Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 6 HAZİRAN 2001 ÇARŞAMBA
HABERLER
H, tariltçileri
buluşturacak
• Istanbul Haber Servisi -
Istanbul Üniversitesi
(IÜ). sonbaharda
dünyanın önde gelen
Türİc ve Ermeni
tarihçilerini bir araya
getirerek Türk-Ermeni
ilişkilerini masaya
yatıracak. Projenin
sorumluluğunu üstlenen
Prof. Mehmet Saray.
tarihin çarpıtılmasına
karşı olduklarını
vurgulayarak "Ermeni
meslektaşlanmıza, Türk.
Rus, lngıliz, Alman,
Fransız ve Amerikan
arşivlerini ve Ermeni
belgelerini bırlikte
incelemeyi ve gerçekleri
dünya kamuoyuyla
paylaşmayı öneriyoruz"
dedi.
Ölüm orucuna
lahliye çözümü'
• ANKARA
(Cumhuriyet Biirosu) -
Ölüm oruçlannda
belleğini yitiren ya da
vücudunda kalıcı hasarlar
oluşan hükümlü ve
tutuklulann cezalannın
ertelenmesi sürüyor.
Izmir Yeşilyurt
Hastanesi'ndeki Berna
Ünsal Saygılı, Ayşe Eren
ve Nazan Yılmaz ile
Gebze SSK
Hastanesi'nde bulunan
Günnaz Kuruçay"ın da
CMUK'a göre cezalan
ertelendi.
hterbank davası
ağıp cezada
• İstanbul Haber Servisi
-Interbank'm eski sahibı
Cavit Çağfar ile bankanın
12 eski yöneticisi
hakkında Şişli Asliye
Ceza Mahkemesi'nde
"Hizmet nedeniyle
emniyeri suiistimal"
suçundan açılan dava,
sanıklann
'Dolandıncılık' suçundan
yargılanması istemiyle
Istanbul Ağır Ceza
Mahkemesi'ne
gönderildi.
Tteyaz Ev'
operasyonu
• Istanbul Haber
Servisi - Kurtköy, lkitellı
ve Kâğıthane'de
Bulgaristan'dan gelen
göçmenler için yapılan
konutlan sahte tapularla
satan çete çökertildi.
Istanbul DGM'ye sevk
edilen 3 kişiden 2 si
tutuklanarak cezaevine
konuldu. Bugüne kadar
70 göçmen konutunu
sahte tapu ve diğer
evrakla 15 milyar Iiraya
sattıklan belirlenen
sanıklann. suçlanni
itiraf ettikleri öğrenildi.
AİHM Tüpkiye'ye
ceza yağdırdı
• BRÜKSEL(AA)-
Avrupa Insan Haklan
Mahkemesi (AlHM),
kamulaştırma
bedellerinin geç ödendiği
gerekçesiyle açılan 20
davada Türkiye'nin
tazminat ödemesini
kararlaştırdı. Türkiye,
Fırat Koç ve Laliha
Ekinci adlı iki kişinin
işkence ve kötü muamele.
yargı önüne geç
çıkanlma ve aynmcılık
suçlamalanyla açtıklan
davalarda "dostane
çözüm"e gitti.
Çağlar'ın gazetesinden 3 gözaltı
LEVENTGENCELLÎ
BURSA - Bursa polisiııin eski Devlet Bakanı Ca-
vit Çağlar'ın en gözde şirketi Nergis Holding'e yö-
nelik önceki gün başlathğı ve 12 kişinin sorgulan-
dığı "Son KredP operasyonu kapsamında dün de
Çağlar'a ait Olay gazetesinin biri eski, üç üst dü-
zey yöneticisi ve Nergis Inşaat'm 5 yöneticisi gö-
zaltına alındı.
