Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 HAZİRAN 2001 PAZAR DIZI Turgut Özal devredeİspanya'yay 'Eğer Türkiye'nin Avrupa Topluluğu üyeliğinidesteklerseniz nakliye uçağı ihalesinde CASA'lara kolaylıkgöstereceğiz'sözü verildi " Madrid istemhor ama Ozal gidiyor" ]\ [\lul lQX9tanhlıSabah gazetesının man^ctınde yer alan bu haber Yalçın Doğan ım- zasını taşıvordu Haberde ts- panja'dakı sos\al demokrat hukumctın ıstıfa cttığı \e Baş- bakan Gonzales'ın de 29 Ekım'de yenı scçımknn yapı- lacağını du\ urduğu belırtılerek "<\nkara'daki İspamol diplo- matlar kendi ulkelerindeki du- nımu gerekçe göstererek Ozal ın bu znarctını ertcle- nıcsını" istiyoriar"denılıyordu İspanyol dıplomatlar "son derece nazik bir dille" Ozal'ın yapacağı gezının ?amansi7 ol- duğunu Turk taratma aktarmış- lardı İspanvollar "gelme" de- dığı halde Ozal kararlıvdı Başbdkan lurgut Ozal ve eşı Semra Hanım beraberlennde ışadamlan ve AN\Pmılletve- kıllenndcn oluşan kalabahk bır heyetle l<;Fylull989gunu38 saatlığınc tspanva'va gıttıler Ispanva Kralı Juan Carios, Başbakan Felıpe Gonzales ve tspanvol ıs.adamlanv la goruşen Ozallar'ın bu kısacık zıyarct- lenndc C \S Vnın CN-23Vle- rın uretıldığı ut,ak fabrıkasına zaman ayırabılmelen herkesı şaşırtan bır nokta olmuştu Ozallar, fabnkada uçakları "yakından" ınceledıler O sırada A\rupa Topluluğu Doncm Başkanlığı nı yuruten tspanva'va Ozallar taratından "Eğer Türkiye'nin \T üyeliği- ni desteklerseniz nakliye uçağı ihalesinde kolavlık gosterece- ğiz" sozu venldı çifte standart 1989 vılı Kasıtn ayı başında tırmalara gondenlen bır yazıy- la uçaklannın 15 Aralık'takı "kışşarrtan" denemesıne getı- nlmcsı ıstendı Ancak bu kez de ltalyanlann bır sorunu var- dı Amenkan Hava K.uvvetlerı de Guneydoğu Komutanh- ğı nın Orta \e Guney Amenka bolgelerındekı nakİıye uçağı gereksınımlen ıçın bır ıhale aç- mıştı Turkıye'dekı gıbı Ame- nka'dakı ıhalede de G-222 ıle CN- 235 uçaklan çekışıyordu ttalyanlann G-222'lenn goste- n uçağı da bu yûzden Amen- ka'daydı ttalyan Aentalıa fir- ması yetkılılen, uçaklanrun ay- nı tanhlerde gösten ıçın Ame- nka'da olacağını bır mektupla hem Hava Kuvvetlen'ne hem de Savunma Sanayıı Musteşar- lığı'na bıldırdıler Fırma gosten tarıhının 1*> Aralık'tan 1990 Ocak sonu ya da şubat başına alınmasını ıstı- yordu Işı sağlama bağlamak ısteyen Aentalıa yetkılılen ttal- yan Buvukelçısı Giorgio Franchetti Pardo'nun da aynt makamlara benzer bır mektup yazmasını sağladılar Italya nın Turkıye'dekı elçısı bu mektubu gonderdığınde Aentalıa yetkı- lılen rahat bır nefesaldılar Bu ış de hallolmuştu Çunku bır Malaty a'da nın dana gelen ve 34 askerin şehit olduğu kazadan sonra CASA uçaklannı iıw celemeve gelen İspamol ekibin uçağı da düşüyordu. Bu CASA kazasuıdan sonra da biri Türk 4 kişi yaşamını yitirdi. Uçak kazalanndan sonra geriye boynu bükük aileler kaldı. oncekı denemede de aynı şey Ispanyollann başına gelmış ve onlar da venlen