Katalog

NİSAN 2001 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA kultur(g cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE. OKTAY EKfNCt Mııgla 'Arasta'sıyla yaşayacak,..Yaklaşık 7 yıldır Istanbul'da ve Aiiadolu'nun tarihsel kentlerinde "uygarnklann fadnde" yürüyerek mesleki eğıtimlerini kültür ve koru- m a projeleriyle zengınleştiren ''Ga- lata Grubu". geçen yaz aylanndaki çal ışmalanndan birini de Muğlakent merkezindeki "Arasta" bölgesinde gerçekleştirdi... llk buiuşmalannda (1993'te) Istan- bul 'un "Galata" semtini belgeleye- rek yola çıktıklan için bu ismi kulla- nan ve "mimarhk-şehiralik öğrenci- lerinin Türkiye'Dİn birildmJerini tam- yarak ve onlan sahiplenerek mimar ve piancı ohaalannı'" hedefleyen Ga- lata Grubu, bu çalışmalannı, Mimar- lar Odası'nda ve tstanbul Büvükkent Şubesi'nin destek ve organizasyo- nuyla sürdürüyor. Zamanla değişik üniversiteler ta- rafindan "staj" olarak da kabul edil- meye başlanan bu coşkulu yürüyüş- te, 7 yıl içinde "500'e yakuT öğren- ci Anadolu'nun tarih, kültür ve doğa değerlerini "kucaklayarak" yerişti, birçoğu da okullanndan mezun olup "bu büinç içinde" mesleğe ahldılar... Yine bu 7 yıl içinde İstanbul, Muğ- la,îzmit,Çanakkale, Amasya,Kayse- ri, Kayaköyü, Milas~ gibi merkezİer- de, bir kısmı uygulamaya da dönüşen ve o kentlerin belediyeleri, sivil ku- rumlan ya da valiliklerin ev sahipli- ğiyle üretilen kültür ve koruma pro- jelerinde, fıkirlerini "özgürce" geliş- tirdiler. Sıra 'kentine hizmette... Işte bu grubun ilk üyelerinden olan Meral Oğuz, mezun olup "mimar" diplomasını alınca memleketi olan Muğia'da aynı coşkuyu "kentine hiz- roete" dönüştürmeye karar verdi. Belediye Başkanı Dr. Osman Gü- rün'ün de SlT aianında "kaba koru- maprojeJerine" öncelik verilmesi yö- nündekı programı bu kararla örtüşün- ce, Meral artık Galata Grubu'nun Muğla'daki "cvsahipBği'' görevini de bir belediye temsilcisi olarak üstleni- verdi. Önceki yıllarda Sabunhane Mey- dam ve çevresinde başlanılan çalış- malar, belediyenin "kültür evT ola- rak kullanacağı "Şereffi KonağT ile "SİT Alanı Koruma MerkezT yapa- cağı "ÖzbeklerEvi''nin restorasyon- lanyla sürdürüldü. Geçen yaz ayla- nnda da yine belediyenin "Muğla kentkültürünü yaşatma" programın- da çok önemli yeri bulunan "Arasta" M İ Desen: O. Ekidd Muğla Arastası'ndaki şadırvana sevdalanan Galata Grubu'nun güzel bir çafaşması daha uygulamaya dönüşüyor. üzerinde yoğunlaşıldı... Muğla'dakı bu olumlugelişmelerin yine Muğla içın bir "şans" denilebi- lecek "paralel çalısmalan" ise Do- kuz Eyiül Üniversitesi'nde (DEÜ) sürdürülüyor. Yaklaşık 20 yıldır, "kentsei ölçekte koruma" uygulama- sına Türkiye'ye örnek olacak şekil- de yön veren "Koruma Planı", 1979'daki ılk SlT sınırı belirlemele- rinden bu yana gelişen yeni koruma ilkeleri doğrultusunda DEÜ Mimar- Ar.Gör İpek Özbek Sonmez gibi du- yarh uzmanlarla kotanlan Muğla Ko- ruma Planı 'ndaki "SİTin kentsel ya- şamuı odağı olarak varnğuu ve sosyal canhuğmı sürdünnesi" hedefi de yi- ne Arasta projesine bu konuda en önemli sorumluluğu ve "misyonu'' yüklüyor... Belediye'nin ve plancılann Arasta konusundaki bu "ortak öziemlerini" Muğlalılann da katılımıyla bir an ön- ce yaşama geçirmek için ise 24 Şu- arihsel kentlerin sadece evleri, anıtlan, meydanlan yok. O kente kimlik