Katalog

23 TEMMUZ 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Kana bulunan Cenova zirvesinin ardından, toplantılann daha alçakgönüllü tutulması kararlaştınldı G-8 gösterişten va^eçiyor • Yoksullan unutmakla suçlanan zengin ülkeler bu kez sonuç bildirgesinde, Afrika'da yoksullukla savaş sözü verdi. Küresel ısınmada ise ABD'nin tutumunda bir değişiklik olmadı. Dış Haberler Servisi - Dünyanın en zengin 7 ülkesiyle Rusya'dan oluşan G-8'lerin üç günlûk Ceno- va zirvesi, çatışmalann ve bir ölü- mün gölgesinde dün sona erdi. Bu- güne kadar düzenlenen en büyük kü- resel leşme karşıtı eylemler ve ça- tışmalar bir sonraki G-8 zirvesine ev sahipliği yapması planlanan Ka- nada'yı korkuturken G-8 liderleri, gelecek yıl zirvenin Kanada'nın Alberta kentinin dağhk kesimin- deki sayfiye yerlerinden birinde "mihtevaa bir buhışma" olarak ger- çekleştirilmesine karar verdiler. 2002'de Kanada'da yapılacak zir- venin başkent Ottavva'da düzenlen- mesi düşünülüyordu. Ancak, 23 ya- şındaki eylemci CartoGiuliani'nın jandarma tarafından vurularak öl- dürüldüğü; 300 göstericiyle polis ve gazetecinin yaralandığı, 100'den fazla kişinin de tutuklandığı Ceno- va zirvesinin ardından G-8 liderle- ri toplantının daha küçük ölçekli turulmasına karar verdi. Kanada Başbakanı Jean Chreti- en, G-8 2002 yılı zirvesinin kesin- lıkle iptal edilmediği mesajını ve- rirken zirvenin Alberta'nın dağlık kesiminde sayfiye yerinde yapıla- cağını duyurdu. Cheretıen, 900'ü bulan delegasyon sayısırun da 35 ki- şiye indirileceğini kaydetti. Tûrkiye'ye destek Yoksullan unutmakla suçlanan zenginler kulübünün liderleri, Ce- nova zirvesinin ardından yayımla- dıklan ortak bildiride, Afrika'yı yoksulluktan kurtarma sözü ver- diler. ABD, Almanya, Fransa, Ka- nada, lngiltere, Italya, Japonya ve Rusya'nın liderleri, yayımlanan so- nuç bildirisinde bir dizi siyasi ve ekonomik konuya değindiler. Bildiride dünyada yoksulluğu azaltmaya yönelik yatınm ve tica- retin daha açık olmasına çalışıla- cağı belirtilirken gelişmekte olan ülkelerin reformlannı yapabilme- leri için dayanışma ve işbirliğinin güçlendirilerek devam edeceği kay- dedıldi. Liderler bildiride. "küre- seUeşmenin tüm ülkeierin özeilikle de yoksul olanlann vatandaşlan içinfonksiyonelolmasında karar- lıbldannT dile getirdiler. G-8 liderleri, Türkiye ve Arjan- tin gibi ülkelerde reformlann des- teklendiğini ifade ettiler. Yoksul Afrıka ülkelerine yardım konusu da bildiride karara bağlandı.Lider- lerin zirvede kabul ettikleri, 40 yok- sul ülkeden 23 'ûnün toplam 74 mil- yar dolar olan borçlannın 53 mil- yar dolannın silinmesi ve AIDS başta olmak üzere sıtma ve verem gibı hastalıklara karşı mücadele için 1 3 milyar dolarlık kaynak tah- sisi. ortak bildiri metnine eklendi. Kyoto'da anlaşma yok Zirvede küresel ısınmayla ilgili ABD'nin tutumu değişmedi. Li- derler. küresel ısınmayla mücade- lede son şans olarak görülen 'Kyo- to Protokolü' konusunda bir anlaş- Gösterilerin gölgesinde kaJan Cenova zirvesinin ardmdan liderler geieneksel aile fötoğrannı çektirmeyi ihmal etmediler. (Soldan sağa) Japonya Başbakanı Junişiro KoizumL, lngiltere Başbakanı Tony Blair, ABD Başka- nı George \\. Bıısh. Fransa Cumhurbaskanı Jacques Chirac, Italya Başkanı Sihio Berlusconi, Rusya De\1et Başkanı Madimir Putin, Kanada Başbakanı Jean Chetien, Almanya Başbakanı Cerfaard Schröeder'üı