Katalog

26 MAYIS 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Hitler'den kaçan Alman'ın belgeseli SÖZÇİZGİNİN Turhan Selçuk tstanbul Haber Servisi - 2. Dünya Savaşı öncesin- de Hitler faşizminden ka- çarak Türkiye'ye sığınan Alman mültecilenn dra- mını anlatan "Boğaziçi'ne Sığmdık" adlı belgeslin çekimlerine başlandı. 28 Ekim'de tamamlanacak belgesel, Almanya, tsviç- re ve Avusturya'da yayın yapan 3 SAT televizyo- nunda izleyicisi ile bulu- şacak. Türkiye'dekı gösterimi ise kasım ayında Goethe Enstitüsü'nde yapılacak. îstanbul, Ankara, Çorlu ve Almanya'da çekilecek belgeselin çekimlerine 1.5 hafta önce başlandı. Avrupa Koleji ve Die Brücke sponsorluğunda gerçekleşen "Boğaziçi'ne Stğuıdık" belgeseli. Avru- pa Kolejı'nde düzenlenen bir panelle tanıtıldı. Ömer Madra'nın yönettiğı pa- nele katılan olayın tanık- lanndan Corneüus Bisch- hof. 1939 yılında anne ve babasıyla Istanbul'a sı- ğındıklannı ve 1948 yılı- na kadar burada yaşadık- lannı anlattı. 1933 yılın- dan itibaren özellikle pro- fesörlerin Türkiye'ye göç etmeye başladığını belir- ten Bischhof. "Türkiye'ye gelişimizin iki nedeni var- dı, biri poiitikti. Diğeri ise Atatürk'ün üniversiteleri modernleştirme çabala- nydı" dedı. Bischhof. Türkiye'den Almanya'ya dönen Almanlara neona- zilerin hâlâ düşman gö- züyle baktığını ifade ettı. 1930'lu yıllarda Türki- ye'de Atatürkçü düşünce- lerin bugüne göre daha yaygın olduğunu vurgula- yan Bischhof, "O zaman- lar tstanbul ve Türkiye'de daha liberal bir hava var- dı, yabancılar aşağılan- mazdı. Bugün ise kutup- laşmalarvar" diye konuş- tu. Araştırmacı Dr. Mar- tin Vlalon da 1920'li yıl- lardan itibaren Alman- ya'da faşizme bilimsel te- mellerhazırlandığını söy- leyerek bu ideolojınin ilk kurbanlannın bılım adam- lan olduğunu belirtti. "2001 GECE MASALI" Almanya'nın eski başbakanı Helmut Kohl'ün oğlu ile Kemal Sözen'in kızı bugün evleniyor Çırağaıı büyük diiğüne lıazu*Haber Merkezi - Almanya'nın eski başbakanı Helmut Kohl'ün oğlu Peter Kohl ve ünlü işadamı Kemal Sözen'in kızı Elif Sözen'in bugün yapılacak düğün törenı için hazırhklar tamamlanma aşamasına geldi. Helmut Kohl dün Istanbul'a gelirken eşi Hanoler Kohl rahatsızlığı nedeniyle düğüne katılamayacak. Düğün töreni öncesinde Çırağan Sarayı'nda geniş güvenlik önlemleri alındı. Galatasaray'daki Saint Antonio Kilisesi'nde yapılacak dini v , () Tv- nifcâhtan sonra, Çırağan Sarayı'nda yann öğleden sonra • Düğün töreni öncesinde Çırağan Sarayı'nda geniş güvenlik önlemleri alındı. Galatasaray'daki Saint Antonio Kilisesi'nde yapılacak dini nikâhtan sonra. Çırağan Sarayı'nda yann öğleden sonra gerçekleştirilecek düğünde yerli ve yabancı 600 davetli bulunacak. Düğüne Alman televizyonlan başta olmak üzere yabancı medyanın da büyük ilgi gösteriyor. gerçekleştirilecek düğünde yerli ve yabancı 600 davetli bulunacak. Alman televizyonlan başta olmak üzere yabancı medyanın da büyük ilgi gösterdiği düğün için geniş güvenlik önlemleri alındı. Istanbul Emniyet Müdürlüğü düğün için yann takviye kuvyet _. , , v görevlendirecek. Güvenlik önlemlerinin bu derece sıkı tutulmasının tek nedeni eski Alman Başbakanı'nın salonda bulunacak olması değil. Uzun yıllar savunma sanayii ile ilgili iş yapan işadamı Kemal Sözen'in davetlileri arasında ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Ydmaz'ın yanı sıra çok sayıda politikacı ve Silahlı Kuvvetler mensubu da bulunuyor. 