tanhı 1 ay son- rasma erteletmışlerdı Amaya- nılıyorlardı 15 Arahk'ta yapılan ıkıncı denemeye ltalyanlann geleme- mesı Savunma Sanayıı ve Ha- va Kuvvetlen yetkılılen tara- fından "fazla önemli" bulun- mamıştı İspanyol hrmasının CN-235 uçağı İ5 Aralık 1989 gunu kendı başına "teste" gır- dı ve Turkıye uzennde "turis- tik" bır gezı yaptı Sonuçlar açıklanıyor 15 Oeak 1990 günu akşam saatlennde Başbakan V ıkknm Akbulut, Mıllı Savunma Baka- nı Safa Giray, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip To- rumtay ve Savunma Sanayıı Müsteşan Vahit Erdem'den oluşan heyet, hep bırlıkte Sa- vunma Sanay n Musteşarlı- ğı'nın merdıvenlennden ındı- ler Mıllı Savunma Bakanı Sa- fa Gıray, gazetecılere G-222 ıle CN-235 arasındakı tercıhın, CASA fırmasının CN-235 uçağı lehıne sonuçlandığmı açıkladı Basında.karardaTur- kıye'nın AT'ye yaptığı tam uyelık başv urusunun rol oyna- dığı yazıldı Gıray, Hava Kuv- vetlen'nın "Eniyi CN-235" de- dığını soyluyordu Ancak bel- geler ve raporlar durumun boy- le olmadığını göstenyordu ABD'deki Ihale Bu arada Amenka'dakı ıha- le de sonuçlanmıştı Amerıka- hlarda G-222 ıle CN-235 ara- sında bır tercıh yapma duru- munda kalmışlardı 21 Ağus- tos 1990 gunu Amenkan Hava Kuvvetlen tarafından yapılan açıklamada ıhalede ttalyan G- 222 uçaklannın "her açıdan" rakıbı CN-235'ı gende btraktı- ğı behrtılıyordu "Kalite, prestij veileritekno- loji ile en çıkarh çozüm. CN-235 verilebilecek en zeki \e akıllıca karardır." Ortada u anlaşümaz birçeüşki''vardı Savunmader- gılenne mıly onlarca dolar rek- lam parası odeyen tspanv ol CASA fırması, bır y andan uru- nunu tanıtıyor. bır yandan da kendı ırklanmn "zekive akıUı" olmadığını one suruyordu Çunkü uçaklardan Ispanya Hava Kuvvetlen'nde sadece 2 tane\ardı lspanyollar"Süper Süvari" admı taktıklan CN- 235'lerının kadnnı anlayama- mış ve onu yolcu uçağı gıbı kullanıyorlardı Oysa onun de- ğennı anlayan ulkeler de vardı Orneğın, Turkıye bu uçaklann değennı anlamış ve tam 52 ta- ne sıpanş vermıştı Sadece Turkıye değıl, Botsvvana ve Pa- nama da bu uçağı seçerek "ze- Id >e akıllT ulkeler kategonsı- ne gınnışlerdı İİTTİ CASA'nın fiyatı nasd yükseldi? / haleyı kazanan CASA fırması 1983yıhndaverdığıtekhf mektubunda uçaklannın "çiln" ıçın 10 rralyon 930 bın dolar fıyat vermi!}tı Yanı bır CN-235 5 4 mılyon dolardı 52 adet CN-235 uçağı ıçın onenlen paket fıyat ıse 295 mılyon dolar olarak hesaplanmıştı Uretıcı fırma yetkılılen "gpyriresmT kanallardan bu rakamın uçak üzenndekı "Bave" ısteklere bağlı olarak en fazla 310-315 mılyon dolara yükselebıleceğmı de anımsattjlar Italyan fırması Aentalıa ıse bır G-222 ıçın 14 mılyon dolar bınm fıyat bıçmıştı Ikı uçak arasındakı fıyat farkı ancak "uçHrom" sozcuğü ıle açıklanabılırdı Yanı bır Italyan G- 222'sı yenne 2 5 tane CN-235 alınabılırdı İtalvanlann paket fiyatı da 540 mılyon dolar olarak ongörulmuştu 7 yıl sonra yanı 1990 yılı Ocak ayında ıhalerun sonucu