yanı sıra AB Konseyi Başkanı Guy Verhofstadt ve AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi fotoğrafta yer akü. (AP) maya varamadılar. Bildiride küresel ısınmayla ilgili kullanılan en iddialı ifade, sera etkisi ya- pan gazlann atmosfere yayılımının azaltılması ihtiyacı konusunda anlaşıldığı, ancak Kyoto üzerindeki görüş aynlıklannın giderilemediği oldu. Fransa Cumhurbaskanı Jacques Chirac, Ka- nada ve Japonya'nın ileri adımlar atmalanna rağ- men, ABD'nin tutumunda değişikiik olmama- sını eleştirdi. Iklim değişikliğiyle ilgili Rus- ya'nın teklif ettiği uluslararası konferans fik- rini kabul eden liderler, bunun 2003 yılında Rusya'da yapılacağını duyurdular. Ortadoğu'da yasanan şiddet olaylannın bir an önce durdurulması gerektiğini vurgulayan G-8 liderleri, Makedonya'da taraflara, siyasi çözüm için müzakerelere azami önemi göstermeleri çağnsında bulundular. Cenova'da küreselleşme karşıtlanrun çıkardık- lan olaylan kınayan liderler, toplantılanna da devam edeceklerini bildirdiler. Ortak bildiride, G-8'in bir sonraki toplantısmın 26-28 Haziran 2002'de Kanada'da yapılacağı belirtildi.Papa 2. Jean Paul de G-8 zirvesi sırasında çıkan şiddet olaylannı kınayarak "adaletegklenyolun şiddet obnadığuu" söyledi. SlLVlO BERLUSCONİ: Türkiyedışında sonınyok Dış Haberler Servisi - Cenova kentindeki G- 8 zirvesine ev sahipliği yapan îtal>a Başbakanı Silvio Berlusconi, Tür- kiye ile Arjantin dışın- da dünya ekonomisinde kötümserlik yaratacak bir durum olmadığını öne sürdü. Japon basını ise zirve- nin ilk günü yapılan ekonomik değerlendir- meyi fazla "ryimser" olmakla eleştirmişti. Eleştiriler, metinde, dünya ekonomisinin ıçinde bulunduğu reses- yondan kurtulma konu- sunda bir değerlendır- menin bulunmadığı doğrultusundaydı. Zirveyi basına değer- lendiren Berlusconi, "Demokratiksosval top- lumun genşmesi için tek sfctem, serbest piyasa- dDiSovyederBöiiği'nnı dağrimasryla herkes an- bdı ki,onun sstemi zcn- giniik getirmiyordu. Bu açık bir mesaj olmalT dedi. Dünyadaki eko- nomik durumu değer- lendiren Berlusconi, "Arjantin ve Türkiye gibi zor durumlar dı- şmda gerçek kötümser bir durum me\cut de- ğil" diye konuştu. 'Türkiye'nin yer alması normaT Fransız Cumhurbas- kanı Jacques Chirac da. Türkiye'nin admın G-8 sonuç bildirisinde geç- mesinin normal oldu- ğunu söyledi. G-8 zirve- sinin tamamlanmasın- dan sonra basın toplan- tısı düzenleyen Chirac "Dünya ekonomisini ele alan G-8üderlerinin top- lanülannda ekonomik kriz içinde olan Türki- ye'yi konuşup sonuç bil- dirisinde adını kullan- maian normaldir. G-8 ülkeJerinin liderleri, Tür- kiye'deki refomuara des- tek vermektedir" dedı. 66 kişinin yaralandığı baskında gözaltına alınan 92 eylemciden birisi Türk Polisten gece yarısı baskını Dış HaberlerServisi - Italyanjan- darma ve polıs ekıpleri önceki ge- ce yansı, G-8 Zirvesi 'ni protesto eden gruplann oluşturduğu Ceno- va Sosyal Forumu'nun basın mer- kezine baskın yaptı. Burada bulu- nan küreselleşme karşıtlannın po- lisı durdurmak istemesi üzerine çı- kan çatışmalarda 66 kişi yaralandı. Jandarma tarafından verilen bil- giye göre, 92 eylemci gözaltına alın- dı. Gözaltına alınan kişilerden bi- rinin Türk olduğu bildirildi. Italyan milletvekili Luisa Mor- gantini. Cenova Sosyal Forumu'na mensup eylemcilerin merkezinin bulunduğu okul binasının önüne gelen polislenn. forum