Bursa Emniyet Mödürlüğü'nde sorgulan süren
Nergis Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Cavit
Çağlar'ın oğlu Mustafa Çağiar, dayısı Şökrü Şan-
kaya, Şenol Şankaya, holdmg yöneticileri İlker Ye-
ğm, Şerafettin Cüzel, Nusret Yıtmaz, Necrai Yeşilo-
va, Ahmet Gürmeriç, İsmail Hakkı Hehacı,Zeki TH
naztepe, Macit Safi, Rıdvan Erinç'in yakınlan, po-
lisevi bahçesinde sorgulamalann tamamlanmasmı
beklerken Çağlar'ın transfer ettiği eski polis koru-
malan, soruşturmayla ilgili bilgi toplamaya çahşı-
yordu.
"Son Kredi" operasyonunda dün öğleden sonra
Çağlar'a ait Olay gazetesinin murahhas üyesi En-
gin Özpınar. Genel Müdür Mehmet Ali Inan ve es-
ki Genel Yaym Müdürü. DSP Bursa Büyükşehir Be-
lediye Başkanı Erdoğan Bilenser'in kardeşi rek-
lamcı Erol Bilenser, gözaltına alındı.
Akşam saatlerinde de Organize Suçlar Şube
Müdürlüğü ekipleri Nergis Holding bünyesinde bu-
lunan Nergis Inşaat'm 5 üst düzey yöneticisini
gözaltına aldı. Şirket Genel Müdürü Semih Var-
darbaş'm yanı sıra yöneticiler Osman Pîliçer,
Zeeriya Oztürk, Hayri Gûlaç ve İsmaO Topuz em-
niyet müdürlğüne getirilerek sorguya alındı.
Teşvikler de mcrcek aitmda
"Son Kredi" operasyonunda hayali ihracatm ya-
nı sıra ahnan teşvikler de üıceleniyor. Uzun yıllar
Çağlar'ın kurmaylan arasmda bulunan DPT ve ma-
liye kökenli profesyonellere, şimdiye kadar kulla-
nılan trilyonluk teş\ iklerin nerelere harcandığı, teş-
vik tahsisi sırasında kullanılan belgelerin gerçek
olup olmadığınm sorulduğu öne sürülüyor.
İnterbank ve Egebank'ın avukatları, mal kaçınlmaması için önlem aldırdı
Bilgnı'e 24 trilyon hacizSİBELKIZILIŞIK
Sabah ve atv'nin sahibi Dinç
Bügin'e iki a>Ti banka tarafin-
dan toplam 23 trilyon 675 mil-
yon liralık 5 ayn haciz karan
alındı. tnterbank ve Ege-
bank'ın avukatları dilekçele-
rinde, Bilgin'in borçlan nede-
niyle mallannı kaçırma hazır-
lığı içinde olduğunu haber al-
dıklannı belirttiler.
Istanbul 4. Asliye Ticaret
Mahkemesi'ne Egebank avu-
katı Ozden Çavuşoğlu tarafın-
dan yapılan başvuruda. Med-
ya Holding'in bankanın Gü-
neşli şubesinden genel kredi
sözleşmesi çerçevesinde top-
lam 7 milyon 707 bin dolar
kredi kullandığı belirtildı. Çe-
kilen krediye Dinç Bılgin, Bil-
gin Holding, Bilgin Yayıncı-
lık, Sabah Dış Ticaret ve Pa-
zarlama AŞ ve Sabah Yayıncı-
lık'ın kefil olduğu ifade edile-
rek borcun ödenmemesi üzeri-
ne yapılan görüşmeler sonu-
cunda ödemeyi sağlayabilmek
için protokol imzalandığı kay-
dedildi. Başvuruda. Bilgin ve
şirketlerinin kefaletıyle. Ege-
bank a 20 çek verildiği. ancak
bıı çeklerden 10'unun vade-
sinde ödenmediği yer aldı.
Istanbul 4. Asliye Ticaret
Mahkemesi'ne yine Egebank
tarafından yapılan başka bir
başvuruda ise Bilgin Hol-
ding'in bankadan 13 milyon
339 bın 66 dolar kredi kullan-
dığı ve borcun zamanında
ödenmediği kaydedildi.
