmekten ve soyulmaktan kurtaracak tek çözüm yolu kooperatifçılik. Ama, holdingler ve iş çev- releri de kooperatifleri engellemek için hertürlü insan- lık dışı yola başvuruyor... Bu konuda en ciddı örnek Tariş ve Tarişbank. Ta- rişbank çok büyük bir banka değil, ama yaşadığımız ekonomik krizde ortaklarını ayakta tutabilecek bütün önlemleri alabiliyordu... Kendi ortaklarına, hatta ortak dışında kalan milyon- larca insanımıza destek olabiliyordu. Onları da özel sektöre karşı koruyabiliyordu... Ancak, IMF ve Dünya Bankası Türk çiftçisine bu ka- darcık bir dayanışmayı çok gördü. Milyonlarca çift- çiyi aslanın ağzına attı... Çiftçinin tek güç kaynağı Tariş ve Tarişbank'tı... Eğer Tarişbank yeniden açılmazsa, milyonlarca çift- çimiz yabancı şirketlere yem olacak. Tariş'i, Tarişbank'ı ve milyonlarca çiftçimizi bu- günkü durumdan kurtarmak her Türk vatan- daşının görevi olmalıdır. Yeni projjeler de hayata geçiyor Umutlar henüz tükenmedi i Ekonomi Servisi - Eko- nomik krizden doğrula- mayan Türkiye'de pek çok şirket yatırımlarını durdururken kımi şirket- ler de dünya pazarlannda rekabet edebilmek için umudunu yitirmeden ilerlemeyi sürdürüyor. Son olarak. Giyım Sana- yicileri Dış Ticaret (GSD)şırketımaliyet- lerinde yüzde 20 oranında tasarruf sağlayacağı bir elektronik ışbırliği modelini ağustos ayından itibaren hayata geçireceğıni açıkladı. " IBM ve I-BİMSA"nın desteğiyle dış ticarette başltılan elektronik işbir- liği modelinin. GSD Dış Ticaret'ın halen çalış- makta olduğu 150 civa- nndaki imalatçı fiımaya maliyetlerde tasarruf. sü- rat ve venmlilik kazan- ;t- ce m dıracağı belirtildi. GSD Dış Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Önol Akalın. projenin üç baca- ğının bulunduğunu söy- leyerek şöyle konuştu: "GSD Dış Tîcaret müşte- rileri, ithalat ihracat he- saplan, KDV ödemeleri, cari hesaplar, döviz kurla- n gibi bilgilere ulaşabile- cekler. A>nca, GSD Dış Ticaret bünye- sinde ofis otonıas- yonu ve iş akışı sağlanıyor. Diğer taraftanGSDDışrı- caret, hazırladığı web say- fası aracıhğıyla işbüiiği yapılan imalatçı firmala- n ve ürünleri tünı dünya , alıcılanna tanıtacak." | Projenin 300 bin dola-. j ra mal olduğunu dile ge-;: ı tiren Önol Akahn, şirkeJ j tin bunu 2 yıl içinde kar-" j şılamasının öngörüldü- ı ğünü söyledi. J