açıklandığında tanesıne 5 4 mılyon dolar ısteyen CASA fırmasının, uçağmı 9 6 mılyon dolardan satma başansına enştığı goruldu 500 mılyon dolarhk ıhaleyı kazanan CASA finnası, uçağının fıyatını ıhalenın başından berı yuzde 77 arttırmıştı Aynı sure ıçensınde turdeşlennın fıyatlan yuzde 25-30 oranında artarken ne olmuştu da dunyanın hıçbır yennde yuz bulamayan CN-235 uçağı yüzde 77 oranında "değertenımşti" 9 Bu "muhteşem" fıyat artışınm nedenmın ne olabüeceğmı soran gazetecıye Savunma Sanayıı Müsteşan Vahit Erdem "Vok. o kadar yok" dıyordu CASA'nm Turkıve Tfemsılctsı Zeynel Abktin Erdem. bu fıyat artışlannın "askerlerin bitmez hlkenmez istekkri" yuzünden olduğunu söylüyor ve eklıyordu "Kardeşjun adam dhor ki ben illa dighal anten isterim. Şu kadar nıesafeyle konuşacağım. Ama bümiyor Id bir digital anten bugfin kaç para?" Yüzde 77 fazla fiyat Projenın malı boyutuyla yakından ılgılenen bır ust duzey burokrat bu fıyat "©perasyoBunıT şoyle açıklıyordu. "İspanyol firnıası 4.9 milyon dolar fıyatia ihaleye gırdı. Fiyatı ucuz ve dolay ısnla kantitesi (sa\ısı) fazta olan mahn bızden rağbet gorduğunu anlay an tspanyoUar baktılar ki ltalyanlann verdiği fiyat kendilerinin neredey se 3 mısli. Bizim bunu kabul etmeyeceğhniz w bu işe 500 milvon dolar ayirdığımız başından belhy dı. Bunun uzerine İspanyolar da 500 müyona doğru başladılar fıyaü artnrmaya. Hedefleri 'ttalyanlardan ucuz kendı fıyatlanndan pahallı olmak'tı ve bunu basardılar da. Eskisindcn çok daha kârtı bir noktada durdular. Adamlar \crdikkri fiy atın yüzde 77 fazlasıy la satnlar uçaklannı bize." BİR YOL HİKAYESt TAYFLN TALİPOĞLU Arılar Amblemlende Değil, Liderlerinin Yüreğinde Olsa.. Şıırı 'gozumuze yazdık " Yalçın kayalar arasındakı gonlumuz, sutlıman Bır bız varız dağlardan ıçerı, bır de Çoruh Son yolcularından bırıyız bu yo- lun Uç beş yıl sonra anlatacağız, "Bu suların altından bır yol gıderdı dostlar, bu taş/ara dayanrruş guzel ınsanlar yaşardı kenann- da " Ve belkı, "Kım bılır nereye goçmuşler" dı- ye soracağız Geçtığımız yer Artvın den Erzu- rum a doğru Çoruh boyu, bara] yatağı Kopruler, karşı yakadan daha otelere goturur hep benı Bır ev varsa bır baca tutuyorsa, mutlak 'dosttur' bılınm Aşağı Maden Yolu'nun Kopru Başı Mahallesfnde, dalda bır adam, gıysısınden bellı kı "arıcı " Yukan kaldırdığımızda başımızı, dalda bır obek an Kovan "ogul vermış ' besbellı Duyardık da bılmezdtk ne olduğunu Işte, tam fırsatı Gıpta etmemek olanaksız, arıların "uretmek ıçın sıstemlerıne nasıl sahıp çıktıkları- na." Kovan ıçıne sığmazmış Arılardan bır kısım Uç dort tane arıbeyı -bey değıl aslında kralıçe an doğal olarak dışı, bıraz erkek bıraz da ışçı an Yakm bır yennde eskı kovanın tutunacakları bır dalda uzum salkımı gıbı toplanırlarmış bır araya Arıcı zarar vermeden salkımdakı arılara, onları peteğe alır, kovana doker- mış Sonrasını anlatacağız soracağız Ama once arıcıya "merhaba 'mız Arının oğul vermesını