600 kişilik konuk listesinde birçok ülkeden yabancı konukJar da yer alacak. Helmut Kohl oğlunun düğün törenine katılmak üzere dün Istanbul'a geldi. Kohl'ün eşi Hanoler Kohl, rahatsızlığı nedeniyle düğüne katılamayacak. Konuklann bugünkü ilk durağı Galatasaray'daki Saint Antonio Kilisesi olacak. Öğleden sonra yapılacak Katolik ayinini, Kohl ailesini yakından tanıyan Alman papaz Erich Ramstetter yönetecek. Elif Sözen, kilisedeki törende kendi kreasyonu olan bir gelinlik giyecek. Resmi nikâh ise Çırağan Sarayı'nda Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Aü Müfit Gürtuna tarafından kıyılacak. lOyılı aşkınsüredir .' birlikte olan çift, evlendikten sonra Ingiltere'nin başkenti s •. T,. Londra'da yaşayacak. ••• İzmit'te bulunan çocuk kaybolan Cem sanıldı Umutlar boşa çıktı İZMİT (Cumhuriyet) - Izmit'in Ser- vetıye köyündekı dağlık arazide 5 gün önce kaybolan 4 yaşındaki Cem Şen ol- duğu tahmin edilen bir çocuğun bulun- ması heyacan yarattı. Ancak, Kocaeli Valiliği'nde Veli ve NUgün Şen çiftine gösterilen çocuğun Cem ol- madığı belirlendi. Şen çifti büyük üzüntü yaşadı. D-100 Karayolu'nun Yeni- doğan köprüsü altında, kay- bolan Cem'e benzeyen kü- çük bir çocuk emekli polis memuru Mustafa Dağh tara- fından bulundu. Dağlı, bul- duğu çocuğu gazetemiz mu- habiri Ahmet Kurt'un çalış- tığı yerel Özgür Kocaeli ga- zetesine götürdü. Muhabirimiz Kurt, küçük çocuğu kaybolan Cem'in babası Veli ve annesi Nılgün Şen'in gazetelerdeki fotoğrafla- nnı gösterip tepkisini ölçmek istedi. Ço- cuk fotoğraflara olumlu tepki verdi. Ço- cuk daha sonra Kocaeli Valisi Kemal Ö- • D-100 Karayolu'nun Yenidoğan köprüsü altında, kaybolan Cem'e benzeyen küçük bir çocuk emekli polis memuru Mustafa Dağlı tarafından bulundu. nal'ın makamına götürüldü. Tam ola- rak konuşamayan çocuk, adının Ömür olduğunu söyledi. Çocuğun çelişkili sözleri üzerine, teşhis için Veli ve Nil- gün Şen çiftı valiliğe çağnldı. Heyacan- la valiliğe gelen Şen çifti küçük çocu- ğun Cem olmadığını söyle- diler. Büyük üzüntü yaşayan çift hayal kırıklığıyla arama- nın yapıldığı bölgeye geri döndü. Veli ve Nilgün Şen çifti ya- şamından endişe ertikleri Cem'in bulunması halinde, yardımcı olan kişi ya da kişi- lere 3 milyar lıra para ödülü vereceklerini açıklamışlardı. 5 gündür kayıp olan Cem'in ailesi çocuklannın kaçınldı- ğına ınandıklannı ıfade ettiler. Acılı an- ne baba, çocuklannın tek başına uzağa gitmesinin mümkün olmadığını vurgu- layarak Cem'in çocuğu olmayan ya da başka bir amaç taşıyan kişi veya kişiler- ce kaçınlmış olabileceğini söylediler. Diyarbakır 1. Kultür ve Sanat Festivali bugün Festivaüe tatnsacaklar DİYARBAKTR / GAZİANTEP (Cumhuriyet)- Diyarbakır'da 8 gün sü- recek l. Kültür ve Sanat Festivali bu- gün başlıyor. HADEP'li Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nce organize edilen ve Avrupa Birliği'nin 20 bin Eu- ro destek sağladığı festivale çok sayı- da sanatçı, gazeteci ve akademisyen katılıyor. Uzun yıllar yaşanan terör ortamı ne- deniyle sosyal ve kültürel faaliyetler- den uzak kalan Diyarbakır halkı, 2 yıl- dan bu yana sağlanan huzur sayesinde beklentilerine kavuşuyor. Tiyatrodan sinemaya, konserlerden şiir dinletileri- ne kadar her türlü kültürel etkinliğin düzenleneceği l. Kültür ve Sanat Fes- tivali bugün başlıyor. Festıval kapsa- mındaki bütün etkinlikler kentin tan- hi mekânlannda gerçekleştirilecek. Festivalin açılış konseri de bugün saat 16.00'da tarihi Diyarbakır surlannın en önemli burçlanndan olan Ben u Sen Burcu'nda yapılacak. Diyarbakır