Istanbul 8. Asliye Ticaret
Rüsvet davası
Polise
sahte
avukat
BURSA (Cumhuriyet) -
Bursa'da rüşvet ve irtikap
suçlanndan yargılanan po-
lislerin avukatlığını yapan
ve 3 yıldır Bursa Baro-
su'na kayıtlı olan Ahmet
Davran'ın tüm belgeleri-
nin sahte olduğu belirlen-
di. Bursa Barosu Başkanı
Ramazan Hoça. daha önce
zımmetine para geçirdiği
belirlenen Ahmet Dav-
ran'ın barodan kaydmı si-
lerek hakkında suç duyu-
rıısunda bulundu.
Ahmet Davran. 3 yıl ön-
ce. Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi mezunu
olduğunu belırterek avu-
katlık yapmak ıçın Bursa
Barosu'na belgelerini sun-
du. Davran. hukuk fakülte-
si mezunlanna uygulanan
prosedüre göre staja baş-
ladı. Aynı dönemde staj
yapan arkadaşlannın baş-
kanlığını da yapan Davran.
staj sonrasında baronun
CMUK Komisyonu'nda
da görev aldı.
Rüşvet davalanyla
tanındı
Kısa sürede Bursa'nın
ünlü ceza avTikatlan arası-
na gıren Davran, rüşvet ve
irtikap suçlanndan yargı-
lanan polislerin avukatı
olarak tanındı. Davran, bir
süre önce Uluyol'daki bü-
rosunun önüne park ettiği
için aracına ceza yazılma-
sı üzerine Bursa Emniyet
Müdürü Aydın Genç ve
Trafikten Sorumlu Müdür
Yardımcısı CelalUzunka-
ya hakkında suç duyuru-
sunda bulundu.
ÎĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
Mahkemesi'ne tnterbank'ın
avukatı tarafından yapılan baş-
vuruda da, Filmcilik Sanayi
AŞ'nin. bankanın Güneşli Şu-
besi"ndendövize endeksli kre-
di sözleşmesi gereğince 486
bin 799 dolar karşılığı 557 mil-
yar 334 milyon liralık kredi
kullandığı belirtildi. Başvuru-
da bu şirket ile sözleşmede
borçtan sorumlu olan Medya
Holding. Dinç Bilgin.
Medya Sabah Holding.
Sabah Yayıncılık. Sabah
Pazarlama, Satel Sabah
TV Prodüksiyon şirketle-
rinin. noterden ihtarname
çekilmesine karşın borcu
ödemedikleri ifade edildi.
Yine İnterbank avukatlan
tarafından 8. Asliye Tica-
ret Mahkemesi'ne yapılan
başka bir başvuruda. Sa-
bah Dış Ticaret ve Pazar-
lama AŞ'nin bankadan
973 bin 948 dolar karşılı-
ğı 1 trilyon 115 milyar li-
ra dövize endeksli kredi
kullandığı ve kredinin geri
ödenmediği belirtildi.
'Mal kaçırma yok'
Bilgin Grubu'nun hu-
kukçulan ise Bilgin'in hu-
kuken mal kaçırma ihti-
mali bulunmadığını. Ta-
sarruf Mevduatı Sigorta
Fonu'nun talebi üzerine
Bilgin'in tüm malvarlığı
üzerine Ankara 3. Asliye
Ticaret Mahkemesi tara-
fından ihtiyati tedbir kon-
duğunu belirttiler. Bu ne-
denle ihtiyati haciz karar-
lanna itiraz ettiklerini ifa-
de eden hukukçular. "Fo-
na, Bilgin'in tüm malvar-
hğı bildirikli. İhtiyati haciz
karan verilen şirketleri de
devlet organlannın gözü
önündeticaretlerinisür-
dürüyor" dediler.
Hizbullah operasyonunda gözaltına alınanlardan 5'i daha serbest bırakıldı
Yakalanah 5 ldşi hatnal çıkhYurt Haberleri Servisi - Diyarbakır'da 1
Haziran"da yapılan hücre evi baskınında
gözaltına alman ve Vali Cemil Serhadh'nın.
"Hizbullahçr diye açıkladığı 10 kişiden
5'inin hamal olduğu belirlendi. Serbest bı-
rakılan hamallardan Sıdık Erpuş, hücree\ i
olduğu belirtilen binadan taşıdıklan batta-
niyelerin içinden silahlar çıktığıru anJattı.