ondan din- ledık Bır ara yukarıda eşıyle de tanıştık Ve bellı "yureklerımızdekı" gun- dem Bıraz yaşama daır bıraz da arıcı- hk Yaşamları, barajla şekıllenmış Daha doğrusu şekıl değıştırmış Evlerının bır gun yok olacağından, geçmış gunlerınden konuşuyo- ruz Bugunu yaşarken bıle pınarları zorlanıyor ıkı çıft yaşlı gozun, huzunlenıyo- ruz. Baraj yapımlarının en sevımsız yanı, ışte bu Her şeyı, yılların emeğını suların altında bırakıp gıtmek ko- lay mı? Koye 17, Artvın'e 30-35 km gıdış gelışlerde gızlenen oyku, değıl ınanılacak gıbı Ama bır donemın gerçeğı. Bır kopek kavgası yuzünden 10 yılı kayıp bır omrun, hapıste elbette vardı sonrası Unutmamak gerek "bedelı odenmış aşklan " Sut hakkından evlendıreceklerı torunlarından soz edıp, askere gıdecek olanları gormesek de, tanıdık "Kalın" dedıler, kalamadık Sahı bız arıcılığı anlatacakttk. Ulkede hayvancılığı elbırlığı ıle oldurduk Gunbegun azaldı yol kenarındakı suruler Ama şu sıralar umut venyor ko- vanlar Gelmeden Erzıncan'a, Tercan ılçesı çıkışında, gozumuz kovanlarda Daha çok bılmedığımız var arıcılar ve arıcılık ustune Devletten beklemeyıp durmadan ureten bu ınsanlar, kımseye yuk olmadıklarından olsa gerek, kovanlarını koyacak yer bulmada bıle guçluk çekecek. Işte onun ıçın anlatmak ıstıyorum. arıların yaşamını Kralıçelerını nasıl seçtıklerını, "yonetıcılığı beceremezse" nasıl ındırıldığını, "uretemeyenlen" nasıl oldurduk- lerını Kovan demokrasısınde "fazla ge- lenler" kralıçe ve ışçılere gıdıp bır dalda salkım olduktan sonra arıcı onları kovana alırmış Kovana alınan arılar ıçınde kralıçe varsa ışçı arılar, kapı onunde ıçen donup kanat çırparlarmış Yok eğer, kazaya uğramışsa kralıçelerı ve yoksa, topluluğun ıçınde belırterek hu- zunlerını, kovandan ayrılıp dağıtırlarmış "oğu/"u Her şey yolundaysa, ışçı arılar altı koşelı peteklerı yuk- seltırken kralıçe, uçarken bır koku çıkartır, peşınden surukledığı erkeklerden bırıyle çıftleşırmış Temız bulduğu bır goze yumurta- sını bırakırken, ışçı arılar, dığer kralıçe adaylannı "kaos yaşanmasın" dıye, erkeklerı de "uretemedıklen ıçın" oldururlermış Arılar çıçek tO7(arını ayaklarıyla getırır, ağızlarındakı şekerlı suyu da peteğın ustune akıtır, dolu gozlerın ustunu sıvayarak kapatırlarmış 40-50 gun yaşayan ışçı arılar "yenı oğul vermek" ıçın ya da "kralıçelen başansız olursa" dıye, peteğın ustunde korudukları yuk- sekçe bır yerde kralıçe adayı yetıştırır, erkek an uretırlermış Ve kovan demokrasısı ınanılmayacak kadar mukemmel ışlermış Bu kısma dıkkat' Arılar ınsanlarınyapamadığınıya- pıyor lyı yonetmeyenlerı yonetımden ın- dırıyor Hatır ıçın "başında tutmuyor " "Soframıza gelen bal kaç lıra "dan soz etmıyoruz artık Arılardan yeterınce ders alıp yenıden yollara duşuyoruz. ttalipoglu " ixir.com www.bamteli.tv İSYAN GÜNLERİNDE AŞK AHMET ALTAN so.ooo'h'k îik baskı 1o günde tükendi İkinci 50.000 kitapçılarda Ahnıet Altan İSVAN CrÜNLKRİNDE AŞK ^Ai'INLARI