üyesi ey- lemcileri sürükleyerek polis aracı- na götürdüklerini belirtti. Gözal- tına alınanların büyük bölümünün Alman, Italyan ve lspanyol göste- riciler olduğu bildirilirken avukat- lar yapılanın yasadışı olduğunu sa- vundular. Görgü tanıklan, polislerin aynca bazı bilgisayar disketleriyle diğer başka malzemelere de el koydukla- nnı ifade ettiler. Operasyonun ardın- dan, baskının düzenlendiği merke- ze giren basın mensuplan yerlerde kan izlen gördüklerini belirttiler. Küreselleşme karşıtı diğer grupla- nn kaldıklan kamplara düzenlenen baskınlann da sabah saatlenne ka- dar sürdüğü ve olaylarda 40 kişinin yaralandığı bildirildi. Hükümetten 10 trilyon Cenova Belediye Başkanı Giuseppe Pericu. kentteki hasann giderilmesi için hükümetin 10-15 milyar liret (yaklaşık 7-10 trihon lira) arasında jardun yapacağını açıkladı. Başbakan Silvio Berlusconi ile görüşen Pericu. Bakanlar Kurulu'nun yardımı ona> lamasınm bekkndiğini büdirdi. Italyan basını- na göre, hasar 50 mihar lireti buJu\or. Cenova Sosjal Foru- mu'nun basın merkezine düzenlenen baskında da polislerin baa bOgisavardisketkriyle di^r başka malzemelereelko>duğu bfldiriklL (Fotoğraflar: REUTERS/ AP) Ölüm zirvesi 'hezimetle' sonuçlandıNtLGÜN CERRAHOĞLU F0MA- Dağ fare doğurdu. Ev sa- hib üke Italya'ya 130 milyon dola- ra nd olan ve hazırhklan aylar alan G-i rirvesı hezimetle sonuçlandı. Haıp açıdan bakarsanız bakın bu bö\U En büyük zarar Italya'nın, iki b»uçuı günlük zirve için milyonlarca dolııharcayan Berlusconi hüküme- ti, )aiıhp yıkılan Cenova kentinde- lci utribat yüzünden 50 milyon do- lartlek külfete girdi. •foilaşık bir ay önce devraldığı ik- tidatu, G-8 ihtişamı ile taclandırmak isteyoı çiçeği burnunda Başbakan Oedısconi meydan muharebesi gibi y a a a n ve 1 ölü, 500 yaralıyla so- raudaan Cenova bilançosunun al- rıncataldı. Gereksiz yere şiddet kul- lamr güvenlik güçlerinin becerik- sizıf yüzünden uluslararası kamu- C»>T cnünde afişe oldu. Pbsik limonla zirve ür.ehazırhkları için Cenova'yı üç en; limon ağaçlanna plas- tikten yapılmış gülünç limonlar astı- ran. bolkan ve pencerelere çamaşıras- mayı yasaklayan. beğenmediği bina- ların cephesini devasapanolarlakap- latan Italyan Başbakanı'nın, "gûven- likcephesine" aynı dikkat ve özeni gös- termediğı açıkça ortaya çıktı. "Ber- lusconi'nin tek endişesi" diye özetle- mış, dekoratif "kmnızı böJgeyle" dün- yanın gerisi arasında uzanan "uçu- rum" G-8'i mayınlayan en vurucu darbe oldu. Limanda demirli kalan lüks gemilere kapanan ve dükalık sa- raylannda buluşan liderler kendileri çalıp, kendileri oynadılar sonuçta. Uluslararası kamuoyunun dikkati Cenova'ya akan 300 bin gösteri- ci karşısında Cbirac'lar, Scröderler, Bush'lar âciz kaldı sonuçta. Halk için halkla birlikte siyaset yapan, si- yasete hâkim olan gerçek liderler gibi değil, çokuluslu şirketlerin kâh- yalan gibi algılandılar. Kapıldıkla- n debdebe ve şaşaadan burunlannı Tony Blair "Biz yeöi tiranlar değiliz" diyerek günah çıkarmaya çahştı. AB Koraisyonu Başkanı Romano Prodi "Halktan uzaklaştık, iktidarla toplum arasında açıian mesafeyi en kısa zamanda doldurmak zorundayi2" sözleriyle özeleştiri yaptı. Liderler, 23 yaşındaki eyleraci Carlo Giıüiani'nin (solda) öldüğü Cenova'da çıkan ağır bilanço karşısında gelecek yılın G-8 toplantısını Kanada'nın ûcra bir dağ köyünde yapmayı kararlaştırdılar... di durumu