Diyarbakır Valisi Serhadlı. önceki gün
düzenlediği basın toplanhsında. 10 Hizbul-
lahçı'nın 5 Kalaşnikof. 4 tabanca ve 7 el
bombası ile birlikte ele geçirildiğini açık-
ladı. Kamuoyuna
u
Hizbullahçr diye açık-
lanan ve Gaffar Okkan suikastında kulla-
nılan silahlarla yakalandıklan öne sürülen
zanlılardan 5'inin hamal olduğu, olay sıra-
sında ev taşımak için rurulduklan belirlen-
di. Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Terör-
le Mücadele Şubesi ekiplerince sorgulanan
hamallar ile birlikte Hizbullahçılardan bi-
rinin eşi olduğu belirtilen bir kadın. ifade-
leri alındıktan sonra serbest bırakılmıştı.
'Evi taşırken yakalandık'
Hamallardan Sıdık Erpuş. olay gününü
Cumhuriyefe şöyle anlattı: "4 arkadaştık.
3'ünün isimlerini biliyorum. Soyadlannı bil-
nüyorum. 3 arkadaş Mahmut. Süleyman ve
Seyfettin. Bağlar Dörtvol'da bekliyorduk.
Saat 11.00 sıralanydı. Karşı caddeyc bir pi-
kap yanaşü ve araca ev eşyalan taşımak için
4 ldşi gerektiğini söyledi. Sadece e\r
yükle-
mek şarrnla 15 mihona anlaştık. Evi nere-
ye taşıyacaklannı bize bildirmediler. Pikap
şoiorü ile birlikte araçta bir kişi daha buhı-
nuyordu. Biz kendisinin ev sahibi olduğunu
düşündük. Eve gitagunizde ev sahibinin eş-
yalannın başında beklediğini gördük. Evde
1 ba>an. 2 erkek bulunuyordu. Genç ve iyi
givimli kişüerdi. 3. kattan araca eşyalan in-
dirdik. Biz eşyalan araca yüklerken polisle-
rin aparrmana girdiklerini gördük. Yukan
çıkarken bize hiçbir şe> sormadılar. Daire-
ye çıknğunızda polislerin bizim eşya indir-
mek için girfiğimiz dairede olduklarını gör-
dük. Ev sahiplerinden şüphelenmedik Ev
eşyalannın hepsini paketiemişlerdi. Polislcr
açoğı pakederde silah buldular."
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected]
RTÜK tasansı tartışmaları sırasın-
da bir değişiklik, gözîerden uzak bir
şekilde kanunlaşıyor. Bunlar; yazılı
basına getirilen ağır para cezalan ve
yeni yaptırımlar. RTÜKtasarısının te-
kelleşmeyi kışkırtacağını ve devlet-
medya arasındaki bağımlılığı daha
da arttıracağını burada birkaç kez di-
le getirdik. Sanınm, medya tekelleri
ile siyasetçiler arasmda yapılan bir
anlaşmayla bu kanun ısrarla çıkarıl-
mak isteniyor. Bu yazıyı yazdığımız
sırada belki de bu kanun çıkmış ola-
cak. Ancak, siyasetçilerin medyada-
ki tekelleşmeyi neden bu kadar çok
arzuladıklarını tam anlayabilmiş de-
ğilim. Çünkü, güçlü bir medya teke-
li, siyaset alanına da el atıp iktidarı
paylaşmak, çoğu zaman da kendi
çıkarları doğrultusunda yönlendir-
mek istiyor. Geçmişte bunun örnek-
lerini yaşadık. Yeni yasayla bu alan
daha da sıkışık bir hale gelecek.
Burada, dikkat çekmek istediği-
Basma Ağır Cezalar Geliyor
miz değişiklik ise basın tekellerinin
görmezden geldiği basın yasasında-
ki değişiklik. RTUK tartışması sıra-
sında üzerinde durulmayan ve acısı-
nı daha sonra hissedeceğimiz
önemli değişikliklergündeme getiril-
di. Bu değişiklikler, ağır para cezala-
n yoluyla basını çökertmeye yönelik.