ve uygarlık katan 'geleneksel çarşıların' da varlığını ve yaşamını sürdürmek kültürel kimliğin korunmasında çok önemli... Muğla, işte buna da öncülük ediyor ve "Arasta"nın kentin yine en canlı ve çekici merkezi olmasını hedefliyor... lık Fakültesi'nden mimar ve şehirler tarafindan yeniden düzenlendi. Tescilli kültür varlığı yapı sayısının 170'lerden 400'e çıktığı ve bunlann oluşturduğu kentsel kimliğin yeni ya- pılaşmada da "dokusal karakter gö- zetilerek" sürdürülmesi yönünde ı- mar koşullannın "ner parsel için ay- n ayn" belirlendiği bu yeni planda, "Arasfa" bölgesi de ayhca "Özelpro- je alanı" olarak yer alıyor. Ilk çalışmalanna Doç. Dr. Ulker Scymen'in önderliğiyle başlanan, ilerlcyen aşamalannın ise Prof. Dr. Tayfun Taner yönetiminde Yar. Doç. Dr. Özlem ÜnaL,Doç. Dr. HühaKoç, bat 2001 Cumartesi günü düzenle- nen "sempozyum" unutulmaz bir ta- rihsel toplanh oldu. Galata Grubu'nun yaz çalışmala- n sergisini de gezerek bu geleneksel ticaret alanmın ne denli özgün ve mutlaka yaşatılması gereken bir "Muğla zenginliği" olduğunu bir kez daha gören katılımcılar ve konuşma- cılar, şu ana fflcirde birleştiler: "Muğ- ia sadece evieriyle korunamaz. Ken- tin insanal ve uygar yaşamııu da kül- türel dokuyla birükte geleceğe taşı- manın vazgeçilmez koşulu, Aras- ta'nın en canlı veen çekicimerkezola- rak tarihsel katkılannın sürdürühne- sidir-" Şimdi Muğia'da herkes ve hepimiz, bu yaşamsal karann altında imzası bulunan ve "Arasta'yı ya$atmak na- mus borcumuzdur" diyen yerel ve merkezi yönetim temsilcilerinin "sözlerini" tutmalannı bekliyoruz. Sempozyumun gorevterL. Başta Valı Lütfı Y iğenoğlu, sem- pozyumda verdiğı; "Proje mauyeti- nin yansı özeiidareden karşüanacak" müjdesinı uygulamaya dönüşrüre- cek. Belediye Başkanı Osman Gürün, yine valinin altını çizdığı "diğer ya- n s " için tüm olanaklannı seferber edecek. Muğia'da kentsel koruma sürecini ta 1970'lerde başlatan Erman Şabin, Muğlalılann kentlerine olan sevgı duygulannı projeye de taşımayı sür- dürecek... Içışlen Bakanlığı'ndan Kayhan Kavas, bakanhğının son dönemlerde- ki ^tarihsel mirasa yardun" progra- mına Arasta'yı da önerecek... Galata Grubu, güzei çalışmalannı "Meral AMalan" ıle bırlikte sonuç- landıracaklar. DEÜ'den dostlanmız da bu çahşmalara bilimsel destekle- rini sürdürecekler... Sempozyumdaki konuşmalanyla herkesi işte bu coşkuda birleştiren Metin Sözen de görevini ihmal eden- lenn peşini bırakmayacak, "tavsatan- tan"uyaracak... Kutluyoruz ve "izhyoruz." SAAnİKULEM Saatli kule... Hele bir çalmayagörsün, Herkes kulak kesilir, sayardı merakla saat kaç diye. "An evladınun okuidan çıfc- masma az kalnuş". "Yok caıum, daha ezan vak- tine çok var", "Benim adam nerdeyse geür, kalkm yemeği hazıriamah" Diye sesler sarardı etrafı... Kola saat ne gerekti, koca- man saatli kule dururken. Hele bir de kiliseden getoıe çanıyla inletirken her yanı... Tadı, sesi bambaşkaydı... Zamanı; Yeri geldiğinde zamansızlığı anlattı durdu bize Saatli Kule... (....)Elektrik telleri, tabelalar var şimdi, Eskinin el emeği, göz nuru taş işlemelerinin üstünde. (...) Şimdi saatçi Akif Amca var kulenin alt katında. O da üzgün kuİenin bu halin- den ötürü... Ama- üzülmek yetmez, harekete geçmek gerek... Taşlannı çizerken, sıvalann olduğu kısımlan çizmeye giönedi