sonuçta "RepubbBca" ga- zetesı: "Zinetoplantılaruunyapüdı- ğı ve liderlerin kaldığı" kırmızı bölge- yi' korumaktı. \asak kente dönüşen o küçük alan dışında olup bitenleri anlaşılan hiç takmadı başbakan..." "Zenguılerin" mesken tuttuğu bu korunmalı. lüks, temiz, görkemli, dü- zenlı ve bir film setı gıbı kurgulan- onlann demeçleri üzerinde değil so- kaktaki gösteriler üzerinde toplandı. Dünyanın en güçlü 8 lideri küresel- leşme karşıtı militanlann yanında bi- rer dipnot, garnitür gibi kaldı. Küreselleşme karşıtı göstericile- rin "zenginfcre'' indirdiği en büyük darbe G-8 imajının aldığı bu onanl- maz yara oldu. kaldıramayan petrol şeyhleri gibi küçülüp cüceleştiler. Durumun farkına varan ve bundan rahatsızlık duyan TonyBlair nitekim "Biz yenitiranlardeğffiz" diyerek gü- nah çıkarmaya çahştı. AB Komıs- yon Başkanı Romano Prodi "Iider- lik sorumluluk almak demek. Biz halktan uzaklaşük. lktidaıia toplum arasnıda açıian mesafeyi en kısa za- manda doldurmak zorundayız" söz- leriyle özeleştiri yaptı. Cenova'da çıkan bu ağır bilanço karşısında gelecek yılın G-8 toplan- tısını Kanada'nın ücra bir dağ kö- yünde yapymayı kararlaştırdı lider- ler. Küçük delegasyonlarla. gösteriş- ten uzak yeni bir üslup benimseye- ceklerini açıkladılar. "Şiddet ve van- dalizm karşısında, yurttaşlann yaşa- dığı sıkmOlar için du\duklan üzün- tüyû" belirttiler. "Globalekonomiye faküieri entegre etmeyi" vaat ettiler. Fakir Afrika ülkelerinin borçları- nı silmek için sözleştiler. Liberal- leşmeye güç vermek amacıyla "Dünya Ticaret Örgûtü" (WTO) kapsamında bir dizi yeni görüşme için anlaştılar. Yolsuzluk, pornog- rafi ve internet suçlanyla mücade- le üzerinde birleştiler. Kameralar karşısına geçip âdet olduğu üzere ge- ieneksel "ailefotoğrafi''çektırdiler. Ve sonra limozinleri, helikopterle- ri, özel uçaklan; kortejleriyle hare- ket ettiler Cenova'dan. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Attilâ İlhan, Denktaş Derken Sağım Solum Sobe! Temmuz ayının ortalarında Kıbrıs'tayım, Rauf Oenktaş evine yemeğe davet etti. Girne'dekı yaz- lık evindeyim. Kendısıne yeni çıkan 'Attilâ Ilhan'la 1000 Saat' kitabımdan veriyorum, vermemin özel bir anlamı var; Kıbrıs'ın ve Denktaş'ın adı da Atti- lâ Ilhan'la sohbetlerimizde geçıyor. - Bir sohbetimizde Denktaş'ı Fıdel Kastro ya ben- zetmiştim. Öyle ya Fidel de Rauf Denktaş da yıl- lardır Amerika ve Avrupa ile didışmıyor mu, kav- ga etmiyor mu? Adada sağcı bilinen Denktaş, dünya kapitaliz- minın devlerine karşı, yalnız başına, aynen Fidel Kastro gibi! Işin daha da ilginç yanı, içerdekı bazı solcular kapitalist dünya ile birlikte Denktaş'a kar- şı. Yani şimdi Fransız Komünist Partisi'nın Ameri- ka'nın yanında Fidel Kastro'ya karşı olması bek- lenebilir mi? - Üstelik adadaki bu "solcular" Türkiye'ye de kar- şı. Yani şimdi "mazlum ü//fe"Turkıye'ye kapitalist ABD ve yine kapitalist Avrupa baskı yapıyor, Tur- kiye'yi suçluyor, adadaki "solcular" da Batı'daki kapitalist yandaşları ile birlikte "mazlum ülke" Tur- kiye'ye karşı birlikte hareket ediyorlar, hem de omuz omuza. - Adadaki solcular, Atina ve Rumlara "çok ya- kınlar", yedikleri içtikleri ayrı gıtmiyor. Atina ve Rumlar, Kıbns'ı alıp Avrupa kapıtalizminın bir par- çası yapmak istiyorlar ve adadaki "Türk" solcular onlara yardım ediyor. Bu da çok tuhaf ve anlaşılması güç bir olay! Türk Sol'u ve Kıbns