Bü- yükşehir Belediyesi Halk Müziği Ko- rosu. tlkay Akkaya, Ekrem Ataer, Ca- hit Berkay, Mazlum Çimen, Yasemin Göksu, Rojin, Rutkay Aziz ve Jülide Kuralın katıîacağı konserde Celal Başlangıç, Oral Çahşlar, Ahmet Ha- kan, Menderes Samancılar, Şerif Sezer ve Berhan Şimşek de konuk olarak bu- lunacak. Aynca şiir, öykü dinletileri, fotoğ- raf. tiyatro, şiir, plastik sanatlar, resim, müziİc. karikatür, senaryo çalışmalan, paneller, imza günleri ve söyleşilerin düzenleneceği festivalde, VecdiSayar, Semih Poroy, Işıl Özgenrürk, Nihat Behram, Celil Toksöz, Derviş Zaim, Mahir Günşiray, Müjdat Gezen Sanat Merkezi Topluluğu, Canan Gerede, Orhan Alkaya, Zeki Demirkubuz, Do- ğan Hızlan, Ali Bayramoğhı, Mehmet Metiner ve Mehmet Güleryüz de yurt- taşlarla bir araya gelecek. Diyarbakırlı ünlü şair Ahmed Arif in ölümünün 10. yıldönümü, ünlü şair Nâzım Hikmet'in ise ölümünün 38. yıldönümü olması nedeniyle anma et- kinlikleri düzenlenecek. Festıval kap- samında tiyatro ve sinema dışmdaki bütün etkinlikler ücretsiz olarak izle- nebilecek. Site Sineması'nda gösteri- lecek filmleri izlemek için ise 500 bin lıra ödenecek. Mehmetçik'ten doğalafet tatbikatı Diyarbakır'da 7. Kolordu'ya bağh 16. Zırhh Marmara ve 12 Kasım Düzce Tugay Komutanhğı'nca Orgeneral Fazü Bilge depremlerinden çok önemli dersler Garnizonu önünde Mehmetçikler tarafından çıkardıklannı söyledi. Ertung, bölgede "Doğal Afet YardınT (DAFYAR) tatbikatı olabilecek herhangi bir afet karşısında yapıldL 16. Zırhlı Tugay Komutam Mehmetçiklerin hazu* olduğunu belirtti. Tuğgeneral Sinan Ertung, 17 Ağustos (Fotoğraf: AA) ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ Yaşasın 27 Mayıs Devrimi Şu işin "doğrusunu" bir türlü anlatamıyoruz. Oy- saki 27 Mayıs Devrimi"r\in üzerinden 40 yıldan fazla geçti. "Birileh", hem de epeyce mürekkep yalamış gibi görünen ve yakın tarihi bilmesi gere- ken birileri ve onların "ağzına bakanlar", hâlâ 27 Mayıs'la, 12 Mart ve 12 Eylül'ü eşit sayıyorlar ve "aynı kefeye" koyuyorlar. Neymiş, "Efendim, demokratik yaşama asker- lerin mydahalesiymiş..." Tabıi bu eleştıri, 1960 ön- cesindeki yönetimin "demokrat" olduğu varsayı- mına dayanıyor. Zaten eğer 26 Mayıs 1960'ta Tür- kiye'de demokrası olsaydı, 27 Mayıs'ı bir "devrim" olarak değerlendirmem de mümkün olamazdı, herhangi bir biçimde "savunmam"öa. Ama 26 Mayıs 1960'ta Türkiye'de demokrasi olduğunu kim iddia edebilir? TBMM'nin varlığı ve bu Meclis'in biraz tartışma- lı olsa da halkın oylarıyla belirlenmiş olması, reji- mi "demokrat" kılmaya yetmez. Rejimin demok- rat sayılabilmesi için, demokratik kurumlann "as- gari bir biçimde" ışliyor olması gerekir. Ve kimi al- datıcı görüntülere rağmen, o günlerin Türkiye'sin- de bu kurumların çoğunun adı bile bilinmiyordu. Aslında Demokrat Parti hareketi, gerçekten de- mokratik slogan ve programlarla ortaya çıkmıştı. O dönemin CHP iktidarı, DP'lilerin biraz "komü- nist" oldukları iddiasını sık sık dile getirmekle bir- likte; yakın tarihte görülmedik bir biçimde, seçim- leri yitirdikleri takdirde iktidan devretmeye hazır gi- bi görünüyorlardı. Gerçekten herhangi bir "tek parti yönetiminin", iktidarı "kansız" bir biçimde devretmesinin fazla örnegi yoktur. Ve eğer yanıl- mıyorsam, o güne kadar bunun örneği görülme- mişti. Fakat bu "balayı" maalesef fazla sürmedi. ••* DP'nin ilk uygulaması, Türkçe ezanı Arapçalaş- tırmak oldu. Celal Bayar'ı bile rahatsız eden ve itiraz etmesine neden olan bu uygulama, doğru- dan doğruya "şeriatçılara" verilen bir ödündü. DP'nin daha sonrakı saldınsı, Cumhunyet dev- rimlerinin en temel iki kurumuna oldu. Köy Ensti- tüleri ve Halkevleri'nin kapılanna hiç acımadan ki- lit vuruldu. Köy Enstitüleri'nin kırsal kesimde ya- ratmaya başladığı "aydınlık"tan rahatsız olmuşlar- dı. Halkevleri ise başlı başına "aydınlanma" ku- rumlanydı. Tiyatrosuyla, orkestrasıyla, edebiyat çalışmalarıyla, sırasında sporuyla... DP "zihniye- tinin" bunlara tahammül etmesı pek mümkün de- ğildi. Zaten DP hareketini "demokratik" bir hareket olarak değertendiren ve içinde yer alan "aydınla- nn" büyük bir bölümü, birkaç yıl içinde iplerini ko- parmışlardı. • • • - • Yeniden ve ısrarla vurguluyorum. 26 Mayıs 1960'ta Türkiye'de demokrasi yoktu. DP (artık ço- ğunluk olmayan fakat seçim sisteminin bir sonu- cu olarak Meclis'e "çoğunlukiradesi" olarak yan- sıyan) iradeyi "haik iradesi" olarak görüyor ve ken- dini her türlü düzenleme konusunda özgür hisse- diyordu. Oysaki bir demokraside "halk iradesi", çoğunluk ve azınlık iradelerinin toplamı demektir. Ve demokrasiyi diğer yönetim biçımlerınden ayı- ran temel farklardan biri, "azınlık ıradesinin" dev- letin koruyucu kanatları altında yaşamaya ve "ik- tidara aday oimaya" hakkının olmasıdır. DP yöneticileri, tüm bunları unutmuşlardı. • • • Ankara Cezaevi, gazetecılerle doluyken; grev hakkı gibi, ispat hakkı gibi temel demokratik öz- güıiükler ağza bile alınmazken ve toplumu aydın- latabılecek tüm kanallar sıkıca örtülüyken, bu yö- netim biçimini "demokratik" olarak değerlendir- mek, tek kelımeyle "utanmazlıktır". 27 Mayıs'ın doğru bir biçimde değerlendirilme- si için, 1961 Anayasası'nabakmakyeter. Işteoza- man 12 Mart'la, 12 Eylül'le karıştıramayız. • • • Yaşasın 27 Mayıs Devrimi... KISA... KISA... KISA... KISA. • Hagi İfade VBrdf Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde Galatasaray ile Gençlerbirliği arasında yapılan maçta kırmızı kart gördükten sonra orta hakem Erol Ersoy'a hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında soruşturma başlatılan Rumen futbolcu George Hagi, savcılığa ifade verdi. • FMye için afekoytUar Silivri'de para karşıhğı fuhuş yapmak üzere anlaştıklan üç yabancı uyruldu kadından birini alıkoyarak 500 bin dolar fidye aldıklan bildirilen. Abdülhalim Doğan ve kimlikleri henüz belirlenemeyen Ömer ve Ahmet adlı üç kişi yakalandı. I Yamç papaşütü ÖUÜrdÜ Fethiye'de yamaç paraşütüyle atlayan Alman turist yaşamını yitirdi. Olüdeniz'den Babadağ'a çıkan Alman turist Rainer Thorm Buss'un tek başına atlayış yaptığı ve amatör paraşüt ehliyetıne sahip olduğu belirtildi. • Ctnayet sanğı hastaneye sevk edM Muğla'da eski Içışlen Bakanı Nahıt Menteşe'nin yengesi Yıldız Menteşe ve yeğeni Aysun Menteşe'yi öldürmekten yargılanan sanık Yüksel Karacagöz'ün psikolojik durumunun saptanması için hastaneye sevk edilmesine karar verildi. • btanbuTıla yaraı yoiar kapah lstanbul'un fethinın 548. yıldönümü dolayısıyla düzenlenecek kutlamalar çerçevesinde, temsili olarak karadan yürütülecek gemilerin güzergâhındaki cadde ve yollar. yann araç trafiğine kapatılacak.Açıklamada bu nedenle, gemilerin yürütüleceği güzergâh üzerindeki Dolmabahçe Caddesi, Kadırgalar Caddesı, Bayıldım Caddesi, Dolmabahçe Gazhanesi Sokak, Gümüşsuyu Inönü Caddesi. Taksim Meydanı, Tarlabaşı Caddesi, Tepebaşı Refik Saydam Caddesi, Şişhane Meydanı, j Evliye Çelebi Caddesi, Şişhane Caddesi ile Kasımpaşa Meydanı'nın araç | trafiğine kapah tutulacağı kaydedıldi.