elim. Olmasını istediğim gibi çizmek geldi içimden. Bir adım atülc belki... Ama geri dönmek ileri git- mekten kolay olabilir ki kolayı seçmez miyiz hep? AYŞEYALÇBV Mimarlıfc ogrencısı {Galata Grubu) OYUNCUBİR kunıluyor • TODER (Tiyatro Oyunculan Der- neği), SODER (Sinema Oyunculan Derneği) ve ÇASOD (Çağdaş Sinema Oyunculan Derneği), telif haklan hak- lannın korunması ve bir kimlik sava- şımı için aynı çatı altında toplanıyor. Kültür Servisi - Ti- runJan aşmak için en yatro ve sinema oyun- önemli yatırım oldu- culan uzun yıllar son- ğunu belirtti. ra OYÜNCUBtR adlı Oyunculann bir ara- meslek birliklerini ku- ya gebnesiyle birlikte rarak bir çatı altında bir oyunculuk mesle- toplanıyorlar. Tiyatro ğinin var olduğu ve bir ve sinema oyunculan, kimlik savaşımuıın da OYUNCUBlR'in ku- başladığı vurgulandı. ruluşunubirtoplantıy- Fikir ve Sanat Eser- la basına duyurdular. leri Kanunu'nun bazı TODER (Tiyatro maddelerinde yapılan Oyunculan Derneği), değişiklikle, tiyatro ve SODER (Sinema sinema oyunculan 'yo- Oyunculan Denıeği) rumcu-icracı' nitelik- ve ÇASOD (Çağdaş leriyle telif haklanna Siaema Oyunculan konu olmuş, manevi ve Denıeği) yönetim ku- mali haklan yasal gü- rullarının ortak toplan- venceye almmıştı. Bu tılar düzenJeyerek haklann izlenebihnesi oluşturduklan OYUN- için yasa gereği mes- ClBlR'in geçici yö- lek birliği oluşturmak netim kurulu Füsun gerektiğinden, ÇA- Demirel, Haö Ergün, SOD öncülüğünde ge- Engin Cezzar, IVe\ r zat rekli sayıda kurucu Şeooi ve Can Kolukı- üye ile Kültür Bakan- sa'dan oluşuyor. lığı'na başvuruda bu- Lzun yıllar sonunda lunan tiyatro ve sine- bir.Tieslek birliği altın- ma oyunculan, geçici da birleşen oyuncular, yönetim kurulu oluş- artık telif haklannın turdular. koranması ve bir kim- Geçici yönetim ku- likavaşımıiçinbirlik- rulu, TODER, SO- te Isareket edebilecek- DER ve ÇASOD yö- ler OYUNCUBlR'in netim kurullan ile or- kuraluş bildirgesini tak toplantılar düzen- okıyan geçici yönetim leyerek ortak yönetimı kuralu başkanı Can oluşturacakçalışmala- Koukısa, bir ülkenin ra başladı. Birliğin ekcnomisinde kriz ola- Mayıs2001'detasarla- bileceğini, banşın zora nan genel kurulu için grcbileceğinı, ama en geniş katılım ve kû'ör ve sanata yapı- güçbirliği sağlanması lacık yatınmın bu so- hedefleniyor. 5O.yaşını 'Karikolaj' sergisiyle kuüuyorKültür Servisi - Karikatürcü Izel Rozental son on yıla damgasını vuran siyasi liderleri bir karikatür sergisiyle izleyiciye sunuyor. 'Karikolaj 1 başlığını taşıyan sergi, 14 Nisan'a dek Ğözlem Sanat Galerisi'nde sergilenecek. Rozental, sergide dünyarun önde gelen liderlerinin yanı su^ Türkiye'den TurgutÖzai, Süleyman DemireL Büknt Ecevit ve Tansu ÇiDer'in de karikatürlerine yer veriyor. On yıldır Istanbul'da yayımlanan Şalom gazetesinin editoryal ve politik karikatürlerini çizen sanatçı, bu sergiyle birlikte hem 50. yaşını hem de Şalom'daki 10. yılını kutluyor. Ve sergi de bu nedenle '5(H-10=30' adım taşıyor. Körfez Savaşı'ndan Yugoslavya iç savaşuıa, MOSSAD'dan Vatikan'a, 'deti dana' hastalığından Türkiye'deki orman yangınlanna kadar pek çok toplumsal konuyu ele alan Rozental, "Ne olacak bu dünyamn hali* sorusunu soruyor. Bugüne dek siyasi karikatürlerini 'lzd\ 'Her Şe\e Rağmen', 'Peld Ama Neden?', -Ne Olacak Bu Dünyamn Hali?' başlıklan