İP (Işçi Partisi) Türkiye'de uçtaki sol parti ve Kıb- ns'ta Denktaş'ı destekliyor, adadaki sol partileri eleş- tiriyor. Aydınlık gazetesi her sayısında Kıbrıs da- vasına genış yer veriyor. İP'nin dayanağı, "Denktaş 'ın ABD ve Avrupa 'nın dayatmalanna karşı koyması", ulusalcı olması, ay- nca Kıbrıs davasının Türkiye'nin Avrasya polıtika- sının aynlmaz bir parçası olması. - Tabii Türkiye'deki kureselcı ve ıkinci cumhuri- yetçi sol çevreler, Kıbns'a daha ayrı bir gözle ba- kıyorlar; onlar daha çok "Batı emperyalızminınya- nında solculuk yapıyorlar". gunün modası bu! Büyük sermaye ve sol Işin daha garip yanı Türkiye'deki "malum büyük sermayeli bazı dernekler", Kıbrıs'ta "Rum ve Ba- tı ile işbiriiğiyapan sol"a çok sıcak bakıyorlar. in- sanın kafası büsbütun karışıyor, kimin eli kımin ce- binde bellı değil. - Antiemperyalist olması gereken sol, emperya- lizm ile "mazluma karşı" ışbiriiği ıçinde. - Sola karşı olması gereken buyük sermaye sol ile işbirliği içinde. - Sağ olarak bilinen bir Denktaş, emperyalist güçler ite mücadele ediyor! Oyle anlaşılıyor ki ışin sağı solu bahane, bu çev- reler kendi borulannı "güçlünün yanında yer ala- rak" tüttürmek istiyorlar. Temmuz sıcağından bir an için kurtulup dünya manzarasına bakalım; gerçek savaş, güçlü dün- ya ile ezilen "mazlumlar" arasında 'G- 8'lere olan tepkiler de bunun cılız bir görüntüsü! Attilâ Ağabey kulaklann çınlasın, görüyormusun halimizi! Cenova'da ABD-Rusya zirvesi Bush ve Putin'den 'stratejik' karar • Washington yönetimınin füze savunma projesi ile stoklardaki nükleer silahlann indirimi konulan beraber ele ahnacak. Dış Haberler Servisi - Zirveden sonra ABD'nin füze savunma projesını görüşmek üzere Ceno- va'da bir araya gelen ABD Başkanı George Bush ve Rusya Devlet Başkanı Madimir Putin. füze savunma sistemi ve stoklardaki nükleer si- lahlann indirimi konula- nnı beraber ele al- mak üzere anlaştı. Doria Spinola Sarayı'ndan el ele çıkan iki lider, ba- sın toplantısında, silah ve saMinma konularının bera- berce ele alınma- smda mutabakata vardıklannı bildi- nrkenBush, 1972 yılında imzalanan Antı Balistik Füze Anlaşması 'nın ye- rine yeni bir anlaş- ma yapılmasını is- tediğini söyledi. Bush, kendisi ve Putin gibı. genç liderlerin daha ba- nşcıl bir dünya ıstedikle- nni kaydetti. Gelışmeyi "beklenme- dik" sözleriyle tanımla- yan Putin ise Bush ile ye- ni stratejik silah görüşme- lerinın, savunma ya da saldın ıçerikli olsun, ge- niş bir format içinde sür- dürülmesi konusunda an- laştıklannı, her iki ülke- nin de aynntılan tartışma- ya ihtiyacı olduğunu bıl- dirdi. "Bu iki konu bir paket halinde tarbşılma- h" diyen Putin, "Şu aşa- mada başlangıçtaki suıır- lar ya da sayılar hakkm- da konuşmaya hazır de- ğiliz. Ancak, ortak bir gayret var'" dedı. Bush"un Uiusal Gü- venlik Danışmanı Con- doleezza Rice da konu> - la ılgılı görüşmeler yap- mak ıçın en kısa zaman- Zirveden el ele çıknlar. (REUTERS) da Moskova'ya gıdecek. Bush. başlangıçta nük- leer sılahların indirimi anlaşmasına dırenıyordu. Putin ise soğuk savaş dö- neminde imzalanan ABM anlaşmasını ihlal ettiği ve yeni bir sılah- lanma yarışı başlatacağı gerekçesıyle füze savun- ma sistemi projesine kar- şı çıkı>ordu. Putin ve Bush'un dünkü görüşme- lennde saldın silahlann- da geniş kapsamlı bir ke- sintiye gidılmesı konu- sunda ortak fikn paylaş- tıklan belirtıliyor.