Örneğin, kanunun 26. maddesinde
yer alan bazı hükümleri aktararakfe-
laketin boyutunu göstermek istiyo-
rum. Şöyle diyor 26. madde: "5680
sayılı kanunun 21. maddesinin birin-
ci fıkrasındaki 'on bin liradan otuz
bin Iiraya' ibaresi, 'on milyar liradan
otuz milyar Iiraya', ikinci fıkrasında-
ki 'yirmi bin liradan altmış bin Iiraya'
ibaresi, 'y\m\\ milyar liradan altmış
milyar Iiraya', 22. maddesinde ge-
çen 'yirmi bin liradan elli bin Iiraya'
ibaresi, 'yirmi milyar liradan yüz mil-
yar Iiraya'.." diyerek uzayıp gidiyor.
Yani yeni tazminat miktarları en az on
milyar liradan başlıyor.
Bunun bir haber yüzünden, bir
makale yüzünden gündeme geldiği-
ni düşünün. Bu cezalar ikinci kez ve-
rildiğinde yeni kanuna göre iki misli
arttırılıyor. Düzeltme ve cevap hakkı
konusunda da basının ve gazeteci-
lerin maddi gücünü aşan çok ağır
cezalar öngörülüyor. Bu şekilde bir-
kaç kez ceza almanız mümkün de-
ğil. Çünkü böyle bir maddi yükün al-
tından kalkamazsınız. Sıze değişik-
likten bir madde daha aktarayım:
"Madde 22- 5680 sayılı kanunun 20.
maddesi aşağıdaki şekilde değişti-
rilmiştir. 'Madde 20- 4. maddenin bi-
rinci ve ikinci fıkralannda yazılı hu-
susları göstermeyen sorumlular on
milyar liradan elli milyar Iiraya kadar
ağır para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu hususlan gerçeği aykırı şekilde
gösterenler ile sorumlulann belirlen-
mesini veya mahkeme kararlannın
uygulanmasını güçleştirecek şekilde
değiştirenler, otuz milyar liradan dok-
san milyar Iiraya kadar ağır para ce-
zasına hükmedilirler'..." Bu cezalara
bir yenilik daha eklemişler; "Verilen
para cezası ertelenemez"
•••
"Bu ülke değişebilir mi?", "Bu ül-
keye demokrasi gelebilir mi? ", "Av-
rupa Biriiği ile başlayan süreç. Tür-
kiye'nin çağdaş ölçülere yaklaşma-
sını sağlayabilir mi" türünden soru-
lan birbirimize sorup duruyoruz. Za-
man zaman umutlandığımız oluyor,
"Artık bu g&rici yapı iflas etti, çıkış
yolu kalmadı" diyoruz. Gerçekten de
bu noktada bazı ışıklar görünüyor.
Sonra bir bakıyorsunuz ki takım ay-
nı takım, kafa aynı kafa. Bu malze-
me ile demokrasi yönünde, özgür-
lükler yönünde adım atmak müm-
kün değil.
RTÜKtasansını incelerken, devlet
harcamalanndaki savurganlığın sür-
düğünü görürken, paralann hâlâdin-
lemeye, güvenliğe, takibe yatınldığı-
nı duyarken, insanın umut içinde ol-
ması ne mümkün!
RTÜK tasarısına eklenen ve bası-
nı maddi bakımdan çökertmeyi
amaçlayan değişikliğin acısını sonra
göreceğiz. Birçok gazetenin bu pa-
ra cezalarına dayanamayacağını ya-
şayacak, tıpkı Terörle Mücadele Ya-
sası'nda olduğu gibi sonradan 'ah
vah!' edeceğiz.
Gazeteci arkadaşlar! Bu kanun yü-
rürlüğe girdiği andan itibaren yeni bir
felaket dönemi başlayacak. Uyanın,
gelin şu felakete birlikte karşı koya-
lım. Yarın çok geç olacak.