altında dört albümde toplayan sanatçı, dördü kişisel olmak üzere çok sayıda karikatür sergisinde de yer aldı. Ömer Madra Rozental'in karikatürünü şöyle tanunlıyor: "İşte 'gerçek hayatın gösteremeyeceği kadar hafif', gerçeği olduğundan daha 'güçsüz' gösteren anlaümlara çok sak rastianıyor ve bu durum da bence o çizünleri çok konük >< apıyor. Amma ve lakio, insanı kahkahalaıia güJdüren, gübnekten yertere yaoran tarzda bir 'komik' değfl burada söz konusu olan. Başka türden bir komik. Nasıl söylemeli?" ODAK NOKTASI AHMETCEMAL Bir Tiyatro, Bir Oyun... Geride bıraktığımız hafta içersinde Eskişehir, ti- yatro ile ilgili iki olaya birden sahne oldu. ÖnceEs- kişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrola- n'nın ilk sahnesi, Haller Gençlik Merkezi'nde açıl- dı. Ardından da Anadolu Üniversitesi'ne bağlı olan Tiyatro Anadolu'nun yeni oyunu "J. Faust - Büyüklere Masal"\n galası gerçekleştirildi. Şehir Tiyatrofan'nın sahnesinin açılmasıyla bir- likte Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Engin Ataç'ın kurumlaştırdığı, yaklaşık iki yıl- dır temsillerini başanyla sürdüren ve seyirci sayı- sını hızla arttıran Tiyatro Anadolu'nun yanı sıra ikinci tiyatrosuna da kavuşmuş oldu. 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü'nun akşarnında, perdelerini Eskişehir'in geçmişinde tiyatroya bü- yuk emekler vermiş olan Turgut Özakman'ın, Er- gin Orbey'in yönettiği "Bir Şehnaz Oyun" adlı esenyle açan Şehir Tıyatrosu, Tepebaşı bölgesin- deki eski yaş sebze ve meyve halinin kalıntılarının nefis bir şekHde restore edilmesiyle kazanılan Hal- ler Gençlik Merkezi kompleksi içerisinde yer alan, çok güzel bir salon. Buraya verilen emek, haten Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı olan, Ana- dolu Üniversitesi'nin eski rektörü Prof. YılmazBû- yükerşen'in eskiden beri süregelen bir tutkusu- nun, kentine tiyatro kazandırma tutkusunun somut göstergesi. Bu tutkunun ve Eskişehir'in yaklaşık yanm yüzyıllık tiyatro kazanabilme serüveninin ta- rihini, Büyükşehir Belediyesi'nin hazırlatmış oldu- ğu "40 Yıl önce, 40 Yıl Sonra - Bir Kentin Yıllar Süren Tiyatro Savaşının öyküsü" adlı yayında ay- nntılanyla okuyabı/iyoruz. Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, bu sahneyi gerçek- leştirmekle Eskişehir'e olan "gönüllü" borçlann- dan belki de en önemlisini ödemiş oldu. Istanbul ve Ankara'dan gelen çok sayıda sanatçının ve ba- sın temsilcisinin katıldığı, konuklann titiz bir prog- ramla çok güzel ağırlandıklan bir galayla hizmete açılan bu tiyatroya destek vermek, bundan böyle Eskişehir)» sanatseverlere düşüyor. Anadolu Üniversitesi'nin tiyatro kuruluşu olan Ti- yatro Anadolu, yeni oyunu "J. Faust - Büyüklere Masal"\r\ galasını aynı hafta içerisinde gerçekleş- tirdi. Hemen belirtmeliyim ki kanımca bu oyun, kendi türünden tüm oyunlar gibi çok tartışılacak, daha doğrusu tartışılması gereken, asıl yararlı ya- nını da ancak böyle sergileyebilecek bir eser. Bro- şüründe "Ünlü Faust öyküsünü eksen alan ve on- dan yola çıkarak birçok büyük yazar, şair ve dü- şünürün eseherine, hatta kutsal kitaplara kadar uzanan zohu biryolculuk" diye tanıtılan oyun için kolektif bir çalışmayla özgün bir metin oluşturul- muş. Böyle durumlarda kendilığinden ortaya çıkan bir zorunluluk doğrultusunda, "Faust" gibi dünya edebiyatının ve düşunce tannınin bir başyapıtına doğrudan atıfta bulunan bir özgun metnin tartışıl- ması gerekiyor. Böyle yapılmadığı takdirde, yani "atıflı" metinlerin tartışmaya açık biçimde ortaya konulmaması durumunda. başta Shakespeare ve Goethe olmak üzere, kimı dev adlann kendıle- rineatrftabulunanlandan''öça//77a/an"olasılığıbe- lirebilir! Aynca oyunda gerçekleştirilen çok yeni bir sah- ne tasanmının, bir ağ kullanılarak oynama mekâ- nının yerden kaldırılmasının yorum ile bütünlüğü- nün de tartışma yoluyla eie alınması gereği var. Bu tür deneysel çalışmalar, bütün dünyada bi- rer "atölye çalışması" niteliğindedirve bu çalışma- lann zaman zaman "temsil ve tartışma" gibi or- tak bir çaba zeminınde sergilenmesi, kendilerin- den beklenen yaran arttınr. Bu nedenle benim, başta oyunun yönetmeni Simon Telvi olmak üze- re, bütün ilgilılere önerim, hazır ele boyle bir fırsat geçmişken, "J. Faust - Büyüklere Masaf" için Ti- yatro Anadolu'da seyircinin de katılımıyla tartışma zeminleri hazırlamalandır. e-posta:ahmetcemal(â superonline.com [email protected] BUGUN • ORHAN VELİ ŞÜR EVt'nde saat 19.30'da Tacerfin Sağlar, 'Küba ve Sudan'da Scuba' başlıklı bir dia gösterisi gerçekleştirecek. (249 49 36) M YAPI KREDİ KÜLTÜR MERKEZİ nde saat 18.30'da Erensya Sefaradi Topluluğu'nun dinleti ve söyleşisi yer alacak. (252 47 00) • BABYLON'da saat 22.30'da Louis Sdavis Trio'nun konseri dinJenebilir. (292 73 68) • JAZZ CAFE'de saat 22.30' da Mehmet GüreK Band'in konseri izlenebilir. (245 05 16) • İTÜ \IAÇKA KAMPLSU'nda saat 19.30'da İTU Oda Orkestrasf nın konsen gerçekleşecek. (247 17 33) • AKSANAT'ta 18.3O"da Semih Sirmen'in 'Asya Tapmaklanndaki Mitolojik ve Erotik Öğeler" başlıklı dia gösterisi yer alacak. (252 35 00) • BORUSAN'da saat 18.30'da Fernando Benadon'un 'Arjantin'de Çağdaş Müzik' başlıkJı söyleşisi gerçekleşecek. (252 45 91) 'Musa'nın onanmı internette ROMA (Reuters) - Micha- lengelo'nun Musa heykelinin yüksek teknolojiyle onanlma- sı tüm dünyadan internet ara- cılığıyla izlenebiliyor. Pazar- tesi günü başlayan onanm iş- lemlerini dünya çapında mil- yonlarca kişi www.progetto- mose.it adresini tıklayarak iz- leme olanağı buldu. Bu on al- tıncı yüzyıl heykelinin onanm çalışmalannı yürüten Alberto Abruzzese, dünyada ilk kez bu tür bir çalışmanın bu kadar çok sayıda insan tarafindan iz- lenebildiğini söyledi. Onanmcılann yaptığı her şey dakika dakika vveb kame- ralar tarafindan kaydedilip in- ternet üzerinden canlı olarak yayımlanıyor. Onanm çalış- malannda bulunan Antonio ForceJlino, bu uygulamanın, sanat yapıtlanmn restorasyo- nunun karmaşıklığım ve ince- liğini intenıet ziyaretçilerine göstenne şansı vereceğini be- lirtti. Michelangelo, Musa heyke- lini yapmaya 1513'te başla- mış ve üç yıl sonra heykelin yapımını tamamlamıştı. Riva- yete göre Michalengelo, yapı- tını tamamladığında onun canlılığmdan etkilenmiş ve çekiçle vxırarak "Niye konuş- muyorsun" diye bağırmıştı. Onanm çalışmalannı yapan- lar henüz çekiç izine rastlaya- bilmiş değiller. YAY1NCIUK Nisan Perşembe 2001, saat 18:30 "Istanbullu Yahudilerin Popüler Müziği" David Yaııarocak Canlı müzik ve sövlesi Y a p l l < ) i e d l K ü l n : i r Merkezı Sermet Çıfter /Vaştırma Kütüphanesı İStıklal Cad No 285. Kat 1, Beyoğlu