GLOBAI^oilriKÜLTÜR
ERGİN YILDIZOĞLU
f
ABD ve Asyar
New York Tımes'tan Friedman Türkiye'deymiş.
Kimi yazarlar, Friedman'ın yeni teknoloji ve serbest
piyasa sayesinde giydiğimiz "altın deligömleğinin"
faziletlerini, küresel McDonald's Cumhuriyeti''nde
bizi bekleyen ebedi barış masallarını dinleyerek bi-
beronlarına sarılıp renkli rüyalara daladursunlar, biz
büyüklerin daha gerçekçi oyunlar oynadığı bahçe-
ye geçip, ABD savunma çevrelerinde geçen ay ya-
yımlanan kimi rapor, makale ve analizlere bakalım.
Asya'da güç dengesi arayışı
Rand Corporation'\n ABD yönetimi için hazırladı-
ğı "ABD ve Asya" raporu (15.15.01), ABD'nin Asya
hedeflerini şöyle saptıyor: 1) Bölgesel bir hegemon-
yacı gücün yükselmesini önlemek, 2) Stabiliyeti ko-
rumak, 3) Asya'nın dönüşümünü, çelişkileri denetim
altında tutacak bir bıçimde yönetmek. Bu hedeflere
ulaşmak için önce, ABD'nin küresel liderliğinin sür-
mesi, sonra da bölgede bir güçler dengesi kurulma-
sı (19. yüzyıla hoşgeldiniz!) gerekıyor. Raporda, bu
bağlamda, Japonya, bölgede ABD'nin birinci dere-
cedeki baglaşığı olarak öne çıkıyor. ABD-Japonya it-
tifakının Avustralya ve Güney Kore ile desteklenme-
siyle oluşan eksen, Rusya, Hindistan ve Ç/n'in böl-
gede güvenliği tehdıt edici bir konuma gelmesini en-
gellemek için caydırıcı bir unsur olarak düşünülüyor.
Bu bağlamda, Japonya'nın bölgesel güvenliği sağ-
lamak için, askeri ve siyasi yeni sorumluluklar üstlen-
mesi gerekiyor. Bu sorumlulukları yerine getirebilmek
için de Japonya'nın savunma stratejisinde değişiklik
yapması, askeri kapasitesini güçlendirmesi (yeniden
silahlanması) gerekli. Böylece, ABD güçler dengesi
oyunun geregi Japonya'yı silahlanmaya iterken, ken-
disi de daha uzun menzilli savunma stratejilerine (Fü-
ze Savunma Sistemi, Vision 2020) gibı çekılmeyı
planlıyor. Ama rapora göre böyle bir stratejı uzun dö-
nemde oldukça sorunlu: "Endişe kaynağı olan yal-
nızca Japonya 'nın bugünkü asken kapasitesı değıl;
Japonya, askeri kapasitesini kısa sürede stratejik bir
güce çevirebilecek teknolojik ve malı olanaklara sa-
hiptir. ABD bölgeden çekilmeye başlayınca, Japon-
ya kolaylıkla bu boşluğu doldurmaya, bölgede
önemli bir hegemonik güç olmaya başlayabilir."
Destekleriz ama...
Japonya'nın, bu paradigmayayaklaşımını, Tokyo
Barış ve Güvenlik Enstitüsü Direktörü Prof. Akio
Watanebe'nin, Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar
.Enstitüsü'nün yayımladığı Washington Öuartely
dergisinin Yaz 2001 sayısındaki, "Eşitler Arasmda
Birinci" başlıklı makalesinde bulabiliriz.
VVatanebe, önce ABD'nin tek süper güç olduğu-
nu saptıyor. Sonra, Japonya'nın ABD liderliğini, ki-
mi koşullarda ve belirgin bir işbölümü altında, be-
nimsemeye hazır olduğunu söylüyor. VVatanebe'ye
göre öncelikle, ABD bir süper güç olarak iki hataya
düşmekten kaçınmalı, kimi gerçekleri kabul etmeli-
dir. ABD, özellikle Asya'daki yerel sorunlara ilgisiz
kalamaz. Ama tek süper güç olmanın getirdiği, her
yerde düşmanlar görme saplantısına da düşmeme-
lidir. Diğer taraftan ABD, serbest piyasanın ve de-
mokrasinin yayılması için çaba gösterirken yerel ko-
şulları mutlaka göz önüne almalı, herkesin işine bur-
nunu sokmamalıdır. Demokrasi ve serbest piyasa
her yerde farklı hızda ve biçimde gelişecektir. ABD
dünyanın homojen bir serbest piyasa yapısına sa-
hip olamayacağını kabul etmeli, Asya krizinde böl-
ge ülkelerinin sorunlanna duyarsız kalmanın bir be-
deli olarak, bölgede biçimlenmekte olan yerel işbir-
liğini, ikili ekonomik-siyasal ilişkileri, Asya Para Fo-
nu gibi projeleri kabul etmelidir. Bu koşullarda Ja-
ponya bölgedeki güvenlik sorununu üstlenecek,
global güvenlik sorunlarında da ABD inisiyatifini ka-
bul edecek bir iş bölümünü benimseyebilir.
Japonya yeniden silahlanacak mı?
Entelijansiye sitesi Stratfor, bu soruya, ilginç ve-
rilerle dolu bir araştırma yazısında olumlu cevap ver-
di (28/05). Strarfor'un yorumuna göre yılda ortala-
ma 50 milyar dolarlık bir savunma bütçesiyle Japon-
ya, dünyanın en büyük ve teknolojik olarak en ileri
ordulanndan birine sahip. Daha da önemlisi bu as-
keri gücün arkasında, dünyanın ABD'den sonra en
büyük ikinci askeri-sınai kompleksi var. Bu yüzden
Japonya'nın çok kısa sürede bir askeri sıçrama yap-
ması, teknik değil, bir siyasi irade sorunu.
Bu noktada sahneye Japonya'nın yeni başbaka-
nı Koizumi giriyor ve resmi tamamlıyor. Koizumi, Ja-
ponya'nın yeniden silahlanmasının önündeki yasal
ve ideolojik engelleri kaldırmaya kararlı. Koizumi,
anayasanın, Japonya'yı yalnızca öz savunma duru-
munda güç kullanmaya mahkûm eden 9. madde-
sini değiştirmeyi, imparatoru devletin başkanı yap-
mayı, II. Dünya Savaşı'nda ölenlerin anısına kurulan
Yasukini Anıtı'n ziyaret etmeyi planlıyor. Böylece
yenilgi öncesi imparatorluk dönemiyle siyasi, kültü-
rel süreklilik kurulmuş olacak. Koizumi'nin ilk aldığı
karann okul kitaplarının bu amaçla yeniden yazılma-
sı olması da önemli. Bu ulusalcı militarist söylem
uzun ekonomik bunalımdan dolayı özgüveni zayıf-
layan Japon halkına çekici geliyor. Yeniden silahlan-
ma atılımıysa bir başka olanağı daha gündeme ge-
tiriyor: Reagan döneminde askeri Keynescilik (si-
lahlanma harcamalan) ABD'de yaşanan yenilenme-
ye yardımcı olmuştu. Koizumi benzer bir politıkanın
ekonomik krizi aşmakta işlevsel olacağını düşünü-
yor olabilir. Gördüğünüz gibi gerçek dünya McDo-
nald's Cumhuriyeti fantezilerinden oldukça farklı.
ORAL ÇALIŞLAR
12 Mart'tan 12 Eylül'e
MAMAK
Deniz Gezmiş'lerin
idama götürüldüğü
gece... 17 yaşında idam
edilen Erdal Eren'in
mektubu... O \illann
mahkûmlarından anılar:
Behice Boran, Sevim
BelJi, Nuri Çolakoğlu,
Emil Galip Sandalcı,
Ilhan Erdost, Altan
Öymen, Uğur Mumcu,
Muammer Aksoy,
Fakir Bavkurt...
Mamak Askeri Cezaevi Anılan
Sıfır Noktası Yayınlan:
Yerebatan Cad. Salkım Söğiit Sokak No. 7,
S Abmet-Utanbul / 0212 511 32 62-527 03 99